Mijn Site over de Lunigiana

© Ronald A. Lever 2000-2015
Alle tekst in dit Toscane Blog is eigendom
van de auteur en wordt beschermd door Het Auteursrecht.
Overname van teksten, geheel of gedeeltelijk, is niet toegestaan.

ToscaneBlog is mijn blog, mijn column, mijn Cronaca della Lunigiana. Liefdevol, kritisch en scherp vanuit de gedachte dat, als je van iets of iemand houdt, je tevens ook het recht op kritiek hebt.
Iets waar niet alle Italianen begrip voor op kunnen brengen.
Over de auteur.

My Tuscany Blog is written with love and respect for all the inhabitants of my small hamlet in a lost and forgotten part of Tuscany. It is my believe that sincere love includes the right to make fun about them too without any offence intended whatsover.

Boek'Huizenjacht In TOSCANE'

The day-after-party the Italian way. (January 2016)

Everywhere in Italy, people get together and eat and drink as part of the local social life. In my hamlet we do that several times a year. All invited bring something they cooked themselves, some bring wine, some bread, I usually bring some nice salamis ans some special focaccia.

We all sit at long tables and eat. In my home country, we would be quiet when eating, in Italy the noise is at the level of the stock market floor after opening. Shouting and praising the various dishes 'pass me the white wine', 'can you give me some bread...', 'sit over here!', 'is there no cotecchino...?', 'over here!'
Luckily the organizing lady had made sure the children were having their meals elsewhere. It was new year's eve. Just before midnight, the bottles of Prosecco were put on the tables and we all kissed each other a happy new year. Where I come from, men never kiss each other. In Italy they do. Now I know what women feel if a man is not shaven properly...

Some time after midight I went home to check on my dog. He is terrified of fireworks and I want to comfort him if needed. There were no fireworks whatsover to be heard in my home, so the dog had a happy start of 2016 too.

Now about the day-after-party.
We gather together and eat several times a year at different places like Valter's cantina, our bar at the piazza or at the piazza itself. The next day, the eating is to be continued since all the food brought to the party the day before is usually so abundant that there is always enough left for another dinner together.
So yesterday we sat down again at the tables at our bar and enjoyed the same dishes as the night before which tasted even better. In particular the cotecchino con lenticchie prepared by Christina. I told her I enjoyed that dish so much that she offered to make me one next week....

We wished each other Auguri, Luck in the new year. Some added health, others money but in general just luck.

I wish you all luck in 2016!

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Zomer 2015. ( 1 september 2015)

 

De zomer is weer voorbij. Althans de zomervakanties zijn voorbij. Mijn dorp wordt elke dag iets leger totdat, eind deze week, alle niet autochtonen weg zijn. Dan is alles weer van 'ons'. De onderwerpen bij het aperitief worden dan weer de politiek en de net begonnen voetbalcompetitie. Nu gaat het nog over de vrouwen die geweest zijn of waarvan er nog een enkel exemplaar in de omgeving rondwaardt.

Vrouwen zijn het hoofdonderwerp voor Italiaanse mannen. Vanaf hun pubertijd, die overigens nooit lijkt te eindigen, tot aan hun dood. De oude Luciano drukt het zo uit 'Kijken kan nog steeds, voor de rest niente', waarbij hij zijn handen naar beneden laat vallen als waren het dode vogels.

Een andere dorpsgenoot gaat 's zomers elke dag naar het strand. Hij is midden vijftig en als iemand hem vraagt of hij nog gezwommen heeft antwoordt hij simpelweg 'ik ga alleen maar om figa te zien'. Vijgen.

Mij vertellen ze over de lange vrouwen die ze daar en daar gezien hebben. Ze weten dat ik daar op ga. Het is bizar voor hen dat een relatief kleine man zo graag met veel langere vrouwen gezien wil worden. Italianen vinden dat hun mannelijkheid ondermijnd wordt door vrouwen die een kop groter zijn dan zijzelf.

Is er in deze zomer nog wat bijzonders gebeurd? Niet dat het mij opviel. Hij zal de herinnering ingaan als een onbetekenende zomer. Hooguit het vele fruit en de weinige funghi zetten records in de boeken.

Moet ik deze zomer dan maar als verloren tijd zien en boeiender dingen gaan doen? Misschien wel maar de dagelijkse praatjes met wisselelende groepjes dorpsgenoten en het samen op restaurant gaan met mensen die mij goedgezind zijn, geeft een warm gevoel. Een gevoel dat ik in de grote stad nooit heb mogen ondervinden. Hooguit in de tijd van het vele stappen met de Haagse incrowd maar dat is lang gleden.

Die warmte van de vele handen die in het voorbijgaan even in mijn schouder knijpen geeft een gevoel van erbij te horen als een familielid. En het plannen van collectieve etentjes in de periodes dat ik erbij kan zijn een gevoel van waardering voor mijn gezelschap.

Vergaat het alle buitenlanders in Italië zoals het mij overkomen is? Nee, zeker niet. Je moet niet alleen de taal spreken, je moet ook een beetje Italiaan worden qua denken en gedrag. Als er een mooie vrouw langsloopt, stop met praten, draai je hoofd om en mompel dat ze een lekkere kont heeft. Dat geeft waardering 'Ronald, je bent meer Italiaan dan Olandese!', valt je dan ten eer. Je moet eten, na vrouwen, het belangrijkste in het leven vinden en altijd paraat hebben wat je gegeten hebt en gaat eten en hoe je het klaarmaakt. Hoe meer details, hoe beter. Waar je het haalt, hoe lang je het laat koken, welke kaas je gebruikt. Allemaal heel belangrijk om als een van hen te worden beschouwd. Dat je het altijd helemaal verkeerd doet moet je gewoon accepteren, je zult nooit een echt gelijke worden maar je kan close geraken.

Buitenlanders die thuis koffie zetten, hun biertje drinken en alleen achter hun televisie een wedstrijd bekijken zullen er nooit geraken. Italië is het land van 'met z'n allen' alles doen.

Voor een Hagenees als ik zijn dat hele stappen geweest maar ze hebben geloond. Ik voel me in veel, maar niet alle, opzichten een Italiaan. Die typisch Nederlandse nuchterheid zal ik nooit verliezen evenmin als de oprechtheid die je van een overheid kan verwachten en waarvan in Italië geen spoor van is te vinden. 'Sono tutti ladri', -het zijn allemaal dieven- zegt het 3 jaar oude dochtertje van een vriend bij de bar als er over politiek gepraat wordt.

Kinderen en dronkaards spreken de waarheid, luidt een oud gezegde.

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

 

Italy in the 21st century. (July 2015)

Italians are born with the certainty that Italy is still the center of the universe. In the past all inventions originated here, the almighty Romans ruled the world during their times, their products are the best, their food 'non c'`e paragona', in short they are born nationalistic.

How different did I grew up. In a country where understatement is already vane, we had nothing to be proud of at all. In our history we were always occupied until the 17th century. Then we conquered half the world but that did not give us any superior feelings at all, we are a Calvinistic people. Actually we feel guilty about the fact that slavery was a Dutch invention. let alone being proud of our food. I myself was a bad eater in my youth. I hated the way my mother cooked and vomited more than I ate. I am sure there is no Italian who would say the same thing.

My backround of anti nationalistic thinking collides often in this country full of proud nationalists who despise all foreign products and in particular chains like McDonalds.

We have these discussions on the terrace of our local bar during the apiritivo, after 5 o'clock. The Milan World Expo is the subject of the moment. Italians don't like it. They say that Italy has no need for promoting their country since it is known all over the world for the best products anyway. They hate the fact that McDonalds is there too. 'It's a shame that we allow MacDonalds to be there while we have the best food in the world', Mauro says.
'But Mc Donalds is a big sponsor which people from all over this planet know and enjoy. Name me one Italian chain company inside or outside of Italy?, I reply. 'Our pizza is loved all over the world', he says. 'True but only American companies made it that big business.'

Italy is losing it. Fiat became a Dutch company some time ago. Chinese state owned companies get their fingers inside Italian icons like Monte dei Paschi di Siena bank which was in operation 20 years before Columbus discovered the new world. Historical products are counterfitted all over the world as well as in Italy itself.

All this has been happening for years and at a certain point of time, now, the people realize that Italy is no longer the founder of things. Actually the descent started when the Bysantine Empire took over from Rom, long time ago but they did not see it at the time. It were the Romans who conquered Byzantium wasn't it?

Now Italy is in decay havily. Unemployment is almost double the European average and half of the younger people are staying home with there parents since there are no jobs.

What strikes me in all those discussions is that all talk about the greatness of Italy in the past and it just stops there.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

 

Mulazzo, Lunigiana. Dante's 750 anniversary celebration center. (June 2015)

For some days to come, Mulazzo will be the world's center to celebrate the fact that the great poet must have been born some 750 years ago. I say 'must have', since nobody knows for sure. This article in Il Tirreno makes Mulazzo as important as it was around the time Dante was born; the capital of the Lunigiana. From the Cisa Pass into the coastal regions which are now part of Liguria, it was the territory of the Malaspina family. Two branches of this important family ruled the left and right sides of the Magra river for many centuries. The Spino Secco branch ruled the right side where Mulazzo was the first place they build a castle. Many more would follow. I have the pleasure to know the last existing airs of this family who now live in Bobbio where they dedicate their lives to restoring the town's medieval castle. They also have a relationship with my home town, The Hague where the present Malaspina's great-grandfather was ambassador and married a Dutch woman, hence his tall stature and blue eyes. By the way his name is Obizzo and his wife's Beatrice. Wasn't Dante's muse named Beatrice too?

History is mostly written long time after facts happened and success has many fathers. Also with the story of Dante staying in Mulazzo. There has never been any actual proof of his stay here for more than a year. Still all inhabitants can tell you where he stayed as they point to the old hospital in the town's center. The hexagonal ancient watchtower which oversees this part of the Lunigiana is wrongly described as Dante's Tower in many old documents. It is just a watch tower, no living quarters whatsoever.

Anyway since many years Dante was claimed by Mulazzo and since nobody objected it is the place where Dante's birth will be remembered 750 years later. The festivities will start at June 13 and guests from all over the world will be welcomed here. A big honor for a small town.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

 

Hot summer nights. (June 10, 2015)

Summer arrived early this year. Temperatures of 36 degrees are way beyond normal for this time of year. Last night, when I let my dog Dante pee in my garden, I noticed small blinking lights everywhere around us. Fireflies. To witness this phenomenon in the darkness and silence, is a breathtaking experience. All those small insects sending their light signals to one another for some dogging in my garden.

In the dark sky up above I watched the stars and some airplanes. They flashed their wing lights at the same intervals as the fireflies below. A creepy thought came over me. 'What if...?
'What if the autopilot software that steered those planes had a bug? A love bug?'
Would they look for other flashing lights in the night sky and approach each other to do what nature on earth does all the time? Would the aircrafts bump into each other and perform the ultimate 'Mile High Club' experience? Wow.

My dog made clear he had done his thing and wanted to go inside. When we entered our home, there was one lost firefly in the hallway flashing his greenish light in vain.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Dante 750/12. (June 2015)

On the first page I dedicate my book to Dante. On the last page I write ‘This book was dedicated to Dante, my lovely dog and not to the great poet with the same name’.
We celebrate that 750 years ago baby Dante Aleghieri was born. He would become the founder of the Italian language which was the language spoken in Tuscany. Lingua Vulgaris, the people’s language.
Since he stayed in our village at the end of the 13th century, a statue was erected in memory of those days of which he wrote in the Divine Comedy.

738 Years later, another Dante was born in Mulazzo. Right below the white marble statue of the poet. It was a dog and predestined to be mine since I expressed my wish to own one of the offspring of his mother Chicca. As it turned out later, his father was the German shepherd named Brutus. So this year, this month, I celebrate Dante’s 12th birthday.

Dante came to be my first dog. I had to learn all about dogs and what and how they think and why they do what they do. At the same time Dante had to learn about humans and what made them do what they do.
This learning process and our love and respect for each other resulted in the great relationship we have today. We know and adore each other and we would protect and do everything to save one another.

So for the last 12 years, my life was dedicated to my dog. He was and is Numero Uno. Since my divorce, some 9 years ago, I take care of him all by myself. This limits my freedom quite a bit but I know that I limit my freedom for his wellbeing, I don’t want him to feel left alone when I have to go away. He loves to be in his bench while I drive to and fro our two houses. As long as we can be together it’s O.K. with him and also with me. I came to understand why so many people risk their lives to save their dogs from drowning each year. The love between man and dog is stronger than between most people.
I hope we can be together for some more years and enjoy each other’s company, each other’s snoring at night, each other’s love and care.

Happy birthday Dante!

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

 

Lunchtime, beware! ( May 2015)

If you like to live some more, and you probably do since you came here for your holidays or to live, please beware on the roads before lunchtime. Lunch is holy in Italy. It starts somewhere between 12.30 and 13.00 and all Italians need to be home or in the local restaurant in time. You cannot reheat the pasta. Mothers call their offspring about what time they arrive. The offspring drives like crazy. Racing their old stock-cars over the bumpy roads which do not differ much from the track. Italians put their lives at risk to make it in time for lunch!

After that time, roads are empty and you'll have them all for yourselves. No need to slow down before corners, no one is coming through for sure. They all eat and if you want to eat to, stop at any restaurant with the sign 'Pranzo Lavoro' outside. never order from the menu, just eat what all the others do and you will enjoy it. A primo, secondo, caffè and all the bread and wine is included in the price, usually 10 or 12 euros.

Since Italian breakfast is a contradiction in terminus, lunch is the most important meal of the day. And important it is. Luigina, an older lady in our borgo (hamlet) once had to testify at the courthouse. She witnessed a fight between two women of our village. One trying to strangle the other and how sad, she did not succeed. Anyway I was curious to find out what the court decided since I know them both quite well. So when one of them, the one that should have been killed, passed by my house, I asked her what had happened.

'The case was adjourned for some weeks', she said. I asked her why? 'Luigina did not show', she said 'she was due at 11.00 o'clock'.
'And why did Luigina not show up?', I asked.
She answered 'She said; how can they invite me to come at 11.00? How can I prepare lunch if I have to be at the courthouse at 11.00 o'clock?'

So much for lunchtime. The good thing is that after lunch the traffic on the roads is much slower and most of the drivers go slowly because of all the (free) wine that was served.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Black Africans invade Italy. ( May 2015)

Earlier this month a flock of black Africans swarmed over Italy. They crossed the Mediterranean Sea without problems whatsoever although they had little to eat nor drink.
Their numbers reach over hundreds of thousands.
They all found shelter in the countryside where housing is easy to find in old barns and farmhouses. They even found shelter in churches and inside the bell towers. In fact they can be found anywhere. They are not very particular in their demands. A hole or pit will do fine for a family. Just a place to keep them warm at night and dry when it rains.

The local people are mostly happy to see them coming. They got used to the fact that comes spring, they come too. In the morning, after sunrise, the females go out for food. You can not only see them but hear them too. The elegant way they move and their lovely singing while searching for food give locals witnessing them, a feeling of joy.

'Did you see any rondini yet?', Roberta asked me when I enjoyed the early spring sun on her terrace. 'Not yet, no', I answered 'but soon we'll see the first of them coming, I am sure'.
Rondini is Italian for swallows. They indicate spring and they fly like acrobats to satisfy their daily need for insects.
The funny thing is that males and females fly at different times of the day. Females have a white spot on their backs, or are that the males? Anyway they never go out shopping together.

Also under my roof tiles and in the small holes between the natural stones of my house, some nests can be found and I like that. They came to use my house for all the 500 years of it's existence and I only live here for a short while compared to that. They probably use the nests of their ancestors as a summer residence as if they owned the place. Their children are born here and will be next year's parents. The young will be taught to fly here and they will be perfect flyers by the time they will leave for better hunting grounds in September.

That's how it was, is and how it will continue to be for ages long after I will be history too..

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

New audience. (end of May 2015)


Yes, I changed the language of this Blog. Mostly because in my native Dutch I wrote it all. At a certain point of time you are repeating yourself since Italy is changing a lot slower than any European country. Old habits, culture, political discussions, I've heard them all and over and over again. Nothing new to write about. But I am a writer. I have the urge to describe funny situations and serious matters of this medieval place and it's inhabitants.

So my solution is a simple one. Just change the language and go on writing stories that are no longer frowning eyebrows of my Dutch readers who know it all.

Now, what's funny about Italians? Not their driving skills for example. In the countryside the old Pandas are used like rollators for old people in my country. No rollators here, just old people driving old cars for their daily shopping and stopping whenever the feel to, like talking to neighbors at every corner.

Also not politics. Nothing funny about Italian parties and politicians who are all corrupt and thinking of their own profits instead of the people's. At least that is what everyone says about them on the terrace of our bar at the piazza. It is all still about the former communists and fascists but the names of the parties are more in line with proper behavior. And yes, the old doctrines still flourish like olive trees, sometimes they skip one or two years but then they flower as never before and you can hear the ache for a new Duce. Berlusconi is out of the picture these days and I am sorry for that. He was the personification of the charlatan, the clown who came to rule a country. He embarrassed not only other heads of state but also his own wife with his libido. Nothing funny to write about him anymore nor about Renzi who is much too dull to talk about anyway.

So much for the not funny part. Did you know that 8 per mille of taxes is due on all salaries to finance the Church of Rome? This ads up to billions of euros every year. That, together with all legacies, of which a lot of real estate, makes the Catholic Church powerful in all senses. Once they had their own army, now they have political and financial power to keep their sheep inside the boundaries set by popes that represent God on this planet.

At the bottom of the pyramid of power are the priests who govern the small villages like Mulazzo and many others. Here it is Don S. baptizing babies, marrying couples (not gay) and burying the dead. In between he buys a new fancy car every two years and lives the best of lives.
Once I visited him together with two woman friends to talk about my plan to paint the old church without paying for it. The plan was discarded but the evening was unforgettable.

On the large table inside his quarters were bottles of wine, cheeses and sausages. All cheeses were new and untouched. The don started with a story that he was given the opportunity to buy some special wines by a friend. Those wines, he said, he acquired for 1200 euros for 10 bottles. He raised his arms to heaven thanking whoever for this opportunity. We looked at each other, embarrassed. You could hear us calculating the price per bottle coming to 120 euros.
Then he offered us wine (not that wine) and cheese. The number of entire cheeses on the table made one friend ask for something she was sure the priest would not have, probably just to embarrass him or to show off her knowledge of cheeses. 'I love this cheese from Zeri - a village quite far from our own - you know, the one with the living worms inside....' she said. Don S. nodded and said 'So do I'. He went down the basement and returned a little later with a new and untouched cheese in his hands 'This one you mean?'

We all were quiet and beyond astonishment. This 'you name a cheese' game was far more impressive than the once popular 'changing water into wine' thing of many centuries ago.

I have no idea where his money comes from. It could be that he comes from a rich family. I won't say that the money comes from churchgoers, it can all be completely legal and normal (although nothing ever is in Italy) but it makes giving for the poor at least a bit doubtful.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

Italian food, no more as it used to be. (May 2015)

Although Italy still got the fame for the best food in the world, it is no longer true. Things happen slowly in Italy and the country is far behind in many aspects to Northern European countries, but modern times are getting some grip on daily life here too.

Twenty year old girls are no longer interested in grandmother's culinary dishes. They spend their time with friends and Facebook and love Mc Donalds' Macs and things. Grandmother's cooking? Yes, as long as that woman is 'capo famiglia' she does the cooking and she is in fact teaching the mother, who came from another family or even worse from another region, how her son likes it best. By the time she goes to the paradiso, her daughter in law will know what her son needs, in terms of food at least.

Nowadays, a restaurant with home made pasta is hard to find. Complex dishes like cannelloni or lasagna you will not find at all. Deserts come out of the freezer these days. And still Italians go eat there and enjoy it. Whenever I bring it up, they agree but they still enjoy eating out. Most of the fun is eating with friends and family anyway.

Some years ago, I spotted little trucks with freezers from Bofrost and Eismann. Both companies selling frozen food at your home. They are very popular in Northern countries where everybody works and food is no more than a necessity to keep death away. I imagined they would soon leave since Italy would be no market for them. Italy, the origin of good and Slow Food. Would they ever buy prefabricated, factory made, frozen food?
They would and they do. You can see the trucks everywhere and always. The uniformed men come up to my neighbor's doorsteps, ring their bells and take their orders. Then go back to their truck and bring the colorful boxes.

So is this the end of Italian cooking? Hell no. Italian cooking is booming. Only not in Italy anymore but all over the world as shown at all TV stations. It's popularity brings back dishes that were forgotten in the homeland itself. It happened with the pizza that came back in the 70s after it's great success in the U.S. And so did the meatballs in tomato sauce which was never an Italian dish before or the pastrami sandwich for that matter.

Can you still eat well in Italy? Yes you can and better than in many other countries also but not as good as when I first came here many years ago. The food tastes good mostly because of the ingredients which are still of much better quality compared to other places. Products of unequalled quality like Parmezan cheese, Parma ham, sweet tomatoes and the meat that comes from the Chianina and Maremmana cows and so on.

I eat out with my fellow villagers and we drive quite a distance for a good meal but I must admit that being with friends and enjoying the wines is what it's all about, the food comes second. Although afterwards we talk for weeks about the food and how good it was.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~





Italian sons. (April 2015)

It is well-known that the bond between an Italian mother and her son is probably the strongest on the planet. Or should I say the bond between sons and their moms. They can live a life together and they often do. Even when married, the bond, or should I say spell, is never broken.

A story in all newspapers, some time ago, was about a spouse asking the judge for divorce because the bond between her husband and his mother was so strong that she had in fact nothing to say in the household. The divorce was granted. For Italy a first since divorce is a difficult issue. You have to prove your husband's adventures with photo's and whatever and then there is the church, much against breaking the holy vow made before God himself. Anyway she got away with it and God bless her.

A few years ago another story hit the national newspapers. This time it were the parents asking the judge to kick their son (forty some years old) out of their house. The ruling was disappointing, for the parents at least. They had wanted their kid and they should take care of him as long as they -he - would live.

When I tell the people at our local bar that in my country we leave our parents for studying at the university and never come back except for some Christmas dinners or so. They all look at me as if I come from another universe. 'And when your mother gets older and needs help'?, they ask. 'Then we put her in an old people home', is the right answer but I make up some nicer stories. I am not a catholic and leaving my parents - read mother - would make me a monster.

This mother adoration thing is of course based upon needs and comfort for both parties and goes back a long time (Mother Mary) when people lived from the land they worked. The girls would leave the homestead and the boys stayed and got married. The mother kept on ruling the place until death. By that time the wife was formed into the image of the Mother and ready to take over. She would know exactly how much salt to put in water for her son's/husband's pasta. She would know how things need to be done and she would cure him as did his mother if he had a cold or worse.
This way the man, who was a son before, had a lifetime of good food and care where we in the northern countries try to forget what our mum said and did and find our own, new way of surviving.
For the mothers on the other hand, it was or is some kind of insurance since husbands use to die long before them.

I only know a few hundred people in and around my small village but I know enough men who live alone with their old mother. They are in their fifties and very much in the market for younger wives. I bet they brought some home in the past but I guess no approval from la mama. She has to consider her interests too since she will not be getting any younger herself...

One of those mothers, a neighbor, was near a nervous breakdown one night when her son (48) had not called her before midnight. He was on a gathering of bikers in the south of Germany. 'Didn't he call you at all after his arrival there?. I asked. 'Oh yes, he already called several times but not before going to bed...', she said.

I know of so many stories of this kind. Like fathers building a house for their son which was never occupied by him and his wife and kids, for that matter. They stayed at the parent's house forever. Some boys (all >40) I know went to live on their own, some with a wife and they all got back to the place where the mother is the capo famiglia and lived happily ever after.

And when the mother's heart finally stops beating? What if the best cook on earth, the 'mother knows best' doctor dies? The sons remain single in the house they were brought up. But by then, Italian women have the longest life expectancy in the world, they are old men themselves. They then will find a badante. Usually a women from eastern Europe in her forties who will do her best to tidy up the house and cook the pasta just as his mother did.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

Lente in Mulazzo. (19 april 2015)

Het sneeuwt kersenbloesem en het weer is, zoals de sites dat noemen, sereno, sereen. Aan het eind van de dag drinken de mannen hun kleine , tot aan de rand gevulde, glaasje wijn van 1 euro, op het terras. De winter is voorbij en een nieuwe zomer staat voor de deur. Ook ik schaar mij dagelijks bij hen en deel in de verhalen, de drank en de worst en kaas, zoals gisteren. Spontaan en regelmatig ontstaat het idee om de volgende dag wat lekkers mee te nemen om tijdens dit aperitivo te nuttigen.

Het is eigenlijk het enige tijdverdrijf in Toscane, samen eten en drinken. Vorige week nog aten we gezamenlijk de beroemde pizza uit de testi (grote, zware gietijzeren pannen die boven een vuur getakeld worden) in het plaatsje Corchia bij Berceto. Met twee volle auto's reden we de veertig kilometer naar de middle-of-nowhere. De pizza's hebben een diameter van zo'n 80-90 centimeter en vele smaken tegelijk. Ze hangen slechts 2 minuten boven het houtvuur en rijzen dan letterlijk de pan uit. Luchtig en verrukkelijk was het unanieme eindoordeel.
Na de obligate Limoncello reden we aanmerkelijk vrolijker weer terug en die terugweg was, zoals immer, korter dan de heenweg.

De vele werkzaamheden rond onze burcht liggen sinds de herfst stil. Er zijn de reconstructies na de overstromingen van 2011, het werk aan de bestrating van ons dorp en het begaanbaar maken van de wegen rondom. Natuurlijk wachten we ook nog steeds op een nieuwe brug. Als ik de afgelopen weken vroeg wanneer een en ander van start zou gaan was het antwoord steevast 'Dopo pasqua', na Pasen. Maar Pasen is alweer twee weken geleden en zijn geen tekenen van enige activiteit te ontdekken. Kerst is ook na Pasen, denk ik bij mijzelf. Ach, het geeft ons wat te lamenteren tijdens de dagelijkse drankjes. Niet dat daar een gebrek aan is. Italianen kankeren onafgebroken over de politiek, de werkloosheid, de crisis en de slechte prestaties van hun club. Voetbal dus. Naast wielrennen dé sport voor de Italiaan.

Naast al dat wat de maag vult zijn er de karaoke-avonden in onze bar zijn er de begrafenissen van stokoude dorpsbewoners wat het leven hier te bieden heeft. That's it! En laat dat laatste vertier nu steeds zeldzamer worden. Er zijn de laatste maanden geen processie-achtige stoeten naar ons kerkhof geweest. De zachte winter zal er debet aan zijn want ik ken genoeg candidaten voor deze laatste tocht. Ik moet altijd aan de oude Ada denken die, als ik vroeg hoe het met haar ging, altijd antwoordde 'mi difendo...', 'ik stel me teweer...' tegen de dood voegde ik daar in gedachten altijd aan toe.

Dog Dante geniet van de tuin en wil continue dat ik zijn rubber kip weggooi zodat hij hem trots kan vinden en apporteren. Dat en zijn dagelijkse uitje naar de piazza zijn samen met, alweer, goed eten, de dingen die zijn leven gelukkig maken. Hij is ook niet voor niets hier geboren, hij is een Toscaan.

En ik, de optekenaar van dit dagelijkse leven, amuseer ik mij nog ergens mee? Jawel. Ik heb een nieuwe auto gekocht. Een jeugdliefde relived. Een GTI. Zij staat beneden langs de weg - auto's zijn vrouwelijk - en soms heb ik het idee dat ze me roept. Roept als een jonge meid om de liefde te bedrijven, haar te berijden.
Dat is dan ook wat ik doe en ik spaar haar niet. Tijdens de lunchtijd zijn de prachtige asfaltwegen uitgestorven en geef ik haar flink de sporen door de spannende bochten en mooie rechte stukken. Het geeft mij een kick en ik heb het vage idee dat ook mijn Golf een bevredigde zucht geeft als ik haar weer langs de weg zet na zo'n partijtje ravotten.

 

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

 

 

Zomaar een krantenkop. (14 februari 2015)

'Addio a Maria Lanzeri, de Schotse oma die 111 jaar geleden in Tresana geboren werd'. Het viel me op omdat Tresana vlakbij ligt. Locaal nieuws bijna in La Nazione.
Ik lees verder. 'Maria laat 3 kinderen na, Joseph van 86, Luigi van 88 en Amerigo van 90....'.

Mijn eerste reactie was zoals altijd als ik een krantenartikel lees over een overleden moeder, 'ach wat zielig voor die kinderen'. Mijn ratio roept mij terug. Ik lees het nogmaals en glimlach.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

 

(M/V) eind januari 2015.

Ik schreef het al eerder in een poëtische bui. 'Italië is als het gezicht van een jong meisje dat soms verandert in dat van een tandenloze oude, gemene, heks'.
En zo is het, volgens mij.
Maar het is meer. Lees voor mijn vrouwelijke projectie rustig een mannelijke, voor mij zijn man en vrouw in alle opzichten gelijkwaardig.

Als je als man van een vrouw houdt is dat iets ondefinieerbaars. Je houdt van haar om haar mooie handen, benen, borsten, vul maar in. Je houdt van haar om haar mooie houding, haar intelligentie, haar god-weet-wat. En dat is het verrradelijke. Haar minder mooie eigenschappen, haar nare ideeën, haar whatever, zullen je niet bereiken want het alomvattende 'mooi' houdt dat alles verre van je.

Zo ook met Italië. Je bent erin getrapt. In de verhalen, de cultuur, het egocentrisme. Al is het objectief gezien zo fout als wat, je grondhouding is positief jegens Italië. Waar is je maatschappij-critische houding gebleven, je rechtvaardigheidsgevoel, je integriteit? Je sjoemelt met al deze verworvenheden. Het gaat tenslotte om een cultuur. Iets wat wij Nederlanders nauwelijks hebben. Onze cultuur is die van objectiviteit, rechtschapenheid, van de grote principes, de onbaatzuchtigheid. Dat laatste woord zal zeker geen Italiaanse evenknie hebben. Waarom doen we dat? Waarom verloochenen wij onze diepgewortelde waarheden, onze levenswijsheden?

Omdat we van iemand, iets, een land, houden. Het vertroebelt ons zicht op de realiteit, ons inschattingsvermogen, ons rechtvaardigheidsgevoel. "Ach, zo'n vlekje', zei de komiek ooit. 'maar het is net of het vlekje groter wordt', gaat hij verder. Op het eind gaat hij terug naar zijn eigen vrouw (M/V).

'De kruik gaat net zolang te water tot hij barst'', zegt een Nederlands spreekwoord. Gaan wij net zolang door met de vergoeilijking van de fouten in het DNA van de Italiaanse samenleving totdat die barst? Wachten wij op het Inferno van Dante of worden wij heden wakker uit onze, roze, Italiaanse droom? Gaan wij morgen tijdens de lunch of in de bar, zeggen wat wij werkelijk vinden van hun - achterhaalde - denkbeelden, hun onverdiende respect voor hun prestaties als volk in een ver verleden, hun achterhaalde ideeën over, abortus, euthanasie, xenofobia en omofobia? Gaan wij ze morgen zeggen 'Tot zover en niet verder. Het is genoeg geweest. Wij moeten allemaal presteren, werken en elkaar de ruimte geven ons leven in te vullen naar ons eigen idee'.

Moeilijk hè? We willen hetgene, degene die we liefhebben niet kwetsen, geen gezichtsverlies aandoen. Maar hoelang houden we dit pamperen nog vol zonder onszelf en ook onze liefde tekort te doen? Er zijn praktische redenen om het niet morgen te doen. Mama of la nonna leven nog. Je partner is er nog niet klaar voor. Je wilt zelf de Babylonische toren van onwaarheden niet omver werpen. Want je houdt van hem, haar, het.

Onze zelfverloochening kent geen grenzen als het gaat om het land van de laars. Wij hebben compassie. Wij horen de nepargumenten dagelijks aan. Wij zijn het met hen eens. La Merkel is de nieuwe Hitler. Maar zijn het niet de Italianen zelf die liever een VW of Audi kopen dan een Fiat of Lancia? Is dat geen tweeslachtigheid? Klagen dat alle grote merken door stranieri worden ingepikt en ondertussen zelf Duitse waar kopen?

Het zal pijn doen, veel pijn. Voor hen of voor jou? Voor beiden. Is het beter om het maar niet te doen, misschien later, veel later, ooit? Waarom zou je iets moois vernietigen? Het zal jouw schuld zijn en als het misgaat, het gaat zeker mis, ben jij de gebeten hond.

Heeft het werpen van de 'knuppel in het hoenderhok', enige zin? Nee, er zal (nooit) iets veranderen. De enige zin die het heeft is voor onze, jouw, eigenwaarde. Voor je eigen rechtvaardigheidsgevoel, je 'raison d' être'. Dus als tolerante en liefhebbende Nederlander, zul je het niet doen.
En ik? Doe ik het?
In de discussies houd ik mijn poot stijf maar 'recht voor z'n raap' zeggen dat ze eindelijk eens wakker moeten worden, doe ik ook (nog) niet want je maakt meer kapot dan je lief is...........................

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

 

 

Foutje van de mob? (4 januari 2015)

Op 23 december werd de vernieuwde Strada Statale opgeleverd en opengesteld voor het verkeer. Het project werd geheel volgens de planning op tijd opgeleverd. Dat is op zich al een flinke prestatie in Italië en in het bijzonder op Sicilië.

De 'Onze zaken' zijn verweven in alle grote bouwprojecten in Italië en zijn berucht om hun onderaannemers van slecht cement te voorzien en zo een vermogen achterover te drukken. De controleurs van de opdrachtgevers kunnen, speciaal zo met de kerst, wel een extraatje gebruiken dus knijpen die wel een oogje toe.
Over het algemeen stort een bouwwerk met ondermaatse cement na jaren in of moet een viaduct op de Autostrada na jaren opgeblazen worden vanwege de veiligheid. In die tussenliggende jaren zijn bouwers en onderaannemers allang verdwenen. Die bedrijven werden enkel in het leven geroepen voor zo'n bouwwerk en de te halen financiële voordelen. Geen haan die ernaar kraait en de opdrachtgever moet nieuw bouwen en l'histoire se repète'.

Niet echter bij dit viaduct op Sicilië. Opgeleverd op 23 december stortte het al op 2 januari in. Tien dagen hield het cement het, toen was de koek op en gaf het de geest. Renzi twittert dat de verantwoordelijke moet opdraaien voor de schade. Iets dat je tegenwoordig steeds meer hoort. Zo werden geologen na de aardbeving van l'Aquila gearresteerd en ter verantwoording geroepen. Ze gingen uiteindelijk vrijuit. Of dat hier ook zal gebeuren is nog maar de vraag. Italianen hebben hun buik vol van al die graaiers die ten koste van de belastingbetaler hun zakken vullen.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

The dawning of 2015. (21 december 2014)

Weer een nieuwjaar, 2015. Dertien jaar geleden kocht ik mijn huis in Mulazzo. Zo'n jaarwisseling is een goed moment om die jaren te overdenken. Er is veel gebeurd in die jaren. Veel mensen leren kennen. Niet altijd een genoegen geweest, trouwens. Er waren er nogal wat die, na aanvankelijk erg aardig geweest te zijn, hun ware aard toonden die aanzienlijk minder aangenaam was.
Van de, over het algemeen, brave oude dames van de beginjaren heb ik allen afscheid genomen in de kerk van San Martino, op de begraafplaats waarop ik vanuit mijn huis uitzicht heb. Dio hebbe hun zielen.

De belangrijkste verandering in al die jaren kwam met de opening van onze bar, La Corte, op de Piazza Alassandro Malaspina. Het centrale punt voor iedereen uit de wijde omgeving. De plek waar je de caffè en het aperitivo nuttigt. Waar de kinderen hun verjaardagen vieren. Waar de mannen de sport en de politiek bespreken en tussendoor afgeleid worden als een buitenlandse (Nederlandse) schoonheid voorbij schreidt. Want het blijven Italianen.
Francis Mayes schreef het al,'drink je koffie nooit thuis, ga naar de bar en je leert Italië pas goed kennen'. De bar, een Italiaanse begrip waarover je een loflied kan schrijven. Zo'n zomeravond als de oude dames, de nonne, ondersteund door hun, ook al oude, kroost, een ijsje komen eten en de kleinkinderen elkaar achterna zitten op de piazza, de mannen proosten en de honden blaffen, zo'n zomeravond toont het mooiste van het locale leven.

Een jaar na aankoop werd mijn hond Dante geboren. Hij wordt, hopelijk, twaalf in juli. Mijn eerste hond en mijn lieve maatje. Dante wordt geknuffeld door de kinderen op de piazza, gegroet met 'Ciao Dante!', ook bij het weggaan. Zijn zusje Stella scharrelt door het hele dorp en is, op haar korte pootjes na, zijn evevenbeeld.

Dan waren er de Italiaanse buren. Boeken zijn er over vol geschreven. Ellendelingen zijn het allemaal. Zonder uitzondering. Ik bedoel dan de directe buren. Die anderen in de straat die geen reden hebben om je dwars te zitten zijn allemaal braaf. Maar ik weet zeker dat, als zij mijn directe buren waren geweest ze even vilein zouden worden.

En dan waren er nog de nodige buitenlanders die ik heb leren kennen. Ik heb ze vrijwel allemaal gelaten voor wat ze waren en voel mij prettiger tussen de Italianen die ik onderhand heb leren kennen. Het duurde dan misschien wel zo'n tien jaar maar dan heb ik ook wat. Een groot aantal goede vrienden waarbij je altijd kunt aankloppen. Die het oprecht prettig vinden om me te ontmoeten. Waarmee altijd gedronken moet worden of gegeten. En altijd is niet overdreven. Italianen, Toscanen zijn zeer gastvrij en willen altijd maar samen eten. Het Calligulaanse Italië bestaat enkel in de geschiedenisboekjes, hier wordt braaf gegeten en gedronken als uiting van opperst geluk.

Genoeg teruggekeken en back to the future. Vanaf vandaag wordt het weer langer licht. Een nieuw jaar staat op het punt van beginnen. Of het een nog gezelliger jaar wordt als het huidige is teveel om op te hopen. Ik houd het op een even goed jaar als 2014 dan ben ik helemaal contento.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

December. (december 2014)

Het zijn de donkere dagen voor kerstmis. Ik ben in Nederland. Er zijn teveel redenen om niet in Mulazzo te zijn, jammergenoeg. Niet dat het daar beter weer is dan hier want de 'bombe d'acqua', de wolkbreuken, zijn niet van de lucht. Met alle desastreuze gevolgen van dien. Bruggen die wegspoelen, bergstortingen die wegen en spoorwegen onbegaanbaar maken en straten als rivieren. De laatste jaren is het bar en boos en omdat het herstel jaren in beslag neemt komen er elk jaar weer overstromingen tussendoor.
Hoe kan een overheid zo'n land beschermen? Overal zijn heuvels, bergen, valleien en afwateringen waarover je met een grote stap heen ging en die daarna honderd meter breed worden.

Het weer zou dus niet een reden zijn om in Mulazzo te verblijven. De warmte van de bewoners des te meer. Hier op mijn flat op de veertiende etage denk ik met weemoed aan afgelopen zomer. Aan al die avonden in de cantina van Walter met de heerlijkste zelfgemaakte hapjes en de vele flessen wijn. Ik denk aan al die avonden in de bar van Roberta. De discussies tot diep in de nacht op het terras. De karaoke-avonden waaraan ook ik, na het nuttigen van de nodige alcohol voor de moed, deelnam.

De beste zomer tot nu toe, zou ik hem typeren. Het weer liet ons in de steek, ook op de avond van ons dorpsdiner, ons cena. Ronduit koud was het op die eerste augustus op de piazza maar de meer dan honderd buurtbewoners die allen zelfgemaakte gerechten meebrachten, maakte het tot een groot feest.

Eindelijk kregen we nieuwe bestrating. De oude middeleeuwse huizen komen nu ineens heel mooi uit met die prachtige kiezels en hardsteen. Het maakt ons dorp niet minder mooi dan de bekende toeristentrekkers als San Gimigniano of Spoleto. Ineens heeft Mulazzo de uitstraling gekregen die het verdient.

Mijmerend over de zomer van 2014 en denkend aan de Mulazzesi en Olandesi, de vrienden uit Nederland die mij daar elk jaar bezoeken, helpen mij deze donkere dagen door te komen en alvast aan het naderende voorjaar te denken.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Engels en kraaien. (november 2014)

Het is wat met de talenkennis van Italianen. Eigenlijk is het niets. Het diepgewortelde gevoel dat je als Italiaan niet alleen genoeg hebt aan al het moois dat Italië te bieden heeft en dus niet naar andere landen hoeft zal zeker een van de redenen zijn dat Italianen hun, onze, talen niet spreken.

'De kraaien liggen in de koelkast', zei vriendin Ilenia trots toen op een avond de gasten rond mijn tafeltje hun Engels demonstreerden. Zij werkt in de Auto Grill langs ons deel van Autostrada. Ik keek haar vragend aan 'Waarom liggen de kraaien in de koelkast?', vroeg ik, mijn wenkbrauwen fronsend.
'The crows are in the fridge', herhaalde zij haar zin. 'Dat zeg ik altijd als mensen een blikje uit de koelkast willen afrekenen'. Het ging dus om rietjes. 'Not crows, straws!', zei ik. 'Straws!'.
We moesten er allemaal om lachen. Ilenia deed tenminste haar best en probeerde, zonder gêne, in het Engels elke toerist te helpen met een blikje fris.

Die gêne is significant. Een echtegenoot van een Nederlandse vriendin die al 45 jaar met hem getrouwd is, spreekt geen woord Nederlands. Dat gaat er bij mij niet in. Het is volgens mij meer de angst om voor imbeciel aangezien te worden als hij fouten maakt. Dus zegt hij geen woord. Ik begrijp dat. Die angst om fouten te maken, uitgelachen te worden of, erger nog, voor idioot door te gaan. Lijd ik daar zelf aan? In het geheel niet. Ik maak fouten bij de vleet. Ik hoor ze zelf terwijl ik ze maak. Ik denk niet na als ik Italiaans spreek, ik gebruik een ander centrum in mijn hersenen dat slechts Italiaanstalig is. De vooral mannelijk-vrouwelijk fouten signaleer ik en laat ze voor wat ze zijn. Ik heb de keuze om eerst na te denken en dan te zeggen wat ik te zeggen heb of spontaan van aquit te gaan zonder intern overleg van te voren. Gewoon praten en fouten maken. Ben ik bang dat ze mij als simpel beschouwen? Nee, in het geheel niet. Ik doe mijn zegje, neem deel aan verhitte discussies en maak taalfouten.

Waarom ik wel en zij niet? Gezichtsverlies, la bella figura, is een belangrijk deel van het Italiaanse decorum. Dom lijken is nog erger dan dom zijn. Als je dom en simpel bent zal iedereen lief voor je zijn. Dat is Italië. men zal de poverino, nooit beledigen. Maar als je niet dom en simpel bent maar te weinig zelfvertrouwen hebt om daar niet voor versleten te worden, dan spreek je dus geen woord over de grens.

Nederlanders doen dat wel. Soms lijd ik aan plaatsvervangende schaamte als ik Nederlandse ministers of, vooral, voetbaltrainers Duits en Engels hoor spreken. Mijn god, wat een armoe! Maar ze doen het wel. Ze kiezen niet voor de stilte, of slechts de moerstaal zoals vreemde staatshoofden steevast doen om maar geen fout te maken. Ze doen hun uiterste best om bv Engels te spreken. Double Dutch noemen Engelsen dat. Het zij ze vergeven alleen al om het feit dat ze communiceren of dat althans proberen.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Nederland op z'n Italiaans. (oktober 2014)

Al die discussies op het terras van onze bar eindigen altijd met de politiek. Wat ook de aanleiding was, de zakkenvullers in Rome, de Regione of de Comune, zijn het sluitstuk van de oververhitte discussies.
De argumenten zijn grotendeels ook altijd het zelfde. Heel anders dan wij in Nederland doen. Wij zijn niet zo wantrouwend jegens de overheid en geloven, grosso modo, in het goede van de mens en de politicus. Ik ook.

Groot was mijn verbazing dan ook toen ik 50 Plus corifee Henk Krol gisteravond samen met Jan Nagel bij Pauw bekeek. Wat ik zag en hoorde was een één op één vertaling van het proces tegen Berlusconi over zijn belastingontduiking van 7 miljoen. Dit nog los van het opmerkelijke feit dat de oude Silvio net als ook Al Capone op belastingontduiking werd gepakt terwijl zijn misdaden legio waren.

Jan Nagel maakte verschillende keren duidelijk dat de aanvallen op Krol altijd kwamen als 50 Plus hoog in de peilingen stond. Hij verwees dus onomwonden naar een politiek motief voor het achteroverdrukken van belastinggeld door Krol of het aanwenden van gemeenschapsgeld voor andere, misschien privé-doelen.

Deed Il Cavaliere dat ook niet altijd? Alles wat hij fout deed en hij deed heel veel fout zoals minderjarige meisjes bevlekken, een senator omkopen, een advocaat omkopen, hoeren naar feesten halen in staatsvliegtuigen en god weet niet hoeveel meer van dat al. Zodra hij gedagvaard werd was er in alle media, zijn media, sprake van een politiek proces.
Zo zei hij ook 'ik betaal honderden miljoenen aan de belastingdienst, hoe kan ik nu weten of ik die 7 miljoen wel of niet opgegeven heb?', zich verschuilend achter zijn drukke bezigheden en het feit dat hijzelf zijn boekhouding niet deed. Hoe gelijk aan de woorden van Krol 'Ik ben niet van de boekhouding. Ik stop alles in een doos en geeft het aan de accountant. Dat die zijn goedkeurende verklaring introk, duidt op een probleem bij hem, niet bij mij'.

In Italië had die houding als effect op het dispuut aan de tafeltjes van onze bar, dat men en bloc achter Berlusconi ging staan. 'Hoe kan hij nu weten of zijn boekhouder alles opgeeft?, 'het is een politiek proces met als doel hem te stoppen', 'het is links dat erachter zit, alle magistraten zijn links'.

Het is interessant om e.e.a. te volgen want het is de eerste keer dat deze Italië-truc bij ons toegapast wordt. Tijdens de procesgang van Wilders werd er ook wel eens gesproken over een politiek proces maar niet op deze wijze, meer in algemene zin. In het geval Krol/Nagel werd de toespeling bewust en met een doel gemaakt.

Is Krol daarmee de Nederlandse Berslusconi? Nee, hij vertoont er trekjes van. Het is Jan Nagel die waarschijnlijk wel de Italiaanse kranten(koppen) leest en aan de discussie een Italiaans smaakje geeft.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Starbucks versus any bar in Italy. (oktober 2014)

Weer terug in Nederland bracht ik vanmorgen een bezoek aan de binnenstad van mijn Den Haag. Een nieuwe passage tegenover de Dolle Dwaze Dagen van de Bijenkorf was in de laatste maanden kennelijk geopend. Op de hoek was een Starbucks Coffee.
Ik bestelde een 'gewone espresso', moest mijn naam noemen en rekende 1.90 af. Men wordt dan geacht door te schuiven naar de volgende halte van de counter. Daar aangekomen duurde het exact 14 minuten voordat het espressokopje met mijn naam op het briefje, mij overhandigd werd. Veertien minuten!

Een Italiaan die een bar binnenstapt, zijn koffie bestelt, afrekent en opdrinkt doet dit in gemiddeld 2 (zegge en schrijve: twee) minuten!
Ik vraag mij af of, afgezien van de prijs die bijna dubbel zo hoog is een Starbucks in Italië overlevingskansen heeft. Italianen zullen het zeker een keer proberen maar veertien minuten wachten terwijl er slechts vier klanten voor mij waren die alleen maar een cappuccino bestelden, zal geen Italiaan vrolijk maken.

Oh, hoe de koffie was?
Wel die was lauw omdat het kopje koud was en het was veel teveel, het kopje was bijna vol en het was bitter als in bitter dat je mond doet vertrekken en je nog een uur lang een bittere gezichtsuitdrukking geeft.

Het was ook voor mij een geval van 'eens en nooit meer' !

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Paranoia? (15 september 2014)

Het is niet iets dat bij mij past. Bij Italianen wel. Complotdenken en niemand en niets vertrouwen. Altijd overal iets achter zoeken. Ik ga nog steeds uit van het goede in de mens en de samenleving. Ik vertrouw politici en bestuurders, dat is mijn cultuur.

In Italië ligt dat allemaal anders en wantrouwt men vooral politici en bestuurders. Vaak niet ten onrechte. Vaak spelen er andere belangen, zijn er andere agenda's. Gesprekken beginnen vaak over algemeenheden maar eindigen steevast in eigenbelang. Naarmate ik meer deel uitmaak van die altijd aanwezige paranoia krijg ik op heldere momenten soms ook die gedachten. Ik zie dan ineens waarom dingen zijn zoals ze zijn terwijl ik soms het gehele proces heb meegemaakt en niets doorhad.

Neem nu de grote renovatie van onze straat in Mulazzo. Tussen de poorten bevindt zich de eeuwenoude burcht, de borgo. Het oudste gedeelte ligt naast de ruïne van het kasteel van de familie Malaspina. De borgo gaat van daar bergafwaards naar de poort die zo'n 40 meter boven mijn huis ligt. Buiten die poort begint de Via del Costigliolo de straat die de naam van het gehucht buiten de poort draagt. Dat mijn huis er staat maakt de straat er niet belangrijker op. De burcht zelf is natuurlijk van groter belang en zou eigenlijk als eerste nieuwe bestrating moeten krijgen. Daar zijn ook de dorpsgenoten het over eens, wat ze zelden zijn. Toch werd er een project bedacht en voorgelegd aan 'Europa' om mijn straat te renoveren. Een project van 250.000 euro met de naam 'Mercatale', marktstraat. Niet dat er ooit een markt gehouden zal worden omdat er maar vier gezinnen wonen en omdat mijn straat veel te steil naar beneden loopt. De kraampjes zouden onder een hoek van zo'n 45 graden komen te staan op sommige plaatsen. Toch komen er overal kastjes met stekerdozen voor de kraampjes die er dus nooit zullen staan.

Het project-management is in handen van L. die in de straat geboren is en opgegroeid met A. en haar man R. die daar nog altijd wonen. L.'s ouders bouwden al lang geleden een huis buiten Mulazzo en hijzelf woont elders. R. heeft enkele jaren terug een dubbele hersenbloeding gehad en is rolstoelgebonden. L. doet alles om die familie te helpen, ook zaken waarmee hij het niet eens is zoals aanklachten indienen tegen hun buren die negens op slaan.

De werkzaamheden aan onze straat zijn bijna klaar. Het is mooi geworden en geeft een meerwaarde aan ons plaatsje en de huizen in de straat. Wel zijn er vreemde dingen gebeurd zoals het terrasje voor de deur van A. en R. waar zelfs de oude pomp die bij de poort stond een plaatsje gekregen heeft. Toen ik L. ernaar vroeg was het antwoord dat het gewoon een deel van de strada pubblica was, voor iedereen dus. Maar het ligt zo vlak voor de deur van R. dat hij er met zijn rolstoel zo op kan rijden. Iets dat voorheen onmogelijk was.
Omdat de straat op veel plaatsen dus heel steil is en er treden waren was de verwondering groot dat er gekozen werd om die treden weg te laten en de straat hellend te maken. Iets waarvan alle dorpsbewoners hun hart vast houden voor de komende winter. Ze zijn het -weer- eens over het dreigende gevaar van een glijpartij als er sneeuw en ijs op de steile klinkertjes ligt.

Aan de voorkant van mijn huis loopt de straat ook in een zijtak langs mijn tuin. L. deed mij het 'plezier' om die ook deels te bestraten zodat mijn huis nog mooier uitkomt. Dit was volgens hem geen deel van het project. De nieuwe bestrating, deze keer dus zonder treden, loopt tot een cantina van R. A. liet mij een tijdje terug zien dat ze daar de tractormobiel van R. zou stallen.

In het project was de shortcut naar de provinciale weg ook niet opgenomen. Het had veel voeten in de aarde maar het lukte L. om fondsen te vinden om ook die van bestrating te voorzien.

De combinatie van alle bovenstaande zaken zou eigenlijk helder moeten leiden tot de enige conclusie dat alles, van het projectidee tot en met de uiteindelijke uitvoering in het belang van R. zijn bedacht. Vanmorgen viel voor mij alles op zijn plaats. Eigenlijk was die shortcut, wij noemen het de Via del Sole, de sluitsteen van mijn redernering. Waarom? Omdat onderaan onze straat wel degelijk een tiental traptreden zijn uit een eerder project dat men gestopt was. De gemeente wilde die treden behouden omdat het anders kapitaalvernietiging zou zijn. Dat stelde L. voor een probleem. R. zou immers die treden niet kunnen nemen met zijn rolstoel of tractormobiel. Vandaar dat L. bedacht dat het riool een aftakking zou moeten krijgen onder de Via del Sole en dat zodoende die straat ook open moest en dus opniew bestraat.

Opeens viel dus vanmorgen alles op zijn plaats en ben ik overtuigd van de achterliggende agenda van het project 'Mercatale'. Ik weet nog niet of ik dit met mijn dorpsgenoten zal delen. Het zou ook voor hen veel verklaren. Zoals het waarom van de nieuwe bestrating in een onbelangrijk deel van onze borgo, het kiezen voor helling in plaats van treden, het prive-terrasje voor R's deur en als laatste de Via del Sole om zonder treden naar de openbare weg te komen.

Misschien ben ik wel erg Italiaans geworden maar ik kan het niet anders zien.

Naschrift.

Wat schetst mijn varbazing als L. een dag na publicatie van bovenstaand verhaal op dit blog, mij een lange mail stuurt. Nog nooit hoorde ik dat een Italiaan dit blog gelezen had. L. dus wel. Hij had Google Translate gebruikt om e.e.a. leesbaar te maken. Gelukkig maar. De onderliggende strekking was hem ontgaan.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Fine d'estate. (1 september 2014)

De maand augustus is voorbij. Traditioneel de vakantiemaand voor Italianen. De eerste helft is nog steeds de drukste tijd aan zee. Aan zee? Jawel voor Italianen is vakantie altijd aan zee. Gaan de Haagse Bleekneusjes naar de Veluwe, de Italiaanse tegenhangers vind je in grote getale in de Colonie, de grote witte, bijna sovjet-achtige gebouwen overal langs de kust. De Jantjes Beton uit arme stadswijken kunnen hier de nodige vitamine D opdoen om de winter te overleven.

Diegenen met een huisje langs de kust of een appartement enkel voor de zomer daar hebben dumpen hun kinderen bij de nonne, de oma's die zich ontfermen over het kroost gedurende de schier eindeloze zomervakantie van nu 3 maar ooit zelfs 4 maanden. Die huisjes en appartementen vind je overal op loopafstand van zee zodat oma twee maal daags de wandeling met de kids kan maken want lunchen doe je thuis. Om vier uur herhaalt zich dan het tafereel van eerder die dag.

De echte rijken hebben hun villa's en jachten bij de exclusieve baaien langs de Riviera di Ponente en op Sardinië. Daar gaat het er chique aan toe maar de gezelligheid is ook in de meest onbeduidende plaatsjes groot. Het prachtige vuurwerk in de baai van Le Grazie sloot daar zaterdagavond de zomer op knallende wijze af. De ideale plek om ervan te genieten was aan boord van een van de vele jachten die daar ankeren.

In onze eenvoudige omgeving was het Fine Estate feest een eetpartij met dansen na waar de hele boerenbevolking uit de omgeving te vinden was. Het zijn feesten voor de autochtonen onder elkaar. Nu, in september gaat iedereen aan zijn werk en wordt het dagelijks stiller in onze bar op de piazza. Aan de stranden worden de bagni's dagelijks kleiner, de ligstoelen worden rij voor rij verwijderd en opgeslagen. Na een maand zal er niets meer staan. Waar tot gisteren nog veel leven was zal morgen doods en triest zijn. Zo gaat het elk jaar.

Dat elk jaar het zelfde is, is iets dat mij ergert. Het is wel door en door Italiaans. Het dagelijks buiten zetten van de handel voor de winkel. Het twee maal per jaar ophangen van het kortingsbordje voor de uitverkoop. Het drinken van het kopje koffie op het zelfde tijdstip, elke dag weer. Het jaarlijks op vakantie gaan naar zee, naar dezelfde plaats en het praten over dezelfde dingen elk jaar weer. Ik signaleer het en het heeft iets leegs. Het racen naar het eind van je leven met uitsluitend meer van het zelfde. Ik hoor de mannen praten over wie er wanneer overleden is. De vrouwen halen bijna dagelijks hun jeugd op en de kinderen spelen de spelletjes zoals ze die altijd gespeeld hebben en eten hun zakjes San Carlo chips.

Eerdaags zal ik weer naar Nederland afreizen en weer eens een nieuwe fase in mijn leven gaan bedenken want ook mijn jaarlijkse verblijf valt onder de noemer 'meer van het zelfde' en dat is eigenlijk niets voor mij.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Wijn en oude dames. (augustus 2014)

 

Onder de nieuw gestuckte gevel van Palazzo Zini op de Piazza Dante ligt de gigantische cantina van Walter. Het gewelf is zeer ruim van oppervlakte maar het is vooral de hoogte van zo'n 6 meter die imposant is. Binnen is het al druk met dorpsgenoten. Voor de tweede achtereenvolgende avond is er een cena, een diner, met zelfgemaakte lekkernijen. Het zijn de leftovers van gisteren. Salami, paella, kazen, gevulde uien er is veel om uit te kiezen. Er zitten zo'n twintig mannen en vrouwen aan de lange tafel waarop ik de bordjes en bestekjes gedekt heb. Zorgvuldig kies ik een plekje. Er zijn een paar zeuren die mijn eetlust kunnen bederven, weet ik uit ervaring.

Schuin tegenover mij zit de moeder van Anna. Ze werd door haar kleinzoon naar haar plaats gebracht. Een charmante vrouw van onduidelijke ouderdom met een kort, goed gekleurd kapsel. Iets onzeker lopend maar duidelijk articulerend lijkt ze niet erg oud.

Het is pas bij haar derde plastic bekertje rode wijn dat ze mijn volle aandacht heeft en die van ons deel van de tafel. Iemand schenkt haar bij. Een scheutje voor een oude dame. Niet tot aan de rand zoals bij de lokale drankorgels maar een Haagse hoeveelheid. Het is tegen het zere been van de oude dame. Ze begint hard te praten en zwaait met haar ten dele gevulde bekertje. Ze is duidelijk een kleine scene aan het schoppen. Haar schoonzoon die tegenover mij zit maakt zich druk om haar uitval. Haar kleinzoon vraagt de fles en vult de beker tot aan de rand. Het oude mens wordt stil en het geroezemoes herneemt zich.

'Hoe oud is jouw schoonmoeder?', vraag ik mijn overbuurman.
'Negenentachtig', antwoordt hij en neemt een stuk parmezaan.

Ik word er stil van.

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

 

Kruiden uit de omgeving. (juli 2014)

'Vandaag is het donderdag. Is het dan morgen zaterdag?', vraagt Beppe die naast mij in de auto zit. 'Morgen is het vrijdag', zeg ik. 'Dan is het overmorgen zaterdag', reageert Beppe. Ik hoor hem zachtjes de dagen van de week opzeggen.

Beppe is bijna vijfenveertig maar zijn kennisniveau is ergens blijven steken. Gelukkig zorgt zijn moeder nog voor hem en geven dorpsgenoten hem kleine klusjes, zoals ik die hem regelmatig vraag wat maaiwerk in de tuin te doen. Dat gaat tamelijk goed maar toen ik hem vroeg twee bomen af te zagen moesten er vier aan geloven. Het blijft opletten als Beppe met zagen en maaiers in de weer gaat.

Zo'n dertig jaar geleden was er niets met Beppe aan de hand. Toen deden hij en zijn broers mee aan alles wat er voor tieners in een plaats als Mulazzo, te doen was. Dat was niet veel. Het vertier was ver te zoeken in de jaren tachtig. Bijna iedereen was naar een buitenland vertrokken om werk te vinden dat onze streek niet had en niet heeft. De jongelui verveelden zich dus mateloos en zochten hun heil in drugs. Niet in de drugs die in grote steden gebruikt werden maar in drugs die net als de vele kruiden uit de grond in de buurt groeiden. Typisch Italiaans dus eigenlijk. Alles dat uit eigen bodem komt is beter dan wat van ver komt.

Op die middag hadden ze een kruid bij de rivier de Magra geplukt. De naam heb ik niet kunnen achterhalen, het effect wel. Na lang koken en innemen is het zeer hallucinerend. Met een groep vrienden gingen ze zich aan het goedje te buiten. Ze tripten huizenhoog, zagen de meest verschrikkelijke fantasiebeesten uit de hemel op zich neerdalen en renden als wilden rond het huis van Lina, de moeder van een van hen.

Na uren getript te hebben kwamen de jongens een voor een een weer bij hun positieven. Allen behalve een. Beppe. Hij bleef doortrippen, die dag en de volgende dagen. In het ziekenhuis van Pontremoli wisten ze niet wat ze ermee aan moesten. Ze gaven hem in elk geval niet dat wat hij nodig had om uit zijn waan te komen, zei Rolando mij gisteren nog. Ze hadden geen kennis noch ervaring. Beppe lag een tijd in coma en kwam pas na maanden uit een speciale kliniek om nooit weer dezelfde te zijn als voor die bewuste middag.

Beppe is nu een grote kerel maar zijn motoriek en zijn gezichtsuitdrukking maken direct duidelijk dat hij niet 'normaal' is. Zelf heeft hij dat niet door en begrijpt hij niet dat meisjes met iedereen dansen behalve met hem. Dat bracht hem al vaak in contact met de carabinieri.

Hij zit vandaag in mijn auto omdat hij zelf geen vervoer heeft en een telefoonkaart moet kopen om met Afrika te bellen. 'Afrika?', vraag ik nieuwsgierig. 'Mijn vriendin woont daar', zegt Beppe.
'In Nigeria of Ghana?', vraag ik. 'Dat weet ik niet', antwoordt hij.

Ik ben bang dat hij in handen van zo'n scam is gevallen maar besluit het hem niet uit te leggen. Zoveel tijd heb ik vandaag niet.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

House hunting in Tuscany.

In 2007 my book 'Huizenjacht in Toscane', was published in The Netherlands by Van Dorp Publishers. The book is written in a way that keeps the reader reading on. The quest for a house is the overall story line. The writer, I, look back on my adventures after finishing my education and travelling Italy. That happened some 40 years ago. Beatniks was the general name for people backpacking, smoking grass and enjoying free love in those days.

The book was well received in Holland and Belgium where the state TV presented it on a Sunday morning. The general opinion on the book is that it is great fun to read about all those funny Italians with their funny habits and way of life. It is, of course, written in the Dutch language.

If by any chance an English publisher reads this article and is interested to publish it translated in English, I will be happy to organize that. I consider it a pity that the English speaking Italy lovers cannot enjoy the book that I wrote with such passion.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

 

Onweer en meer. (eind juni 2014)

'.....hebben jullie al gegeten? Wat hebben jullie gegeten? Lekker. Ik ga straks nog naar de nagelstudio, ik heb zulke mooie nagels gezien in een magazine. Ja daar, daar was jij toch ook geweest. Een momentje. Bancomat?' Het is de eerste keer dat ze me aankijkt, de caissiere van de Lidl in Aulla. 'Bancomat', zeg ik en steek mijn pasje in het apparaat. Zij pakt haar telefonino weer op, geeft mij de kassabon en schuift de volgende trits boodschappen over de scanner 'ja die van jouw waren ook zo mooi....' gaat ze verder met belangrijker zaken dan dom kassawerk. Klanten hebben Lidl uitgroepen tot Beste Supermarkt van Italië, zo zegt de poster boven de uitgang.

Ik heb haast vanmorgen, veel te doen. Gisteren ben ik aangekomen en vandaag is het niet alleen boodschappendag maar zijn er ook nogal wat onverwachte dingen te regelen.
Toen ik gisteren na een perfecte reis mijn voordeur opende leek het eerst op een inbraak. Er lagen rare dingen op de grond en het modem zat scheef op de muur en was kapot. Dekseltjes van electriciteitsdozen lagen her en der en het licht viel meteen uit toen ik de hoofdzekering inschakelde.
Twee buurvrouwen hielpen me uit mijn boze droom; er was een reuze blikseminslag geweest en bij iedereen was grote schade. Zo ook bij mij, bleek na een korte inventarisatie. De TV, de satelliet-decoder, de CD-speler, het modem, allemaal uitgebrand. Het moet dus een flinke klap geweest zijn.
Ik behoor nog tot de gelukkigen zegt men later op de avond bij de bar, de schade bij anderen is nog groter met veel uitgebrande verwarmingsketels, computers en alarmsystemen alsmede een gat ik een dak en plafond bij een bekende.

Zonder TV gaat prima, zonder Internet niet en zonder muziek gaat het helemaal niet. Het is dus stil in huis.
Na jarenlang een z.g. 7 Mega aansluiting van Tiscali te hebben gehad die doorgaans 2 Mega gaf op goede dagen en een upload van enkele tientallen kilobits/seconde, was dit het moment van overstappen. De bedrading van de telefoonmaatschappij was buiten verbrand en binnen verkoold. Ik zal die niet vernieuwen en stap over op het lokale Luninet systeem dat met kleine schoteltjes via een radiosignaal in onze omgeving beschikbaar is. De twee eigenaren beloofden, na enig aandringen, om mij morgenochtend al aan te sluiten. Dit is dus ook Italië.

Nu nog een nieuwe CanalDigitaal decoder, een nieuwe TV en een Internet radio en alles is weer bij het oude. Wat ik wel geleerd heb is dat uitschakelen van de hoofdzekering niet voldoende is, alle stekkers moeten uit de stopcontacten als er onweer in de lucht hangt.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Zoete Pil voor Renzi. (mei 2014)

Een economische meevaller valt de regering Renzi ten deel deze maand. De bestedingen in contrabande zoals drugs en sigaretten alsmede prosititutie etcetera, tellen vanaf nu mee in het Bruto Binnenlands Product ofwel de Prodotto Interno Lordo, de PIL.

Gomorra is economie geworden. De enorme importen van harddrugs als cocaïne en heroïne worden door het Bureau voor de Statistiek van een geschatte waarde voorzien en zorgen voor een hogere productiviteit. De omzet van de hoeren langs de statales tellen evenzeer mee als de omzet van de groenteboer op de weekmarkt. De illegale handel in sigaretten (wie rookt ze niet zonder banderol) heeft evenveel waarde voor de economie als de officiele omzet van restaurants, bars en artsen. De officiele omzet dan natuurlijk want allen doen het merendeel van hun zaken zwart.

Op deze manier zal Italië snel uit de crisis komen. De schattingen kunnen ongebreideld hoog worden gewaardeerd en ook de 3-procents-norm die gebaseerd is op de PIL kan makkelijk gehaald gaan worden.

Nu nog een goedkeuring uit Brussel om de zwarte inkomsten van middenstanders, artsen en landbouwers ook in te schatten en op te voeren als officieel deel van de economie en Italië is weer het braafste jongetje van de klas.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

's Land's wijs, 's land's eer. (medio mei 2014)

Een paar dingen die u vast niet weet over Italië. Een modern EU-land dat zo op het eerste gezicht dezelfde wetten en regels lijkt te hebben als bijvoorbeeld het onze. Het zijn de dingen waarover ik mij verbaasde toen ik ze jaren geleden voor het eerst hoorde.

8 per mille. De achtpromille-wet zorgde ervoor dat 8 promille van uw salaris naar de kerk ging. Zo kreeg de Vaticaanse bank zo'n 1,3 miljard euro jaarlijks bijgeschreven. Dat zette wat kwaad bloed bij andere religieuze kerkuitbaters en zo werd het mogelijk die 8 promille ook aan andere kerkgenoodschappen te doen uitbetalen. Zo zijn er de Methodisten, de Joden, de Lutheranen, de 7e-dag Adventisten, de Staat en het Verbond van God welke laatsten alles krijgen van het niet toegewezen geld.
Hoe dan ook, meer dan 82 procent (in 2012 1,2 miljard) gaat willens en wetens naar de Kerk van Rome en 13 procent naar de Staat. De rest ontvangt dus een aalmoes.

De Staat bepaalt wanneer de kachel aan mag. De wet bepaalt de datum wanneer de verwarming in appartementsgebouwen aan mag, bijvoorbeeld 15 oktober, en weer uit moet, bijvoorbeeld 15 april. Ook het aantal uren dat de verwarming per dag aan mag zijn is beperkt, bijvoorbeeld 8. De overheid bepaalt dus of u de verwarming aan mag zetten en niet u als het een koud voorjaar is of als u het gewoon koud heeft. Nog nooit heb ik Italiaan hierover horen klagen trouwens dus alles went kennelijk.

Niet stofzuigen als er een wasje draait. Iedereen in Italië krijgt een electriciteitsaansluiting van 3 KW. Dat is in de praktijk erg lastig. Je staat er niet bij stil want in Nederland is de energie schier onbeperkt per huishouden. Maar met die krikkemikkerige draadjes zowel buiten- als binnenshuis is 3 KW het maximum dat u kunt verbruiken. Dat betekent dus dat de magnetron, droger, wasmachine, espresso-apparaat, stofzuiger, haarföhn, frituurpan, kortom alle apparaten die serieus stroomgebruiken, niet samen aan mogen staan op straffe van de zekering die er uitknalt. Daar is mee te leven als je geen airco hebt want dan knalt het bij alles dat je verder in het stopcontact steekt. Ook argeloos even een gaatje boren komt je meestal op een knal en de uitval van radio, tv, licht en wat dan niet ook te staan.

Uitkeringen gaan door na pensionering. Wonderlijk is het feit dat iemand met een bv. arbeidsongeschiktheids-uitkering deze niet verliest als hij met pensioen gaat. Die blijft tot de dood bestaan en doorbetaald worden. Zo ook een weduwenpensioen etcetera. Het staatspensioen wordt voor eeuwig aangevuld met de uitkeringen die ooit bedoeld waren om verlies aan inkomen te compenseren.

Baby Pensioni. Het zijn de pensioenen die in 1973 door de staat werden ingesteld voor, laten we zeggen allen die voor de publieke sector werkten. Voor vrouwen was 14 jaar, 6 maanden en 1 dag voldoende om de rest van hun natuurlijke leven een pensioen te ontvangen. Let wel, het was niet vrijwillig om hier gebruik van te maken. Men moest met pensioen en verloor de baan na die ene dag. Zo kwamen vrouwen thuis te zitten met maandelijks geld op de bank tot hun dood die zelfs vandaag nog ver weg is. Mannen moesten langer werken. 19 jaar, 6 maanden en 1 dag. Mijn buren lager in de straat waren beide postino, postbode. Met 37 gingen ze met pensioen. De dertig jaar tot heden hebben ze hun houtvestersvak dagelijks uitgeoefend met als zekerheid die maandelijkse bijboeking op hun bankrekening. Een goede oudere kennis, een vrouw, die ik ken in Pontremoli was insegnante, onderwijzeres. Ze moest ook met eenenveertig het krijtje erbij neerleggen. Ze is nu vierenzeventig en heeft nooit meer een dag gewerkt vertelde ze met toch enige gêne. De kosten van deze baby-pensioenen bedroegen tot 2012 zo'n 150 miljard euro. Er waren ook uitschieters zoals een groep die slechts 11 maanden premies bijdroeg en direct met pensioen ging.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Terug naar de Lire. (mei 2014)

Alsof de rechters hem een loer wilden draaien lieten ze de oude Silvio in de geriatrie werken. Boetedoening voor vele miljoenen ontduiking van belasting voor de staat waarvan hijzelf de baas was. Over een paar maanden zal hij negenenzeventig jaar worden en wekelijks dus zijn voorland kunnen aanschouwen met alle taferelen die daarbij horen. Zelfs de herinnering aan verboden fruit als daar was Ruby zal hem dan onthouden worden, mocht hij er als patient tussen zijn soortgenoten (paris inter paris?) opgenomen worden.
Het zal niet gebeuren. Hele hordes mooie meiden zullen klaarstaan om Italy's finest, dan de broek te verschonen.

Nu hoor ik ook steeds meer mensen en passant zeggen dat ze nooit op hem gestemd hebben. Een enkel hikje hoor ik nog over het feit dat hij politiek veroordeeld is. Hij is nu echt gebeurd met hem. Italië wil veranderen. Een nieuwe lente een nieuw geluid. Was Letta niet goed genoeg, Renzi is het ook niet. Het is Grillo die nu op de handen van het volk, als een crowdsurfende popster, richting podium geduwd wordt. De komiek die thuis is op dat podium. Die het volk bespeelt dat zo graag bespeeld wil worden. Die zich druk maakt en de indruk geeft dat hij elk moment als een watermeloen uit elkaar zal spatten. Vol vuur en met wilde haren vertelt hij het volk wat er allemaal mis is met Italië. Iets dat het volk zelf elke dag al in de lokale bar doet.

Er is van alles mis. Niks functioneert. Italië is corrupt. Het geld verdwijnt in zakken van zakkenvullers. Maar pas op want Italië is ook de grondlegger van de Europese cultuur en Italië heeft alle grote wetenschappers voortgebracht en daarme schetst men het dilemma.

Hoe combineer je de kritiek op alles wat er mis is - en dat is heel veel - met het uitdragen dat Italië eigenlijk het meest belangrijke land van de wereld is?
Het hemd is altijd nader dan de rok. Beloofde Silvio iedereen dat ze hun OZB in cash konden ophalen op het postkantoor, Renzi betaalt iedereen 80 euro uit. Geld overtuigt altijd of het nu om het kopen van een senator gaat of van de sympatie van een burger.

De Europese verkiezingen staan voor de deur. Grillo zal scoren. Silvio niet. Grillo wil wel, net als Silvio, uit de euro. Het hele terras van mijn bar op de piazza is het met hen eens. terug naar de Lire toen alles nog goed was. Ze vergeten dat Italië alle energie moet importeren. Een Lire met een waarde van niks zal de lichten doen doven, de auto's doen stilvallen.

Het zal weer worden als weleer. Hout stoken en ezeltje rijden. Misschien wordt het een grote attractie die een ongekend perspectief biedt voor het nu tanende toerisme.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Nespresso, what else? (6 april 2014)

In de lobby van een duur hotel in Parijs bestelde ik, vanuit mijn feauteuil 'un espresso'. Vanuit een groepje zakenmensen echo'de het 'What else?'. Ik moest erom lachen. Mijn donkerblauwe kostuum met het zwarte t-shirt daaronder en mijn grijze haar zouden voor een slechte imitatie Clooney kunnen doorgaan.

Als je een product hoog in de markt wilt zetten is een celebrity inhuren de enige weg. Madonna met je tasje of inderdaad Clooney met een instant espresso van Nestlé.
Zo geldt dat ook voor streken. Toen onze koninklijke familie hun 'Gelukkige Olifant' aankocht werd de streek direct duurder. Zo ook in Greve in Chianti toen daar de volgende generatie hun huis kocht.

Wat dit alles met de Lunigiana te maken heeft? Alles. De krantenberichten in de lokale edities stonden er vol van. 'George Clooney koopt villa in de Lunigiana'. 'Pontremoli in Amerikaanse belangstelling door George Clooney'.
Onze streek stijgt acuut in waarde met een zo bekende inwoner. We hadden al Zucchero Fornaciari, kortweg Zucchero, die een villa in Pontremoli heeft waar hij in de zomermaanden doorgaans in ongepaste dronkenschap verblijft. Maar Clooney is andere kost. Dat is het hoogst haalbare.

Ik ben benieuwd hoe mijn kleine 'Caffè Letterario' de drukte verwerkt als een mooie dame op het terras op de piazza roept: 'George Clooney is inside!'

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Het warme thuiskomen. (maart 2014)

Het blijft verwonderen, die hartelijkheid waarmee ik verwelkomd word, elke keer als ik na maanden van afwezigheid weer in mijn dorp Mulazzo kom. De kinderen die me allen bij naam kennen met hun 'Ciao Ronald' en de vrienden die me omhelzen en twee kussen geven. De vrouwen voor wie een hand niet voldoende is en die me tegen zich aan trekken.
Zoals gisteravond in de bar op de piazza de verjaardag van Federico werd gevierd, hij werd dertien. Alle kinderen en hun ouders waren ter plaatse en voor de niet-verwanten zoals ik, werd gezorgd met wijn en allerhande hapjes.

Of zoals de dag ervoor dat ik naar de pizzeria van vriendin Marilina ging en bijna het gehele restautant kende. Uitgenodigd om mijn pizza aan een tafel met bekenden te verorberen en met iedereen even kort bijpraten. Voor een Hagenaar, die altijd wat afstandelijk is, blijft het verwonderen hoe hartelijk deze Toscanen zijn.

Na al die jaren en de vaak lange tijd dat ik hier verblijf, hoor ik er ook echt bij. Met dank aan Roberta die het vermogen heeft om van de bar onder haar huis een soort huiskamer voor iedereen uit de omgeving te maken. Het is in elk geval sinds de opening zo'n vier jaar geleden, haar huiskamer. Als er geen kinderen aanwezig zijn mag je de kunstplantjes uit hun pot halen en deze als asbak gebruiken. Echte asbakken zouden de carabinieri wel eens kunnen laten denken dat er gerookt zou kunnen worden...

Het weer werkt deze winter niet mee. Het regent weer pijpenstelen en het liefst zou je thuis tv willen kijken maar dat doen de andere dorpsgenoten ook niet. Men moet even bij elkaar in de bar de koffie en een drankje drinken met bekenden die bijna familie zijn geworden. Ik mag mijzelf daarbij rekenen en dat geeft een warm gevoel.

Wat dit jaar anders maakt dan andere jaren is het feit dat mijn dorp ineens activiteiten vertoont waarvoor ik elke hoop al opgegeven had. Op de Piazza Dante staan het Palazzo Zini en de kerk in de steigers. Beide facciate worden opnieuw van een stuclaag voorzien. De kerk waarvoor ik zo'n zeven, acht jaar geleden al een plan ontwikkelde omdat de door vocht aangevreten gevel een aanfluiting was. Dat plan werd toen door een afvallige vriendin, getorpedeerd. Nu had de kerk een meevaller en wordt het alsnog gedaan.

Hoe schildrachtig de gevel van Palazzo Zini ook was - diep in dit blog staan foto's van ons dorpsfeest met die gevel - het kon zo niet langer. Het vocht drong te diep in de metersdikke gevel door. Nu wordt de Piazza Dante misschien wel de mooiste piazza van de regio door die beide renovaties. Maar er is meer.
Onze straat, de Via Costigliolo, wordt eindelijk opnieuw bestraat. Kleine klinkertjes met in het midden een grote sluitsteen zal de straat een prachtig aanzien geven. Het oude cement dat over de middeleeuwse klinkertjes was gestort om de straat vlakker te maken voor kruiwagens en dergelijke, wordt nu met moderne middelen verwijderd en de buizen eronder vernieuwd.
Er was een paar jaar geleden al eens sprake van en men was zelfs al begonnen maar het daarvoor gereserveerde geld verdween spoorloos in een financieel gat. Nu is het dus menens en zal Mulazzo en vooral mijn straat sprookjesachtig mooi worden.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

The phone salesman. (20 februari 2014)

Omdat mijn smartphone van Italiaanse makelij defect was en bij de Media World ingeleverd, moet ik een vervanging hebben. E. Leclerc, de regionale Conad uitbater, had een virtine vol met dat speelgoed. Ik stond er geruime tijd de verschillende mobieltjes en hun mogelijkheden te bekijken. De winkel was zo goed als leeg, het was half twee en iedereen had de boodschappen al in huis.

Achter de balie was een tafel met wat stoelen. Twee volwassen mannen en een vrouw zaten ongeanimeerd te praten. Mijn aanwezigheid stoorde ze niet, ik was volkomen transparant voor hen.
Tussen al de kostbare Samsungs vond ik een Offerta, een aanbieding voor 79,90. Het grote witte prijskaartje vermeldde slechts dat het een dual-sim phone betrof en de prijs. Ik gebruik al jaren een dual-sim phone dus dit leek me precies wat ik zocht.

'Scusi', riep ik over de balie. Een bonkige kerel kwam naar me toe. 'Is dit een smart phone? vroeg ik. 'Nee, dit is geen smart phone', zei hij terwijl hij de witte Samsung uit de vitrine haalde. 'Dus gewoon een dual-sim phone?', vroeg ik. 'Ja', zei hij. 'Waarom wil je een dual-sim hebben?', vroeg hij. Ik beantwoorde zijn nogal domme vraag. Ik geloofde hem niet. De telefoon zag er behoorlijk smart uit voor mij.
'Kunt u hem aanzetten?', vroeg ik. 'Certo', zei hij en drukte op het knopje. 'De batterij is uitgeput', zei hij en legde het ding terug in de vitrine.
Hij keek me vragend aan.
'Kunt u niet even de lader erin stoppen zodat ik kan zien wat voor telefoon het is?', vroeg ik. 'Nee dat gaat niet, dan moet hij 10 uur aangesloten blijven en dat kan niet'. Hij was er klaar mee.
'Ik ga geen telefoon kopen zonder dat ik gezien heb wat hij kan', zei ik. 'Nee natuurlijk niet', zei hij.
'Mag ik dan de handleiding even inzien?', vroeg ik.
'Certo', zei hij en ging op zoek naar het doosje dat hij op de balie zette. Het was dicht. Ik pakte het doosje en opende het. De batterij lag bovenop. Ik haalde hem eruit en legde hem op de balie.
Hij keek ernaar en schreeuwde over zijn schouder 'Wie heeft dat ding er zonder batterij neergelegd?' Een antwoord leek hij niet teverwachten. Het leek mij onderhand wel duidelijk dat deze luie donder dat zelf waarschijnlijk had gedaan.

'Het is wel een smart phone', zei ik nadat het batterijtje het ding deed opleven. 'Ja, het is wel een smart phone', bevestigde hij.
'Ik neem hem dus', zei ik.
Mijn vriend liep naar achteren, door een gepantserde deur en kwam terug met het bij mij inmiddels bekende doosje. Hij liep naar de kassa. Ik pakte mijn portefeuille.
'Wat voor prijs staat erop het kaartje in de vitrine?', vroeg hij. Verbaasd vroeg ik wat hij bedoelde. 'De prijs? Wat kost hij?', vroeg hij mij.
'Negenenzeventig negentig', zei ik en gaf hem een briefje van honderd.
Hij gaf me mijn wisselgeld en legde een plastik zakje en mijn bonnetjes naast het doosje van de telefoon. Zonder verder nog iets te zeggen draaide hij zich om en liep naar zijn collega's aan de tafel.

Ik stopte het doosje en bonnetje in het plastic zakje en liep weg. Gelukkig was de vrouw van de delicatessen aardig als altijd en raadde ze me de arancini con funghi aan alsof ze ze zelf gemaakt had.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

 

De dagen gaan weer lengen. (21 december 2013)

Ook Italië krabbelt er weer bovenop, met het lichter worden der dagen gaat de economie ook wat beter. Letta heeft 2013 overleefd en kan nu zijn werk eindelijk in betrekkelijke rust gaan doen.
Berlusconi is bang. Bang om in de bajus te belanden. Riep hij laatst nog dat de acties tegen hem een 'staatsgreep' en een 'revolutie' waren. Nu hebben ze hem zelfs zijn paspoort definitief ontnomen. Hij vertoont stuiptrekkingen, meer niet.

Wel is er een nieuw fenomeen opgestaan. Forconi, hooivorken. Groepen met ultra-rechts gedachtengoed die steden, wegen en wat niet al, platleggen. Samen met de Grillini en de Leghisti, maken ze het politieke landschap er niet fraaier op. Buiten die onbehouwen groepen met politieke motivaties zijn er dan nog de protesters tegen de TAV, de in aanbouw zijnde hogesnelheidslijn richting Frankrijk. Deze laatste jongens schuwen het geweld niet om de bouwplaatsen te saboteren en in brand te steken.
Die gezellige Italiaanse levensgenieters zijn in een paar jaar omgeturnd tot agressieve amokmakers die 'het niet meer pikken', zoals je overal op de piazza's hoort.
Men heeft niet alleen een afschuw van machtshebbers, men haat ze. Volgens bv. Beppe Grillo, moeten 'ze' allemaal weg. Hopelijk worden za dan niet door Grillini vervangen want dat allooi is niet al te hoog.

Voor een Nederlander zijn al die toestanden moeilijk te begrijpen. Lees een Italiaanse krant en de schellen vallen je van de ogen. Pagina's vol schandalen en processen met politici in de hoofdrol. Het gaat over niets anders alhoewel er vandaag ook twee leukere berichten tussen stonden.

De enige officiele Italiaanse seriemoordenaar is ontsnapt na een uitje uit zijn cel. Een klopjacht is gaande in Genua en Ligurië. Hij heeft, gewapend, een Fiat Panda gehijacked en is gezien op de Autostrada. Het doet denken aan de Belgische blunder met Dutroux maar deze man is levensgevaarlijk voor iedereen. Een extra moord zal hem niet uitmaken.

Het andere bericht gaat, hoe kan het anders, over een Italiaanse lokale politicus van Abruzzo, die een secretaresse een lucratief arbeidscontract liet tekenen met de bepaling dat ze elke week seks met hem moest heben. Hij werd trouwens vorige maand al gearresteerd voor afpersing en omkoping. Het idee van verplichte seks met ondergeschikten is niet nieuw in Italië. De contadini (land-pachters) moesten bijvoorbeeld hun padroni (leenheren) het voorrecht van de eerste seks met hun dochters gunnen, contractueel.

Voorlopig moet ik het maar doen met krantenberichten en Facebook postings van mijn vrienden in Mulazzo. Pas als de zon een stuk hoger aan het firmament staat ga ik weer ter plaatse. Het kan me niet snel genoeg gaan.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

De winter en de dood. (december 2013)

Er zijn er al best veel gegaan, de laatste jaren. Wel op hoge leeftijd, dat dan wel. Sommigen kende ik goed zoals Luciana die een paar jaar terug op vijfennegentig-jarige leeftijd naar onze begraafplaats verhuisde. Tot op het laatst was ze lucide en zoals altijd fijn om mee te praten. Die avond op de treden voor de kerk toen de hele regio daar langsliep op weg naar ons dorpsfeest, groette iedereen haar hartelijk. Iedereen kende haar. Ze was van goede huize en woonde in het Palazzo Zini naast de kerk. Na de winter was ze dood. Ik had het al aanzienkomen, haar bleke hoofdje werd steeds kleiner.

Ica's moeder overleed afgelopen winter. Ook ver over de negentig en ver over haar THT. Ze haatte haar dochter tot op het bot. Zoals ze ook haar man, de vader van Ica, het graf ingepest had, wilde ze ook dat ze Ica kon overleven. Het scheelde niet veel of ze had haar zin gehad want kinderen worden geacht van hun ouders en zeker hun moeder te houden. Ook als die moeder het betreffende kind haat en alles doet om haar het leven zo ellendig mogelijk te maken. Nu, bijna een jaar later, gaat elk gesprek met Ica nog steeds over haar moeder. Dat heeft de oude heks dan toch maar bereikt.

Pas na opening van onze bar, heb ik iedereen in Mulazzo leren kennen. Zo ook Luciano die vijfentachtig is maar er toch nog wel uitziet als tegen de zeventig. Rustig van aard, goed gekleed, zwart Peugeootje 206 en altijd nog een volle zwart-grijze, goedgekamde haartooi. Elke middag om half zes rijdt hij naar de piazza. Zijn huis staat zeer prominent onder aan het dorp. Tot voor enkele jaren was op de begane grond het comestibles-winkeltje gevestigd.
Luciano woont, sinds ook zijn ouders naar het kerkhof verhuisden, samen met zijn ongetrouwde zuster die de zorg voor haar broertje van haar moeder overnam. Ook Luciano is nooit getrouwd. Hij vertelde me dat hij daar nog wel aan dacht toen hij zo rond de vijftig was maar dat de tijd tot nu, omgevlogen was.
Ik praat dagelijks even met hem, hij is altijd bijzonder vriendelijk tegen mij en praat nooit met anderen.
Nu is zijn zuster van negentig ziek geworden en heeft hij een probleem. Hij vertelt het me zonder enige gene. Nog nooit in zijn leven heeft hij ook maar iets gekookt en nu is zijn zus bedlegerig. Zij geeft hem 's morgens door wat hij moet kopen en als hij dan tegen half elf terugkomt, roept zij vanaf haar bed in een kamer verderop in de gang, hoe hij met de gekochte producten de lunch moet bereiden.
Hij maakt er gebaren bij en trekt gezichten van onhandigheid. Dat hoort allemaal als je een Italiaanse man bent die een leven lang door vrouwen gepamperd is. Het zou ook niet geloofwaardig zijn om je op zijn leeftijd alsnog als een huisman te ontpoppen. Alles voor het 'bella figura'.

Heel anders als die andere broer en zus, Osvaldo en Adelina. Hij kookte en verzorgde zijn oude zuster als ware hij hun moeder. Zij ging jaren geleden, hij overleed drie jaar terug.

Ach, er zijn nog andere candidaten in de race om deze winter niet te overleven. De moeder van de tweeling in het meest schilderachtige huisje op de piazza ligt al een jaar op bed. Alhoewel stokdoof is ze nog altijd vrolijk en bij de tijd. Maar op haar leeftijd zo lang op bed liggen gaat niet goed. At ze vorig jaar nog een ijsje op het terras tegenover haar voordeur, nu komt ze al lang niet meer buiten.
Zo ook de moeder van Paolo mijn ex metselaar. Na een mislukte heupoperatie ligt ook zij al meer dan een jaar op bed. Beiden zijn de negentig al gepasseerd dus zijn de prognoses niet best.

Zo is het leven. Ook in een Italiaans dorpje. De mensen leven weliswaar significant langer dan bij ons maar ze gaan uiteindelijk ook dood. Dat dat vrijwel altijd in familiekring plaatsvindt en dat ze daarna hun plekje vinden op het kerhof dat ik vanuit mijn huis op de heuvel voor mij zie liggen, is iets wat hun heengaan iets warms geeft. Ze blijven voor altijd in de buurt. Behalve Adelina dan, die het kerkhof van Mulazzo te koud vond en het wat meer beschutte kerkhof van Cerro verkoos.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

B. La fine? (28 november 2013)

Terwijl het in Italië al winter is en zelfs deVesuvius een witte hoed heeft is gisteren de Senaat eindelijk tot stemming overgegaan om Il Cavaliere (voor hoelang nog?) uit de bankjes te gooien. En ze hadden lef. B. is gewipt en daarmee is hij aangeschoten wild voor Justitie. Ze kunnen hem nu voor al die zaken die op de plank liggen voor het hekje dagen. En dat zijn er nog al wat.

Toen zijn godsbeeld nog samenviel met zijn spiegelbeeld zei hij dat Napolitano hem gratie zou moeten verlenen zonder dat hij daarom vroeg. Op het laatst smeekte hij de oude man zelfs erom. Natuurlijk vergezeld van het ordinaire afgeven op rechters en op het allerlaatst noemde hij zijn mogelijke verwijdering uit de Senaat zelfs een staatsgreep. Dit laatste zegt meer over hemzelf dan over de collega's. Een staatsgreep is iets heel anders en daar is geen sprake van. De regering regeert voort als voorheen en de oude Napolitano, hij zwijgt, waardig als hij is. Wat heeft B. hem afgezeken in de jaren dat hij premier was. Het zou mij niet verwonderen als hij eerdaags, nu hij zich gerevancheerd heeft, de presidentspijp aan een pijnboom hangt. Hij was staatshoofd in een tijd dat er een premier was die de allure van Mussolini had maar bleef, gebruskeerd en wel, op zijn post.

Is Italië nu -heimelijk - blij dat hij afdruipt als een gebeten hond? Integendeel, Italianen houden van de underdog. Nog meer dan toen hij de personificatie van de Italiaanse Sinterklaas had, staan ze nu, heimelijk en openlijk, achter de man die zichzelf ooit op een lijn met Jesu Cristu zette.
Ook mijn jonge dorpsgenoot die Internationaal Recht studeert, zette de afgelopen dagen nog berichten op zijn Facebook-pagina over de bijna goddelijke ervaring die hij had toen B. de Jonge PDL-lers (die dag al waren het ineens Jonge Forza Italia-leden) toesprak.
Hij zou beter moeten weten of voelen maar is in de greep van het charisma van een proleet die denkt met alles weg te komen. Die huidige underdog-rol heeft velen, ook de linkse kiezers in mijn kleine dorp, tot openlijke steunbetuiging aan B. gebracht want hij mag dan verkeerd bezig geweest zijn met zijn wetten 'ad personam' enzo, ze hebben, links en rechts, een nog grotere hekel aan de regering en het parlement met zijn exorbitante beloningen en pensioenen.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Een nieuw boek over il Belpaese. (26 november 2013)

 

Boeken over Italië die geheel subjectief baseren op ervaringen van de auteur, vormen een genre. Er zullen er, in mijn beleving, zo'n 30 geschreven zijn. het oerboek is natuurlijk van Francis Mayes, 'Een huis in Toscane'. Daarna kwamen Annie Hawes, Lisa St. Aubin de Téran en vele anderen waaronder ikzelf. Wat de boeken allemaal gemeen hebben is het alledaagse, de naïve domheid die alom aanwezig is op het platteland. Waar we in ons eigen taalgebied eenvoudig kunnen scheiden wat gezegd wordt door een boer uit de Bommelerwaard of Alabama, kunnen we dat in een vreemd taalgebied nauwelijks. We schrijven dus over het gedrag van de lokale bevolking alsof dat de standaard is in Italië. Dat is natuurlijk niet zo. Ook in een land als Italië zijn mensen die een objectieve kijk hebben op hun eigen minder intellectuele medeburgers. En gelukkig maar. Als we in onze naties de normen van de man-in-de-straat of de boer-op-het-land als norm voor de gehele bevolking zouden veralgemenen, zou het droevig gesteld zijn met ons allemaal.

Ik kom tot deze wijsheid omdat aan de reeks boeken over Italië er sinds gisteren weer een toegevoegd is. Henk Bleker's' Het Andere Italië'. Een tegengeluid zo heet het. Hij roemt het familieleven en verdedigt Berlusconi. Italië de Heilstaat revisited, in mijn opinie. Een totaal overbodig boek om het nog duidelijker te stellen. Niemand en zeker niet een buitenlander, hoeft Italië te verdedigen. Italianen zijn trots, macho. Hun land is het beste ter wereld. De Italianen hebben niet alleen alles dat de moeite waard is in eigen land, hun geleerden hebben ook zo'n beetje alles ontdekt en uitgevonden waar de wereld nu de vruchten van plukt.

Italianen zijn dus geheel bij machte om hun land en leefwijze zelf te verdedigen, daar hebben ze Henk niet voor nodig. Henk heeft het sowieso niet helemaal begrepen als hij stelt bij P&W dat de ouderen en gehandicapten door hun familie en buren worden verzorgd omdat dat zij denken dat dat humaner is. Er is in Italië eenvoudigweg geen zorg beschikbaar die ook maar enigszins op de onze lijkt. Wat dacht je van verzorging (voedsel en bewassing e.d.) door naasten in ziekenhuizen? Wat dacht je van verzorgingshuizen die nog het meest doen denken aan Roemeense weeshuizen uit de Ceaucescu periode?

Nee Henk, daar sla je de plank compleet mis. Net zoals met Berlusconi trouwens. Je zei dat B. pas sinds zijn scheiding zo raar was gaan doen. Wel zijn scheiding was pas 2012 en zijn wetten 'ad personam' dateren van jaren daarvoor. Ook Ruby en het kopen (jawel voor een koffertje met 2 miljoen euro) van een senator van de PD ook. Bleker praat de vox popolo na. De man-in-de-straat vertelt de onzin dat de politiek en de rechters de arme Cavaliere weg willen hebben. Net zoals bij ons de door GeenStijl als 'onrendabelen' weggezette bezoekers van een willekeurig koffiehuis in een grote stad, retoriek ventileren. Het is juist aan ons, auteurs uit Nederland, om het o zo mooie Italië op de anomalieën te wijzen. Subtiel of confronterend, de werkelijkheid moet benoemd worden. Dat zijn wij verplicht aan onze reputatie van Hollandse nuchterheid. Zeker een noorderling als Bleker zou het sieren om zijn favoriete land te bekritiseren, uit frustratie of uit liefde.

Dat zijn boek door de airplay bij P&W zeker beter zal verkopen dan het mijne is zeker. De mening van een BN'er is altijd commerciëler dan die van een ON'er. Het ware beter geweest gewoon een boek over je ervaringen te schrijven zoals we allemaal gedaan hebben. Dan had ik het ook nog gekocht.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

 

Kerk, staat en meer. (eind september 2013)

Het is eindelijk zover, vandaag. De Cavaliere (wanneer ontnemen ze hem eindelijk die titel?) trekt de stekker uit de regering. Zijn chantage leverde niet het gewenste resultaat - in de senaat mogen blijven - op en dus bracht hij zijn dreigement ten uitvoer. Italië verkeert sinds vandaag in de grootste crisis ooit. Deze ellende zal niet alleen grote gevolgen hebben voor de financiële huishouding van het land maar werpt ook al zijn schaduw vooruit naar de volgende verkiezingen waar een ander schertsfiguur, Beppe Grillo, al gedreigd heeft het strijdtoneel te verlaten als het volk weer op de PD en PDL stemt. Dat zou overigens een prima oplossing zijn omdat hij de huidige crisis veroorzaakt heeft door als grootste partij samenwerking met wie dan ook te weigeren. Wordt vervolgd dus.

Paus Franciscus dreigt ook, op zijn eigen wijze natuurlijk. Hij wordt zich steeds meer bewust van de krachten die binnen de muren van het Vaticaan om de macht strijden. En hij uit die bezorgdheid, angst bijna, ook. Tijdens een receptie met de carabinieri van de Heilige Stoel, sprak hij over de kwaadsprekerij, de roddel en achterklap in het kleinste land ter wereld. Zie hier het artikel in de Corriere della Sera van heden. Roddel is vanaf heden verboden door hem en hij drukt de politiemensen op het hart het hoofd af te wenden indien iemand hen deelgenoot van achterklap wil maken. Hij toont daarmee zwakte. Het is natuurlijk altijd aan degene die roddels aanhoort om zelf het waarheidsgehalte in te schatten. Dat de door ons zo bewonderde frisse wind in de stoffige Santa Sede, bang is, is terecht. Zoals ik al eerder hier noteerde, loopt zijn leven, zijn gezondheid groot gevaar. Of het nu de Kerk van Rome is of bv. Scientology, ze laten hun broodwinning en macht niet zomaar door de vingers glippen.

Ik geef toe dat het gezellige gekeuvel in mijn dorpje op de heuvel door de politiek en kerk verdrongen wordt maar het zijn de twee onderwerpen (de derde is voetbal maar daar weet ik echt helemaal niets van) die ook op ons goddelijke terrasje vaak tot diep in de nacht, vier uur 's morgens is geen uitzondering, de gemoederen verhitten.

Om toch nog even wat couleur locale hier neer te tikken, het volgende. Mijn buurman wees me op de deplorabele staat van mijn blinden en vensters. Zijn zoon zou dat heel goed kunnen aanpakken, zei hij. Hij had gelijk, ik had het ook gezien en geen puf gehad om schuurpapier en beits ter hand te nemen. Davide kwam de volgende dag al. Hij bekeek en betastte de gahavende luiken. 'Flink schuren en dan een laag beits en twee lagen transparante lak. Ze worden weer als nieuw. Geen zorgen, het komt allemaal goed', zei de eenentwintigjarige zelfverzekerd. Ik vroeg wat dat dan wel zou gaan kosten. 'Vijfhonderdvijftig euro', sprak hij bemoedigend.

Maar het liep anders, zoals altijd. Na drie dagen belde hij op agressief op. 'Waarom ik hem liet werken voor niets? Hoe ik wel kon denken dat hij gek was of zo?' Kortom, hij weigerde verder te werken. Die avond zou hij langs komen met weer twee behandelde luiken. Ik had zijn vader voor alle zekerheid ook maar uitgenodigd. Het werd een zielige vertoning. De agressieve houding van de knul werkte op mijn zenuwen. Wat had ik in godsnaam verkeerd gedaan door zijn advies en prijs, zonder gepingel, te accepteren?
Ik legde hem en zijn vader uit dat zijn houding onacceptabel was. Hij had na inspectie zijn prijs gegeven en ik, eenvoudige klant, had dat geaccepteerd. Zowel zijn houding alsook zijn zakelijke capaciteiten zouden ervoor zorgen dat hij binnen de korste keren geen werk meer had. Ik kwam een bedrag overeen met zijn pa voor het al geleverde werk en bonjourde hen mijn huis uit.

Ik ken de truc al jaren. Ook hij zei dat, als hij bijvoorbeeldveel meer gevraagd had, hij de klus niet gelregen zou hebben dus deed hij het zo. Met eenentwintig jaar begon hij zijn carriere als een ordinaire oplichter, wetende dat hij, door intimidatie, zijn klanten meer geld zou kunnen aftroggelen. Soms denk ik dat dat soort gedrag in de latijnse genen zit zoals bij het meisje dat mij met haar brommertje aanreed. Mijn Audi was een maand oud en zij bestond het met haar zestien jaar om mij de oplichter te laten zijn. 'Ik geef u mijn papieren niet want u laat uw hele auto op mijn kosten herstellen...', zei ze.
Of mijn dorpsgenote Grabiella die mij vertelde dat zij als overstromingsschade ook de scheur in haar gevel had opgegeven. 'Maar die zit er toch al eeuwen?, vroeg ik. 'Jawel', zei ze 'maar daarom kan ik het toch wel opgeven? Als ik niets krijg is het ook goed maar misschien trappen ze erin'

Ach, weer terug in Nederland, ben ik even verlost van al die oneerlijkheid en moet ik bekennen dat ik hier ook slechte ervaringen had met loodgieters,keukenbouwers en meer van dat volk. De enige eerlijke loodgieter kwam ik ooit in Italië tegen.

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Summer of 2013. (medio september 2013)

De zomer is voorbij. De Italiaanse schoolkinderen zijn eindelijke weer waar ze horen, op school. Hun vakanties van meer dan 3 maanden zouden menig Nederlands gezin tot kindermoord bewegen. Niet zo in Italië waar er altijd wel een nonna beschikbaar is om de keuters dood te voeren met ijsjes en zakjes chips.

Mijn dorpje, Mulazzo, is de zomer aardig doorgekomen. Ons feest was een succes waar de gehele streek alle avonden van genoten heeft. Je ziet dan ook mensen langskomen die je uitsluitend op ons feest ziet. Daarna verdwijnen ze weer voor een vol jaar uit het zicht waar niets mis mee is.

De avonden op het terrasje van onze bar eindigen nu altijd in politiek debat. Italianen kunnen weliswaar eindeloos praten - de televisie bewijst dat dagelijks - maar een beschaafde discussie voeren zit niet in hun systeem. Met 5 mensen aan een tafeltje, lopen er 3 hevige discussies door elkaar waarbij retoriek de boventoon voert. Alleen hun retoriek is de mijne niet. Ik vind bijvoorbeeld dat het heffen en innen van belasting de staat niet meteen crimineel maakt en speel dan ook vaak 'advocaat van de duivel'. Het enige effect daarvan is dat zij de onderlinge discussies stoppen om zich gezamenlijk op mij te storten met retoriek waarover ze het allemaal eens zijn. Mijn God, waar zijn die rustige avondjes gebleven waarbij ik gezellig een kaartje legde met stellen die de hele avond op een flesje water leefden? Waar zijn die avonden dat wij, oudere mannen toch, ijslollies aten en niet een of twee.

Ach, die avonden komen volgend jaar tijdens die ellenlange schoolvakantie wel weer. Alles wordt altijd eindeloos herbeleefd hier. Elke dag van de week herhaalt zich dagelijks op de marktdag na. Die herhaalt zich slechts elke week. Italianen houden daarvan, terugverlangen naar vroeger en opscheppen over Italiaanse uitvinders ten tijde van de middeleeuwen hoort daar bij. Opscheppen ook over de Italiaanse Gouden Eeuw die in hun beleving nog altijd voortduurt en slechts door de EU uit jaloezie afgeschaft is. De eeuwige Amerika-haat is he bewijs echter dat het de Italianen zijn die jaloers zijn op het succes van andere staten. En als ze al toegeven dat Amerikanen knappe dingen uitvonden, worden die creatieve geesten ineens geëmigreerde Italianen.

De straatjes zijn druk deze dagen. Het brandhout voor de komende winter wordt bezorgd. De cantina's barsten uit hun eeuwenoude voegen. Urenlang hoor je het gegooi met houtblokken. Overal op de provinciale weg rijden tractoren af en aan met daarachter hoogopgetaste aanhangers met hout.
Een overheid die het voor een pizzeria bijna onmogelijk maakt om een houtvuur te stoken en die catalysatoren en dure installaties vereist, laat het gehele platteland hout stoken.
Diezelfde overheid stelt hoge milieu-eisen aan tweetakt-motoren zoals in de vintage Vespa's maar laat elke kettingzaag en strimmer met zo'n motor ongemoeid. Maar die worden dagenlang, overal gebruikt, die Vespa enkel om even naar de bar te gaan voor een caffè. Italië ten voeten uit.

Waarom iedereen dan toch Italiëgek is - de Italianen trouwens voorop - komt door die beroemde roze brillen. Zelf lijd ik daar niet meer zo aan maar de rest van de wereld nog steeds dus.
Als ze goed om zich heen kijken zien ze een rommelig, vervuild land. De bomvolle, overstromende afvalcontainers staan op elke hoek hun stank te verspreiden. De rioollucht beneemt je op warme dagen acuut de adem. De totaal verwaarloosde wegrestaurants waar de toiletten vaak schoner zijn dan de ruimte achter de bar. En die toiletten zijn vies hoor.
De chaotische bewegwijzering maakt het vinden van je hotel misschien wel avontuurlijk maar kon er niet iemand op het idee komen dat als de brug 2 jaar geleden weggespoeld is zoals bij ons, dat het pijltje nu de vermoeide reiziger nog een uur laat omrijden?

Ach, ik weet het allemaal wel onderhand en kan er mee leven. Ik houd van Italië zoals het is op dagen die sowieso te warm zijn om je ergens druk over te maken. Maar op dagen zoals nu, na het seizoen en met nogal wat te doen, verlang ik terug naar het supergeordende Nederland waar dingen gaan zoals ze moeten gaan. En niet zoals hier waar de Gaia - het water- en rioolbedrijf waarover in Italië oorlog gevoerd wordt - een pijp repareerde in april. Bij die reparatie werd een verroeste ijzeren pijp opgegraven en vervangen door rubber leidingen. De pijp en meters water en rioolleiding bleven achter bij mijn voordeur. Begin september had ik eindelijk iemand te pakken die ik niet liet gaan zonder dat hij die rotzooi meenam. Het was genoeg geweest, zei ik. Ik had het vier collega's van hem eerder gevraagd. Hij was het met mij eens. Het was ook geen gezicht, al die troep. Twee dagen later (!) haalde hij het inderdaad op.

Toen ik vandaag onze straat naar beneden afliep om iets naar een kennis te brengen, kwam ik mijn buizen en pijpen weer tegen. Ze stonden nu tegen het huis van een buurman, zo'n dertig meter lager in onze straat.

Een Italiaanse oplossing waarbij de bewuste man van de Gaia vindt dat hij mij een plezier heeft gedaan en een Italiaan in plaats van mij, zou er ook blij mee zijn. De rommel is immers weg voor zijn huis. Waar zeur ik dan over? Inderdaad heel terecht heb ik geen reden te zeuren alleen dat het verhaal zich zal herhalen en herhalen net zoals het dagelijkse leven zich herhaalt en herhaalt.

Ik ben slechts benieuwd waar de troep staat als ik volgend jaar weer kom. Helemaal onderaan onze straat? Of zou er een buurman zijn die, wijzer dan ik, weet dat het nooit opgelost wordt en dus niet klaagt?

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Ferragosto. (15 augustus 2013)

Ruim 2K jaar geleden gaf de oude Augustus het volk deze vakantie. Nog steeds is het het startschot voor de fabrieks-vakanties in heel Italië. Nu begint het hoogseizoen met de onvermijdelijke feesten in het hele land.

Wij hadden gisteravond al een voorproefje, ons jaarlijkse cena (diner) met de dorpsgenoten. Lange tafels en banken stonden opgesteld op de Piazza Malaspina. Het lijkt een typisch Italiaans reklamespotje met al die blij etende en drinkende Toscanen maar schijn bedriegt. Hele groepen en families kunnen elkaar niet uitstaan. Het zorgvuldig kiezen van een plekje is dan ook van groot belang. Mijn tafeldame dit jaar heeft ruzie met haar hele straat. Haar buren groeten mij, maar niet haar. Zomaar gaan zitten kan problemen geven. Anderen zouden opstaan of, erger nog, wij zouden op moeten staan en, zo hoort het, ons verontschuldigen. Niet bepaald een bella figura.

Uiteindelijk is alles best goed gegaan en waren de talloze schotels die mijn dorpsgenoten bereid hadden van een werkelijk sublieme kwaliteit. Hetgeen zelfs mijn tafeldame, die zelf niets had meegenomen (!), tegen haar zin moest toegeven. Zoals elke Italiaan heeft ze op andermans kooktalent veel aan te merken maar deze keer dus niet.

Door de vele drank lag ik om middernacht al op bed om bij mijn eerste wegdommelen door een aardbeving wakkergeschud te worden. Ik trok het laken over mijn hoofd en probeerde de slaap weer te vatten.

Vandaag is het stil. Het is Ferragosto. Geen bezorgdiensten die met hun vrachtwagentjes de berg optuffen, geen postina of vuilniswagens. Alleen het piepen van het buizerdjong dat zijn eerste vlieglessen krijgt. Ik zit op mijn terras en geniet van het schouwspel van de buizerdfamilie. Al jaren zijn ze hier en elk jaar komt er een jong dat om deze tijd zijn al enorme vleugels voor het eerst spreidt en het luchtruim kiest.

Morgen begint ons feest, het Barcarel'Vino 2013. Voor de dertigste keer wordt ons wijnfeest gehouden en dat jubileum laat een journaalploeg van TG-1 naar ons dorp afreizen. Na de overstromingsramp van 2011 zal Mulazzo zich weer aan de wereld - Italië dan toch - in volle glorie tonen.

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Vrouwen op de piazza. (augustus 2013)

Het is een rustige avond in de bar op de piazza. De gebruikelijke dorpsbewoners praten aan de tafeltjes op het terras over dagelijkse zaken en natuurlijk de politiek. De mannen van middelbare leeftijd die nog altijd bij hun ouders - lees moeder - wonen, drinken hun glaasje wijn.
Er verschijnt een groepje vrouwen. Vijf luchtig geklede buitenlandse vrouwen wel te verstaan. Ze zetten zich aan een tafeltje aan de rand van het terras. Ze zijn niet opvallend mooi maar zeker ook niet lelijk. De luchtige jurkjes maken ze aantrekkelijk.

Ik zie Giovanni's blik afdwalen van zijn gesprekspartner en ergens in het midden tussen hem en de dames stilhouden. Zijn aandacht is gefocussed op de vrouwen maar hij durft ze niet aan te kijken.

Gianfranco staat op en strekt zijn bovenlijf. Hij is wat motorisch gestoord. Zijn bovenlijf beweegt niet in het ritme van zijn benen. Quasi nonchalant loopt hij naar de parkeerplaats, langs de vrouwen. Zijn gang heeft nog het meeste weg van die van een bonobo. Ook hij kijkt de dames niet aan. Dat zou ook geen zijn hebben want zij zijn te diep met elkaar in gesprek om afgeleid te worden door een bronstige primaat.
Als Gianfranco de eerste auto's bereikt, lijkt hij van gedachten te veranderen en, terwijl zijn onderlijf reeds gedraaid is, zwiept hij zijn bovenlijf ook om en loopt, weer quasi nonchalant, terug langs de vrouwen.

'Olandesi?', vraagt Giacomo mij. 'Non penso. Forse danesi', antwoord ik hem. Nederlands zijn ze niet, dat weet ik zeker maar wat ze dan wel zijn is mij onbekend.
Het hele voorval brengt onrust onder de vaste gasten. Een van de vrouwen staat op en loopt wat heen en weer tussen hun tafeltje en de bar om drankjes te bestellen. De mannen draaien hun hoofden. Ze is levendig en een jaar of dertig, schat ik. Haar blote benen bewegen mooi onder haar dunne zomerjurkje. Giovanni kijkt nu openlijk haar richting op. Marco en Mauro vangen haar ook in hun blik en terloops bekijken ze ook vluchtig de andere meiden.

Ik zie het allemaal in mijn gezichtsveld. Het boeit me. Het verklaart ook waarom mijn dorpsgenoten nog altijd bij hun moeder wonen. Ze durven gewoonweg niet. Buitenlandse vrouwen zijn mooi en alhoewel ze natuurlijk niet kunnen koken zijn ze aantrekkelijk maar onbereikbaar. Onbereikbaar door de taalbarriere. Zelfs de internationale communicatie-taal Engels zijn ze hier niet machtig. Aanspreken is dus zinloos en schildert ze af als dom. Ze willen dat risico niet lopen. Een Italiaanse man wil altijd een bella figura slaan. Bonobo Gianfranco denkt dat, als hij zo sexy mogelijk langsloopt, de vrouwtjes hem wel zullen aanspreken. Hij vergeet dat we veertig jaar verder zijn dan toen zijn vader hem dat leerde. Toen wilden alle vrouwen een Italiaanse man. Nu zijn ze geëmancipeerd en maakt zijn gedrag geen enkele indruk meer.

Pas als de groep het terras verlaten heeft barsten ze los. Giacomo vond de eerste erg mooi. Giovanni degene met de mooie benen en Gianfranco kijkt teleurgesteld in de richting van de vertrekkende vrouwen die ons dorpje slechts eenmaal in hun leven aandeden. Alle kansen zijn nu verkeken. terug naar de orde van de dag. Een voor een staan de mannen op. Ze vinden het welletjes geweest en gaan naar huis. Naar mama die misschien nog wel een hapje voor ze klaarmaakt voor het slapen gaan.

De dagen erna wordt er nog af en toe aan het groepje vrouwen gerefereerd en dan zijn ze ook uit het collectieve brein van de Mulazzesi verdwenen. Voor altijd.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Ferrero enzo. (aug 2013)

Italië is boos. Boos omdat ze alle grote merken aan het buitenland verliezen. Het feit dat Lamborghini door Audi is overgenomen doet pijn. Volgens de 'gewone man' is het een schande dat Duitsers de oorlog bijna 70 jaar na dato alsnog winnen.
Het is juist dat bedrijven worden overgenomen door die groepen die dat kunnen betalen en die van die producten een groter succes kunnen maken dan de weinig innovatieve Italianen. Het betreft natuurlijk hoofdzakelijk beursgenoteerde bedrijven waarbij gewon een bod op de uitstaande aandelen wordt gedaan en waar de stakeholders graag in toehappen.

Ooit, toen ik als kind in Italië op vakantie was, was Motta de grootste verwenner. Al jaren is het deel van Nestlé maar de naam Motta is nog altijd een merk dat aanspreekt. Net zoals San Carlo chips waarvan elk kind minstens een zakje per dag oppeuzelt. Merken als Barilla (pasta), Star ( nu Spaans), Buitoni en al die andere zijn begrippen en niet weg te denken uit de supermarkten en keukens maar hebben alle hun thuismarkt als basis.

Ferrero is andere koek. Het familiebedrijf is niets minder dan een fenomeen. Als er een bedrijf innovatief is dan is het wel Ferrero. Wat ze ook op de markt zetten en hoever het ook van de basisactiviteit verwijderd is, het succes komt altijd. Buiten de Mon Cherie's en Rochers zijn er de knallers als Nutella, Tic Tac, Estathè en natuurlijk Kinder.

Toen ik eind 60-jaren naar Italië vertrok was het er net. Een nieuwe soort chokoladepasta die de markt in een keer veroverde. Wij kwamen van een pakje chokoladeboter en Nutella was de andere kant van het spectrum 'lekker'. Het kwam en het bleef. In de kleinste eenpersoonsverpakkingen tot de glazen reuzenpotten maar de eerste versies hadden een extra. De verpakking was een glaasje dat, nadat de inhoud op was (snel dus), als tafelglas gebruikt werd. Iedereen had Nutella-glazen in de kast.
Nu is Nutella niet weg te denken en volledig geaccepteerd als beleg vande mini focaccia in de restaurants in mijn omgeving. Overrigens kennen wij de tv-reklames van 'boterham met pindakaas zeker...' In Italië was het o.a. Alberto Tomba die in de Nutellaspots zijn prestaties aan Nutella dankte.

Het andere fenomeen, Kinder, behoeft geen betoog. Vooral de eieren met hun kleine plastic verrassing zijn collectors' items, worldwide.
Nee, het Estathè waarover ik (weer) wil schrijven. Het cupje met koude thee in de smaken citroen en perzik wordt vele malen per dag door elk kind gedronken. En niet alleen door kinderen trouwens. Ik maak me sterk dat de dagelijkse afname in Italië die van alle bekende dranken, Coca Cola incluis, ver overstijgt. Lipton probeerde ooit een deuk in die verkoop te slaan. Ze hadden beter moeten weten. Ferrero is in Italië heer en meester. De familie F. heeft nooit in de beurs geloofd. Alles is zelf opgebouwd tot iets waar heel Italië trots op is. Ook al vind ik zelf een doos Merci het lelijkste cadeautje whatsoever, de massa apprecieert het en daar gaat het om.

En ik? Ik heb Nutella na al die jaren herontdekt. Dio mio, wat is dat lekker!

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

De SS1. V ia Aurelia. (juli 2013)

Om het echte Italië-gevoel te krijgen moet ik altijd even de SS1, Aurelia op. Op plekken is de Aurelia de mooiste weg van Italië. Hoe vaak fietste ik niet naar Finale Ligure, Alassio en verder. Daar kronkelt de weg zich langs de kliffen en uitlopers van de Alpi Marittime, geflankeerd door palmen en bougainville. Hier in de buurt is hij minder mooi maar even authentiek. De vuilcontainers, de reklameborden, de tankstations, mooi is anders maar de dynamiek is het zelfde, overal. Voor een goedlopende winkel is er slechts een plek, aan de Via Aurelia. De klanten komen dan vanzelf.

Nu woon ik in de provincie Massa-Carrara. Vroeger, na mijn studie, in Ceriale. Toen reed ik met mijn vrienden helemaal naar Carrara om marmer te kopen. Vroeg weg en met het Fiat-busje door alle dorpjes heen. Varianten, zoals vandaag, bestonden nog niet. Je moest door het centrum van alle plaatsjes die hun bestaan aan de Via te danken hadden. Het kostte uren en uren om in Carrara te geraken. We deden onze inkopen en reden dan weer terug. Doodop kwamen we dan 's avonds weer aan. Vandaag zou zo'n reis onmogelijk op een dag te doen zijn. De Via is een verstopte ader geworden. Nu loopt hij welsiwaar met bogen om de dorpskernen heen maar deze 'variante' ontnemen juist het interessante aan het oog.

De Via Aurelia loopt van Rome tot Ventimiglia. De bouwer, Aurelius, maakte hem zo'n 250 jaar voor Christus. Hij loopt altijd dicht bij zee. Veelal tussen bergen en water en altijd begeleid door een spoorweg die soms links, soms rechts loopt en die door tunnels geleid wordt terwijl de Via, ooit, om de berg heen liep. In veel plaatsen is het de 'lungomare' of boulevard soms de straat daar achter. Het genot van badgasten en restaurant-bezoekers werd teveel op de proef gesteld. Men verbood de brommers wat weer een stukje echtheid wegnam.
De Via moet chaos zijn, stof en lawaai. Het moet een levensader zijn die, als je hem helemaal afrijdt, het meest complete beeld van Italië toont. Van mooi en welriekend tot vies en stinkend maar overal levend en echt.

Ik zou hem graag eens helemaal afrijden, dan vanaf Rome om in het mooiste gedeelte te eindigen maar zal het mijn hond niet aandoen. Het blijft ook nu weer bij af en toe een uurtje.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Voorspellingen. (17 juli 2013)

Het doen van voorspellingen is risicovol. Het neerschrijven ervan gevaarlijk. Toch doe ik dat af en toe. Italië is een voorspelbaar land. Ik weet bijvoorbeeld al van te voren wat iemand mij zal vragen als ik hem of haar tegenkom. Wandel ik met Dante en kom ik een Italiaan(se) met hond tegen die ik niet ken, zal de vraag zijn of het een mannetje is. 'É maschio?' Nooit of het een vrouwtje is.
Kom ik aan in Mulazzo zal iedereen vragen of ik een tijdje blijf 'ti ferm'un po?'

O.K. dit zijn eenvoudige zaken. Ik voorspelde al langer geleden hier dat Berlusconi voor president gaat. Het is nog even afwachten of hij de processen kan stoppen of de rechters buitenspel kan zetten. Mijn gelijk staat nog niet vast. Dat hij het ambieert is evenwel duidelijk.

Na een gesprek, gisteravond, met een jonge student Internationaal Recht, heb ik weer wat bijgeleerd. Dat het Vaticaan zijn duistere spellen speelt kan iedereen wel bevroeden. Pausen uit het verleden hebben doofpotten groter dan de Vesuvius gecreëerd. Pausen werden vermoord. Hun bank doet geheime deals. Calvi hing onder de Tower Bridge. Het is allemaal bekend en tegelijk weet men er nooit het fijne van. Net als met de maffia. Wat zijn de banden tussen staat en onderwereld? Ook nu weer in het nieuws. Wie plaatste de bom die het station van Bologna verwoestte? Waarom en door wie werd Aldo Moro vermoord en hoe wist het vaticaan al dat hij dood was voor dat hij in een kofferbak van een een auto gevonden werd?

Wat voor rol speelt de Loge P2 in de Italiaanse politiek? Wat voor macht heeft die broederschap van kerkbouwers in het huidige Italië? Volgens mijn jonge vriend, zeer veel. Alleen al de afdeling van onze provincie telt bijna 700 leden.

En dan de voorspelling. 'Ze zullen de nieuwe paus vermoorden!'
Ik dacht er even over na en zei hem dat ik het met hem eens was. De woorden van onze knuffel-priester Antoine Bodar stonden mij nog duidelijk voor de geest. In plaats van het verwachte, retorische antwoord op een vraag van de interviewer, wat hij van de nieuwe paus vond, antwoordde hij 'Het is niet mijn voorkeur..' of woorden van gelijke strekking. Het is, volgens hem, geen intellectueel. Nee, dank je de koekoek. Een paus die met de tram naar zijn werk gaat, is geen traditionele plaatsvervanger van Christus in dit tranendal. Het breken met tradities begon al na zijn verkiezing met de woorden 'Signore, signori, buona sera'. Dat zeggen pausen niet.

De Franciscaan Francesco zal de kerk op willen ruimen. Schandalen openbaar maken en de kerk transparant - voorzover dat enigszins mogelijk is - maken. De schimmige transacties van de Vaticaanse Bank zullen moeten stoppen en aan de openheid worden prijsgegeven. De politieke invloed zal stoppen en van deals met welke groepering dan ook, zal deze Franciscaan niets willen weten. De vrijmetselaars al helemaal niet. Franciscanen zijn armen en geven hun leven aan en voor de armen. Voor grootkapitaal hebben ze een natuurlijke allergie. Bij deze zaken vergeleken is het misbruiken van peuters, klein bier. De groeperingen die eeuwenlang samenwerkten, Dan Brown verdient er zijn brood mee, zullen elkaar opnieuw treffen en nu om te voorkomen dat hun imperia door deze ene man, Francesco, ten gronde zal worden gericht. Zij zullen dat niet laten gebeuren. Zij zullen eerst druk uitoefenen. Veel druk. Chantage. Maar het zal op Francesco geen indruk maken. Hij zal graag als martelaar sterven. Zijn doel, vanuit de vergetelheid van Rio, het hoogste podium betreden, heeft hij reeds bereikt. Alles wat daarna komt zal hem een zorg zijn. Hij heeft zijn punt gemaakt.

Die houding zal hem fataal worden. De voorspelling van mijn jonge vriend, deel ik dan ook ten volle. Hij zal, door druk van buiten, door het vaticaan zelf, onschadelijk worden gemaakt. Blijft over het hoe en wanneer. Dat laatste zal niet lang meer duren want hoe langer hij de baas is, hoe meer schade hij aanricht. Het hoe is interessanter. Een mes? Een schot hagel uit een lupara? Gif? Misschien zullen we het nooit weten maar dat hij zal verdwijnen staat ook voor mij vast. Italië heeft teveel verwevenheid tussen onder- en bovenwereld, kerk en politiek en de rol van de P2 is het verband tussen die delen van de samenleving.

Het zijn spannende tijden in Rome en in Vaticaanstad in het bijzonder.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Mulazzo na de zondvloed. (juli 2013)

Op 25 oktober 2011 barstten de buizen die het regenwater onder wegen en pleinen af moesten voeren. Bruggen braken af en land verschoof. Ik schreef erover en plaatste foto's en films op dit blog.
De weg, om de burcht heen, naar de piazza - en de bar - was levensgevaarlijk verzakt en dus moest iedereen te voet of met een kleine auto door de smalle straatjes. Die auto's zijn duidelijk herkenbaar aan de butsen rondom want helemaal nuchter is hier niemand.

Eerst het goede nieuws. De weg naar de piazza is sinds een paar dagen weer open. Honderden stalen buizen zijn in de berg geboord om de constructie te verankeren. Het resultaat mag er zijn. Een mooie houten vangrail beschermt de barbezoekers die er eentje teveel tot zich namen.
Nu het slechte nieuws.
Typisch Italië en daarom voor kenners niets verwonderlijks maar toch. Het gebeurt nog steeds elke dag en overal en het is daar waar Italië hapert, mankeert.

De brug naar ons dorp is weggespoeld. Een guado - doorwaadplaats voor verkeer - werd aangelegd. Enkele dunne buizen moesten het water doorlaten. Ze spoelden bij de eerste bui weg. Een tweede constructie hield het een maandje langer. Weer een nieuwe constructie, nu met betonnen profielen, heeft het tot op heden gehouden. Natuurlijk is er drie keer betaald omdat aannemers en ingenieurs nooit aansprakelijk zijn voor hun wanprestaties.
Er zou een nieuwe brug komen. Er was een openbare aanbesteding. De dag van opening van de enveloppen met de biedingen brak aan. Aannemers vanuit heel Italië waren ter plekke om de bedragen te vernemen. Helaas. Iemand van de regione meldde dat de enveloppen die dag niet geopend zouden worden.
Het werd de volgende dag gedaan, zonder getuigen. De klus werd gegund maar, zoals later bij het protest-onderzoek bleek, niet aan de laagste inschrijver.
Het haalde alle Italiaanse dagbladen. De situatie is nu onduidelijk, men wacht op een besluit van justitie.

Er waren meer bruggen weggeslagen. Weliswaar kleinere maar toch. Het ongemak van hen die aan de andere kant wonen was er niet minder om. Zo was de brug naar Parana en Montereggio, boven onze grote piazza en onder de eeuwenoude wasplaats, ook verdwenen.
Na de ramp kwamen veel ingenieurs om de de zaken in kaart te brengen. Landmeters en seismische deskundigen kwamen en gingen. Dikke rapporten werden geproduceerd en natuurlijk betaald. Er was geld zat. De Regione Toscana had 100 miljoen beschikbaar gesteld.

Nu is het geld op. De grote piazza die halveerde ziet eruit als een bouwput. De grote machines zijn verdwenen, op zoek naar klussen waar nog wel geld voor beschikbaar is. Boven die bouwput loopt, of beter, liep, de weg naar Parana en Montereggio. Er ligt zowaar een brugdek over het gat dat die weg in tweeën splitste. Ik stond ernaar te kijken tijdens de dagelijkse wandeling met mijn hond Dante. De brug leek raar. Aan de linkerkant sloot hij redelijk aan bij de hoogte van de weg maar aan de rechterkant scheelde het al gauw een meter. Ik schonk er weinig aandacht aan want het waren tenslotte ingenieurs uit Milaan geweest die gemeten en ontworpen hadden. Geen locale sukkeltjes dus.

Die avond in de bar hoorde ik dat het wel degelijk een probleem was. Hij was meer dan een meter te laag aangebracht en de weg was niet aan de nieuwe situatie aan te passen. Er komen rechtszaken om de schuldigen te dwingen de zaak recht te zetten maar de bouwer is al failliet, zoals verdacht vaak het geval is.
De machines zijn weg. De rust is weergekeerd. Doorgaand verkeer is nog steeds niet mogelijk en misschien zelfs nooit meer want als die brug al in orde zou komen dan zijn er nog drie te gaan op de weg naar Parana waar slechts tien families wonen.

Volgens Roberta, onze onvolprezen bar-eigenaresse heeft Il Duce ooit gezegd: 'Governare gli italiani non è impossibile, è inutile" (Het is niet onmogelijk Italianen te leiden, het is nutteloos').

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Papi, Ruby e concussioni. (24 juni 2013)

'Ik ben onschuldig!' De woorden van Silvio Berlusconi maken weinig indruk. Waar hij eerst zo prat ging op zijn sexuele prestaties zegt hij nu niet van de kleine meid te hebben gesnoept. Hij gaf haar tonnen euro's en zette de hele Milanese politie onder grote druk door haar, de kleine dievegge, als het nichtje van dictator Mubarak af te schilderen. Zes jaar en ontzegging uit het openbare ambt vroeg de officier van justitie. Zeven jaar gaven de rechters hem en ontzegging.

Het is de zoveelste veroordeling van de oude vos die noch zijn haren, noch zijn streken verliest. Hij zal nooit achter gaas gaan net zo min als hij nooit de politieke macht uit handen zal geven. Zoals ik ooit schreef, hij gaat voor president. Mind my words.

In Italië verandert nooit iets en Berlusconi al helemaal niet.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Dante 10 jaar. (mei 2013)

Eerdaags wordt Dante 10 jaar oud. Een echte Italiaan, geboren onder het standbeeld van de poëet had ik geen andere keus dan hem die naam te geven.
Blonde teefjes zijn niet veilig voor hem. Dominante reuën worden door hem weggeblaft en kiezen het hazenpad met staarten tussen hun achterpoten. Dan is hij de macho. Italiaan door en door. Voor mij is hij mijn kind. Ik loop over van affectie als hij dromend, rennend en kirrend op het kleed voor mij ligt. Hij lijkt te lachen. Zijn poten lopen als razenden in het niets want hij ligt op zijn zij. Dan wil ik hem opvreten maar dan is hij gevaarlijk. Hij is, zoals een boer in mijn familie altijd zei: 'even ginds'. Helemaal weg. Dan moet ik hem niet aaien want dan is hij in zijn droomwereld en daar maak ik geen deel van uit.

Ik ben zijn hoeder, zijn meester, zijn moeder. Bewust als ik ben dat ik zijn leven beperk, bescherm ik hem, voed ik hem en adoreer ik hem. Hij heeft geen weet van gevaren. Hij ziet overrijdende auto's niet als bedreiging. Stukken vergiftigde worst niet als fataal. Hij wil leven, rennen, dollen en genieten. Ik houd hem kort, wil hem niet kwijt. Dat is ons spanningsveld. het is allemaal voor zijn bestwil maar hij kan dat niet zo zien.

Een hond is verbonden aan een mens. Al eeuwen. ooit voor zijn spierkracht en volgzaamheid, nu voor zijn affectie en trouw. Het bijzondere voorrecht om jarenlang met een hond te leven is iets dat alles overstijgt. Leven met een andee species, een andere soort. Alsof dat heel normaal is. Maar dat is het niet. Twee verschillend geëvalueerde dieren die beide afstammen van dier nul, de amoebe of zo.
Het is alsof wij voor elkaar geschapen zijn. Wij passen bij elkaar. In ons geval is liefde en respect de basis. Hij is dankbaar voor zijn eten, de wandelingen maar ook voor zijn plasjes en poepjes die hij als een uitje ziet.
Ik zie onze symbiose als een voorrecht dat ik hem mag 'hebben' en verzorgen, wat een hele verantwoordelijkheid is. Als hij iets heeft moet hij mee naar de dierenarts. In de buurt, in de auto, heeft hij dat al door. Hij haat die arts en terecht. Hij was het die zijn ballen eraf sneed. Tot twee keer toe beet Dante in zijn vingers. Ik verontschuldigde me maar niet oprecht. Ik hield mijn lachen en bewondering voor mijn hond in. Ik had zijn ballen eraf gebeten.

Nu ik dit schrijf ligt hij al op zijn bedje naast het mijne. Het is al laat en ook ik ga zo slapen. Morgen is er weer een nieuwe dag. Ik hoop dat er altijd een nieuwe dag, samen met hem, zal zijn.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

De Cavaliere revisited. (9 mei 2013)

Berlusconi is ook in hoger beroep veroordeeld tot 4 jaar cel en 5 jaar ontzegging van politieke ambten. Dit is voor belastingontduiking van zijn Mediaset imperium. Er resten nog wat vonnissen voor seks met een minderjarige, machtsmisbruik om diezelfde minderjarige uit de bak te houden en er lopen nog onderzoeken. Zoals het onderzoek naar omkoping van senaatslid Di Gregorio die van de anticorruptie-partij overliep naar Berlsuconi's club. De man heeft bekend geld van Berlusconi aangenomen te hebben voor zijn overstap.
Het omkopen van een senator is trouwens van weer en andere orde dan wat als schelmenstreken weggezet kan worden. Het is een misdaad tegen de democratie.

Ik vraag mij af waar de 76-jarige de drive vandaan haalt om maar door te gaan? Het antwoord is simpel. Italianen worden oud en de functie van president is nog steeds open voor hem, zelfs over 5 jaar. Napolitano is tenlsotte ook bijna 88 en net weer aan een nieuwe termijn begonnen. Berlusconi heeft dus nog een heel leven en carriere voor zich.

Zou je zijn situatie op de Nederlandse politiek projecteren dan zou zijn rol al jaren terug uitgespeeld zijn geweest. Ethiek is voor ons een groot goed. Ooit stapten ministers op voor een kleinigheid als in beschonken toestand een paaltje rammen en minder. In Italië is ethiek geen thema. Schandalen te over in alle partijen en geledingen van de samenleving. Er is geen limiet waarboven je je stilletjes dient te schamen voor de rest van je leven en in de schaduw verder moet. Ook het volk hanteert geen criteria om iemand niet meer te kiezen. Men maakt ook onderscheid tussen de verschillende hoedanigheden zoals bij Berlusconi die een kind betaalde voor seksuele diensten. Hij deed dat als prive-persoon en niet als premier. Dat hij voor zijn Bunga-feestjes regeringsvliegtuigen gebruikte om de dames van lichte zeden naar de plaats delict te halen is iets dat zijn kiezers alweer vergeten zijn.

Enfin, a.s. zaterdag is er weer een betoging in Brescia van Berlusconi en zijn Partij voor de Vrijheid tegen de rechterlijke macht en het justiciele systeem. Alsof zij de belasting opgelicht zouden hebben of de kleine Ruby bevlekt of erger nog de senator omgekocht. De schuld ligt altijd bij anderen, nooit bij de Cavaliere.

Update 13 mei 2013

Vandaag eiste de Openbaar Aanklager 6 jaar cel en het verbod een openbaar ambt uit te voeren tegen, jawel, Silvio Berlusconi. Mijn vraag is of die straffen, als ze geëffectueerd worden, gelijktijdig of na elkaar uitgevoerd worden. In elk geval hoeft hij, hoe vooruitziend hij was door een wet 'ad personam' , niet echt de nor in.

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

A casa. (april 2013)

Als je na een half jaartje weer in Italië aankomt, heb je nog een frisse blik op alles. Je stoort je enorm aan het geouwehoer aan de kassa waardoor je kostbare minuten kwijtraakt op je eerste inkoopdag. Alles moet voor sluiten in de kofferbak liggen anders moet je uren wachten totdat de winkel weer opengaat na de lange lunch.
De enorme pot holes pijnigen de vering van elke auto die met Noord-Europese snelheid over de bergweggetjes jakkert. De localen in hun oude Panda's nemen die gaten heel voorzichtig. Als ik er achter rijd bekruipt me het ongeduld weer en bij de kleinste kans schiet ik er voorbij.

Ik haal het net voor mezzogiorno om de heerlijkste delicatessen in te laden en rijd naar huis. De kloterige zelfscan-kassa's van de Ipercoop hadden het bijna verhinderd. De wegen zijn nu leeg. Iedereen eet. Mijn ongeduld verdwijnt en ik geniet een beetje van de voorjaarskleuren.
Mijn dag wordt steeds prettiger als ik mijn rondje door het dorp loop met Dante. Hartelijke gesprekjes met bewoners die blij zijn mij te zien, doen me goed. Ook Dante wordt blij onthaald. Camillo, de politie-agent / bareigenaar groet me enthousiast en zegt dat de bar vanavond open is - normaal is die woensdag's gesloten - in verband met de nationale feestdag van morgen.

Om half tien loop ik met Dante de steile straatjes op naar de piazza, naar de bar. Het is nog warm buiten. Binnen is er de familie en Giovanni die mij overhartelijk onthalen. We praten, drinken bier en kaarten tot middernacht buiten.

Ik ben weer thuis.

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

Come rain or storm. (april 2013)

Weer even naar mijn huisje in het dorpje op de heuvel. De winter was lang, koud en nat. In Nederland en ook in Italië. Het dak blijkt de ellende goed doorstaan te hebben volgens de laatste inspectie van mijn buurvrouw. Wel stond, door het natte voorjaar, het onkruid een meter hoog. Dante maakt daar dan in no-time paadjes doorheen. Ik zal weer de hulp van een locale kansarme-met-de- grasmaaier in moeten roepen om e.e.a. weer bruikbaar te maken. Die tuinman is een apart verhaal. Ingeval van onenigheid over de prijs van zijn werk zegt hij steevast 'Wat verwacht je dan? Je hebt me tenslotte ergens langs de weg gevonden...'

De politiek is levendig als altijd. Nieuwe verkiezingen liggen in het vooruizicht terwijl die pas geweest zijn. De stokoude Napolitano begint aan zijn allerlaatste tour. Het kan haast niet anders of hij zal in het harnas sterven. De oude vos Berlusconi roert zijn staart en Bersani gooit de handdoek in de ring. Beppe Grillo kraait welsiwaar de victorie maar het is veel geschreeuw en weinig wol.

Nieuw is dat Italië nu verdeeld is in drie kampen. Links, Rechts en Grillini. Het land wordt er steeds minder bestuurbaar door en zal zo zeker niet in staat zijn om een solide reputatie op te bouwen.
En La Dolce Vita?
Ik maak me geen zorgen. Dezelde mensen zullen op dezelfde terrasjes zitten en dezelfde ijsjes eten als altijd. Italianen zijn heel wat gewend. De discussies kunnen oplopen en kwaadheid kan tot ongekende hoogte stijgen maar uiteindelijk draait het om een goed glas wijn en een goede pasto. Die maaltijd blijft het dagelijkse hoogtepunt come rain or storm. En na die regen komt er altijd zonneschijn.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Leeftijd, inkomen, temperatuur. (23 maart 2013)

Vandaag in de krant een artikel over de gemiddelde leeftijd van aardbewoners. Zo worden Italianen gemiddeld 81,5 jaar oud. De enigen die dat nog overtreffen zijn de Jappen. Een internationaal onderzoek heeft dat opgeleverd. Een verrassing is het niet helemaal, mijn dorpje heeft meer 90-plussers dan 12-minners, om maar wat te noemen. Het nuttigen van wijn en olijfolie wordt nog steeds als enige oorzaak beschouwd want roken doen de Italianen ook meer dan andere Europese volkeren en dat heeft dus weinig invloed op de gemiddelde leeftijd.

Ook meldde de Corriere dat de helft (!) van de Italianen een inkomen opgeeft van minder dan 16.000 euro/jaar, wat neerkomt op zo'n 1300 euro bruto per maand. Mijn dorpsgenoten verdienen dit inderdaad bijna allemaal. Men is heel open over inkomsten. Dat men van dit inkomen nog kan leven heeft te maken met het feit dat beide echtelieden werken, oma op de kinderen past en iedereen bij elkaar in het zelfde huis hokt.

Een paar weken geleden las ik dat in Rome de kachels niet hoger dan op 18 graden gezet mogen worden. Jawel, de overheid bepaalt nog steeds wanneer de verwarming aan mag. Iets dat voor ons Nederlanders ondenkbaar is. Als je het koud hebt, draai je de thermostaat hoger. Maar niet in Italië. Daar bepaalt de overheid per regio wanneer er in de case populare en flats, gestookt mag worden.

Samenvattend kan men dus stellen dat de gemiddelde Italiaan arm is, het koud heeft en deze kwellingen gedurende zeer lange tijd moet ondergaan.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

De afgrond. (8 maart 2013)

Italië is als een trein die eerst langzaam maar allengs sneller en sneller op weg is naar het laatste stootblok voor de afgrond. De laatste jaren reed hij rustig. Soms stopte hij zelfs even. Nu is hij bezig snelheid te winnen om, na het 'point of no return', ongecontroleerd door dat laatste stootblok te denderen.

Waarom denk ik dit? Is er geen enkel wisseltjete ontdekken dat het onheil nog kan afwenden? Nee. Er zijn geen seinlampen meer. Monti is van het toneel verdwenen en zelfs hij praat nu over investeren in plaats van over bezuinigen. Berlusconi is veroordeeld tot een jaar gevangenis. Staat terecht voor seks met een minderjarig hoertje en is vandaag opgenomen in een ziekenhuis. Zijn eventuele dood lost niets op. Het feit dat hij een senator omkocht voor 3 miljoen om de centrumlinkse meerderheid op te breken wordt door Prodi gezien als een aanslag op de democratie. En terecht. Een volksopstand dreigt.

Grillo praat onzin. Zo zegt hij dat de staatsschuld kwijtgescholden moet worden. 2000 Miljard euro van de wereld verbranden? Zelf heeft hij 13 ondernemingen in belastingparadijs Costa Rica, volgens l 'Espresso. Hij dreigt openlijk met een volksopstand.

En Bersani? Die heeft geen enkele kans om wat dan ook te veranderen. De senaat zal alles blokkeren. In Duitsland is vandaag openlijk gepraat door de locale en bundes-politici over het scenario dat Italië de euro verlaat. Alles is mogelijk als bij de volgende verkiezingen, die snel kunnen komen, Grillo de meerderheid behaalt en zich omtovert tot de Europese variant van ene Schavez. Die kans is niet denkbeeldig. Als persoon of partij - wat in dit geval het zelfde is - behaalde hij de meeste stemmen. Alle andere stemmen gingen naar allianties. Hij is de gevaarlijkste factor. Een eenmans-beweging die niet met met andere partijen noch met de pers praat. Noch met zijn bewegingsgenoten trouwens. Grillo is de winnaar van de verkiezingen en hij eist zijn recht op. Dreigt dus met een opstand van het volk.

De arme Napolitano zal de situatie ook niet kunnen redden. Hij deed het beste door Monti aan te stellen als kaartjescontroleur en machinist op de trein die Italië heet. Nu is het te laat.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

De impasse. (3 maart 2013)

Italië is, na de verkiezingen van vorig weekeinde, onbestuurbaar geworden. Niet dat dat iets nieuws is. Het was altijd al onbestuurbaar behalve in het dikke jaar dat Monti de leiding had. In 2012 haalde Italië zelfs de norm van 3% als je de statisktieken kunt vertrouwen.

Wat is er gebeurd? Links en rechts hielden elkaar altijd in een wankel evenwicht waarbij de balans de ene of andere kant opging. Die kant regeerde dus tot de volgende verkiezingen een jaartje later. Deze keer is de komiek Beppe Grillo ten tonele verschenen. Zijn optredens op de pleinen van de steden trokken veel publiek waarbij de vergelijking met ene Had-je-me-maar steeds door mijn hoofd schoot. Het waren geestdriftige monologen die gebracht werden door de vagabondachtige Grillo. Een positief woord kwam niet over zijn lippen. Alle politici moesten weg! Dat was de boodschap. Iets wat ik ook in mijn dorpje met regelmaat hoor.

Deze Grillo kreeg een flink portie van de stemmen die dus niet op links of rechts uitgebracht werden. Dat is de oorzaak van de huidige impasse. Grillo had alleen wat met al die stemmen kunnen doen als hij een meerderheid had behaald. Nu kan hij met goed fatsoen met niemand samenwerken omdat hij die tijdens de campagne verguisd heeft. Zijn partij zal dus in kamer en senaat geen betekenis hebben voorzover die dat ueberhaupt al gehad had. Het idee was een internet partij waarbij elke positiebepaling aan de kiezers voorgelegd zou worden. Iets dat ene Verdonk ook al eens bedacht had en waar wij niet intrapten. Als dat de oplossing zou zijn dan kunnen we regeringen en parlementen wel weg doen en alles per enquète beslissen.

Resteren nog Bersani, de grijze linkse muis die voor niet-Italianen de beste van de slechten was en de oude vos Berlusconi. De laatste moet terug aan de macht om zijn imperium te redden en uit de tang van justitie te blijven. Justitie die juist deze week een nieuwe beerput aanboorde. Il Cavaliere - als er ooit een titel die zoiets als edelman betekent misplaatst is, dan is het wel hier - heeft een senator gekocht voor 3 miljoen euro. Twee koffers met briefjes van 500. De Gregorio, de senator, heeft dit openlijk bekend. Net als ooit de Engelse advocaat Mills die er voor veroordeeld werd terwijl B. buiten schot bleef. Berlusconi. vecht terug. Niet tegen De Gregorio maar tegen justitie. Hij organiseert een protestdag tegen 'de kanker van justitie en de rechterlijke macht'. Hoe ordinair kun je zijn?

Onderhand loopt de werkloosheid op en de productiviteit dramatisch terug en glijdt het land af naar armoede en sociale onrust die daar altijd op volgt. Vergeet Griekenland, Italië wordt de grote bedreiging voor voorspoed en welvaart in Europa.

Gelukkig is het hemd de Italianen nader dan de rok. In mijn dorpje zal je niets van die angst merken. Elke morgen zal de oude Luigina op haar Vespa-met-kratje-achterop naar het dorp gaan voor haar boodschappen. En elke middag zullen de oude mannen hun pranzo eten bij de restaurants in de buurt. Die 10 euro voor een pranzo operai, kan er altijd nog wel vanaf. Net als dat drankje in de bar en de benzine voor de Panda. Het leven gaat altijd verder zoals het altijd verderging. Of er nu een regering van links, rechts of geen is.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Titels enzo. (februari 2013)

'Buongiorno avvocato', zeiden zijn buren respectvol tegen de oude man in de Via Piangiaro in Pontremoli. 'Buongiorno ingeniere, dottore, professore', de laureati worden buitensporig hooggeacht in Italië. Het zou me niet als bijzonder opgevallen zijn, ware het niet dat mijn vriendin Ica helemaal onder de plak zit van haar architect. De man doet, van haar geld, met haar pas gekochte ruïne, wat hij wil en duldt geen tegenspraak. Ze is er met regelmaat down van en komt bij mij uithuilen. Zij kocht het huis van hem terwijl hij het zelf maar een jaar in bezit had toen zijn echtgenote genoeg van hem had en hem verliet.

Nu verbouwde hij het huis precies zoals hijzelf gewild had zonder de smaak van Ica ook maar enige kans te geven om zijn plannen te dwarsbomen. Ook de muratore die bij elk bezoek van de meester commentaar krijgt over minuuscule details, heeft er onderhand genoeg van. Een drempel van hardsteen moet zonder enige speling tussen de wanden zuigen en dus moet ook dat werk overgedaan worden. Let wel het huis is zo'n 300 jaar oud. Het doet de prima werkende metselaar uitbarsten in begrip 'Ik weet nu waarom je vrouw is weggelopen! Ik ben niet eens met je getrouwd en ik wil ook weglopen'.

De architetto is er in de zomermaanden bijna dagelijks. Hij geeft les en heeft dus 3 maanden vakantie. Geld wil hij niet van Ica. Het gaat hem dus om macht.
Als ik haar vraag of ze hem wel duidelijk gemaakt heeft dat haar budget te krap is voor al die perfectie en dat zij zelf wil bepalen hoe ze het wil hebben, verzucht ze 'Je kent hem niet, Dagenlange discussies houd ik niet vol en dan krijgt hij toch zijn zin en moet ik weer duizend euro meer aan de muratore betalen'.

Toen ik even met haar bijpraatte bij de bidoni, de afvalcontainers, kwam hij net aanrijden is zijn MX-5. Hij opende het raampje aan onze kant. Ica groette hem met 'Buonasera architetto'. Hij groette terug met 'Ciao Ica'. De meester die zijn ondergeschikte groette, dacht ik meteen. Hoe kon ze daar nog tegenop? Ik vroeg haar of hij ook een naam had. 'Ja', zei ze 'natuurlijk heeft hij een naam maar ik spreek hem altijd aan met architetto..'.'.

Het zal haar nog veel euro's kosten en veel onmacht totdat haar huis klaar is. Ik hoop maar dat ze het mooi vindt want wat ik totnogtoe gezien heb is het 'zijn' huis aan het worden.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Back to the future. (27 januaru 2012)

Het hoge woord is eruit. De gelijkenis was er al jaren maar het werd nooit expliciet. Zoals een fascistische dorpsbewoner al eens vol afschuw zei 'Mah, Berlusconi kan niet tippen aan Mussolini...'

Vandaag in La Repubblica is het hoge woord eruit. Berlusconi spreekt, nota bene, tijdens de onthulling van het shoah-monument in Milaan, zijn bewondering uit voor Mussolini met een enkel voorbehoud mbt zijn rassenwetten!
'Mussolini heeft goed gedaan. Zijn grootste fout, de rassenwetten', waren zijn woorden. Waar La Merkel weer door het stof ging op deze dag van gedenken, zei Berlusconi dat zijn verantwoordelijkheid een andere was.

Alsof er nog niet genoeg mankeerde aan deze kandidaad-premier/president/gedetineerde, kan dit er ook nog wel bij. Ik had het altijd wel gedacht, net als velen met mij maar nu is het dus ook en door de man zelf, gezegd.

Ik maak mij zorgen om de nabije toekomst. De Lega Nord met zijn racistische radioboodschappen die in Padania uitgestraald worden, de hoge werkloosheid en uitzichtloosheid van de jeugd op een baan, de steeds strengere Finanza die zwart geld - het enige geld dat nog circuleert - medogenloos aanpakt en de jacht op de mafia, scheppen een klimaat dat de bewondering die Benito voor de Germanen had weliswaar uitsluit maar de haat niet. La Merkel wordt gezien als het symbool van de de Duitse Wirtschaft die de Italiaanse industrie en trots, vernedert. Een explosieve cocktail die ook in andere Mediterrane staten tot ongewenste uitbarsting kan komen.

Hopelijk wordt het snel zomer zodat de aandacht weer wat meer op gezellige zaken gericht kan worden.

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Zo maar een vrouw in Italië. (30 december 2012)

De kleine verhaaltjes over de oudjes in mijn dorpje Mulazzo, zijn de laatste tijd verdreven door de grote verhalen over het grote Italië. Jammer maar onvermijdbaar. Die oude dames sterven uit en het nieuws uit de grote dagbladen (elke dag een krant, ook op zondag) is te bizar om te negeren.

Zo is er een dame die nu aardig op weg is om in de Italiaanse Quote 500 hoog te scoren. Haar naam is Miriam Raffaella Bartolini. Totaal onbekend voor iedereen ware het niet dat alles aan haar onecht of zo je wilt gepimpt lijkt te zijn. Haar lippen, oogleden, haar, borsten en wat nog niet allemaal en dus ook haar naam.

Ze is beter bekend als Veronica Lario en nog beter als Mevrouw Berlusconi alhoewel ze deze titel zojuist krijtgeraakt is. Als pleister op die wonde zal Il Cavaliere haar 100.000,00 (zegge honderdduizend) euro per dag moeten betalen, voor de rest van haar natuurlijke (?) leven. Nu is Veronica pas 56 jaar oud en zoals bekend worden vrouwen stokoud in Italië. Laten we zeggen dat ze nog 40 jaar, even rimpelloos als vandaag, zal doorleven, dan kost dat de oude snoepert de lieve som van 1,46 miljard euro.
In de Corriere della Sera van vandaag zegt ze dat ze teleurgesteld is in de rechters omdat ze niets van het onroerend goed, dat om fiscale redenen op haar naam stond, mag houden...

De 36 miljoen die ze elk jaar van Silvio zal ontvangen moet een flinke aderlating of beter nog, een spuitende slagader, voor hem zijn.
Mediaset heeft vrijwel al zijn waarde verloren en zijn verdiencapaciteit is sowieso nog maar laag gezien zijn leeftijd en vermoeiende hobbies. Zijn vermogen op de lijst der rijken was in 2009 nog zo'n 6 miljard maar de onderliggende waardes zijn gekelderd. Zijn enige kans om als rijk man te sterven is nu een snelle aftocht naar een praalgraf in een kapel van een van zijn villa's op een van zijn eilanden.

De eens onsuccesvolle B-filmactrice Veronica blijkt dus uiteindelijk, het heeft lang geduurd, alsnog een 'gold digger' te zijn.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Nieuw verkeersregeltje. (15 december 2012)

Het was altijd al bloedlink op Italiaanse provinciale wegen en statales. Men rijdt als gekken op de smalle tweebaansweggetjes, zeker rond het middaguur wanneer iedereen de dood in de ogen kijkt om maar op tijd voor de lunch te zijn.

Tot de Corriere della Sera (en ook de Volkskrant) vandaag bekendmaakte dat het allemaal nog dodelijker gaat worden. Voorbeeld:

Om tijd te winnen kan je je als een ambulance gedragen. V-Max noch stoplicht hinderen je nog. Je moet toeteren en je alarmlichten aanzetten en, nu komt het, een gewond dier in de auto hebben. Dus een kip of konijn dat je toevallig toch die avond wilde opeten voldoet prima. Mocht de Polizia Stradale je onverhoopt toch aanhouden, knak dan een voorpootje voordat ze bij het raampje zijn en er is niets aan de hand.

Mijn God, het wordt nu wel heel erg Russisch Roulette op de wegen. Dante komt dus ook hier weer leuk van pas. Ik zal hem geen poot uitdraaien maar gewoon zeggen dat hij kennelijk weer opgeknapt is sinds de klap.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Italië, de donkere jaren die komen gaan. (7 december 2012)

Het lijkt erop dat ik mijn blog gebruik voor politiek commentaar maar het is niet anders. Italië ís politiek. Het was te mooi om waar te zijn. De onkreukbare, recht-door-zee, razendknappe Mario Monti dreigt het toneel te moeten verlaten om ruimte te maken voor de laatste oprisping van de, in elk aspect zijn tegenpool, Silvio Berlusconi. De spread steeg al fors en de euro daalde nog forser op het enkele bericht dat Il Cavaliere toch weer opgaat voor premier. Zijn partij liep weg bij een stemming voor vertrouwen en dat belooft weinig goeds. Volgens de oude, niet kale, nieuwe kandidaat-premier zijn de belastingen te hoog en gaat hij die hoogstpersoonlijk verlagen. Hij deed dat eerder en met desastreuze gevolgen. Zou net het begrotingstekort volgend jaar binnen de Europese grenzen blijven, gaat alles dat in eén jaar Monti bereikt is down the drain.

Het grote geld dat duizenden miljarden te investeren heeft reageert heftig op elk bericht van terugkomst van Berlusconi maar heel Europa zou zo heftig moeten reageren. De Italiaanse productiviteit is laag, de corruptie hoog en de toekomst al ongewis genoeg zonder de dreiging van een derde regering onder Silvio.
Als er binnenkort verkiezingen komen en dat lijkt er sterk op, dan zal het gaan tussen de animateur Berlusconi en de komiek Beppe Grillo. Het land zou met de oernederlandse Hadjememaar beter af zijn. Beiden hebben de kunst van hun bühne metier ingezet in de politieke arena. Het volk dat al verslaafd is aan amusement op de buis vindt het allemaal prachtig.

Foto la Stampa van 7 december. "Silvio, Italië gelooft in je."

Op 17 december moeten Italianen de tweede termijn van hun onroerendgoed-belasting betalen. Een belasting die Berlusconi ooit afschafte voor het huis waar je woont en dat je bezit. Monti draaide dat terug en iedereen praat er schande van. Echtparen waren officieel apart gaan wonen om zo de belasting op hun tweede huis te ontlopen door ze beiden als hoofdwoning om te dopen. Dit jaat zijn ze de pineut maar als Silvio terugkomt zal hij die belasting zeker weer schrappen om, weliswaar wat aan de late kant, Sinterklaas te spelen. Daarom staan die mensen met hun spandoek te slijmen. Als hij weer premier wordt en ze geen geld geeft staan diezelfde mensen volgend jaar met een spandoek of hij op wil rotten.

Net nu de toekomst er financieel wat beter uitziet voor Italië dreigt het weer allemaal mis te gaan. Alleen deze keer kan het goed mis gaan. Deze keer zal het zwarte scenario dat ik eerder beschreef zeker werkelijkheid worden. Verlichting, verwarming, alles dat energie verbruikt zal wegvallen. Het zal koud en donker worden, jarenlang.

Update 10 december 2012.

Een vos - lees Berlusconi - verliest wel zijn haren maar niet zijn streken! Vandaag moest Ruby (Marokkaans voor niet geheel volgens de halal-regels klaargemaat, sappig zuiglamvlees) getuigen in de zaak tegen de oude snoeper Silvio B.
Helaas, ze bleek niet aanwezig. De advocaat van Il Cavaliere meldde dat ze in het buitenland was en haar telefoon uit had staan. Dat eerste kan waar zijn, dat tweede nooit. Geen enkele vrouw in de wereld van 20 heeft haar telefoon uitstaan. Er zijn zelfmoorden gepleegd om die onbereikbaarheid.
De realiteit is dat de heer B. weer premier wil worden en een veroordeling tot meer dan 2 jaar, zou hem de toegang tot het amt van volksvertegenwoordiger onmogelijk maken.

Laten we hopen dat het arme kind de kerst nog mag halen!

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Il Papa 2.0 (30 november 2012)

Vandaag werd bekendgemaakt dat de paus een Twitteraccount opent. Nadat hij vorige week de os en de ezel naar het rijk der fabelen verwees neemt hij nu grote stappen. Hij die plaatsvervangend Christus op aarde is gaat met zijn tijd mee. In elk geval op technologisch gebied, ideologisch blijft alles wel bij het oude maar toch. Om even te checken kwam ik op de site van het vaticaan terecht. Wow! vatican.va Is zonder twijfel de beste Italiaanse site ever!

Het wachten is nu op de site paradiso.va die trouwens nog beschikbaar is. Het zal de drukstbezochte site aller tijden worden en ik zie Benedictus er voor aan dat daar al gewerkt wordt.

Update 2 december.

Vandaag bericht La Stampa dat per 1 januari alle medewerkers die toegang hebben tot het Vaticaan een chip krijgen. Deze chip en de bijbehorende infrastructuur stelt de paus - of de Zwitserse Garde - in staat om live ieders positie te bepalen en zo een Vatileaks 2.0 te verhinderen. Ach, Macchiavelli was duidelijk genoeg: vertrouw niemand in de buurt van de macht. Daar hoorde toen ook de Santa Sede bij. Dus de buiten de earpieces hebben de in Armani-pakken gehulde stafleden nu ook een RFID tag.Waar een oude kerk modern in kan zijn. Artikel.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Monti. (26 november 2012)

Door zeer drukke werkzaamheden die ik voor een Chinees bedrijf in Nederland verricht, heb ik niets meer op deze plek geschreven. Wel heb ik trouw elke dag de Stampa, Repubblica, Tirreno en Nazione gelezen. Ik las dat il Cavaliere de politiek definitief zijn rug toekeerde. Ik las dat hij overwoog om terug te keren. Ik las dat dat niet waar was. Ik las eergisteren dat hij toch terugkeert om het land te verlossen van het juk van Monti.

Mijn god, wat een jojo-gedoe. Als Berlusconi terugkomt (of mag komen van zijn kiezers) dan is het enkel en alleen om zijn geldmachine Mediaset te redden. Het TV-bedrijf is zijn waarde rap aan het verliezen en de eigenaar (B.) kan geen wetten en oekazes meer uitvaardigen die het Rupert Murdoch moeilijk maken de markt te veroveren.
Ondertussen komen de meisjes van plezier dagelijks naar de rechtszittingen en beweren de vreemdste dingen zoals (vandaag) dat Papi ze advies vroeg hoe het land uit de economische crisis kon geraken (!). Ach, hij heeft ook enkele schonen een job in het EP gegeven en die weigeren daar overigens afstand van te doen toen hen dat recentelijk beleefd gevraagd werd.

De afstand die ik fysiek tot Italië heb werkt ook wel enigszins verfrissend. Als je tussen de mensen zelf vertoeft vertroebelt dat je opinie altijd wel een beetje. Nu hoor ik die klaagzangen niet en bewonder ik Monti des te meer. Hij is het die Italië terug op de wereldkaart kan zetten als betrouwbare natie. Hij is het die de evasori, de mensen die hun zwart-verdiende geld naar Zwitserland en Liechtenstein sluizen, eindelijk aanpakt. Hij controleert of de middenstand haar inkomen opgeeft en hij laat de lammen en de blinden die voetballen en autorijden hun uitkeringen afnemen. Hij doet dat immense werk, Tantalus had een makkie in vergelijking met Super Mario, zonder ook maar een enkele keer te spreken over wanbeleid, zonnekoning-gedrag of welke domheid dan ook van zijn voorganger. Nooit heeft hij iets negatiefs over Berlusconi gezegd.
Dat tekent de grote eruditeit van deze bijna on-Italiaanse regeringsleider.

Bravó!

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

 

Weer het weer. (26 oktober 2012)

Gisteren was het 1 jaar geleden dat Mulazzo getroffen werd door overstromingen en aardverschuivingen. Vandaag staat dit bericht in de krant: Noodweer op komst. Guado gesloten!

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Fagiolino viene per suo salario. (26 oktober 2012)

Het zal wel Double Dutch zijn maar 'Boontje komt om zijn loontje' is niettemin ook in Italië een volkswijsheid. Berlusconi is veroordeeld tot 4 jaar cel en 5 jaar het niet mogen uitoefenen van een publieke functie. Wow! En pas gisteren onthulde dezelde idioot dat hij niet aan de verkiezingen van volgend jaar zou meedoen.....

Dit is pas het begin. Er lopen talloze processen van machtsmisbruik tot sex met kinderen - alhoewel ik Ruby niet echt een kind zou willen noemen - Il Cavaliere 'will rot in hell' ofwel in Dante's inferno.
De proleet kan zich niet meer d.m.v. chantage of wat dan ook, redden uit deze pozzo nero. Het is gedaan. Het haarstuk kan aan de wilgen. Het corset uit en de hoge hakken vervangen door prison sneekers. God wat zou het mooi zijn om de multimiljonair een keer in een horizontaal gestreept pak te zien. Ik heb de man altijd als schande voor Italië gezien en dat ook vaak geschreven. De alom gehate Monti als de redder des Vaderlands. Zou Italië nu eindelijk schoon schip kunnen maken of moet Silvio tot ieders vermaak ook head down worden opgehangen? Wat mij betreft wel maar goed, tijden veranderen.

Het zal niet het einde zijn van een Italië waarvan de cohesie maffioos is maar het is wel een begin. Viva Italia!

P.S. Tussen alle wetten 'ad personam' die B. in al die jaren doorgedrukt heeft zat ook een wetje dat mensen van boven de 70 jaar in alle gevallen huisarrest i.p.v. gevangenisverblijf garandeert. Hij zal dus in uiterste instantie zijn straf in een van zijn villa's mogen ondergaan alwaar zijn salami tegen betaling het vers ingevlogen Noordafrikaanse vrouwenvlees naar believen kan penetreren.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

De krant van vandaag. (22 oktober 2012)

Buiten de gebruikelijke corruptieverhalen en de politieke prietpraat staan er vandaag twee opmerkelijke berichten in de krant.

Allereerst de veroordeling van de geologen die voorspelden dat er geen risico was voor een aardbeving in Aguila in Abruzzo. Die zijn veroordeeld tot celstraffen tot 6 jaar.
Nu lijkt dat schandalig. Alsof een meteoroloog die een noodweer niet goed voorspelt de bak in moet. Ondenkbaar. En ook deze specialisten stelden dat een aardbeving nooit te voorspellen is, door niemand, waar dan ook enzovoort. Schande dus.

Maar is dat ook zo? Er waren allerlei schokken voorafgaand aan de big one, de allesverwoestende Big One. Vele honderden doden en een prachtige oude stad vernietigd tot op heden, Beslusconi's belofte van herbouw in 6 maanden ten spijt.
Wat hadden de geraadpleegde specialisten in aardbevingskunde als antwoord op de vraag of Aguila geëvacueerd zou moeten worden, geantwoord?
Ze stelden dat 'iedereen rustig zijn glaasje wijn kan drinken...' Die nacht brak de hel los.

Hadden ze nu maar gezegd dat aardbevingen niet te voorspellen zijn en dat je altijd rekening moet houden met een zware beving dan was er niets aan de hand geweest. Nu zeiden ze, zichzelf overschattend en neerbuigend als Gerbrandy op de brink van de Duitse invasie 'Gaat u maar rustig slapen...'

Die overmoed en aanmatigendheid dient, terecht, bestraft te worden. Zo slecht is het Italiaanse rechtssysteem nu ook weer niet.

Een ander bericht was even dramatisch. Vaak schreef ik over de passie van Italianen voor paddenstoelen. Na een vochtige periode gaat iedereen funghi zoeken. De mensen uit de streek en de stadsmensen. Fungaioli worden ze genoemd. Mijn buren halen soms dagenlang voor duizend euro per dag op uit de bossen rondom Mulazzo.

Deze keer hadden de vrouw des huizes, ene Simonette di Ruscio uit Cashina en haar vader na het eten van amanieten het leven gelaten. De dochter en de kinderen leven nog maar hebben allen een levertransplantatie ondergaan en zijn nog steeds kritisch. Ze hadden de giftige amanieten gevonden tijdens een wandelingetje rond hun huis. Nog los van de verwondering waar de levers zo snel vandaan kwamen kan je zeggen dat amaniten een sterk goedje zijn dat je dus maar beter kan laten staan.

Het is de reden dat ik nooit per funghi ga, ik zie het verschil echt niet en vertrouw dan maar op mijn buren, iets dat ik na vandaag ook maar niet meer doe....

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Een decennium Mulazzo. (15 oktober 2012)

Het is op de kop af tien jaar geleden dat ik het huis in Mulazzo kocht. Alhoewel terugkijken niet mijn ding is, doe ik het nu toch. Tien jaar is tenslotte net zo iets als 1000 dagen waarover ik mijn boek schreef.

In 2002 was het burchtdorpje, de borgo Mulazzo, waarschijnlijk op een dieptepunt wat de samenstelling van de bewoners betrof. De gemiddelde leeftijd was een paar honderd jaar, zo leek het. Ik heb in die afgelopen jaren dan ook veel bewoners naar de verschillende kerkhofjes zien verhuizen.
Nu is dat allemaal anders. Mulazzo leeft, kinderen bevolken 's zomers de piazza's en babies huilen in hun wagentjes. Er zijn natuurlijk nog wat 90-plussers ook maar er zijn nu mensen van allerlei leeftijden.

Ook ziet het dorp er nu veel beter uit. Ruïnes zijn nu beeldschone tweede-woningen geworden en, het allerbelangrijkste verschil, we hebben een bar. Een bar biedt bewoners ruimte om om samen te komen, elkaar te zien en wel dagelijks. Men drinkt er de koffie en eet het obligatoire ijsje.

De overstromingsramp van vorig jaar heeft veel buiten het dorp verwoest alsmede de toegangsweg tot de piazza. Als optimist heb ik goede hoop dat het vele geld dat beschikbaar is gesteld gebruikt gaat worden om Mulazzo mooi te maken. Mooie bestrating is noodzaak. Het huidige cement dat over de oude kiezelsteentjes heen gestort is, is door erosie een heus gevaar geworden en het ziet er niet uit. Landmeters hebben de steegjes opgemeten en ik wacht met smart op de Albanezen en Roemenen die dat werk gaan klaren.

En ik? Ik ben in al die jaren van l'Olandese in Ronald veranderd. Ik hoor er gewoon bij alsof ik er altijd bij heb gehoord. Met iedereen heb een goed contact. Met enkelen een bijzonder goed contact en met een enkeling niet. Zo gaat dat. Wel wordt ik ingeval er zaken aan de orde zijn die wat verder van alle dag (eten, drinken, wijn, sport) liggen, om mijn mening en advies gevraagd.
Men weet dat ik betrokken ben en men weet dat Mulazzo en de Mulazzesen mij aan het hart gaan. Mijn boek draagt eraan bij dat er meer bezoekers komen. Ik ben geaccepteerd en heb het nodige geleerd. Als Hagenees die al bang is naast een ontsnapte patient uit Parnassia te zitten als iemand in de tram gedag zegt, heb ik geleerd dat op een terrasje waar ik meer kom, ik aan moet schuiven bij de drukste tafel en niet aan een leeg tafektje moet gaan zitten. Gewoon aanschuiven en, als de kans daar is, me in het gesprek mengen. Klinkt opdringerig is echter precies wat Italianen doen en verwachten.

Wel blijft mijn mening botsen. Ik weiger me over te geven aan de alom aanwezige retoriek. Ik schudt de stoffige boel graag wat op. De krachttermen heb ik mij eigen gemaakt en dat komt op de autochtonen altijd ontwapenend over. Ik ga er spaarzaam mee om en niet zoals bv. Walther die om de twee woorden 'dio cane' zegt. 'Ma, dio cane, cosa, dio cane, vogliano di noi, dio cane?'
Van mijn hand is 'Dio canissimo cane', dat nog altijd voor hilariteit op het terras zorgt.

Ach, de afwisseling tussen het wat afstandelijke maar o zo prachtige Den Haag en de warmte van de meestal o zo simpele Mulazzesen, maakt mijn leven er niet onprettiger op. Op de veelgestelde vraag of ik er niet permanent zou willen wonen kan ik duidelijk zijn. Nee, ik ben en blijf Nederlander in elke cel van mijn lijf en geest. Het is misschien juist daarom dat ik zo geniet van Italië. Bij ons kan je de overheid vertrouwen, is integriteit de norm en respect het hoogste goed. In Italië zijn die begrippen meer vloeibaar en betekenen ze bitter weinig. Er zijn zeker meer schapen met 5 poten dan dat er bestuurders zijn waarop het predicaat 'integer' van toepassing is en respect is iets dat je hebt voor die zakkenvullers die ermee wegkomen.

 

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Bier enzo. (10 oktober 2012)

Italië is een wijnland. Etrusken dronken het al en ook vandaag is wijn de belangrijkste drank. Toen mijn buurman mij ooit naar Nederlandse wijn vroeg, antwoordde ik dat wijn niet Nederlands is, net zo min als olijfolie. Hij keek me meewarend aan en vroeg hoe wij dan konden leven?

Toen ik als begin twintiger in Italiè rondtrok was bier al wel te krijgen maar uitsluitend in flesjes en hoofdzakelijk Peroni, nastro azurro. Nu van Heineken trouwens.
Vandaag is Italiè zeker een bierland. Overal zijn ´s zomers Feste della Birra. Het grootste feest is in Marina di Carrara en heet Septemberfest in Hochdeutsch. Het wordt georganiseerd door zusterstad Ingolstadt in Beieren. De stinco´s worden dan even Schweinshaxe genoemd en het Reinheitsgebotbier stroomt in literpullen (statiegeld!). Dirndls schudden hun appelronde borsten als ze met armenvol pullen tussen de tafels huppelen. Italianen zijn er gek op, evenals op de hoempapabands met in Lederhosen gehesen bierbuiken die hun tuba's maar net om krijgen. Ik liep er ook een keer rond maar had de grootste moeite met schakelen. Net helemaal Italiaan onder de Italianen vond ik het zo kitsch en misplaatst dat ik snel een terrasje in Carrara opzocht.

Als dat feest teneinde loopt begint het echte werk, het Oktoberfest op de Wiesen onder La Bavaria. Het grootste feest ter wereld met bijna 7 miljoen bezoekers. Onder die bezoekers ook onze vigile Camillo met zijn stoere eega Roberta. Al jaren gaan ze een week naar Monaco (München) om deel van het festijn te zijn. Net als veel Italianen die jaarlijks een paar dagen feesten in Beieren.
Ondanks het feit dat Duitsers de laatste oorlogsjaren niet bepaald aardig waren voor de Italianen zijn ze zeer geliefd en zeker om hun bier. Camillo en Roberta serveren in hun bar op onze piazza een paar honderd verschillende, vooral Duitse, bieren en de tent is versierd met alles dat met bier van doen heeft.

Overigens ben ik ook een bierliefhebber. Ik vind wijn heerlijk maar zal nooit alleen een glas drinken met bier voelt dat totaal anders.

Als de toeristen op de terrasjes allemaal aan de wijn zitten, zie ik de jeugd aan het bier. Jongens en meisjes. Bier is trendy. Ik kan mij de jongelui in onze bar niet voorstellen met een klein glaasje wijn van 1 euro, zoals de oudere mannen met hun petjes en wandelstokken drinken. Het past gewoon niet bij hun iPhones en i Pads.

Trendtip voor 2013: Wijn is out en bier is in!

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Over paardenkoppen enzo. (eind september 2012)

Deze zomer zat ik in debatje op mijn favoriete terrasje. Het gesprek ging, in bedekte termen, over de maffia. Op een bepaald moment zei ik 'Wij beschouwen de maffia als iets burlesks, iets uit films. Niemand neemt het bij ons serieus'. Men was verbaasd.

Nu ik hieraan terugdenk heb ik toen een verlicht moment gehad en de werkelijkheid aardig goed verwoord. Wie heeft niet gekeken naar La Piovra. De wat machteloze commissario Corrado Cattani die achter de feiten aanholde als een humorloze versie van Jaques Clouseau. Wie zag niet The Godfather? De dode paardenkop op het kussen staat in ieders geheugen gebijteld. Maar was het allemaal zo erg? Het was het mooie filmwerk, de mooie acteurs en de spanning die ons de maffia leerde kennen. Al zat er misschien een kerntje van waarheid in, het was toch allemaal fictie.

Deze zomer was het 20 jaar geleden dat een bom op de Via D'Amelio, een einde maakte aan het leven van Paolo Borsellino. De bom, geplaatst in een auto naast het condominio waar zijn moeder woonde, ontplofte en verwoestte tig auto's, de onderzoeksrechter alsmede de levens van vijf politiemensen waaronder de eerste vrouw die mans genoeg was om een maffiabestrijder te escorteren.
Op de herdenking was ook zijn zus Rita (Antimaffia in het EP), strijdbaar en gefrustreerd tegelijk. Na 20 jaar nog steeds geen gerechtigheid. Haar speech was ontroerend. Borselino stierf 57 dagen nadat zijn collega-rechter en vriend Giovanni Falcone op de Autostrada bij Palermo met een 500 ponder het hiernamaals ingelanceerd werd.

Zo goed als we ons de dode paardenkop herinneren terwijl het niet eens een echt paardenhoofd was, zo slecht herinneren we ons namen van, Paolo Borsellino, Giovanni Falcone, Carlo Alberto Dalla Chiesa en Pio La Torre.
Dat, terwijl het gaat over de echte maffia, niet over een Hollywood of Cinnecittá productie.
We hebben het ooit gelezen, op het journaal gezien en we gingen verder met de afwas ofzo. Het was ver van ons bed.

Het systematisch met grof geweld ombrengen van de meest rechtvaardige overheidsdienaren die Italië ooit kende liet ons dus even onbewogen als de honderden arme sukkels die in de dorpjes rond Napels, Palermo en Reggio Calabrië aan de verkeerde kant van een lupara hun weg naar het paradijs vonden.

Mijn analyse zo maar in een gesprek op een terrasje in Mulazzo was juist geweest. Wij zien de maffia meer als folklore dan als de dodelijke octopus waarvan de tentakels het volk in een wurggreep houden en waarvan de bek medogenloos alles doodt dat in zijn weg staat.
Foto's van bovengenoemde heren in betere tijden en van hun einde vindt u hier. Ook dit is Italië.

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Herfst 2012. (24 september 2012)

Hier op de 14e etage van mijn palazzo in Voorburg is de herfst onontkoombaar. De wind giert rond de flat en door mijn appartement. Het lijkt te regenen maar door mijn ongewassen ruiten (ik was 3 maanden weg) zie ik dat niet. Ik zie dat eigenlijk nooit en kijk op buienradar.nl om te weten of ik met Dante naar buiten kan of niet.

Herfst is Nederlands. Zomer is Italiaans. Ik houd van de Hollandse herfst en wacht op het eerste zonnetje om met Dante in het Scheveningse Bos door de kinsperende, dorre bladeren te stappen. Herfstbossen zijn zo oerhollands. Net als doorweekt op je fiets zitten en toch genieten. Italianen zouden ons voor gek verslijten.
Veel mensen hebben mij altijd gevraagd of ik de winter niet liever in Italië door zou willen brengen. Nooit. Italië is zomer, smoorhitte, verkoelende schaduw, espresso, lange avonden op volle terrasjes en meer van dat soort heerlijkheden. In mij slaapkamer hangt een in China gekocht schilderij van lentebloesem met een Chinese spreuk. Een Chinese collega vertaalde het als volgt:' Men kan niet genieten van de zoetheid van de lente als men de bittere ontberingen van de winter niet ondergaan heeft.'

Mooi. Iets dergekijks voel ik dus ook. Ik moet de bijtende winter proeven en daar waar die het hardst toeslaat. Voor ik Dante had was dat altijd in Lech, Ischgl en Morzine. Nu is dat in Nederland, samen door de snijdende ijsregen in het bos wandelen.

Het was een mooie zomer en ik was veel in Italië dit jaar. Er kwamen vrienden en collega's van het Chinese bedrijf waarvoor ik werk, logeren. Er waren bezoeken van onbekenden die onverwacht leuk waren. En er waren de vele avonden in onze bar op de piazza. Avonden met Roberta, de moeder voor alle kinderen op de piazza en de gesprekspartner op niveau van hen (enkel ik?) die over meer dan alleen eten willen praten.
Veel dorpsgenoten heb ik ook beter leren kennen. De bar bestaat nu ruim twee jaar en zoals Francis Mayes al schreef, je moet nooit zelf koffie zetten als de bar open is. Het is dé plek om je in de dorpsgemeenschap in te drinken. De plek om je betrokkenheid te tonen en de plek om je te onderscheiden daar waar het de Italiaanse politiek betreft. Italianen groeien op in de bar en leven na hun dood nog een tijdje door in de gesprekken in de bar. Dit jaar realiseerde ik me ook hoe dood Mulazzo al die jaren zonder bar geweest is en hoe levendig het kan zijn als tientallen kinderen voor de deur wachten tot Roberta om vijf uur de deur opent. Ze rennen allemaal naar binnen en plunderen de ijskast van Motta. Een voor een steken ze hun ijsje in de lucht als ze naar buiten rennen. Roberta zal ze later met hun familie afrekenen.
Daarna druppelen de dorpsbewoners (ook ik dus) binnen voor een spritz of een bianco. Onder de parasols wordt dan wat geouwehoerd over voetbal, politiek of iets triviaals in het dorp. Iedereen praat met iedereen.

Enfin het is weer voorbij die mooie zomer en ik verheug me al op de komende lente. Eerst nog even ontberen en ook nog naar China (ook ijskoud) om dan de dagen alweer langer te zien worden. Tenzij er weer een ramp als die van 25 oktober 2011 plaatsvindt, zal ik er dit jaar niet meer komen.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Fin d'estate. ( 1september 2012)

Ferragosto was dik twee weken geleden. Nu is het september en dat is anders. Heel anders. Mulazzo is leeg. De zomergasten zijn terug naar Milaan en andere plekken waar banen zijn. De markt vanmorgen in Pontremoli had grote gaten. Vorige week nog waren alle drie de piazza's vol met kramen en de verbindende weg van een paar honderd meter lang ook.
's Avonds is het al om half negen donker en het is ook, alsof de weergoden hun werk voor de zomer erop hebben zitten, tien graden koeler. Lange mouwen zijn noodzaak. De bars proberen de laatste Gran Crema's te slijten. Sommige plaatsen vieren een Fin d'estate-feest. Net als bij de meteorologen begint de herfst op 1 september.

Het regenachtige weer, de vroege inval van de duisternis, de bijna lege bar 's avonds, het zijn allemaal tekenen die mij naar Nederland doen verlangen. Daar, zonder bergen, is het nog langer licht. Daar zitten de terrasjes op Voorhout en Plein nog gezellig vol tot middernacht. Daar is het in de tuin van Schlemmer nog goed toeven en biedt de salad counter van de Bijenkorf antipasti van de beste kwaliteit. Ook het vooruitzicht op werk dat eerdaags weer volop begint, behoort tot de argumenten om mijn verblijf hier af te sluiten.

Het was een hete. lange zomer. Behalve de maand juni was ik dit jaar grotendeels in Mulazzo. Nooit eerder hoorde ik er zó bij. Het kaartspel op het terrasje van onze bar begon pas als ik er was. Zelfs clans waar ik mij niet toe aangetrokken voel (en dat is wederzijds), haalden me over om een verjaardag van een van hen mee te vieren.
Kaartvriendin Erica verwende mij regelmatig met zoete broodjes en Dante met afsnijsels van vleeswaren van de AutoGrill langs onze Autostrada. Om het wat minder persoonlijk te maken zei ze dan 'anders worden ze toch weggegooid' maar ook als ik kwam tanken lag er een zakje met lekkers naast het, ook al gratis, kopje espresso.

De komende week zal ik de terassen leegruimen en in de cantina's zetten en wat witsel bijwerken. Ook zal ik de nodige boodschappen halen om de winter in Nederland door te komen. Dan zit het er weer op, die mooie zomer. Hopelijk gaat hij nog een maandje door in Den Haag.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Choppers en suikerspinnen. (23 augustus 2012)

Vanmorgen met Dante eens even een rondje rampgebied gemaakt. Omdat er de nodige bruggen weggespoeld zijn op 25 oktober, moest ik een ruime omweg maken om in Parana en Montereggio te geraken. De torrente Mangiola, die de laatste honderd jaar niet breder was dan een paar meter had vele kilometers land het dal ingespoeld. Stukken berg waren, ondergraven door het snelstromende water, naar beneden gestort en hadden bruggen met zich meegesleurd. Het was imposant om de grote gaten te zien die nu om een update vragen bij Google Maps, Tom Tom en het kadaster.
Het gigantische gat dat de Teglia bij Castagnetoli geslagen heeft toont overduidelijk dat de natuur niet te beheersen is.

Al rondrijdend over deels gerepareerde weggetjes dacht ik aan bosbranden en hoe daarbij te handelen mocht ik hier op de Madonna del Monte, daarmee geconfronteerd worden. Het is immers geen doorgaande weg meer na die zondvloed. Alles stopt na Montereggio, het gehucht van de ooit ongeletterde boekverkopers. Gelukkig was er natuurlijk geen bosbrand.

Om vier uur 's middags was die er wel. Een brandweerauto liet zijn sirene janken en een chopper vloog af en aan met een felrode waterzak er al druipend onder. Het is weer zover. Als het water de natuur niet verwoest en de bewoners isoleert, is het de bosbrand wel.

 

 

Gelukkig is er vanavond de Fiera di San Genesio, de grootste jaarmarkt van de regio. Ik heb afgesproken met Maria Grazia en haar familie om samen de honderden stalletjes te bekijken en daarna naar de kermis te gaan. Ik zal er al een uurtje eerder zijn om bij een van de politieke partijen te gaan eten. En, ik schreef het al eerder, bij de rechtse rakkers van de Lega Nord, at ik toen veel beter dan bij de communisten van l'Unitá, er tegenover. We zullen zien wie dit jaar de voorkeur verdient en daarmee misschien de verkiezingen gaat winnen.

Update: Belandde bij de communisten omdat de Lega geen ravioli op de kaart had staan. Die ravioli was tevens het enige dat smaakte van een diner van 20,00 aan de lange tafels. Volgend jaar zal ik dit feestmaal aan mij voorbij laten gaan. Te duur en te matig.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Brood & Spelen. (18 augustus 2012)

Ferragosto 2012 is niet anders dan in voorgaande jaren. Italië leeft zoals het altijd geleefd heeft. De Palio di Siena was zo mogelijk no spectaculairder als anders. Het feest in mijn Mulazzo ook. Wij hadden achtereenvolgens het Festa della Miele, het honingfeest dat voor het eerst gehouden werd op 10 augustus, het Cena di San Rocco, waar iedereen iets lekkers bereidt en dat aan iedereen aanbiedt, op de 16e en sinds gisteren het Bancarel 'Vino-feest dat nog twee dagen doorgaat.
Zoveel gefeest werd er nog nooit in ons dorp.

Claudio, onze pasgekozen burgemeester, geeft zijn visitekaartje af. Hier word je beoordeeld op je daden, niet op je (verkiezings)beloftes. Mensen willen spelen, brood en spelen, zo oud als de Romeinen, zo actueel als vandaag. Feesten doen het enige Engelse woord dat iedereen kent, lo spread, even vergeten.
Trots begeeft Claudio zich tussen de feestende inwoners van onze streek die dit jaar in grote getale zijn gekomen. Hij heeft alles goed georganiseerd. Van de pasjes voor de auto's van de bewoners van Mulazzo, tot de uitnodigingen aan de wijnboeren, die dit jaar gratis hun handel mogen uitstallen. Ook waren er gisteravond enkele aardige bands en stonden stalletjes met kazen, honing, biologogische ijslollies (jawel) op FSK stokjes en prullaria overal in het dorp. Gemeentebusjes brengen bezoekers naar boven omdat de piazza op 25 oktober weggespoeld is en parkeerplaatsen schaars geworden zijn.

Enfin, de bars en restaurants en de exposanten verdienen weer wat geld en ook de belasting wordt betaald want op feesten als deze ratelen de door de fiscus gecontroleerde kassa's. Ook de Italiaanse Buma-Stemra vaart er wel bj. Bij ons dorpsdiner, waar niemand (!) iets aan verdiende en de kosten van de speenvarkens - geen feest in Toscane zonder porchetta - braaf gedeeld werden (Euro 4,00 p.p.), moest Euro 300,00 aan muziekrechten betaald worden voor de dansmuziekvoor de kleintjes. De honderdvijftig dorpsbewoners moesten dus 2,00 elk extra betalen. De dienst had zelfs gedreigd met een controle ter plaatse op het aantal deelnemers. Alles werd naar behoren betaald. Niet omdat het moet maar vanuit de angst voor overheid en instanties die hun macht met arrogantie uitoefenen. Zoals mij eergisteren overkwam.

Ik reed in mijn 107 de provinciale weg naar beneden. Uit een inrit kwam een donkerblauwe Alfa, achteruit de weg opgereden. Het was een auto van de plaatselijke carabinieri. Het gebeurde op zo'n 50 meter afstand en ik zag dat de bestuurder de voorwielen draaide om de weg op te gaan. Ik claxonneerde kort en reed met een boog om de wagen heen.
Even later zat hij op mijn achterbumper en schreeuwde iemand 'Stop. Ferma ti', door de luidspreker. Ik zette mijn auto aan de kant van de weg. Een biljartbalkale carabinieri stond bij mijn portier en vroeg of ik haast had. Ik zei van niet. Hij vond van wel. Met mijn rij- en kentekenbewijs liep hij naar zijn collega in de auto. Ze bespraken mijn gedrag, zo leek het. 'Signor Lever. Als u een politiewagen ziet dan moet u langszaam rijden en niet suonare, toeteren. Heeft u dat begrepen Signor Lever?'

Vanachter mijn Ray Ban keek ik hem uitdagend aan 'Als er een gevaar dreigt moet ik toeteren. Per forza!' zei ik hem. 'Als u een polieauto ziet, rijdt u piano! Hebt u dat begrepen?' De biljartbal met mafiazonnebril werd onrustig. 'Als u dat niet begrijpt geef ik u en bekeuring van zeventig euro die u meteen moet betalen!''
Ik had moeite om mijn lach te onderdrukken en zei dat ik het begrepen had. Na nog enig heen en weer gepraat kreeg ik mijn papieren terug. Een buurvrouw op een naastgelegen balkon zeurde dat ze allemaal te hard reden hier en dat zij haar kinderen niet eens naar de apotheek aan de overkant durfde sturen. Ik keek haar meewarend aan en startte de Peugeot.

Dienders die zo kinderachtig zijn als deze verdienen zo een plaats in mijn blog.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Oom Ronald. (begin augustus 2012)

De samenleving in ons dorp is zeer informeel. Waar bij ons in Nederland elke oudere voor kinderen het voorvoegsel oom of tante toebedeeld krijgt, is daar hier in Italië geen sprake van. Er zijn slechts voornamen. Toen ik hier ooit aankwam groette ik met signora of signore. Ze zullen me uitgelachen hebben. Voor het eerst werden ze als dame of heer aangesproken.

De allerkleinsten wordt reeds aangeleerd dat een buurvrouw (we zijn allemaal buren) Luigina heet en de burgemeester (nu) Claudio. Jongetjes van acht begroeten hem dus met 'Ciao Claudio!'.
Sommige namen hebben een moderne, verkorte koosvorm zoals bij Roberta, onze baruitbaatster. Haar koosnaam is Roby. Dat kinderen van zes op het terrasje keihard 'Roby, un Esta Thè!' roepen is aan de orde van de dag. Ik noem haar nog steeds voluit Roberta alhoewel ik zeker tot haar intimi gerekend mag worden vind ik Roby iets te persoonlijk. Maar ik moet nog veel leren, besef ik dagelijks.

Het simpelweg bij de voornaam noemen van iedereen lijkt voor ons misschien respectloos maar, net als in Amerika waar men zelfs de ouders bij de voornaam noemt, staat het los van respect. Hier worden de ouders en grootouders trouwens altijd mama, babbo, nonno en nonna genoemd. Daar is dus wel sprake van meer afstand. Afstand is het juiste begrip. Het ontbreken van afstand tussen bv. de generatie van twintigers en mij, maakt dat ze me regelmatig als gelijke beschouwen. Ze vragen me mee naar een feest of nachtclub. Als ik op de piazza arriveer hoor ik een zware, harde stem 'Ronald!' roepen. Het is Giovanni. Hij is zeventien jaar oud maar al groter dan een meter negentig.

Gisteravond laat kwam Camillo, de echtgenoot van Roberta en de vigile van onze gemeente, thuis, in uniform. Met een grote bel wijn nam hij plaats op het terras. Giovanni riep gekscherend ´Ciao vigile!´.

Het is even wennen voor traditioneel opgevoede stadse types zoals ik maar het bij voornaam aanspreken bevalt in de praktijk heel goed. Dat ik bij echte oude besjes (>90) nog enige schroom heb om 'Ciao Lidia, come vai?' te zeggen geeft aan dat ik er nog enige moeite mee heb.

Door al die contacten in onze bar heb ik in elk geval bereikt dat ik niet meer l'Olandese ben maar Ronald. Ook voor de allerkleinsten.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

 

Hot, hotter, hier. (1 augustus 2012)

Het is 33 graden Celsius. Buiten is het opaal. Vaag zijn wat contouren zichtbaar. Het is zomer en de eerste grote bosbranden zijn begonnen. Ik hoor geen choppers of Canadairs dus de brand is verder weg, toch ademen we hier moeilijk door die verbrandhout-smog.
Binnen is het trouwens 28 graden. Weinig en als het dan toch moet, vooral langzaam bewegen. Met regelmaat koel ik mijn hersenpan met een natte handdoek. Dante is lui en slaperig.

O.K., iedreeen wilde zomerhitte en ik ook maar het kan ook teveel zijn. De hitte houdt al zeker aan maand aan en op een onweersbui, gisteren, na, viel er geen druppel verkoeling. We leven in tijden van uitersten. Weerrecords worden jaarlijks verbroken. Is dit de Olympiade van de weergoden? Kan het nog erger worden? Nog even en ik ga van ellende terug naar Nederland.

's Avonds op het terrasje van onze bar is begint het echte genieten. De kinderen - zo'n twaalf, twaalfminners - voetballen, kaarten, eten ijsjes en drinken Esta Thè. Hun nonna's en mama's houden ze continue in het oog. Ik kaart met de locals, elke avond een uurtje.

Iedereen geniet deze dagen van een novitá. De Gran Crema. Een vloeibaar koffie-ijs van Antica Gelateria, net als Motta een dochter van Nestlé. Je komt het overal tegen. Elke bar maar ook elke AutoGrill heeft het als een teaser 0p de toonbank staan. Het woord goddelijk schiet ruimschoots tekort om de consistentie en smaak op de tong en in de keel te beschrijven. Ik beperk me met moeite tot een wekelijkse zonde anders zou ik niet meer in mijn CityBug passen.

Aanvulling 21 augustus 2012.

Al weken is het, ook voor Italiaanse begrippen, heet. Un caldo della madonna, zegt men hier. Waarom de heilige maagd zo heet is blijft onduidelijk. Pas na 03.00 uur is slapen mogelijk. Rivieren staan al tijden droog, riolen stinken en zelfs auto-airco's krijgen het niet voor elkaar de berijder te koelen. In mijn woonkamer staat de thermometer al tijden boven de 30 graden en 's nachts niet lager dan 27. Zelfs een overwogen reis naar Nederland biedt geen soelaas, daar is het ook 36 graden....

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Titanic revisited. (30 juli 2012)

'Het zijn ladri, dieven! Dieven zijn het! Ik heb tegen die man van de belastingen gezegd dat als hij ooit nóg eens bij me komt, ik bij hem langs zal komen! Ik zei: Ik weet waar je woont en ik kom naar jou toe! Heb je dat begrepen?'
Ik zit naast Corrado in zijn blanco bestelwagentje op weg naar een klus voor een Schots echtpaar dat al jaren probeerde een badkamer verbouwd te krijgen. Ze vroegen mij of ik een betrouwbare loodgieter kende.
'Het zijn dieven!' Corrado kijkt mij aan voor bijval. Hij krijgt het niet. Hoe kan hij bijval verwachten van iemand die zijn hele leven belasting betaalde, ook in de vele jaren van 72%, omdat dat nu eenmaal het systeem was waarin ik graag leefde?

Corrado is een goede loodgieter. Hij werkt precies en uiterst professioneel. En zwart. Zijn enorme nieuwgebouwde villa onder het minuuscule dorpje waar hij geboren is, getuigt van zijn gewaardeerd vakmanschap.
Ik controleer zijn werk voor de Schotten, keur het goed en betaal hem met 11 enveloppen met 500 euro zoals de RBS die verpakte.
"Je weet, ik onderteken niets. Die bastárdi van de Finanza jágen op me. Dieven zijn het!'. Het is enkele maanden na het decreet dat cash-tranacties boven de 1000 euro tot misdrijf bestempelde....

Ik heb er gekend, ook in Nederland. Vrienden die tassen vol bankbiljetten naar Luxemburg brachten en winkeldieven neerknuppelden omdat het dieven waren. Die dubbele moraal bekoelde mijn vriendschap. Hier in Italië zou ik niemand meer overhouden als belastingontduiking die vriendschap zou bekoelen. Belastingontduiking is zo onschuldig als het eten van een ijsje om vier uur 's middags.

Waarom blijf ik erover schijven? Omdat ik vandaag in het AD een analyse lees waarin staat dat als Monti de Italianen belasting laat betalen, het land geheel uit de crisis is. De analyst spreekt over het 'zweepje van Monti'. De optimist.
Een natiewijde lobotomie is nodig voor zo'n cultuuromslag!
Het doet mij denken aan een oud Joods mopje 'Heb je de nieuwste over Moos al gehoord? Nee? Hij werkt!'
Een Italiaan die belasting betaalt. Laat me niet lachen.
Natuurlijk degenen in loondienst betalen hun belasting via de voorheffing bij de werkgever. In elk geval wordt het ingehouden, of de Finanza het ooit ziet is onzeker.

'Wat denk jij dat er gaat gebeuren als ons land ineenstort?', Rolando stelde me een vraag die ook anderen mij recentelijk stelden. 'Wat krijgen wij ervan te merken?'
Ik antwoordde hem: 'Het zal donker worden. Italië importeert alle energie die het gebruikt. Alle olie, gas en electriciteit. Dat moet allemaal in echt geld, in dollars, betaald worden. De straatverlichting zal als eerste sneuvelen. Dan de verwarming en dan het autoverkeer, de treinen.'
Rolando kijkt me angstig aan. De volgende middag gaat hij ver van me vandaan op het terras zitten en kijkt nog steeds beteuterd voor zich uit.

Ondertussen is het feestseizoen begonnen. Mama Africa bijt het spits af. De drums roffelen bijna dag en nacht. Op de 16e augustus, de dag na ferragosto, is het Cena di San Rocco, het dorpseten op de Piazza Dante. Daarna, voor het eerst, het Festa della Miele. Onze kastanje- en acacia-honing hebben een DOC gekregen (en hoe terecht!). Aansluitend ons beroemde Barcarel'vino-feest met de prijs voor de beste wijn van dit jaar. Het feest is het sluitstuk van een odyssee die een bevoorrechte jury heel Italië doorstuurde op zoek naar de beste wijnen. Lucky bastards!

Niets weerhoudt de Italiaan van het gewoon doorgaan als altijd.
Een Titanicaans déjà vu bekruipt me.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

 

2034. Italia. (27 juli 2012)

De gedempte geluiden van gravende mensen doen mij wakker schrikken. Ik open het stalen luik van mijn slaapkamerraam een minuskuul streepje, zonder geluid te maken. In mijn tuin zijn twee volwassenen en twee kinderen mijn aardappels aan het uitgraven.
Zoals twintig jaar geleden de nu verdwenen wilde zwijnen mijn tuin omploegden, zo komen er nu 's nachts onduidelijke, ongewassen families met zwarte gezichten en handen mijn groenten stelen.

Het is vijftig jaar na George Orwell. Italië is ondergedompeld in duisternis. Straatverlichting is al vele jaren uitgeschakeld. Per huishouden is slechts 300 Watt beschikbaar gedurende drie uur per dag. Een goede fiets is, als in De Sica's 'Fietsendieven', het grootste bezit. Antieke handnaaimachines doen 500 kippen ofwel 2 jonge koeien. Geld is, na herinvoering van de Lire, van geen betekenis. Men kiest eieren voor zijn geld. Koeien om een schuld te voldoen. Een maagdelijk meisje brengt 6 lammeren op.
Families fokken voor geld, voor overleven.

Het leven in mijn dorp is geworden tot dat wat het was in de jaren vijftig van de vorige eeuw. Men heeft de huizen teruggebracht in de staat van toen. Elk huis had toen een vuur in het midden van de kamer. Daar werd, en wordt nu, op gekookt. Het verwarmt in de winter maar het droogt vooral de kastanjes op de balkenvloer die als plafond dient. Kastanjes die door de ooit gerestaureerde watermolens tot meel gemalen worden. Brood, fritelle, een soort pannenkoeken van kastanjemeel, pasta, alles wordt ervan gemaakt. De penetrante smaak zit voor altijd in je lichaam maar keus is er niet.

Ik open de rolluiken met een ferme trek aan de ketting, open het raam en steek een honderdjaar oude karabijn naar buiten. 'Via, vai!' roep ik terwijl ik met het ding hopelijk genoeg angst inboezem om het tuig weg te jagen.
De mannen kijken op naar mijn raam. Hun ontblote bovenlijven zijn zwart van het vuil. Hun open handen hangen langs hun lichaam. Hun kinderen graven door. Uiteindelijk vertrekken ze met een halfvolle jute zak met mijn piepers.
De angst doet mij trillen. Ik had weer een bluf gewonnen. Kogels had ik al jaren niet meer kunnen betalen. Ik neem een slok van mijn zelfgestookte jenever en ga weer naar bed.

'Ronald! Ronald! Dove sei? Vieni per far la spesa?' Vanuit een bijna bewusteloosheid ontwaak ik van mijn middagdutje. Ik kijk om mij heen. Het zonlicht schijnt fel de slaapkamer in. Ik zoek mijn horloge. Het is half vier in de middag.
'Ronald vieni?', Elisabetta bonkt op mijn deur. Dante slaat aan. Ik roep 'Un attimo' en sta moeizaam op. Het was dus een droom? Ik hoor de krekels en de decespugliatore van Claudio. Nog niet overtuigd kijk ik uit het raam. Een Galbani vrachtautootje tuft rustig onze berg op. Ik ben er weer. 'Arrivo, arrivo', roep ik naar mijn buurvrouw.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

 

La calma prima della tempesta. (25 juli 2012)

Italië is off the hook. Spanje leidt de aandacht af. De Corriere bericht over een nieuwe Spaanse luchthaven die al 3 jaar af is en nu, wegens gebrek aan interesse, gesloten. Italië heeft zoveel van die luchthavens waar nooit een kist op landde. Of nieuwgebouwde ziekenhuizen waarvan geen patient ooit de binnenkant aanschouwde.
'De Spaanse rente doet ook de onze stijgen', kopt een andere krant. Het is allemaal de schuld van anderen, La Merkel voorop.

'De crisis is nu ook bij jullie', zegt Giorgio op het terras van de bar. Gedeelde smart is halve smart, jawel.
Over Monti en de zijnen is weinig meer te lezen. Over Silvio B. en de zijnen des te meer.Ook over zijn zus en natuurlijk over de vele hoertjes die nu getuigen en ineens beseffen dat de waarheid gevaar in zich heeft en de leugen dik betaald wordt.
Fiat verkoopt geen drol meer. Fabrieken sluiten. De betonnen staketsels van stilgelegde bouwprojecten wedijveren om lelijkheid met de in de jaren '50 gesloten fabrieken met hun bijna omvallende schoorstenen. Het aan de grond lopen van de Costa Concordia mag als symptomatisch gezien worden voor de ongeïnteresseerdheid van de Italiaan voor wat onvermijdbaar is. De collaps. De omgekeerde big bang. Het einde van Rome revisited.

Is er nog iets dat 'la bella figura' kan redden? Ja. Het feit dat Spanje -of toch Griekenland- eerder valt en dan Italië met zich mee sleurt in de oneindig diepe krochten van de vergetelheid.

Kan Italië zich op eigen kracht oprichten door ineens wel belasting te gaan betalen en te gaan werken? Ondenkbaar, Italianen zijn geen Duitsers. Ze willen weliswaar ook een Audi of VW rijden maar daar houdt de vergelijking dan ook op. De zware ingreep van de heringevoerde onroerendgoedbelasting (zie elders in dit blog) heeft 8 miljard opgebracht. Genoeg om de rente op de staatsschuld een kleine maand te betalen. Nauwelijks meer dan de druppel op de hete plaat dus.
Er is meer nodig. Veel meer. Het feit dat minder dan 1 werkende persoon een pensioen voor een niet werkende opbrengt is slechts een van de vele indicatoren voor ellende. Het ooit heersende Eurocommunisme is de schuld van veel. Slechts 12 jaar werken en met pensioen, slechts 19 jaar werken en met pensioen. Mensen van 30 jaar die nooit meer hoefden te werken, of mochten zoals mijn vriendin Paola die nu al 31 jaar van haar pensioen als lerares geniet. Ze heeft nooit meer iets gedaan, erkende ze zonder gêne.

Italië is dus even uit de schijnwerpers van de internationale pers. Men vertrouwt Monti's aanpak maar de werkelijkheid is dat steden failliet dreigen te raken, de belastinginkomsten te laag zijn en de economie daalt en daalt. De vele Nederlandse toeristen genieten nog hun espressootjes van een euro maar hun geld zal Italië niet redden.

Het is even stil rond Italië maar ik beschouw het als de stilte voor de storm. Een storm die niet zal overwaaien zoals velen lakoniek denken. Read my lips.

 

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

 

Dante di Mulazzo, 9 anni. (8 juli 2012)

Hij heeft de harten gestolen van alle inwoners van mijn dorpje en verre omtrek. Iedereen groet hem bij naam en als ze afscheid nemen zeggen ze ook hem gedag met 'Ciao Dante!'
Mijn hond, geboren onder Dante's standbeeld op de piazza, wordt 9 jaar!
Voorwaar iets om te vieren. Negen jaren samen, elke dag, elke nacht. Soms een lastig kind maar altijd lief en gek op knuffelen. Braaf in de bench tijdens de lange ritten van het ene naar het andere huis. Blaffend als Cerberus tegen iedereen die het huis te na komt. Gek van blijdschap als er visite is. Vertederend snurkend als hij languit op zijn kussen slaapt en wild piepend en spastisch rennend als hij droomt. Dante is een hond, vertel ik mijzelf regelmatig om hem niet met een mens te verwarren. Niets menselijks is hem immers vreemd.

'Dan is hij nu 63', berekende Giovanni gisteren bij de bar. Kan zijn maar net als mensen zijn honden van die leeftijd vlot en lenig. De tijden zijn veranderd, ook voor viervoeters.
Hopelijk duurt onze vader-zoon-relatie nog vele jaren en worden we samen oud. Ik geniet elke dag van hem en het is duidelijk wederzijds gezien zijn blijdschap als ik terugkom van even weggeweest.

'Gefeliciteerd knul en nog vele jaren in goede gezondheid!' wens ik hem terwijl hij zijn cadeautje, een nieuwe plastic kip, in ontvangst neemt. Als een zelfgevangen prooi neemt hij het ding, met een soort paradepas, mee naar een rustig plekje om het eens goed te bekijken en besnuffelen.

Ik loop naar binnen voor het dagelijkse ritueel van stofzuigen. De wolkjes haar gaan mij voor in de gang. Ik zuig ze zonder tegenzin op en dweil zijn voetstappen weg. Mijn overleden buurman vroeg ooit wat Dante deed voor de kost 'Paddenstoelen vinden of jachtbuit ophalen?'.
Het antwoord heb ik na jaren gevonden. Dante maakt mijn leven leuker, Dante laat me met plezier thuiskomen en Dante behoedt me voor losbandigheid. Bij alles wat ik doe en bij elke inhaalmanoeuvre op de statale, denk ik even aan mijn hond die thuis op me wacht. Ik blijf dan braaf achter zo'n ellendige Panda hangen om maar vooral heelhuids thuis te komen.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Zondag 1 juli. (1 juli 2012)

Eergisteren reed ik weer naar Mulazzo. Vanaf de tangenziale (ringweg) di Milano, zat ik in een oneindige, meestal stilstaande file. Vrijdagavond, 29 juni. Heel Milaan ging voor de kust. Oudere, kleinere, gebutste autootjes, stonden niet in de file. Hij was gevuld met Audi´s, BMW's en alles wat bij ons meer dan vijftig mille kost. Wat opviel waren de talloze witte Range Rovers Sport. Ik telde er negen. Die vielen mij de vorige keer in Pontremoli ook al op toen er op de piazza drie stonden. Was er actie geweest bij Louis Vuitton misschien? Bij 10 tassen een Range Rover cadeau?
Onderwijl flitsten er zeker vier Freccia Rossa treinen met zo'n 300 Km/u langs de file.

Gisteren, zaterdag dus, wilde ik boodschappen doen in Aulla. De file begon bij Villafranca. Ik stond er zo'n 100 meter in. Toen ben ik omgekeerd. De Autostrada stond stil. Slimmerikken (?) dachten de statale te nemen. Niet dus. Die stond ook stil. Weer was half Italië op weg naar de kust die ze na uren met de airco op hoog, misschien bereikt hebben.

Italianen zijn zo gek op hun auto's dat ik me afvraag of ze urenlang in files staan ueberhaupt een ergenis vinden. Een lopende Italiaan spotten is bij mij in de buurt even uniek als een zalmjagende ijsbeer in de rivier de Magra zien. Italianen kopen liever een lelijk huis aan de weg dan een mooi huis waarbij ze niet met de auto kunnen komen maar 50 meter moeten lopen. In de eens zo arme streek - die nog altijd arm is trouwens - staan evenveel auto's bij de lagere school te wachten als bij ons.

Dat de benzineprijzen ondertussen een Nederlands niveau bereikt hebben schijnt niemand ertoe te bewegen met het bijna gratis openbaar vervoer te gaan of een keer naar de tabacchaio te wandelen. Men praat erover maar doet er niets aan. Zoals met alles lijkt het wel. De crisis mag in Italië vanuit onze optiek het niveau 'rampzalig' bereikt hebben, voor de Italianen verandert er weinig tot niets.

Beneden in het dal preekt Don Sergio. Zijn preek galmt als een Mexicaanse hond over de heuvels. Mijn buren koken iets lekkers. Het ruikt in elk geval lekker. En de zwaluwen hebben pret in de lucht. Het leven gaat verder en daar verandert de crisis en de dure olie helemaal niets aan.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Banca Monte dei Paschi di Siena. (24 juni 2012)

Vijfhonderdveertigjaar geleden. Wij schijven het jaar 1472. De pest en tering tieren welig. In Savona is een ambitieuze jonge Cristoforo Colombo nog met zijn ei aan het spelen. Pas twintig jaar later zal hij de Nieuwe Wereld ontdekken. De duomo van Florence is na eeuwen ontwerpen en bouwen eindelijk voltooid. De kerk van Rome is machtig en rijk, de handel floreert en de armen zijn arm, veel te arm om een stukje land te kopen.

In dat jaar komen in de Republiek Siena notabelen en geestelijken bijeen om een bank op te richten. Niet de eerste, wel de beste bank van de hele wereld, is het plan. Het idee is om woekeraars de wind uit de zeilen te nemen door hardwerkende boeren, burgers en buitenlui de beschikking over geld te geven tegen een betaalbare, lage rente. Monte dei Paschi staat voor 'Fonds uit Mededogen'. Het bestuur bestaat tot op de dag van vandaag nog steeds uit die notabelen, gekozen uit de stadsprovincie Siena.

Al vele jaren is de Banca M.P.S. de oudste bank ter wereld. De bank overleefde de middeleeuwen, financierde de renaissance en overleefde alle crisi en wereldoorlogen. Het bestuursmodel en de filosofie bleven meer dan 500 jaar overeind.
Toen ik een Italiaanse bank nodig had, was er voor mij dan ook geen andere keuze denkbaar.

Als derde bank van Italië is de Monte Paschi betrekkelijk klein. Zo'n dikke vier miljoen relaties mag voor Nederland misschien veel zijn, voor Italië is dat een kleine bank. Toch namen zij een paar jaar geleden uit de deconfiture van Banca Santander de Banca AntonVeneta over. Diezelfde bank waaraan de ABN-Amro onder ene Rijkman G. zich vertilde.
Dat de bank desondanks klein is, is af te lezen aan het krantenbericht van vandaag. Ze hebben een financiële injectie nodig van 1.4 miljard om aan de nieuwste stresstest te voldoen. In verhouding tot Nederlandse banken die steun vroegen, is het bedrag een schijntje. De krant doet voorkomen alsof de bank aan de rand van de afgrond staat maar men heeft gedurende al die eeuwen wel voor hetere vuren gestaan hebben, lijkt mij.

Achter de balie in Pontremoli, mijn bankfiliaal, werkt Roberta. Zij kent alle rekeningnummers van alle klanten uit haar hoofd. Zij kent mijn stem als ik haar bel voor nieuwe inlogcodes omdat je die elk bezoek moet wijzigen en ik de tel wel eens kwijtraak. Zij belt me op met 'Ciao. Sono la Roberta della banca MPS...'
Zij regelt alles dat er te regelen is en in het voorjaar, bij mijn eerste bezoek, loopt ze naar achter en haalt een faktuur uit mijn map. Verlegen glimlachend geeft ze die aan mij alsof ze mijn zaken speciaal in de gaten houdt.

Ik zou willen dat dat zo was. Roberta is een wat timide, wat nerveuze, nagelbijtende en te magere blonde schoonheid waarmee ik best wel eens uit zou willen. Maar ik denk dat ze gewoon alles van iedereen weet en bijhoudt.
Roberta personificeert waarschijnlijk die constante waarde die de Monte dei Paschi di Siena al vijf en halve eeuw tot de Bank der Banken maakt.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

 

Sanitaire schande. (12 juni 2012)

Als er iets is waarmee Italië achterloopt is het wel de sanitaire voorziening langs de autostrade. De Auto Grill heeft de mooiste broodjes maar als je een keer de toiletten hebt bezocht zal je er nooit meer een kopen. Mijn god wat zijn die vies! Zo stopte ik laatst bij de Auto Grill bij het begin van de autostrada van La Spezia. In alle vier de toiletten stond de drek tot aan de rand van de potten en erger, eroverheen.
Ik ben in mijn auto gestapt en heb het maar thuis gedaan. Zo'n aanblik haalt de aandrang subiet weg.

Hoe kan een concern als Auto Grill, met zo'n prachtig hoofdkantoor langs de tangenziale di Milano, zoiets laten voortbestaan? Is het hun ultieme domheid die zegt dat je van toiletten niet kan leven en dat koffie en broodjes de winst maken, of zien ze het echt niet.

Wie een keer het toilet van onze bar op de piazza bezoekt, komt blij naar buiten. Het is een ruim en gezellig toilet met bloemetjes enzo. De kranen worden met de voet bediend en het is er brandschoon. Altijd.
Roberta is er trots op dat ze elk uur even controleert of alles nog optimaal is in de bagno. Toen we erover spraken zei ze dat, als ze buiten de deur gaat eten, ze altijd eerst het toilet bezoekt en ingeval het vies is, direct vertrekt. Roberta heeft het begrepen. Roberta begrijpt alles waar het ospitalitá betreft.
De ruwe bolster vertelde mij op een rustige avond in de bar dat ze elke dag overdenkt hoe ze dingen nog beter zou kunnen doen. Zo zijn er weinigen. Haar dochter Sara werkt, zoals zovelen in Mulazzo, bij de Auto Grill.
Als er iemand in de Raad Van Bestuur van Auto Grill op haar plaats zou zijn is het Roberta wel.

Een lichtpuntje stond vandaag in de krant. Nog steeds over toiletten maar dit keer over een hondentoilet. In Bolzano is het stadsbestuur knettergek geworden. Zij maakten 300.000 euro vrij voor het ding!
Hier het verhaal.

Ik weet zeker dat Dante het liever in bosjes blijft doen.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Saluti di Amsterdam! (26 mei 2012)

Cari amici,

Amsterdam is een prachtige stad. Het is de stad waar alles mag. Ik ben al naar de hoeren geweest (prachtige meiden en alles heel schoon), heb elke middag cannabis gerookt en was ook een dagje naar Volendam. Maak je dus over mij geen zorgen. Jullie hebben met Monti al problemen genoeg daar.
Een Nederlandse vriend maakte dit filmpje van mij. Het lijkt erger dan het is en het gaat al weer beter met mij. Alles was ook mijn eigen schuld. Ik fietste in de verkeerde richting. Dom, stupido, dus. Hasj roken, naar de hoeren gaan, dronken in het Parco di Vondel je roes uitslapen, ik dacht dat ik alles in Olanda kon doen dus fietste ik, met een vriendin, de verkeerde richting op. Gelukkig ben ik niet doorgereden wan anders hadden ze me zeker in de rug geschoten en hadden jullie mijn salma in Amsterdam op moeten halen met de Panda.

Saluti,

Giovanni.

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Zonder commentaar. (23 mei 2012)

De zojuist verkozen burgemeester Ezio Stefáno van Taranto met pistool nonchalant tussen de broekriem gestoken.

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Online kopen anno nu. (17 mei 2012)

Ik heb 7 Mega internet in Mulazzo. Theoretisch dan toch. Maximaal haal ik 150Kb/sec, meestal minder en er zijn dagen dat ik elke 5 minuten (of vaker) moet resetten omdat mijn dsl met lunchpauze is.....

In Nederland reset ik nooit en haal ik met gemak 13Mb/sec. OK, dat zijn verschillen en we weten allemaal dat Italië 10 jaar achterloopt op Nederland wat internet betreft (en 1000 andere zaken waarvan we sommige wel zo prettig vinden).
Die achterstand loopt overigens op en wordt niet ingelopen. Mediamagnaat Berlusconi heeft moderne verdienmodellen nooit begrepen en houdt het dus bij televisie, bij zijn eigen kanalen. Het geld dat Europa enkele jaren geleden beschikbaar stelde voor breedband internet besteedde premier Berlusconi allemaal aan digitale televisie.

Voor ik uit Nederland vertrok bestelde ik nog snel wat zaken via internet. Een stofzuiger op Fonq bijvoorbeeld. Ik bestelde hem op een avond, tegen tienen.
De volgende ochtend om elf uur stond mijn bekende bezorger al in de hal met het ding.
Ik bestelde ook nog wat goede CD's voor onderweg bij Bol. Ook 's avonds en ook die lagen de volgende middag in de brievenbus. Niets bijzonders allemaal. Zo koop ik mijn autobanden, schoenen, vliegtickets, spijkerbroeken en wat al niet meer.

Zalando adverteerde agressief in alle online kranten die ik elke dag doorlees - ze worden weliswaar voor 90% gevuld met omkoping en corruptie maar ik lees ze toch - dus ik ontkwam niet aan een klikje.
Voor ik het wist had ik een Levi's 501, moccassins en 5 Esprit T-shirts besteld. 'Gratis bezorgen' stond erbij en 'Gratis retoursturen' en de levertijd zou 2-3 dagen zijn.
6 Dagen later kreeg ik bericht dat mijn zending te tracen zou zijn bij Bartolini, het vervoersbedrijf dat alom in Italië actief is als ooit Van Gend & Loos in Nederland. Zij leven ook nog helemaal in die tijd. Navigatie-apparatuur of Google Maps, is aan hen voorbijgegaan.

Ooit bezorgden ze een wasautomaat bij me. Ik hoorde de truck de laatste bocht nemen. Alles stortte zich op alles aan de linkerkant. Toen hij de klep opende was de puinhoop duidelijk zichtbaar. Ik vroeg de chauffeur waarom hij niets vastzette. Hij keek me glazig aan en gooide alle dozen naar de andere kant. Onderop stond mijn wasmachine. Met vloekende tegenzin bracht hij hem, bergop, naar mijn cantina.

De droger kwam een week later. Dat wil zeggen, zou een week later komen. Hij ging retour afzender omdat ik niet thuis was geweest. Ik was echter wel thuis geweest en had Bartolini de berg op zien komen en direct daarna de berg af zien rijden.
Een televisie van Media Markt kwam ook nooit. 'Adres nietbestaand' was Bartolini's reden.
Nadien, zo'n acht jaar geleden, had ik het voor gezien gehouden. Bij Roberta van onze bar was hetzelfde gebeurd. 'Inderizzo non esistente', was er op de trace-pagina vermeld. Zij vertelde dat ze naar het distributiecentrum in Ceparana was gereden en ze verrot had gescholden. Ik ken Roberta goed. Het gedonder van een flinke aardbeving wordt als winkelcentrum-muziek als zij tekeer gaat.

Op de trace-pagina stond, na enkele dagen (!) dat het pakje bezorgd zou worden. Ik wachtte de hele dag af. Geen Bartolini-busje te zien geweest.
's Middags vermeldde het scherm dat mijn adres 'nietbestaand' was.

Uit ervaring wist ik dus dat ik snel moest handelen anders waren mijn spullen alweer onderweg naar de leverancier. Ik mailde mijn gal met een cc naar Zalando die zo haar best doet om voet aan de grond te krijgen in Italië.
Er kwam direct een mail terug met de verklaring dat de chauffeur rondgereden had en mijn straat noch nummer had kunnen ontdekken en dat ik ook niet in het telefoonboek stond, dus.....

Ik stuurde mail terug met een link naar Google Maps, waarop mijn adres en nummer met een mooi rood ballonnetje stond afgebeeld.
Toen belde er iemand van Bartolini. Hij vroeg waar de huisnummers stonden: 'op het huis of langs de weg?' Ik antwoordde dat dat irrelevant was. Niemand had rondgereden en als hij dat wel had gedaan, had hij iedereen kunnen vragen waar mijn straat was of waar ik woon. Wij hebben slechts 4 straten en wat steegjes en iedereen kent mij.

Na nog twee telefoontjes van de chauffeur met vragen als waar mijn straat dan wel was, kwam mijn pakje de volgende dag. Twee medewerkers kwamen mijn straat opgelopen. Een met het pakje in zijn handen, de andere met de pakbon. Die laatste zei dat ik die bon moest tekenen. Ik hield mijn hand op voor een pen. 'Een pen?' 'Ja, een pen', zei ik, 'Ik moet toch tekenen?'
De pen lag nog in de bestelwagen zei hij beteuterd, die stond beneden langs de weg.

Ik keek ze overdreven meewarend aan en haalde een pen uit mijn huis. Het wordt zo nooit wat met internetaankopen in Italië.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

 

Onroerendgoedbelasting enzo. (5 mei 2012)

Toen ik vamiddag terugkwam van boodschappen doen stonden er meer auto's langs de weg dan normaal. Ik parkeerde aan het eind van de rij op een plek waar al eens een kei op mijn motorkap geland was. Ik gaf er geen aandacht aan totdat ook mijn buren uit het noorden aanwezig bleken.
Het weer is slecht. Pasen is al geweest en toen waren ze er ook allemaal. Opeens viel het kwartje; morgen zijn de burgemeestersverkiezingen in onze streek.

Veel mensen in ons dorp hebben hier hun tweede huis. Sommigen omdat ze hier geboren zijn en het huis erfden, anderen omdat ze de drukte en hitte van de Po-vlakte willen kunnen ontvluchten. So far, so good. Waarom dan ineens hier komen stemmen op een burgemeester van een dorpje dat niet veel meer dan 100 permanente bewoners heeft. Mensen die hier hun residenza hebben.

Italianen zijn creatief. Niet dat ze het zwarte garen of de paperclip ooit bedacht hebben. Nee, de creativiteit is het best zichtbaar als het om belastingontduiken gaat. Men heeft het recht om belasting te ontduiken -Berlusconi noemde het pas nog een van de mensenrechten - en ook gisteravond in de bar op de piazza, ging het er weer over.

'Hebben jullie een ambulance die er binnen 15 minuten is? Hebben jullie openbaar vervoer? Wordt bij jullie het huisvuil opgehaald?' 'Ja?' 'Hier niet. Wij hebben geen voorzieningen en daarom betalen we minder belasting dan we moeten!'.
Mijn Hollandse nuchterheid bracht mij tot het wijze 'kip-ei-verhaal'. 'Als jullie nu eens allemaal gewoon je belasting betalen dan krijg je misschien die voorzieningen', zei ik triomfantelijk.
'Geloof je dat? Hier in Italië? Nooit! Ze pikken het geld in en er verandert nooit iets!'

Terug naar de verkiezing van de nieuwe burgemeester. De twee kandidaten ken ik beiden redelijk goed. De ene is links en ja, de andere rechts. Claudio Novoa en Roberto Malaspina die al eens twee termijnen burgemeester was. Over beiden werden vreselijke dingen verteld in de bar. Zo is het altijd in Italië. Men moet kiezen tussen twee kwaden. Gelukkig is er geen politiek midden anders waren er drie kandidaten geweest en dat zou de keuze alleen nog maar moeilijker maken.

Voor Italianen is stemmen een belangrijke gebeurtenis. Je trekt er je beste kleren voor aan en je stemt in de plaats waar je je domicilie hebt. Dat is niet noodzakelijkerwijs ook de plek waar je daadwerkelijk woont. Mijn achterburen bijvoorbeeld wonen al bijna 40 jaar in hun bouwvalletje hier in Mulazzo maar staan al die jaren ingeschreven in La Spezia. Dat is chiquer, geeft meer aanzien, meer 'bella figura'.
Toen ik hem een paar jaar geleden vroeg waarom hij überhaupt ging stemmen terwijl er geen stemplicht bestaat, antwoordde hij dat ze na de stemming de lijsten controleerden om te zien of mensen die er zeiden te wonen dat ook echt deden. Quatch, natuurlijk, maar je kunt er wel mee aantonen dat je altijd in je 'woonplaats' gestemd hebt.

De echte reden is deze. In Italië moet men ook onroerendgoedbelasting betalen. Er is een lager tarief voor het 'prima casa', het residentiële woonhuis. Berlusconi schafte die belasting op het eerste huis af, men betaalde dus uitsluitend het hogere tarief voor het tweede huis,
Wat dus creatieve Italianen deden was om zogenaamd te scheiden tussen tafel en bed. De man woonde bijvoorbeeld in Milaan en de vrouw domiciliëerde in hun tweede huis dat zo dus ook 'eerste huis' werd. Zo ook alle echtparen in mijn dorp en vandaar dus die rij auto's langs de weg.
De paranoia dat de gemeente de presentielijsten gaat napluizen dwingt ze hier naartoe.

Nu is het zo dat Monti de belasting op het eerste huis weer terug ingevoerd heeft er er dus weer rustig twee tandenborstels in het glas boven de wasbak geplaatst kunnen worden, ware het niet dat er nog steeds een korting is voor het 'prima casa' die de brandstof voor de reis ruimschoots goedmaakt.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Lente en zo. (11 april 2011)

Vandaag zijn de zwaluwen weer terruggekeerd en onder de pannen bij mijn benedenburen. Officieel is het dus lente maar het regent pijpenstelen afgewisseld door hagel en begeleid door hevige onweders en gelukkig mijn popmuziek om nog te kunnen leven.

De kleine stroompjes die op 25 oktober ineens brede beddingen kregen doordat ze alle bomen en auto's op hun pad, richting dal verplaatsten, zijn in heuse rivieren veranderd. De nieuwe buizen die nu groot genoeg zouden zijn om het vele water veilig af te voeren, overstromen alweer. De doorwaadplaats (guado) die de toegang tot ons dorp moet verbeteren, schijnt klaar te zijn. De verbindingen met de provinciale weg worden nu gemaakt.
Die guado is het hoofdonderwerp van pamfletten die nu twee maal per week in de brievenbus komen. De oud-burgemeester Roberto Malaspina maakt de huidige Sandro Donati, zwart. Zeer zwart. Het woord hetze schiet tekort. De dubbelzijdig met laster en smaad volgeplempte velletjes zullen zijn kansen op het winnen van de verkiezing, later dit jaar, niet ten goede komen.

Ook de leuzen die op muren, wegen, vangrails en godnietwaar anders, gespoten zijn maken Donati tot schietschijf. De man die in de pampletten voortdurend 'imbianchino' genoemd wordt. Huisschilder. Hij is wat zielig maar mijn sympathie heeft hij. Na de ramp deed hij goede en grote dingen. Na zijn twee termijnen zit zijn werk er eerdaags op. Roberto Malaspina was al twee termijnen sindaco van Mulazzo. Hij is een innemende en imposante man. Hij is rechts en lid van de Lega Nord. De partij die juist deze week in grote opspraak kwam omdat de zoon van Umberto Bossi (senator en groot voorvechter van Padania) miljoenen uit de partijkas gejat heeft. Huizen, Porsches en miljoenen in cash. De Lega is hiermee dood en Padania (alles zo'n beetje boven de Po) zal nooit als apart land op de kaarten komen te staan.

Of Roberto Malaspina dan weer, zoals hij al eerder deed, naar links zal uitwijken om onderdak te vinden bij een partij die hem wel als lokaal boegbeeld wil, zal de tijd uitwijzen. Wel hoorde ik (roddel & achterklap) dat, toen in zijn tijd als burgemeester, de waterleiding een probleem had en iedereen droogzette, hij als enige stromend water had.

Kijk, je doet dat werk voor de gemeenschap maar dat wil nog niet zeggen dat je zelf op een droogje hoeft te zitten.

Update: Het is uiteindelijk Claudio Novoa geworden met 55% tegen 45% voor Malspina. Nu is dus duidelijk welke dorpsbewoners (iedereen is open over zijn of haar politieke voorkeur) de komende 5 jaar op alles dat er gebeurt - en vooral niet gebeurt - zullen afgeven.

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

100 Ore di lavoro. (april 2012)

Tien dagen geleden belde hij me op. Mijn geestelijk gehandicapte tuinman. Hij zat aan de 650 euro en het werk was nog niet klaar. Wanneer ik zou komen (om hem te betalen), was de vraag.

Vanmorgen zag ik het werk dat hij gedaan had in de twee maanden dat ik weg was. Nu weet ik onderhand dat je bij werk altijd aanwezig moet zijn. Twee keer ben ik beetgenomen door tuinlieden die met een hooivork schreven. Deze man is anders, dacht ik. Hij is midden veertig en zielig en ontwapenend tegelijk. Zielig omdat hij alles vergeet, ontwapenend omdat hij je heel direct aankijkt met zijn blauwe ogen en omdat hij - op zijn minst voorgeeft te doen - doet alsof hij erg dom is maar goudeerlijk. Hij heeft ooit een bijna-overdosis heroine gespoten die hem een jaar in coma deed belanden. Hij was zeeman maar doet nu tuinklusjes. Genoeg om mijn zachte kant te tonen, dus. Alhoewel het omzagen van drie bomen waar ik er een bedoelde, mij wel wat wantrouwiger gemaakt had. Nu zeg ik alles een keer of vijf, zes. Just to be sure.

Giovanni (verzonnen naam ivm het feit dat hij een uitkering heeft....) putte zich uit om mij te overtuigen dat hij eerder uren tekort had opgeteld dan teveel. Ik vroeg hem een lijstje waarop de data, het werk en de uren onder elkaar stonden. 'Ik ben daarmee begonnen maar het zijn allemaal verloren uren.....'.
'Ja maar hoe kan ik dan controleren waar die uren aan besteed zijn?'.
Het was onbegonnen werk. Hij had het hout in de cantina op maat gezaagd en netjes opgetapeld. Hij had de weg onder mijn huis keurig opgeruimd en ontdaan van het afval dat de vorige bewoners daar gewoon gestort hadden. Hij had twee trapjes van stenen en cement gemaakt die beter toegang tot de olijfboomgaard gaven. Maar dat was het dan ook wel.

Ik rekende hem voor: '100 uren zijn 12 en een halve dag. de cantina was een dag of drie, de weg een dag of twee en die twee en de trapjes....en dan nog het cement en het hout dat je in de tuin gebruikte.'
Hij had een muro a secco (losgestapelde zwerfstenen die de aarde op z'n plaats houden) neergehaald. De stenen lagen op een grote hoop en de aarde van het bovenliggende gedeelte zou zo naar beneden kunnen storten na een fikse regenbui. Het werk moest verder, zo slim was hij ook wel dat hij zich dat gerealiseerd had.

'Hoeveel cement heb je gebruikt?', vroeg ik. 'Zo'n 30 zakken van 25 kilo. Kosten 3 euro per zak. En dan nog het transport van elke keer 25 euro per 15 zakken. En ik heb ook voor 70 euro hout gekocht om de boel te stutten. En ik heb alles met mijn handen gedaan. En als je een lijstje met gewerkte uren had gewild had je niet iemand moeten vragen die je langs de weg gevonden hebt En, en ......'.
Met andere woorden, het was mijn eigen schuld dat ik met hem in zee was gegaan. Ik had hem tenslotte maar langs de weg gevonden. Boerenslimheid dan toch.

Die honderd uur was veel. het was teveel. Ik vroeg hem hoeveel alles tezamen kostte. Uren en materiaal. 'Cento ore', was zijn antwoord. 'Ja, dat zijn de uren, dat weet ik nu wel. Maar het cement, het vervoer, het hout? Hoeveel is alles tot nu toe?'
'Honderd uur à 10 euro, dus 1000 euro', was zijn antwoord.

'Beste Giovanni. Je hebt 100 uur gewerkt en'. Hij onderbrak me 'Ja ik heb 100 uur gewerkt en ik heb geen uur teveel gerekend, eerder te weinig.'
"Ja, dat geloof ik wel maar ik wil het bedrag weten dat ik nu moet betalen voor al je uren en het materiaal'.

Giovanni keek me aan of ik niet goed bij mijn hoofd was. Zijn diepblauwe ogen keken diep in de mijne. 'Cento ore, tutto', zei hij.
'Inclusief de materialen?', vroeg ik. 'Natuurlijk inclusief de materialen. 30 Zakken cement zijn 90 euro dus 10 uren. Het hout was 70 euro, dus ook 10 uren. Het vervoer 50, dus 5 uren. Dus alles tezamen maakt 100 uren, 1000 euro.'
Het ging mij dagen. 'Dus je hebt alle kosten in uren teruggerekend en bijvoorbeeld het cement in uren omgerekend?'
'Dat is toch alles om het even? Of ik dat nu apart doe of als uren. Het bedrag blijft toch hetzelfde?'

Ik begreep hem en telde 10 biljetten van 100 euro uit en vroeg hem vijf keer of hiermee alles betaald was. Na de vijfde keer gaf hij me een hand. Morgenochtend komt hij gras maaien. God, ik ga deze zomer nog wat beleven met Giovanni!

 

P.S. Mijn buren spreken mij aan en zeggen dat Giovanni mij oplicht en dat hij nauwelijks gewerkt heeft. Gelukkig ben ik zo ervaren dat ik weet dat kwaadspreken en conflicten uitlokken hun liefste bezigheid is. Vanuit hun positie in de borgo hebben ze geen zicht op wat hij in mijn cantina heeft gedaan. Zo'n 3 kuub brandhout netjes op maat gezaagd en gestapeld waaronden het betonharde hout van mijn 100 jarige olijfboom waar ik geen bijl in kon zetten.

P.S. 2 Diezelfde buurvrouw riep Giovanni vandaag, toen hij mijn gras maaide, om hem te vertellen dat ze een gerecht voor zijn pranzo had bereid. Of hij het niet zou vergeten op te halen?
Tegen mij zei ze: 'Hij is een oplichter, weet je? Toen jij er niet was heeft hij overal aangebeld voor werk en hij licht iedereen op'. Ja, zo ken ik haar weer. Lief doen in iemands (ook het mijne ooit) gezicht en achter diensrug de meest grove roddels over iemand vertellen.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Italië 2.0 (maart 2012)

Vandaag bericht de Corriere della Sera dat de staatsschuld opgelopen is tot 32.000 euro per ingezetene, babies inbegrepen (hier). Het wordt gepresenteerd alsof er bij iedereen een vinger afgehakt gaat worden.
In Nederland is dit 25.000 euro p.p., niet significant lager, vind ik. Dus, objectief gezien staat de gemiddelde Italiaan er beter voor dan de gemiddelde Hollander omdat die veel meer privéschuld heeft dan de Italiaan.

Nu iets triviaals dat ridicuul is. Het decreet dat er geen cash-transacties hoger dan 1000 euro mogen worden verricht, heeft zo zijn dilemma's.
Italianen krijgen hun pensioen elke maand per postwissel. De lange rijen bij de Banca Posta verraden de betaaldag. Je staat er dan uren in de rij en voor velen is het een sociaal treffen waarmee je contact houdt met bekenden die je niet elke dag spreekt. So far, so good.
De gepensioneerden moesten van de overheid een bankrekening openen maar zover is het nog niet. Zo gebeurde het (hier) dat een vrouw haar pensioen van 1001 euro kwam ophalen bij de Banca Posta.

Alleen de loketdame kon het bedrag niet uitbetalen omdat het hoger dan 1000 euro was. Er volgde een discussie over een serie van voorstellen van de gepensioneerde om die ene euro dan maar te vergeten maar zo gaat dat niet. 'Kan ik hem niet aan liefdadigheid geven?', 'nee, dat kan niet'. 'Mag ik hem in de fooienpot stoppen?', 'nee, dat mag niet', was het antwoord.
'De enige oplossing is dat u een spaarrekening opent en die euro daarop stort, dan kan ik u de 1000 euro uitbetalen'.
Zo geschiedde. 18 Verschillende formulieren moesten hiertoe ingevuld en ondertekend worden alvorens de data in de computer ingevoerd werd en tot uitbetaling van die 1000 euro overgaan werd. Het hele drama duurde zo'n 20 minuten waarna de volgende aan de beurt was.

Ik maak me nu al zorgen over de betaling van mijn tuinman die de olijfboomgaard verzorgd heeft en de muri a secco gerepareerd. Het zou meer dan 1000 euro zijn, vertelde hij me deze week aan de telefoon. Of hij de nieuwe wet repecteert, is niet de vraag. Hij zal het aannemen want hij heeft extraatjes nodig omdat hij volledig arbeidsongeschikt is en afhankelijk van zijn uitkering.

En ja, hij kan werken als een os.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

'Bloed' . (Maart 2012)

Deze week kwam een onderzoeksbureau met de uitkomst dat voor Italianen, familie op de eerste plaats komt. Zonder onderzoek kwam ik al eerder tot die conclusie. Familie wordt dan trouwens als 'bloed' gedefinieerd. De koude kanten kunnen, in tijden van zwaar weer, doodvriezen.

De dochter van mijn buurman is boeddhiste. Hij vertelt mij dat trots, keer op keer. Maar hoe kan het dat zij haar stelende en liegende vader trouw blijft als hij het huis van zijn - koudekant- neef afpakt? Hoe kan het dat ze hem trouw blijft als hij mijn cantinadeuren bekrast omdat zijn eigen vlooien het hardste jeuken? Hoe kan het als hij de staat 18 jaar voorhoudt dat hij een versleten rug heeft terwijl hij balen cement van 35 Kg probleemloos naar boven sjouwt?

In Nederland zouden wij het respect al lang verloren hebben en de familieband op ijs gezet hebben. Maar ja, het is heilig 'bloed' .

Die familieband die zonen eeuwig thuis laat wonen. Die oma als symbool van alwetendheid verzorgt alsof ze de Madonna zelve is totdat ze honderdeneen is en sterft. Ook al was ze een teringwijf (zoals bij mijn vriendin Ica), ze is je moeder en de wereld om je heen verplicht je te doen alsof je om haar geeft.
De familieband die de schoondochters tot nutteloze nietsen maakt omdat ze in de familiale hierarchie op de allerlaatste plaats komen.

De familieleden die allen dezelfde oervijanden moeten haten. Die in tijden van een aanval op een van hen, als een man achter de sukkel moeten staan omdat ze familie zijn.

Wat ben ik blij dat ik al vroeg inzag dat mijn familie het niet bepaald waard was om voor te sterven. Dat ik in een land opgegroeid ben waar vrienden heiliger zijn dan 'bloed'.

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

La Curia en de belasting. (maart 2012)

Sinds Pietro de katholieke kerk begon in Rome heeft dit grote fiscale gevolgen gehad over de hele wereld. De kerk was van God en die was Schepper van beroep, als schepper betaal je natuurlijk geen belasting over je eigen creaties.
Dat heeft in de wereld navolging gevonden en als je als bedrijf niet je winst aan de staat wilt overmaken, noem je het dus een kerk.

In Italië is de kerk overal. Rome is overal. Natuurlijk is de kerk het centrum van stad en dorp en is de prete bij alle levenszaken betrokken. Maar er is meer. De kerk heeft in haar tweeduizendjaar lange bestaan veel bezit opgebouwd. Onroerend goed is daar een voorbeeld van. Zelf heeft de kerk met geld van gelovigen het land volgebouwd met godshuizen en wat daar bij hoort maar de vele legaten om een goede plek in het hiernamaals te reserveren, maken de kerk de grootste stenenbezitter van Italië. Nooit was deze onroerendgoedtak van het Vaticaan een issue. Tot nu toe.

Nu is dat bezit ineens een groot probleem voor het volk. De burgers moeten weer ICI, onroerend-goedbelasting voor hun woonhuis gaan betalen en de kerk, die 20% van alle immobili bezit betaalt niets. Let wel, een vijfde van alles dat overal de steden en dorpjes maakt tot wat ze zijn, is Vaticaans eigendom. Dat is heel erg veel!
Het meeste is gewoon verhuurd aan personen en bedrijven. Miljoenen panden brengen maandelijks honderden miljoenen aan huur op. Maar belasting hierover betalen hoeft niet. Het bezit is immers zelf door de Schepper geschapen, was de ruling van de fiscus.
Dat is dus nu voorbij. De discussie in deze crisistijd veroorzaakt een principiële ommekeer in de omgang met heilige huisjes.

Monti is al overstag. De Curia moet, net als elk bedrijf en elke burger, gemeentelijke belasting gaan betalen over hun niet-religieuze of om-niet beschikbaargestelde panden.

In mijn ongelovige ogen is dit hopelijk een begin van de gelijkschakeling van de kerk met de wereld. Zij verkopen tenslotte iets dat geen inkoopprijs heeft en dat hoge rendementen in de toekomst belooft. Dat doen bedrijven als Cryonics (invriezen van doden in de hoop dat er later weer verder geleefd kan worden) ook en zij zijn wel gewoon belastingplichtig.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Aanklagen! (februari 2012)

Zou het de diep gewortelde overtuiging zijn dat voor Italianen alle kwaad van buiten komt? Van de buren, van de speculanten, van het grootwinkelbedrijf, van drugslanden als Nederland, kortom van overal maar nooit van de Italianen zelf.
En als consequentie moeten die anderen aangeklaagd worden. All' avvocato!

Van Amerikanen weten we dat iedereen, iedereen sue't. Maar omdat de autochtone Amerikaan een arme Indiaan is die geen advocaat kan betalen, moet deze gewoonte dus geïmporteerd zijn. De Italiaanse immigranten komen het meest in aanmerking om hiervan beticht te worden.
Italianen hebben net zo'n band met hun advocaat als met hun huisarts. Ze kennen hem en bellen hem bij de minste of geringste aanleiding.

Zo ook mijn achterburen. Moeder woont aan de ene kant van het rijtje, dochter aan de andere zijde. Daartussen het pasverbouwde huis van een Fransman met een riant Ukraïns wijf. Moeder en dochter leven aan de onderkant van de welvaartspiramide. Niks mis mee. Alleen denken ze dat die Fransman, die overigens in de Londense City zijn geld verdient, genoeg geld heeft om hem aan te klagen voor schadevergoeding. Schadevergoeding voor alles dat er tijdens de verbouwing van het tussenliggende huis, in hun ogen, is misgegaan. Ze ruiken geld en gaan met grote regelmaat naar hun advocaat.

Mij houdt de dochter wekelijks op de hoogte van de perikelen zoals daar zijn het dak dat volgens haar hoger is dan voorheen en waarvan de balken op hun muren rusten, de verwarmingsketel die zijn vieze verbrandingsgassen precies in haar slaapkamerraam spuit, het balkon dat groter is geworden omdat het externe toilet verwijderd is en, en......
Ze weet dat ik het stel steun en ook waarom. De grote Ukraïnse is zo helemaal mijn type. Als er problemen zijn voor de deur op het kleine pleintje, stapt ze dapper in de bres voor haar man en maakt korte metten met mijn buurvrouw. Ze heeft het me wel tien keer voorgedaan wat die Oosteuropese slet wel niet deed tegen haar. Haar hand had naar haar keel gewezen en korte, snelle bewegingen heen en weer gemaakt. Zo van: als je niet ophoudt, snij ik je keel door.

Mijn buurvrouw zoekt mijn steun en sympathie als ze het verhaal weer vertelt. Ik lach alleen maar en zeg: 'Ik val op grote vrouwen dus van mij niets negatiefs over haar'. 'Maar ik ga aangifte tegen haar doen', zegt ze. 'Mijn advocaat zegt dat ze ook alles moeten betalen'.
Ik heb medelijden met de Fransman en de Ukraïnse. Van hun huis hebben ze weinig plezier door deze situatie en het is werkelijk een leuk stel mensen met twee schattige kinderen.

Er is trouwens een leukgeschreven boek van een Amerikaans echtpaar dat hun gekochte huis in Italië achterliet nadat hun buren hen terroriseerden en uitkleedden vanwege een spontaan ingestorte 'muro a secco', een tuinmuur.

Een buurman vroeg een paar jaar geleden of ik, als espressokenner en zelfbrander van koffie, met hem mee wilde komen om een espresso-apparaat te kopen. Natuurlijk ging ik mee. Wij naar de Ipercoop in Sarzana. Ik adviseerde hem een Baby Gaggia met molen en wij spoedden ons huiswaarts. Daar aangekomen bleek het apparaat defect. De volgende dag reden we terug en haalden een ander apparaat. Toeval toeval, ook dat apparaat blies zichzelf in no time op.
Mijn buurman wilde terug naar de winkel en het apparaat door de ruit gooien, zijn vrouw zat al aan de telefoon met hun advocaat. 'Je advocaat bellen voor een kapot koffiemachientje', vroeg ik verbaasd?
Ik zette het apparaat in mijn auto en ruilde het, om meer ellende te voorkomen, om.

Een andere buurman heeft, nadat een bergstorting tijdens de overstromingen, de weg onder mijn huis geblokkeerd had, aangifte gedaan bij de carabinieri tegen de eigenaar van het land, iemand uit Milaan. Logisch, zou je denken, als hij die weg gebruikt. Maar die weg is in de laatste 50 jaar nooit gebruikt geweest en grotendeels overgroeid met onkruid. Alleen ik laat de weg maaien omdat hij onder mijn huis loopt en toegang geeft tot mijn boomgaard. Die buurman laat er alleen zijn hondje op uit!

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

De apotheek. (29 januari 2012)

Het is al de zoveelste keer dat ik over het fenomeen 'zuchtje wind' schrijf. De dodelijke tocht die altijd op de loer ligt om gezellig pratende mensen en spelende kinderen naar het paradiso te sturen. Alle Italiaanse mama's kennen hem en zijn 'on constant alert' voor deze sluipmoordenaar die ik altijd als absolute onzin afdoe en dat ook niet voor me houd als er weer eens een verkoelend briesje door ons dorp waait.
Zo ook tien dagen geleden. Ik zat met mijn vriendin Ica aan een tafeltje bij de bar op onze piazza. Het was min of meer middernacht. De colpo d'aria sloeg toe. de thermometer naast de deur gaf nog 27 graden aan. Het briesje zal een paar graden lager geweest zijn. 'Un colpo d'aria'. zei Ica en stond op om de bar binnen te gaan en te schuilen voor het onheil. 'Ach kom, van een beetje koele aria ga je echt niet dood hoor!' zei ik. 'Jij altijd met je verhalen over vreselijke ziektes die zo'n briesje zou veroorzaken ( van een dit jaar aan longemfyseem overleden vriend van mij zei ze 'zeker een colpo d'aria geweest....').

Afgelopen maandag belde ik Ica op, ik had al een week niets gehoord of gezien en wilde weten of ze op het Cena zou komen dinsdag. Haar man Romano nam haar telefonino aan 'Ica is heel ziek. Vanmorgen had ze 40 graden koorts en zijn we naar het ziekenhuis gegaan. Ze heeft een polmonite, longontsteking. Ze is er niet best aan toe, je kunt beter niet langskomen.'
Ik was onaangenaam verrast en zei dat ik later deze week zou terugbellen om te horen hoe het met haar ging.

Vandaag, vrijdag, belde ik haar dus weer op. Romano zei dat het al een stuk beter met haar ging. Even later kreeg ik Ica zelf aan de lijn. 'Weet je nog vorige week dinsdag op het terrasje van Camillo? Weet je nog dat je zo schamper deed over mijn angst voor die colpo d'aria? Het kon toch geen kwaad, zei je.'
Ineens viel het kwartje bij mij. Een keer had ze op mijn advies vertrouwd dat een zuchtje wind echt geen kwaad kon en zie, ze krijgt direct een longontsteking!

Dit is dus de laatste keer dat ik hierover schrijf en dat ik hun angst voor dat verfrissende luchtstroompje belachelijk maak. Ica's longontsteking is mijn schuld en omdat ze vijfenzestig is had dit fataal kunnen aflopen. Ik adviseer dus om ingeval dat er zo'n briesje de kop opsteekt, te vluchten/schuilen indien mogelijk en om in elk geval altijd een vest of trui bij de hand te houden om het lijf warm te houden. Een lichte paniek om de maatregelen zo snel als mogelijk te nemen is niet iets om weg te lachen - zoals ik altijd deed - maar geheel op zijn plaats. De cólpo d'aria is niet onschuldig, het is inderdaad een agressieve sluipmoordenaar. Quod erat demonstrandum.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Cena di Mulazzo. (aug 2011)

Gisteravond was het weer zover. Het avondmaal op de piazza voor de bewoners van mijn borgo. Het was de derde keer dat Camillo en Roberta (van de bar), dit organiseerden. Vorig jaar was ik er ook bij, zie verhaal dieper in dit blog.

Omdat het de derde keer was, hadden de bewoners, door hun ervaringen eerder, dit jaar veel meer schotels zelf bereid. Iedereen kwam met, met folie afgedekte, schalen en schotels naar de piazza. Bomba di riso, trippa, cotecchino, gevulde eieren, farro (spelt) salades, alle soorten hapjes, cakes, kazen, wijnen, kortom een feestmaal van lekkernijen en alles zelf thuis met veel zorg bereid. Ik nam een door Marcellino, van het comestibleswinkeltje in Arpiola, zelf gemaakte worst mee en ik moest erbij vertellen dat hij hem gemaakt had.

Aan de lange tafels zaten mijn dorpsgenoten, ik kende ze onderhand vrijwel allemaal bij naam. Honderdzestig hadden act de presence gegeven. Er waren er dus nog thuisgebleven maar dat heeft de pret niet mogen drukken. Op de grote tafel bij Palazzo Zini, stond Camillo de roodbruin geroosterde speenvarkens -porchetta - in plakken te snijden. Aan de andere kant zat de gehandicapte zoon van Erica, Luca, lootjes voor de tombola te verkopen. Het had geen mooier feest kunnen zijn. Ik had in tegenstelling tot vorig jaar, niet zomaar een plekje tussen de Mulazzesen genomen. Ik had gewacht tot die mensen die ik het meest interessant vond, mij uitnodigden. Wat dus ook gebeurde. Met Beppe, een journalist uit Parma, zijn partner Nadia en hun grote zoon Giovanni, zat ik gezellig aan het einde van een tafel. Naast ons zaten de eigenaars van de Spino Secco, de prachtig gerestaureerde kazerne van de Carabinieri, die nu gastenverblijf is.

Aan het einde van het diner werd er gedanst. Eerst door de kinderen onder leiding van Camillo, later op disco-achtige muziek door de ouderen. Ik was in gesprek met Beppe. Er kwam iemand vertellen dat Nadia gevallen was en er iets serieus mis was. Beppe en ik sprongen op en spoedden ons naar voren. Op de grond zat Nadia met een, op het eerste oog, gebroken pols. Beppe wist geen raad met de situatie, ik wel. Ik ging naast Nadia zitten en ondersteunde haar. Aan Beppe gaf ik de opdracht 118 te bellen, de ambulance. Anderen kwamen erbij. Ik ging terug naar mijn tafel.
Een paar minuten later had men Nadia ook aan een tafel gezet en zat ze daar met haar hoofd op tafel van de pijn. Iemand bracht cooling packs. Ik ging weer naar haar toe omdat niemand haar ondersteunde. Ik was bang dat ze flauw zou vallen. En terecht. Het ging behoorlijk mis. Zij moest twee keer flink overgeven en daarna was ze heel zwak. Men legde haar neer op de bank en omdat ik daar was, kwam haar hoofd op mijn schoot terecht. Beppe had nog steeds niet gebeld. Men heeft hier kennelijk schroom om zoiets te doen. Ik vroeg een ander om 118 te bellen, wat hij ook meteen deed. Ondertussen was Nadia's gezicht koud en klam geworden. Ze verloor even het bewustzijn maar haar polsslag was nog redelijk stabiel. Terwijl ik Nadia's hoofd in mijn schoot had en haar met aanrakingen gerust probeerde te stellen, verleidde dat Erica tot een smalend 'opportunista!', in mijn richting.

Enfin, na een halfuur kwam de ambulance en raakte ik haar nog even bemoedigend op haar wang aan. Het feest kon weer doorgaan ondanks het feit dat enkelen wat aangeslagen waren door het voorval. Het werd laat. Ik sloot de avond om twee uur af met kaartspelen bij de bar. Vandaag ben ik benieuwd hoe het met Nadia gaat.

Update van twee dagen later.

Nadia kwam vandaag weer thuis in hun vakantiehuis onder de canonica. Op haar arm was een titanium fixatie gemonteerd die ze wekenlang moet dragen. Haar stiefzoon vroeg me bij haar langs te gaan. Ik werd heel lief bedankt voor mijn goede zorgen tijdens haar malheur. Omdat ik gewoon gedaan had wat men moet doen in zo'n geval, gerusstellend strelen van lijf en haar gezicht met de achterkant van mijn hand, maar met Erica's opmerking in mijn achterhoofd, was ik nog even bang geweest voor een reactie als 'je hebt aan mijn vrouw gezeten' enzo. Beppe, haar partner is echter een man van de wereld dus mijn zorg bleek onnodig. We dronken gezellig een wijntje op haar herstel.

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

'Simonis aan de haven' (aug. 2011)

'Wat zijn je zucchini klein', voeg ik Alida toe als ik langs haar naar boven wandel. 'Die van Florio zijn drie keer zo groot!' 'Ja, maar die gebruikt die korrels, ik geef ze alleen maar water. Er was een vrouw in het dorp die diarree had en naar de dokter ging en die vroeg wat ze gegeten had en die had ook die korrels gebruikt en ......' Ik schudde mijn hoofd en liep door.
Op den duur heb je alle verhalen wel gehoord en weet je dat de meeste ter plekke verzonnen worden.
Boven op de piazza's was het feest in volle gang. De Bancarel'vino zou ons dorpje de komende drie dagen in haar greep houden. De reden van ons feest is wijn. Wijnboeren wordt gevraagd om met hun beste wijnen aanwezig te zijn en de prestigieuze Premio Bancarel'vino is voor de beste wijn die het kennerspanel de maanden ervoor geproefd heeft.

Op de Piazza Dante, het kerkplein, stonden de stalletjes, de bancarelle, met wijnen en hun trotse producenten. Ik liep een rondje en bekeek de namen, maakte een praatje hier en daar. De Ruschi's uit Pontremoli stonden er met hun, voor de streek, bijzondere witte wijnen. Een ervan haalde zelfs 16,5 % alcohol wat extreem veel is voor hier. Er stonden verschillende wijnen uit de Colli Piacentini, de groene oase midden in de Povlakte, waaronder een met een bijzondere naam: Malaspina.

De naam Malaspina hangt aan elk kasteel in onze provincie Massa Carrara. Van het enorme kasteel in Massa dat nu gemeentehuis is, tot de ruïne van het kasteel van Mulazzo, mijn dorp. De familie kwam rond 950 in onze streek terecht en had toen al bezittingen in de Povlakte. Tot de eenwording bestuurden zij de Lunigiana onder de Medici, het huis van Savoie en andere grootmachten. Een van hun eerste paleizen bouwden ze in de elfde eeuw in Bobbio, in de buurt van Piacenza. Het staat er tot de dag van vandaag nog en weer in oude glorie.

Het stalletje met de naam Malaspina trok dus meteen mijn aandacht. 'Stamt u af van de Malaspina's van hier?', vroeg ik brutaal. De vrouw, ik schatte haar begin zeventig, had een prettige uitstraling. Ze beaamde dat zij directe afstammelingen waren van de Spino Secco-tak van de Malaspina's. Zo begon een van de interessantste ontmoetingen die ik ooit had.

Obizzo en Beatrice Malaspina en ik hadden direct een heel amicale band met elkaar. Soms heb je dat. Je ontmoet iemand, of een stel en je voelt direct dat dat mensen zijn in wiens gezelschap je heel graag verkeert. De manier van praten, het elkaar even aanraken op de arm, het geïnteresseerd luisteren, het elkaar in de ogen kijken. Dit is meer dan een ontmoeting, dit is het begin van een vriendschap. En zo zou ook gebeuren.

Obizzo draagt nog altijd de titel van Markies, hij is de nazaat. Beatrice trouwde vele jaren gelden met hem. Ze hebben twee volwassen zonen waarvan er een in de wijn door zal gaan. Ze hebben beide een heel vriendelijke, open uitstraling. Ik had direct het idee dat ik ze eigenlijk altijd al gekend had. Hij zo'n wat onhandig grote man die we allemaal wel gekend hebben op de middelbare school, zij een lief omatype die je het gevoel geeft welkom te zijn. Ik zag in hem duidelijk dat qua motoriek en verlegenheid, de tijd op hem geen invloed had gehad. Hij was nog steeds die grote, blonde, wat schuchtere jongen van achttien, terwijl zij de indruk gaf dat zij tijdloos was. Weliswaar met grijs haar maar jong en verfijnd in haar bewegingen. Haar zuster was overigens tot dit jaar burgemeester van Milaan.

Toen Obizzo's opa ambassadeur in Den Haag was, had hij zijn vrouw ontmoet. Een telg uit het geslacht Van Zuylen van Nijvelt wat we allemaal kennen van de Graaf die Duinrell bezit. Zij hebben dus een band met Den Haag. Elk jaar komen ze er een tijdje op vakantie en om hun geërfde bezittingen, enkele chique Haagse huizen, te controleren. Uit de gesprekken bleek dat ze veel interesse hadden in Nederland en ook heel veel wisten en kenden. Ze spraken de Nederlandse namen vrijwel foutloos uit. Zo ook toen het over eten ging.

'Wij eten altijd in Scheveningen, bij 'Simonis aan de haven'.

Ik kon mijn oren niet geloven. Ook ik eet daar regelmatig en zeker als in Chinese collega's over heb. Simonis is de beste plek om verse vis te eten maar de qualificatie van vreetschuur is zeker op z'n plaats. Het is de meest efficient functionerende snackbar van Nederland. Je staat in de rij, je geeft je bestelling op en betaalt, daarna zoek je een plekje, binnen of buiten in de serre. Grote schermen laten het nummer zien dat op de kassabon staat om aan te geven dat je moet zwaaien naar de serveerster. Die bezorgt dan de meest overdadige en verrukkelijke visschotels van het westelijk halfrond.

Door de week sluiten ze al om half acht en al eerder gaat de hogedrukspuit door de open keuken. Met lage prijzen en hoge kwaliteit maar zonder enige opsmuk, is het een zaak voor kenners. Geen grote verhalen over een dobbelsteentje wilde zalm op een reuzebord, hier. Gewoon plastic schalen met vis, punt.
Mijn verwondering dat nobili als de Malaspina's uitgerekend bij Simonis aten was groot maar gaf meteen aan hoe down to earth deze familie was. Op het internet las ik dat 'la signora zelf de boodschappen op de markt deed...', aimabele, normale mensen dus, die de status die uit de afkomst voortvloeit, gebruiken voor nobele doelen. Zo verzorgden zij, vertelde de Markies trots, de opleiding van de portiersdochter - moeder was uit Kaapverdië gekomen met hoop op een beter leven voor haar kind - tot onderzoeksarts met grote reputatie en wierven zij fondsen voor de restauratie van Bobbio. Adel verplicht tenslotte.

Bij het afscheid kreeg ik drie van hun beste wijnen mee en de uitnodiging om in Bobbio op het Palazzo Malaspina te komen. Iets wat ik beloofde zeker te zullen doen.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Koude avond. (juli 2011)

Het is half negen. Nadat ik de keuken opgeruimd en de vaatwasser ingeruimd heb, loop ik naar buiten, naar de tuin en Dante. De gemene geur van brandend hout beneemt me even de adem. Ze hebben de houtkachels aangestoken. Jawel, 18 juli 2011. Als ik de tuin in loop kijk ik even op de thermometer bij mijn trap, 19 graden. O.K., het is minder dan de afgelopen weken om deze tijd maar om nu meteen de kachel aan te maken......

Ik denk dat Italianen de grootste koukleumen van deze aardkloot zijn. Bij het eerste briesje bij 28 graden, meteen iets warms aantrekken. Nooit de airco in de auto aanzetten en nooit de blower ook trouwens. Alle bewegende lucht is gevaarlijk. Alle koele lucht, dodelijk.
Toegegeven, ze worden er oud mee maar wil ik zó oud worden? Wil ik altijd een trui bij mij hebben als het boven de 30 graden is? Wil ik verdampen in mijn auto?
Ik geniet van een zuchtje lucht. Geniet nog meer van een koel briesje op een snikhete dag en in de auto staat de airco aan, al was het maar voor Dante. Dan leef ik maar wat korter maar sta tenminste geen doodsangsten uit om kou te vatten en te sterven. Tenslotte lijdt men het het meest door dat wat men vreest.

En de kachel blijft uit vanavond. Dat moge duidelijk zijn!

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Leuk om een Italiaanse baby te zijn? (juli 2011)

Ik lig met mijn 4 maanden, in een design kinderwagen. Het is een handig ding dat een leven lang bij me zou kunnen blijven. Het kan inklappen en samen met mij, mijn oma, mijn ouders en de hond, in een Cinquecento gepropt worden. Als ik wat ouder ben zijn een paar grepen genoeg om het in een wandelwagentje om te toveren. Daarna zal het dienst doen als boodschappenwagentje om, als ik ga trouwen, met mij mee te verhuizen om mijn kinderen in te vervoeren. Dan, na jaren van handig boodschappen- kinderwagentje geweest te zijn, kan het ding, ontdaan van de kribbe, omgebouwd worden tot rollator. Niet dat wij die hier gebruiken maar omdat het Nederlands ontwerp is, zit die mogelijkheid er gratis bij. 'Van de wieg tot het graf', was de reklameboodschap van Tel Sell.

Ik ben een meisje. Tenminste, ik hoor de hele dag dat ik een meisje ben. Ze noemen met 'Bella! Bellissima! en meer van dat soort dingen. Ik vind dat niet erg alhoewel de mij toegeschreewde beperkte woordenschat mij niet echt wijs zal maken. Zoals ik al zei, ik kan daar wel mee leven maar waar ik hardstikke, knotsgek, idioot van word, is dat iedereen, maar dan ook echt iedereen, zijn hoofd bloedsnel tot bijna op het mijne, in mijn wagentje knalt! Onder een luid 'sei bellissima!', duikt er met een rotgang weer het hoofd van een buurvrouw in mijn kribje. Ik probeer me diep in mijn kussentje te drukken om de dreun te verzachten maar kan niet dieper. Het hoofd, dat in een fractie van een seconde groeit tot iets dat volgens mij zo groot als de hele aarde is, stopt op enkele millimeters van mijn neusje. God zij gedankt, weer. Op naar de volgende idioot die het niet kan laten mij de stuipjes op mijn lijfje te jagen. 'Ciao Bella!', en ja hoor daar is de volgende al. Hoeveel oma's en buurvrouwen zijn er in godsnaam op dit terras, vraag ik me af? Waar is mijn moeder? Waarom maakt zij hier geen eind aan?

Als ik eindelijk even met rust gelaten word, haalt mijn oma mij uit mijn bakje. Ik hoop op wat zachtheid maar met een reuzenzwaai die minstens 7g bereikt, zwaait zij me, met gestrekte armen, hoog boven haar hoofd en bestaat ze het me ook nog even een stukje in de lucht te gooien. Hoe lang duurt deze tantaluskwelling nog, vraag ik me af. Hoeveel jaar ben ik nog het centrum van al die op mij gerichte haat en mishandeling? Hoeveel jaar moet ik die vingers nog in mij laten porren en kan ik door dat gekietel mijn lach niet onderdrukken zodat zij het nog tig keer doen?

Ik weet het. Ik moet dit nog vele jaren ondergaan en dankbaar zijn voor zoveel liefde. Dan moet ik nog zo'n tien jaar aan het handje of, erger nog, niet verder weg dan de lengte van oma's arm, voordat ik eindelijk zelf met vriendjes tot 3 uur 's morgens op dit zelfde terras mag flikvlooien. Nog even geduld dus en al die goedbedoelde kwellingen over mij heen laten komen. Ooit zal ik mijn eigen kroost, dezelfde martelingen laten ondergaan en nog later, als ik zelf een nonna ben, zal ik mijn dan oude hoofd razendsnel tot vlakbij het kinderkopje, in de wagen van mijn kleinkind dippen.

Update 23 aug 2011.

Gisteravond op het terras van onze bar. Het 'Kindeke Jezus' Isabel, 13 maanden oud, werd door haar vader tot huilens toe in de lucht gegooid en daarna rondgezwaaid in zijn armen. Eerder had een jonge moeder hetzelfde kind 24 keer gezoend. Ze stond voor de arme Isabel die door haar vader vastgehouden werd. Met een bloedgang vloog haar hoofd naar voren en kuste het kind. Bij de vijfde of zesde keer begon ik met tellen. Bij 24 kon ik het niet langer aanzien en trok me terug op het toilet.
Als kindjes er al zonder hersentrauma's - Sindrome del bambino scosso - vanaf komen zijn ze toch zeker wel geestelijk zwaar beschadigd. Een onderzoek zou duidelijk kunnen maken of bv. levensgevaarlijk - ook voor de veroorzaker - rijgedrag of corruptie of burenhaat of sterke beharing van het vrouwenlichaam of God-weet-wat voor typische irritant Italiaans gedrag dan ook hierdoor veroorzaakt wordt. Kost voor sociologen, lijkt me.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

Contrasten. (juli 2011)

Het contrast tussen de middag en de avond had nauwelijks groter kunnen zijn. De dikke zwarte Maserati op de parking, tussen onze Panda's en ander grut. verraadde het al. Het huwelijk dat vanmiddag in onze kerk gesloten zou worden was niet voor autochtonen. De Piazza Dante stond vol chique gasten in prachtige cocktailjurken en donkere glimmende Armani-pakken. Alle dames lieten lange benen zien ook al hadden ze die niet. De hoge pumps strekten de slanke voeten als ware het spitzen. Een van de jonge vrouwen had een heel getatoeërd been. Eén slechts. Enkele anderen showden keiharde siliconenborsten die geen enkele ondersteuning hadden noch behoefden. De mannen hadden kortgeschoren hoofden met zonnebrillen en puntschoenen. Daartussen dus die chique pakken waarvan er een een puur goud exemplaar droeg zonder puntschoenen. Golden Boy had zijn blote voeten in paarse gympen gestoken. Als ik ooit ook maar eens dat lef zou kunnen hebben...

'Kijk, zij is groter dan hij. Ja, ze is echt groter dan hij'. De man achter mij was klein, zijn vrouw kleiner. Ik had het eerder gehoord van vrienden. De foto's waarop bruid en bruidegom samen stonden, kregen steeds uitleg zoals:'Kijk, hier staat hij express een trede lager om te tonen hoe hij haar verafgoodt. Kijk hier zakt hij door z'n knieën omdat hij haar aanbidt.' Ik draaide me om en zei: 'Al mijn echtgenotes waren minstens 10 centimeter langer dan ik. Wij zitten daar niet mee'.

Het bruidspaar en hun gasten kwamen bij Milaan vandaan. Hij had de vakanties in zijn jeugd in Mulazzo doorgebracht, vertelde Aurora. Wij, dorpsgenoten in onze doordeweekse plunje, stonden een beetsje afzijdig op het kerkplein. Het was niet ons feest maar toch ook een beetje wel. Huwelijken zijn schaars in onze ontvolkte streek. Na de dienst, waarvoor ze een eigen priester hadden meegenemomen - 'de Maserati', schoot er door mijn hoofd - , werd er met rijst gegooid en een fotoshoot gedaan op de trappen van de kerk. Golden Boy bleek bij een Plastic Fantastic te horen.

Die avond nam ik deel aan het 'Cena sotte le stelle', beneden in Arpiola. Overal vandaan kwamen bewoners in hun beste kleren. Zo'n vierhonderd zitplaatsen aan lange banken onder een grote overkapping waren gevuld met een kakelbonte mix van sexe's, leeftijden en stijlen - niet te verwarren met het begrip life style trouwens -. De plattelandsbevolking op z'n zondags, zoiets. Ook hier meisjes met mooie benen maar dan in laarzen gestoken. Van overdressed tot not dressed at all. Mannen met dik krullend nekhaar. Vrouwen met dito oksels. Gelukkig was het zaterdag dus van nare geuren was geen sprake.
Ik keek goed om mij heen. Naar de gasten aan mijn lange tafel, de gasten aan andere tafels. Hardwerkende volwassenen waaraan het zware werk was af te zien. Tanige mannen, dikke mama's. Kleding van de ambulante Marocchino of de markt. Soms echte schoonheid bij de jongeren. Moeders die gilden naar hun kinderen en ook hun man commandeerden. Kortom het echte leven en met prima eten dat door de kinderen van de lagere school aan tafel bezorgd werd.

Waar enkele uren daarvoor, de begroetingskusjes met de wind wegwaaiden, werden ze hier met een vette bek, vol op de wang geplant. Waar boven de beha's onzichtbaar waren, waren hier beneden veelal kleine legertenten en vogue.

Het contrast had nauwelijks groter kunnen zijn.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Autorijden zit ze in 't bloed. (juni 2011)

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

Rijst en buren. (juni 2011)

Toen ik een tijdje terug in mijn cantina kwam, liep daar een muisje. Snel verdween hij in een spleet in de muur. Ik gaf het verder geen aandacht.. Ik had weliswaar nooit muizen gehad maar ach één muisje maakt me niet ongerust. Vandaag vond ik de oorzaak en zijn de muizen vertrokken. Wat rest zijn duizenden keuteltjes en een lege jute zak waar, voor de winter nog, rijst in gezeten had. 5 Kilo risottorijst uit de sawa's van Vercelli. Tevens de duurste rijst van de wereld. Om precies te zijn Euro 435,00 voor 5 kilo!

Het heeft alles van doen met mijn buren. Buren zijn mensen die om je heen wonen en die de hele dag bezig zijn met bedenken hoe ze beter van je kunnen worden. Hoe ze je kunnen dwingen, hun macht aan je kunnen opleggen. Je je tuin anders kunnen laten inrichten. Je barbeque doen verplaatsen omdat je wel in hun rook moet zitten maar zij niet in de jouwe. Buren zijn die ellendelingen waar boekenplanken over vol geschreven zijn. Mensen die afval in je tuin flikkeren en het natuurlijk ontkennen met hun ingestudeerde valse glimlach. Ze weten dat, als je het niet gezien kunt hebben, je geen bewijs hebt. En ze weten dat je geen mensen vals mag beschuldigen anders bellen ze hun advocaat of doen aangifte bij de carabinieri. Buren zijn die griezels die in je gezicht aardig doen en achter je rug van alles over je zeggen. Ik weet dat want ze vertellen mij, fluisterend en bezwerend het niet verder te vertellen, de meest vreselijke dingen over andere buren.

Kortom, buren zijn hufters en de mijne zijn al niet veel beter. Dat is zo, voorzover ze niet wijzer van je kunnen worden. Als je een oude TV weggeeft aan een arme buurvrouw, dan kun je geruime tijd teren op die goodwill. Als je, zoals ik, gratis een paar, twee paar, catinadeuren voor iemand timmert, dan ben je de beste buur sinds dat ze er woonden. En dat is hun hele ellendige leven al. Maar als hij zijn hand geeft om een terras onder mijn slaapkamer niet aan te leggen en dat toch doet en ik noem hem 'geen man van z'n woord', dan bekrast hij mijn camtinadeuren. En ik kan het niet bewijzen dus ik mag dat niet zeggen. Dus, trek ik dat hierbij terug en moet ik aannemen dat er iemand uit Voorburg gekomen is om mijn deuren te bekrassen, of zo.

Terug naar de rijst.
Het is alweer enkele jaren geleden dat mijn buurman - ja die van die cantinadeuren - vroeg of ik zijn appartement aan Nederlanders wilde verhuren. Ik stemde toe dat het eerste jaar gratis te doen en maakte een extra pagina op mijn site. De verhuur liep als een trein. Mijn buren waren blij en vonden mij aardig. Niet zo aardig dat ze me een glas wijn aanboden of uitnodigden voor een etentje, maar gewoon aardig.
Aan het einde van dat jaar zei de buurvrouw: 'Ik wil dat je volgend jaar doorgaat met ons appartement verhuren. Maar dan tegen betaling'. Ik sprak af dat 15% voor mij in orde was. Het was tenslotte best een hoop werk en de communicatie met hen was altijd problematisch.
De huurders waren niet moeilijk te vinden en tegen augustus zei mijn buurman: 'Je hebt heel veel geld verdiend dit jaar'. Vreemd natuurlijk want hij had veel geld verdiend en ik daar maar 15% van.

Het werd september en ik mailde hem, ze zijn alleen een enkel weekend en in augustus in Mulazzo, om de volgende keer ´un sacco di soldi´ mee te nemen want ik had de rekening opgemaakt.
Ze kwamen het weekend daarop, samen met vrienden. De buurvrouw vroeg, terwijl iedereen om haar heen stond: 'Wat bedoelde je met een sacco di soldi? Waarom zouden wij een sacco di soldi voor je meenenen? Weet je wat we voor je hebben meegebracht? Un sacco di riso! En we hebben er zo'n plezier om gehad!'

Ik stond wat schaapachtig te glimlachen, wist niet zeker of ik alles goed begrepen had. Mijn Italiaans is goed maar ik twijfel soms toch nog wel eens, zeker met hun dialect en gewauwel.
Later op die avond werd er aangebeld. De buurman stond voor de deur met in z'n hand een grote zak rijst. Hij overhandigde hem mij alsof het een kostbaar geschenk betrof. 'Dit is de beroemde rijst uit Vercelli', sprak hij plechtig. Het enige woord dat beschrijft hoe ik daar stond is 'flabbergasted'.
Ik sloot de deur en zette de zak op tafel. Ik begreep dat ik nooit geld van hen zou krijgen en besloot er niet om te gaan bedelen. Dat is wat ze zouden willen. Dat is wat ik niet zou doen. Wat ik wel deed was de volgende dag zeggen dat ik de verhuur niet meer zou doen. Ze waren, op het oog oprecht, verbaasd.

De zak stond een paar jaar in mijn provisiekast. Ik kon er niet van eten. Iets stond mij tegen om ervan te te eten. dan zou ik toch toegeven, ervan genieten. Ik kon dat niet. Ik had me voorgenomen om ooit iets te doen met die zak rijst. Om bv. bij een verkoping bij opbod op een festa in het dorp, de biedingen te beginnen bij euro 435,00, of zo. Of om die rijst voor hun deur uit te strooien of, of....
Het is allemaal niet meer nodig. De muizen hebben alles opgegeten. Het probleem wat ermee te doen is er niet meer. Mijn gekrenkte trots of teleurstelling voel ik allang niet meer. Wel is het wat naar dat mijn wraak, de rijst, er ook niet meer is. Gerechtigheid of de 'bella fugura' als het hele dorp de waarheid hoort, zal nooit plaatsvinden.

P.S.

Op het terras van het Caffè Bellotti in Pontremoli, ontmoette ik vorige week een stel (hij Amerikaan, zij Engels). Wij praatten wat, Dante maakt contact altijd makkelijk, en hij vroeg me:'Je schrijft he? Ken je Tim Parks?'
'Ik ken Tim Parks', antwoordde ik. 'hij schreef Italiaanse Buren'!
De Amerikaan had met Tim op school gezeten en had nu een huis in Varazze, aan de kust. Vandaar dit verhaal.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

De krant van vandaag. (13 juni 2011)

Nu is er een referendum over kernenergie, privatisering van diensten van lagere overheden, het feit of investeringen doorberekend mogen worden aan de waterverbruikers (!) en een vorm van onschendbaarheid van de premier en zijn ministers. Dit laatste was al 2 maanden wet maar kan teruggedraaid worden als er een quorum >50% is en Ja wint.

Zelfs de biologische-groente-vrouw vroeg mij wat ze moest stemmen. Mijn goede vriendin Ica ging niet want die is al 25 jaar ontevreden over de regeringen, zei ze, ook de rechtse -want zij is rechts-. Morgen de uitslag.

In de krant staat ook dat er een plan is voor internet-censuur van tenminste 100 sites waaronder die van WikiLeaks. Hoe dom kun je zijn en hoe rechts ook? Het 'volk' hoeft niet te weten wat voor zaken de 'leiders' doen die het daglicht niet verdragen en hoeveel mirrors zijn er wel niet? Ook vraag ik mij af of de sites van La Repubblica, l'Espresso en de Corriere della Sera dan ook niet op zwart gaan.

Dan is het het item van schrijvers die collectief tegen de maffia zijn en een festival van anti-mafia-boeken, organiseren. Saviano krijgt, misschien, zijn eigen TV-show bij de RAI. Hij zette de maffia op de kaart met zijn Gomorra. Het slechtst geschreven boek dat een bestseller werd.

Nu doet de regering Berlusconi wel wat tegen de maffia en worden met regelmaat capo's gearresteerd maar zal de wet Alfano (Lodo Alfano) ze allemaal op vrije voeten stellen want hun zaken duren te lang. Als nu ook WikiLeaks en andere regerings-ongezinde sites geblokeerd worden zullen onthullingen zoals van vorige week onbekend blijven. Toen werd duidelijk dat Silvio tonnen beschermingsgeld aan de N'drangeta betaald heeft. Zo is alles weer in perspectief en begrijpelijk.

Het laatste item op dit blogje tenslotte, is positief nieuws over Berlusconi. Je kunt hem zelfspot niet ontzeggen, alhoewel bij een officieel internationaal bezoek het ronduit vulgair was.
Op een personferentie in Rome, samen met Netanyahu, vertelde hij over het schilderij van Andrea Appiani dat de naakte muzen op de Parnassus voorstelt. 'Dat is bunga bunga anno 1811 en die fluitspeler waaromheen die mooie dame danst, dat ben ik!'. Klik de foto voor het filmpje!.

Update: Op alle vragen van het referendum is voor meer dan 95%, Ja gestemd. Ciao Cavaliere!

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

Boek in de wolken. (juni 2011)

Zo'n vier jaar geleden werd mijn boek 'Huizenjacht in Toscane' door Van Dorp gepubliceerd. Het is geen bestseller gebleken. De Nederlandse markt is beperkt alhoewel er de nodige Italofielen rondlopen. Voordat Van Dorp de rechten kocht had ik het zelf als eBook en 'print on demand' uitgegeven. Ook daar was de verkoop beperkt alhoewel de kopers die er waren, erg enthousiast reageerden. Ook de kopers van de gedrukte uitgave prezen het boek om de herkenbaarheid en humor.

Sinds kort is 'Huizenjacht in Toscane' verkrijgbaar als eBook. Het moet op alle platformen en hardware leesbaar zijn, 'in the cloud', heet dat. De prijs is € 6,95 in tegenstelling tot de paperback versie van € 17,95, een koopje! Ben ik er blij mee? Ja en nee. Het 'echte' boek heeft mijn voorkeur ook al ben ik een computerman van het allereerste uur, virtuele documenten hebben voor mij weinig intrinsieke waarde. Een LP is voor mij een object, een gedownloade MP3 niet, die is vluchtig. Het is zoiets als de Volkskrant op internet, je leest hem maar je hebt zelfs niets om weg te gooien.
Het is te hopen dat mijn uitgever gelijk krijgt en dat de verkoop flink zal stijgen. Niet om het geld, daar was het mij nooit om te doen, maar om het feit dat het zo'n leuk boek is. Het laat de kleinheid van een groot volk zien. De dagelijkse trivia die door onze roze bril, bijna magisch is. Waar politiek nog polariseert en kip nog naar kip smaakt (en ruikt). Het gaat over niks en over alles.

Het moge duidelijk zijn dat ik mij in mijn boek creatief heb uitgeleefd, ik had er plezier in om al die ervaringen met anderen te delen. Lezers hebben dat gewaardeerd. Velen schreven dat ze het boek in een keer hadden uitgelezen. Pas kreeg ik nog een lange mail uit België die mij een goed gevoel gaf. Daar deed ik het voor!
Enfin, voor alle iPad-, Kindle-, iPod- en wat-al-niet-meer-voor eReaderbezitters, u kunt 'Huizenjacht in Toscane' tegen een kleine vergoeding nu downloaden. Veel leesplezier!

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Dan nog maar een keer het eten. (mei 2011)

Het is algemeen bekend. De Italiaanse keuken is superieur aan vrijwel alle Westerse keukens. De talloze TV-shows van befaamde koks brachten hem naar alle landen. Van Carluccio, tot Jamie Oliver, allen zijn het erover eens dat Italianen het beste eten van ons allemaal en dat het je tot hoge leeftijd uit de kist houdt.

Nu zijn er toch wat kanttekeningen te plaatsen bij dit alles. Om te beginnen bestaat de Italiaanse keuken niet. In elk geval niet als eenduidig begrip. Italië mag dan 150 jaar als zodanig bestaan, de regioni zijn wel degelijk aparte landen als Nederland en Frankrijk etc. Wat op tafel komt in Piemonte is wezenlijk ander spul als in Puglia, om maar wat te noemen. Elke regione heeft zijn eigen tradities, recepten en gerechten. En de grote regioni zoals Toscane hebben binnen hun grenzen weer zone's waar men enkel de eigen gerechten eet en nooit iets anders.

De afgelopen week at ik met een grote vriendenkring in een recent geopend restaurantje bij ons in de buurt. In het minuscule Oppilo had men een cantina tot eetzaaltje omgebouwd. De stenen die wanden en plafond vormen waren mooi schoongemaakt en gevoegd met het juiste, gelige cement. Een modern lichtsysteem deed de rest. Meer heeft zo'n omgeving niet nodig. Nou ja, tafels en stoelen en een enkel stukje antiek landbouwgereedschap aan de muur dan.

De lokale huiswijnen waren drinkbaar, het flessenwater was eigenlijk lekkerder maar brengt je natuurlijk niet in de stemming. De antipasti kwamen, schaal voor schaal, op tafel. Exact dezelfde antipasti als een week eerder in een ander restaurant, het Chalet in Teglia. Eigenlijk exact dezelfde antipasti als in elk ander restaurant in de streek. Dezelfde affettate, vleeswaren. Natuurlijk van een ander beest en door anderen tot worst, spek of ham gevormd maar nog altijd hetzelfde spul. De torta d'erba, de quiche. De farinata di ceci, de kikkererwten-quiche. De sgabei, gefrituurd brooddeeg dat opzwelt als kleine, rechthoekige, hoofdkussentjes met bewerkte randjes. De fritelle di baccalá, de gepaneerde stukjes gezouten stokvis, Enfin al die frutsels die de lokale keuken bij ons zo lekker maakt.

Mij persoonlijk staat het wat tegen om nooit iets nieuws, iets anders te eten. Wij Nederlanders staan open voor alle keukens van de wereld en willen graag iets eten dat we nog niet kennen. Juist dát onderscheidt ons van de Italianen. Zij willen nooit iets anders eten dan de hun bekende dingen. Tijdens ons etentje werden dan ook steeds de individuele lekkernijen van de antipasti vergeleken met die in andere restaurants. 'De baccalá is beter in Teglia!' 'Deze torta d'erba is de beste die ik ooit gegeten heb!' (Ik) 'De sgabei zijn lekker droog, beter dan bij de Teatro!'
Het maakt het leven gemakkelijk als je overal hetzelfde eet.

Het primo was zelfgemaakte ravioli. In dit geval 'al bianco' met olie en knoflook en met een Bolognese-ragú bedekt. Overigens was die laatste beter dan waar dan ook, was de heersende mening. Toen, als hoogtepunt, het hoofdgerecht, het secondo op tafel kwam ging het mis. De tagliata - in dikke repen gesneden biefstuk - was duro, taai. Als ik ergens een hekel aan heb is het taaie biefstuk eten. Ik probeerde wat verschillende stukjes en kon er zelfs met mijn mes niet doorheen komen. De andere gasten aten het wel op. Of men was gewend om taaie biefstuk te eten - Italiaanse slagers weten bij God niet hoe ze een biefstuk moeten snijden - of ze waren dermate arm opgegroeid dat ze geen eten lieten staan. In elk geval at ik er verder geen hap van. De pannacotta maakte veel goed en de, veel te sterke, zelfgestookte, grappa deed alles vergeten. Met een goed gevoel verlieten we met z'n tienen de zaak en evalueerden buiten, op de kleine piazza, nogmaals het restaurant. Dat de tagliata duro was geweest was weliswaar een minpunt maar dat kon gebeuren als je vlees van eigen koeien serveert en dan bv. een minder geschikt stuk gebruikt om tagliata van te maken...., Roberto was vol begrip. Ik niet. Als je dan toch overal het zelfde eet dan maar waar ze de beste tagliata hebben, is mijn devies.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Taal, gras, hooi. (mei 2011)

Het raam staat open en ik hoor het lawaai van de decespugliatore, de strimmer die beneden het gras maait. De geur van versgemaaid gras verandert, as we speak, in die van vers hooi. De zon heeft al kracht, het is 11 uur, zomertijd. Buiten het open raam staan nog 4 andere, virtuele, ramen open. Om deze tijd heb ik MSN-contact met mijn Chinese collega's van het bedrijf waarvoor ik elke dag enkele uren werk. Nucelaire techniek van het hoogste niveau geproduceerd en ontwikkeld door de Tsinghua Universiteit in Beijing. In het ene venster vraagt Yi me het hemd van het lijf over een nieuwe aanbesteding, die conversatie gaat in het Frans. Hij spreekt weinig Engels. Het andere venster is druk met Ying, mijn liefste contact. Ying is heel Europees, ze studeerde Duits in Keulen. Die conversatie gaat al jaren in het Duits dus. De andere twee vensters zijn rustiger, de verantwoordelijke voor Europa, Lin, communiceert in het Engels en mijn Chinese technicus in Rotterdam ook. Als de telefoon gaat, neem ik op met een 'Pronto!', ik ben tenslotte in Italië en mijn Italiaanse nummer wordt uitsluitend door dorpsgenoten en vrienden gebruikt.

In het tekstvenster schrijf ik deze bijdrage aan mijn Toscane-blog, in het Nederlands, ja. Wat mag ik blij zijn dat we in mijn schooltijd drie vreemde talen in ons brein gestampt kregen en dat mijn geheugen steeds meer rijtjes opduikelt. 'Mit, nach nebst, samt, bei, seit,von, zu, zuwieder, entgegen, gegenüber. Bon, beau, joli, haut, long, petit, jeune, vaste, grand, vieux, mauvais, méchant', enzovoort. Alsof ik ze morgen in de klas moet opdreunen, zo perfect komen ze tevoorschijn en helpen ze me om de taal te tikken zoals het hoort.

Het is uiteindelijk allemaal niet voor niets geweest!

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

1e mei. (mei 2011)

Het is vandaag mei. 1 Mei om precies te zijn. De afgelopen aprilmaand was de warmste ooit. Vrijwel elke dag strandweer. Ik genoot ervan op mijn terras. Als dit het gevolg van 'global warming' is, smaakt het naar meer.
Vandaag trekken groepen mannen zingend door Montereggio. het Cantamaggio is begonnen. Een traditie die vele eeuwen bestaat. Het gaat terug naar de prehistorische vruchtbaarheidsriten. Eeuwen voordat op 1 mei de Socialistische Internazionale de charts domineerde. Lang voor het eurocommunisme van de jaren zeventig. Montereggio, een gehucht binnen onze gemeente Mulazzo, is de geboorteplaats van veel Italiaanse uitgevers. De ongeletterden verspreidden boeken van daar uit, over de hele wereld. Tot in Argentinië aan toe. De Giovanacci's, Maucci's, Tarantola, Bertone, Fogola, Vannini, Rinfreschi, allen zagen in Montereggio het levenslicht en groeiden uit tot de grote uitgevers van vandaag, in Milaan en elders in de wereld. De namen zijn ook nu nog overheersend aanwezig in onze regio.

Onder mijn huis, op de steile provinciale weg, staan de, in Giro d'Italia-tricootjes gestoken wielrenners, bijna stil. Sommige bejaarde wandelaars houden gelijke tred. Diegenen die wel in het zadel blijven tot de meet onder het aquaduct, worden op zacht gejuich onthaald. Langs mijn huis scheert een ultralight tussen de zwaluwen. Het is 1 mei. Feest alom, in elk geval bij links Italië en, dit jaar, bij alle gelovigen. De vorige paus wordt zaligverklaard. Het heeft het huidige staatshoofd van Vaticaanstad kennelijk behaagd om dat te doen met de te veronderstellen hoop dat hem dat dan ook ten deel zal vallen mocht de Heer hem tot zich roepen. De ene hand zalft tenslotte de andere nietwaar? Zeker in Italië.

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

50 Jaar E61 espresso-techniek. (april 2011)

Geen nationale herdenkingen als nu bij 150 jaar Italië. Toch is ook dit feit een grootse viering waard. In 1961 ontwikkelde Faema de E61 zetgroep en patenteerde die.
Het is een ontwerp voor de eeuwigheid, een archetype dat voor altijd ongewijzigd, de tijd zal weerstaan. Het voldoet aan alle eisen van goed design: vorm volgt functie, perfect vanaf het ontwerp, robuust en onverslijtbaar.

De techniek.
De groep wordt constant verwarmd door een stroom heet water uit de ketel. Hij blijft perfect op temperatuur, zo'n 92 C. Zelfs als er koffie gezet wordt. Dit is heel belangrijk voor de kwaliteit van de espresso. Automatisch voorwellen. De groep heeft een constructie waarbij de druk langzaam opgebouwd wordt. De koffie kan dan uitzetten en de filter vullen zodat er geen kanaaltjes in de puk ontstaan. Na het zetten wordt de driewegklep naar de lekbak geopend en valt de druk weg.

De praktijk.
Faema maakte de eerste E61 machines, toen nog met een hendel. Zonder pomp dus. Ik heb na mijn studie nog met die machines gewerkt als barista in Albenga en Ceriale. Met het vereiste gevoel voor de techniek, zette je dan perfecte koffie. Als ik om 10 uur op Camping Delfino arriveerde stonden en soms wel 20 mensen op me te wachten terwijl de eigenaar niets deed achter de bar. Ik maakte betere caffè.
Eind jaren 80 was het VBM (Vibiemme) die de eerste copie op de markt bracht. Een perfecte copie die nog steeds bovenaan staat. Alle andere producenten volgden. E61 werd de absolute standaard in Italië en andere latijnse landen. Soms kom je nog juweeltjes van machines tegen zoals prachtige Astoria's, die dezelfde ultieme schoonheid hebben als een Riva speedboot of een Giulia Super.

De groep zelf is nooit doorontwikkeld, er was niets te verbeteren. Er omheen veranderde van alles. De hendel werd een pomp, de verwarming werd meer electrisch (was altijd tevens gas), en de driewegklep-bediening werd door solenoids en timers geregeld. De groep bleef dezelfde.
De plekken waar de meeste koffie verkocht wordt liggen langs de Autostrade en vooral vlakbij de grens. Duizenden kopjes koffie worden er per dag gezet. Filter uitslaan, haaltje aan de hendel van de molen, aanstampen, in de machine plaatsen, knopje drukken. Nogal wat werk dus. Een paar jaar geleden stonden er ineens 4 groeps machines die al dat werk geheel automatisch deden. Alleen de kopjes moesten er nog onder geplaatst worden. De groepen waren niet meer zichtbaar en even dacht ik dat E61 passé was. De koffie smaakte goed maar niet meer dan goed. Niet speciaal. Niet waar je uren rijdend naar gesmacht had. Gewoon koffie.
Het heeft een jaar geduurd voordat ze allemaal vervangen waren voor state of the art equipment, E61 machines! Nu is de koffie weer echt smaakvol en geniet je intens van de vier kleine sipjes van een half-gevuld mini kopje.

 

Ik ben ervan overtuigd dat E61 de tijd zal doorstaan als het enige systeem dat goede espresso produceert. Zelf gebuik ik twee E61 machines. Ze zijn van VBM en beide meer dan 20 jaar oud en onverslijtbaar. Als je ze openschroeft zie je vet brons en messing gietwerk dat nooit kapot kan. De ketel en leidingen zijn alle van koper en zelfs de pompjes hebben het nooit af laten weten. Mij overleven ze in elk geval!

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

 

Zomerse dagen in Mulazzo. (april 2011)

Het is in vele jaren niet zo vroeg, zo warm geweest in Italië. Ook vandaag was het weer ruim boven de 20 graden en plaatselijk wel 28. Het wit van de kersenbloesem komt net zo snel op als de witte mutsen van de bergen aan de overkant, wegsmelten.

 

Dat weer komt mooi uit omdat zondag een groot feest in mijn dorp is, het feest van Dante die in 1306 vrede bracht bij de rivellerende takken van de Malaspina familie. Aan onze kant van de rivier de Magra is dat de Spino Secco-tak (droge doorn), aan de overkant de Spino Fiorito, de bloeiende doorn. Middeleeuws geklede figuranten zullen een Dante-vertolker begeleiden naar zijn standbeeld en het grote marmeren boek op de piazza waarin een vers uit het Purgatorio gebeiteld is. Dante zal dan een stuk perkament uitrollen en vrede stichten.
Daarna is er eten. Zonder eten gebeurt er niets in Italië. Mijn vrienden van de 'Amici di Mulazzo' gaan morgen al de groentes schoonmaken voor de minestrone. Men heeft mij gevraagd de kassa te bemannen. We zullen zien of het allemaal een echt feest gaat worden. Het is tenslotte de eerste keer en het is allemaal nogal serieus georganiseerd door oude mannen met baarden die elke stap van Dante en de figuranten en elk woord, nauwgezet in een draaiboek optekenden.

Update.

De zondag was een groot succes. Van overal waren belangstellenden gekomen. In pakken geklede intellectuelen uit de universiteitssteden en op z'n zondags geklede boerenfamilies van dichterbij. De eersten kwamen voor Dante's vredesrede, de laatsten voor de lunch. Ik bemande, samen met een jongeman, de kassa. Hij handelde het geld af, ik verstrekte de bonnetjes voor de gerechten. Achter ons stond een enorme grill waarop varkensribbenkasten. Spare ribs zijn in Italië costole, hele ribben. Tevens smeulden daarop coteletten en Toscaanse worsten. Elders stonden mijn vrienden de minestrone uit te serveren. Het was druk, enkele honderden mensen moesten tegelijk eten. Om drie uur was het voorbij en konden alle medewerkers en ondergetekende aan de dis.

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Niets bijzonders. (maart 2011)

Gisteravond met drie vriendinnen in Filetto gegeten. Bij de Trattoria del Tempo Ritrovato. Ik eet daar altijd een farinata met bianchetti (of in het Ligurisch gianchetti). Dat zijn - inmiddels bij EU-wet verboden - zeer jonge sardientjes van twee centimeter lengte met grote zwarte oogjes. Op de farinata kijken die je gelukkig niet aan en dragen ze slechts bij aan de verfijnde smaak. Ik heb de waard niet gevraagd hoe hij ook nu weer aan die visjes gekomen is. Je kan ze slechts twee weken lang vangen en dat is dus nog verboden ook. De vriendinnen zijn lid van de vorig jaar opgerichte Vrienden van Mulazzo waar ik hand- en spandiensten voor verricht zoals foto's maken en de website onderhouden.
Op 10 april komt Dante aan in Mulazzo. Te paard en al. Het zal een gedenkwaardige dag worden dat de heer Alighieri na ruim 700 jaar, weer in Mulazzo aankomt. Er zal voorgedragen worden uit het Purgatorio, het Vagevuur-boek en mijn vriendinnen bereiden de lokale pasta bastarda die uit grote ronde deegpannekoeken (testaroli) gesneden wordt en met pesto geserveerd wordt. Het zal wat worden. Morgen, een week voor het spectakel, moeten de dorpsbewoners de borgo schoonmaken. Om 10.00 verzamelen bij het aquaduct.

Het diner was overigens heel gezellig mede door de Morellino di Scansano (wijn) die niet verkeerd was. Over alles werd gepraat en gelachen totdat de actuele politiek de meningen zwaar verdeelde. Niet alleen aan onze tafel maar uiteindelijk in het hele restaurant. Als iets de Italianen verdeelt is het dat wel. Ik probeerde nog met 'Ik vind Ruby een lekker wijf...' wat eensgezinsheid te brengen maar daarna ging het weer over Fini, de cavaliere en zelfs Prodi om over de arme profughi, de vluchtelingen, maar te zwijgen. Er stond in de krant dat er 100 naar Mulazzo zouden komen maar dat is alweer van de baan. Velen hebben medelijden met Ghadaffi. meerendeels omdat ze het zo'n 'mooie man' vinden. Mooi is belangrijk in Italië. Of je goed of slecht bent speelt nauwelijks een rol als je maar mooi bent.

De discussie ging door tot op de parkeerplaats van het beeldschone Filetto vanwaar we over de Baileybruggen weer thuis kwamen. Zowel de brug van Ponte Magra als die van Mulazzo zijn zwaar beschadigd door de laatste winters. Geld voor blijvende reparaties is niet voorhanden zodat het geratel van auto's over de houten planken mij nog veel uit mijn slaap zal hoiuden.

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

No more Emmenthal! (februari 2011)

Om in Italië te komen moet ik door Zwitserland. Ik zou alles doen om dat te vermijden maar het is niet anders. Toen ik nog met geld betaalde, viel het me al op dat het wisselgeld heel langzaam en met grote tegenzin werd teruggegeven. Nu met plastic naaien ze me nog regelmatig een oor aan. Maar goed, we weten dat ze alles doen voor geld. Zoals bijvoorbeeld mij na elke reis een rekening sturen omdat ik een paar kilometer te hard door hun tunneltje gereden heb. Ik betaal ze doorgaans niet, tenzij ik een brief krijg dat ik, als ze me betrappen, niet meer mag betalen maar moet gaan zitten. Dat risico kan ik niet nemen. Wat zouden ze met mijn hond doen? Doodschieten? Het lijkt onmogelijk maar sind ik vandaag de Italiaanse La Stampa las, is het heel waarschijnlijk geworden. Er wordt bericht over een hondje waarvan zijn baasje de hondenbelasting van vijftig Franken niet tijdig voldaan had. Het hondje werd doodgeschoten door de gemeentelijke politie! Alsnog betalen was niet mogelijk.

De burgemeester had er persoonlijk opdracht voor gegeven en is gedekt door een honderdjaar-oude wet. Hij begrijpt niets van de commotie die hem tot ver uit het buitenland met een gelijkaardige straf bedreigt. 'Als het nu om duizenden honden ging maar het waren er de laatste jaren maar veertig', is zijn repliek.

Ik tank er altijd omdat benzine er goedkoper is dan in Duitsland en Italië, dat zal ik niet meer doen. Ik zal zelfs nooit meer Emmenthal eten en heb grote spijt van alle Franken die ik op de hellingen van Sankt Moritz achterliet.

Update 5 april 2011.

Waardoor het precies gekomen is zullen we wel nooit weten maar bovenstaande ellende is na vandaag niet meer mogelijk. Ik stuurde zelfs een mail naar de Partij Voor De Dieren en kreeg netjes antwoord trouwens. De Telegraaf meldt heden 'Bern schaft doodstraf voor honden af'.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Italië, droom en werkelijkheid. (jan. 2011 bij deprimerend weer..)

 

De Italiaanse bedrijven werden in 2010 zo'n 12 procent minder waard (de Nederlandse stegen 6 procent in waarde). De jeugdwerkloosheid steeg er tot tegen de 75 procent en het land zit vol met gepensioneerden (19 jaren werken bij de post of overheid voldeden al voor een volledig pensioen) en arbeidsongeschikten (hele dorpen zijn blind maar alle inwoners rijden vrolijk in hun Panda). Voorts betaalt van de middenstand en de zzp-ers (al die goedlachse metselaars) maar een miniem gedeelte enige belasting. Dat de rijksten hun geld in Zwitserland parkeren en de politieke top corrupt is is algemeen bekend, Berlusconi wordt zo'n beetje van alles verdacht wat fout is.
De financiële rapportages aan Brussel worden al jaren gemanipuleerd door leningen als vermogen op te geven. Elke familie heeft een deel in de staatsschuld van 100.000 euro.
Rechters lopen nog immer levensgevaar en boze buurmannen moorden hele gezinnen uit. Iedereen rijdt dronken met z'n Panda of Ferrari. De politie is letterlijk je beste vriend al moet je daar in bepaalde streken wel voor dokken.
Het land is hopeloos verloren, zelfs Caligula en Nero deden het beter dan Silvio.

Italië is als een warm bad. De middagzon onder een parasol op een rommelig drukke piazza of onder de luifel van strandtent genietend. Een Proseccootje en hapjes op het tafeltje. De obers die overvriendelijk en elke vrouw met hun ogen tot op het bot uitkleden. De kinderen die altijd gehoorzaam zijn en zoet spelletjes doen die we hier al vergeten zijn. Oma's die oogjes in het zeil houden. God wat is Italië een heerlijk land.

Is Italië als een bloedmooi maar totaal verkeerd wijf? Of is Italië als een straatjunk die er door dat lage middagzonnetje gaaf en onschuldig als de Mona Lisa uitziet?
In elk geval is het leven mooier als je die paar onafhankelijke kranten niet leest en niet weet wat zich werkelijk afspeelt. Dat doen de Italianen ook. De oplage van de grootste kwaliteitskrant van Italië (Corriere Della Sera) haalt de 500.000 niet (Telegraaf 675.000, inwonertal Nederland, 16 miljoen, Italië 60 miljoen).
En de tv? Die speelt altijd mooi weer met halfblote stukken in bikini's. 'Zalig zijn de onwetenden en simpelen van geest. Zij zullen als eersten het paradijs betreden', staat ergens in het NT. De Italianen wonen er hun hele leven al.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Silvio o funghi? (eind oktober 2010)

Het is verleidelijk om weer over Berlusconi te schrijven. Nu doet hij het zelfs met minderjarige, criminele, Marokkaanse weglopertjes. En is een enkel telefoontje naar Silvio, vanuit de cel, voldoende om haar vrij te laten.
Ik laat de Cavaliere voor wat hij is (vies manneke) en schrijf over dodelijke paddenstoelen.

Dodelijk maar niet door het eten ervan. Elke Italiaan kent z'n biotoop goed genoeg om comestibili van mortali te onderscheiden. Nee het gevaar schuilt in de jacht erop. Alhoewel de echte jacht, die eerder deze maand begon, ook altijd levens eist is de jacht zonder geweer maar met een mandje, veel fataler.

43 Mensen vonden van eind augustus tot nu, de dood doordat ze bv. verdwaalden in de mist of uitgleden door de dauw of, en heel vaak, ze die ene porcino wilden pakken die alle anderen over het hoofd hadden gezien. Of misschien wel gezien hadden maar hun leven toch nog net iets meer waarde toedichtten dan de boleet der boleten.
Het aantal doden geeft ook aan dat honderden mensen gered werden door de burgerbescherming, de alpenjagers, brandweer, carabinieri en ander hulpdiensten. Hachelijke reddingen, lange dagen en nachten in de heuvels en bergen doorbrengen door veelal oude, doorgewinterde funghi-zoekers. Reddingshelicopters draaiden overuren.

Wat maakt de paddenstoel tot zoiets belangrijks dat je ze met levensgevaar gaat zoeken? Geld is een valide reden. De porcini brachten 18 tot 19 euro de kilo op in augustus, met als reden dat het vroeg in het seizoen was. Normaal leveren ze nog altijd 13 tot 16 euro per kilo op en in de steden fiks meer.

Ervaren dorpsgenoten van mij halen met gemak 20 kilo per dag op. Ze rijden naar hun parkeerplaats langs de weg op een heuvel. Dan lopen ze, onzichtbaar vanaf de weg weer een kilometer of wat terug en dan gaan ze naar 'hun' bos. Als ze 's middags met hun volle gerle (rugkorven) bij hun auto komen, weet niemand waar ze dat sporengoud gevonden hebben. Iedereen heeft zijn eigen stek. Alle eetbare species worden verzameld. De belangrijkste soort by far, is de porcino, het eekhoorntjesbrood of zoals de Fransen ze noemen, de cèpes. Duitsers noemen hem Steinpilz. Het is de meest smaakvolle paddenstoel. Hij wordt vers gegeten als een biefstuk. Doet het goed in de risotto en laat zich vooral drogen. Op grote roosters in de zon, zoals bij mijn buren, onderaan de rots van Mulazzo. Gedroogd brengen ze het 20-voudige op en zit alle grond- en muskussmaak geconcentreerd in de in stukken gesneden supersmaakmaker.

Een andere reden is bewondering. Iedereen laat z'n buit zien aan anderen en verwacht hun respect voor de volle bakjes, mandjes of plastic zakken. Bewondering oogsten is belangrijk. Het geeft mensen een plek in de rangorde. Een goede funghizoeker staat in hoog aanzien.

De laatste reden kan zijn dat de zoeker zelf echt heel veel van funghi houdt. Het zou mijn reden zijn. Ik ben werkelijk idolaat op porcini. De geur, de smaak, de consistentie, mijn God, dit is het beste dat moeder aarde te bieden heeft. Jammergenoeg mis ik de capaciteiten om ook maar een middelmatige of slechte funghizoeker te zijn. Ik zie ze niet. Ik heb al moeite met het zoeken naar een bepaald product in de supermarkt en als ik het een vakkenvuller vraag, blijkt het recht voor me te staan. Voor mij geldt dus: funghi moet je eten, niet zoeken en dat heeft dus ook minder risico.

 

~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

No Title. (eind oktober 2010).

Een goede vriend overleed vorige week. Mijn vriendin Ica gaf, door de telefoon vanuit Mulazzo, de mogelijke oorzaak van zijn dodelijke pneumokokken infectie. 'Un colpo d'aria, force..'.
Weer dat fatale zuchtje wind dat, als een door stegen en over de pleinen dolende, zoekende, kruisraket, alles vernietigt dat op zijn onzalige weg komt.

De dood is in Mulazzo altijd nabij. Er is de begraafplaats waar het halve dorp zicht op heeft en waar 's nachts de rode neonlichtjes flikkeren als de vlammetjes van de Spirito Santo uit het bekende boek.
Er zijn de ouderen die, zonder ziekbed, de ene dag nog een flinke tak mee naar huis slepen voor de stufa, de andere dag dood zijn.
Er zijn de dagen dat de doden herdacht worden, de graven schoongemaakt, de vergeelde fotootjes opgepoetst. Er zijn de jaarlijks gevierde sterfdagen waarbij ook vrouwen die openlijk hun man haatten, met een bos bloemen bij graf van de bruut een traantje laten. De doden maken deel uit van het dagelijkse leven..

'Nee Ica', zei ik. 'Nee, dat zuchtje wind, daar geloof ik niet in'. Ik had haar al zo vaak geprobeerd te overtuigen dat deze diepgewortelde volkswijsheid, klinkklare onzin was. Het was zinloos, iedereen kende de voorbeelden van bomen van kerels die omvielen door een opstekend briesje omdat ze zo eigenwijs waren het advies van hun moeder in diezelfde wind te slaan.

Hier in Nederland, in Voorburg, mis ik die triviale discussies wel een beetje. Gelukkig heb ik voldoende grappa meegenomen om op mijn overleden vriend te proosten. Elke avond opnieuw. Tot de laatste fles leeg in de glasbak knalt.

 

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Storia breve. Premio letterario di San Rocco. (sep. 2010)

De nieuw-opgerichte vriendenclub Amici di Mulazzo (link naar de door mij om niet gemaakte site), had een korte-verhalenwedstrijd uitgeschreven om, waar onze regio om bekend staat, literair mee te tellen. Natuurlijk pijnigde ik mijn hersens en bedacht een, m.i., prachtverhaal. Het onderwerp moest van doen hebben met een gebeurtenis die het leven op slag veranderd had.

Allereerst kan ik melden dat ik niet gewonnen heb. Slechts enkelen die het verhaal gelezen hebben, begrepen het. De jury die uit drie personen bestond die samen 400 jaar op de teller hadden, begreep er helemaal niets van. 'Godslastering', riep vriendin Roberta, 'Meesterlijk', degenen die het wel begrepen hadden.

In het kort is het het verhaal van Madonna die onze streek bezoekt en de oude en simpele Alfredino de weg naar de San Rocco-kerk vraagt. De crux is dat in het Italiaans - net als in het Duits - een vrouw zich altijd voorstelt met 'Ik ben de ....', dus ook hier 'Ik ben de Madonna...'.
Alfredino denkt dat de blonde stoot die voor hem staat met ontblote navel, de Madonna is die aan hem verschijnt. Hij was de druiven aan het besproeien met koperoxide en had al flink gedronken die ochtend. In het verhaal laat ik de waarheid onduidelijk, alleen de laatste zin zegt dat Madonna zong 'Like a virgin...'.
Enfin, geen prijs, wel een aardig verhaal en, volgens mij, mijn eerste fictie.

 

Alfredino.

Faceva già abbastanza caldo. Alfredino si asciugò la fronte con il panno sporco che aveva già usato per pulire la sua attrezzatura. Quella mattina aveva cominciato presto a spruzzare il verde rame sulle viti di un cliente, per evitare la calura del mezzogiorno.
Aveva anche iniziato a bere vino dal mattino presto. Camminava tra i sentieri e le vigne e ad ogni svolta, togleva la mascherina dalla bocca per dare un sorso alla bottiglia che teneva nella borsa di stoffa intorno al collo.
Era circa a metà strada ed ora poteva sentire l'alcool, che di solito, era il segno dell’imminente pranzo. Deve essere quasi mezzogiorno, pensò.
Mentre si avvicinava all'entrata della vigna, si tolse nuovemente la mascherina dalla bocca e allungò la mano per raggiungere la bottiglia. Ma i suoi movimenti si congelarono a metà, lasciando la mano con la bottiglia a livello del petto
.
Per prima cosa vide i suoi piedi, belli, puliti e curati. Non aveva mai visto dei piedi così, almeno non sulle donne che conosceva in quella parte d'Italia. Quando alzò lo sguardo, i suoi occhi seguivono le sue gambe, lungo i suoi pantaloni corti e prima di vedere il seno appena coperto, si posarono sul suo ombelico nudo.
Il suo viso sembrava come quello di un angelo ad Alfredino, con i suoi capelli d'oro illuminati dal sole, lei somigliava alla Madonna di Botticelli ma era decisamente più reale. Per Alfredino, questa vista associata all'alcool era stata un'esperienza mozzafiato.
Ma le cose potevano andare ancora meglio.

Lei lo guardò in viso e disse in una lingua che lui non capiva: 'Hi, I am Madonna, can you tell me where the church of San Rocco is, please? E poi in Italiano: 'Ciao, io sono la Madonna, puoi dirmi la strada per la Chiesa di San Rocco?'
In quel momento Alfredino cadde in ginocchio. La testa in giù, le braccia spalancate e le mani a terra. Ed iniziò a piangere e parlare senza sosta. 'Abbi pietà di me, cara Madre di Dio! Ti prego di avere pietà! Ho fatto così tante cose brutte in vita mia! Ho colpito mia madre. Ho rubato a mio fratello! Per favore, abbi pietà di me !....'
Non guardò per la mezz'ora successiva continuando ad urlare i suoi peccati e implorando pietà.
Quando finalmente alzò lo sguardo, la Madonna non c'era più. Nessuna traccia di lei tranne un lieve profumo di gigli.
Alfredino era comunque sicuro di non aver sognato il suo incontro con la santa Madre Maria. Se ci fosse mai stata una cosa di cui era sicuro certamente era questa. Porca Ma….’ incominciò a parlare con se stesso, 'Ho appena incontrato la Madonna! La Madonna! In persona! Era proprio qui davanti a me! '

Alfredino lasciò la sua attrezzatura sul posto e corse alla sua Ape, maledicendo il vecchio rottame per non accendersi immediatamente, e poi partì verso il paese. Lì, tutti i vecchi ragazzi della regione si erano raccolti per il pranzo. Suonava freneticamente il clacson della sua Ape e prese l'ultima curva solo su due ruote, tenendola a malapena in strada.Alfredino aveva 68 anni, viveva ancora con la madre nella vecchia casa in collina sul lato della strada verso Busatica. Era stato un postino fino al suo pensionamento anticipato. Da allora, dopo la morte del padre aveva, non ufficialmente, lavorato come giardiniere. Era considerato come una persona semplice dalle altre persone, ma lo rispettavano per la sua conoscenza delle piante e degli alberi così come per quella del ciclismo. Conosceva per nome tutti i ciclisti del Giro d'Italia, e questa conoscenza proveniva dalla Gazzetta dello Sport, il giornale rosa che è un quotidiano esclusivamente sportivo. Sua madre non aveva mai avuto bisogno di una televisione e dal momento che lei era il capo della famiglia, non c'era mai stata la televisione in casa sua.

Al bar Manhattan, l'attenzione di tutti era rivolta ad Alfredino, che oveva sempre guidato con attenzione e molto lentamente per risparmiare la sua vecchia Ape.
Ora lui andava verso di loro guidando come un pazzo. Doveve essere successo qualcosa di grave, un disastro di qualche tipo, altrimenti il vecchio Alfredino non avrebbe mai fatto un tale casino.
L’ho vista! L'ho vista! Lei è qui! Sta proprio qui! ', Alfredino saltò fuori dalla piccola cabina mentre l’Ape era ancora in movimento. Giunse e si fermò contro la recinzione del campo da calcio, dall'altra parte della strada.
Alfredino inciampò verso un gruppo di uomini che erano in piedi in quel momento. Tutti lo guardarono e uno di loro andò a sostenere Alfredino. "Deve aver visto una sorta di fantasma ', borbottò.
'Alfredino, mantieni la calma! Mantieni la calma! Cos’è che hai visto? Dicci! ', un altro uomo disse.
'Ho visto Lei! La Madonna! Era proprio davanti a me! Proprio di fronte a me! Potevo toccarla, se avessi voluto farlo! La Madonna! Lei è qui. Lei è nella chiesa di San Rocco! Ha chiaramente menzionato San Rocco! '.
Tutti coloro fuori dal bar Manhattan rimasero silenziosi per un secondo e poi gridarono contemporaneamente delle domande ad Alfredino. Tutti i tipi di domande: 'Che aspetto aveva?', 'Era giovane o vecchia?', 'Come fai a sapere che era la Madonna?'

Alfredino cercava di rispondere a tutte le domande alla stessa velocità in cui queste gli venivano poste: 'Lei è la donna più bella che io abbia mai visto! Lei non è nè giovane nè vecchia, è eterna! Ha detto che lei era la Madonna! '
Ora erano tutti di nuovo tranquilli, poi un ragazzo iniziò a camminare verso la sua Vespa dicendo: 'Andiamo a vedere da soli. Andiamo a San Rocco! '
Gli altri lo seguirono gettandosi nelle loro auto, accelerando insieme verso il paese di Mulazzo. Altri chiamarono le loro famiglie e gli amici sui cellulari. C'era un sacco di attività presso la piazzetta e intorno alle case lungo Via della Repubblica.
La distanza dal Manhattan alla chiesa di San Rocco è solo di 2 km, ma quando arrivarono il piazzale di fronte alla chiesa era già affollato. La gente affluiva da tutte le strade che portavano alla chiesetta nella parte inferiore del paese collinare di Mulazzo.
Alcuni pregavano a voce alta, altri iniziavano a cantare ed alcuni erano in silenzio in attesa del miracolo dell'apparizione.
Le porte della chiesa erano chiuse e qualcuno aveva chiamato il prete del paese. Altri dicevano che una porta chiusa non era per niente un problema per la Vergine Maria. Una donna minuta disse: ' La Madonna può entrare ovunque senza bisogno di chiavi!', 'Non ci sono chiavi in cielo!', 'É la casa del Padre, quindi può entrare in qualsiasi momento!'.

Il prete, don Alberto, era sul punto di tagliare un nuovo e fresco formaggio proveniente della zona di Zeri, il famoso formaggio coi vermi. Poco prima che il coltello toccasse il formaggio, udì un rumore fuori dalla finestra. La sua casa era attaccata alla chiesa di Arpiola, che era proprio di fronte al bar Manhattan. Il suo cellulare squillò. Una donna gli disse di andare a San Rocco e portare le sue chiavi. La Madonna si trovava lì! '.
Il coltello cadde sul pavimento mentre il prete si faceva il segno della croce, toccandosi il petto e la testa. Borbottò: 'La Madonna! Cristo onnipotente! Non poteva aspettare fin dopo pranzo? ' Ma poi prese le chiavi e salì in macchina.
In quel momento la strada era completamente bloccata dalle auto e usò il clacson per farsi spazio. Aprì il finestrino laterale e gridò: 'Lasciatemi passare. È un'emergenza! Lasciatemi passare! '
Prima che raggiungesse San Rocco, la folla era divenuta enorme e di fronte a tutti c’era Alfredino. Le lacrime scorrevano lungo il suo viso mentre raccontava la storia più e più volte. Confessò i suoi peccati a tutti coloro che li volevano sentire. Confessò che aveva preso troppi soldi per il suo lavoro nei giardini della gente intorno a lui. Confessò che era andato a letto con una delle mogli che stava nella folla. Suo marito guardò furioso lei e poi Alfredino. 'Come hai potuto farlo? Siamo parenti!', gridava.

Epilogo.
Sono passati sette mesi dal tumulto. Dopo alcune settimane senza prova della presenza della Madonna, la maggior parte degli abitanti concludeva che Alfredino aveva bevuto troppo vino, quel giorno. E che forse era anche stato intossicato dalle cattive esalazioni del verde rame.
La popolazione del Comune di Mulazzo, riprese la sua vita quotidiana. L'evento non aveva cambiato niente e nessuno, fatta sola eccezione per Alfredino.
Da allora Alfredino aveva dedicato la sua vita alla Chiesa. Ad essa aveva donato il suo denaro in beneficenza e ne aveva ripuliti i giardini gratuitamente. La gente diceva che non era mai stato più felice in tutta la sua vita e sembrava persino di dieci anni più giovane dopo aver 'incontrato' la Vergine Santa. Al bar Manhattan gli uomini sono riuniti per il pranzo, come al solito. È all'incirca mezzogiorno. La musica è alta. Madonna canta: 'Like a Virgin! Oh, oh, oh, come una vergine! Si sente così bene dentro ......'

 

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Cena di Mulazzo 2010. (eind aug 2010)

Het cena (avondmaal) in mijn dorp Mulazzo was een groot succes. Het was de tweede keer dat het georganiseerd werd door de mensen zelf. De burgemeester, Sandro Donati, was in geen velden of wegen te zien die avond. Het was de bedoeling dat alle inwoners wat meenamen om dat dan samen te eten en te drinken. In Mulazzo zelf wonen zo'n honderd mensen, eromheen nog zo'n honderd die geboren zijn in ons dorp. Er waren dus tweehonderd gasten die aan lange tafels genoten van de worsten (ik had een flinke lokale worst op de kop getikt), de porchetta - geen feest in Toscane zonder geroosterd speenvarken - en de vele groenten, kazen, quiches en taarten.
De uitbaters van onze bar, Camillo de dorpsverldwachter en Roberta, zijn echtgenote die sociale vaardigheden in haar genen heeft, organiseerden het grootste deel van het feestmaal. Camillo had zijn karaoke-installatie op de trappen van de kerk geïnstalleerd doch devoten hadden direct Don Sergio gebeld met de vraag of dat geen heiligschennis was. Het was inderdaad godslastering om moderne muziek op die heilige maar vieze trappen, te spelen. Na relocatie ging het feest verder met muziek en entertainment voor de bimbi.
Naast mij zat de lokale wino Amadeo die ooit een klusje voor mij zou doen maar stiekum na een uur werk vertrok richting café en achter mij een mij onbekende schoonheid uit Arpiola. Mijn God was was ze mooi en wat was ze getrouwd!
De foto's spreken voor zich, denk ik. Klik ze aan voor een vergroting.

 

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

Huwelijk. (eind aug, 2010)

Het huwelijk van mijn beste vriendin Ica is nu een week geleden voltrokken in het eeuwenoude heiligdom (santuario) van de Madonna del Monte. Omdat ze voor geen prijs bij haar echtgenoot in de auto stapt, had ik de eer haar, in mijn handgewassen CityBug te mogen ophalen in het hotel in Pontremoli en bergop naar de Madonna te rijden. Het huwelijk was intiem, zeer intiem. Buiten de zuster van de bruidegom en een oud collega van Ica, die getuigen waren, was ik de enige genodigde. Don Sergio had tijd gevonden tussen de missen (nee, de katholieke versies) en de begrafenissen en sloot zowel de heilige verbintenis alsook het burgelijk huwelijk waaraan weinig woorden besteed werden. Ica nam een flinke teug van de miswijn - ze vertelde me dat haar vorige echtgenoot de priester vroeg waar hij een kist van die wijn kon kopen - en we aten allen het lichaam van Christus in de vorm van een ouweltje dat mij onwillkeurig deed denken aan het stickertje met de tekst 'MELKBROOD', dat ooit op het bijbehorende brood zat.

Na het huwelijk spoedde ik mij zogenaamd naar Dante om hem uit te laten voor de lunch in Villa Brignole, die wel eens uit kon lopen. In werkelijkheid printte ik een foto van het paar dat de kerk verlaat en stopte die in een zilveren lijst. Ik verpakte dat in het papier dat ik meegekregen had en kon ze na de lunch hun cadeau overhandigen. Ica en Romano waren zeer blij verrast maar de fotograaf, die de uitnodiging om mee te eten niet afgeslagen had en die met een Pentax uit het jaar nul werkte, wilde de foto niet eens zien. Don Sergio, ook meegekomen, natuurlijk meegekomen, moet ik zeggen, genoot, net als wij allemaal, van de meer dan uitstekende kunsten van keukenbrigade van Villa Brignole. De antipasti waren werkelijk van grote klasse, het hoofdgerecht, kalfsvlees, viel, als altijd, wat tegen. De bruidstaart maakte alles weer goed.

 

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Risotto ai funghi porcini. (eind aug. 2010)

Met regelmaat krijg ik verse groentes van het eigen land aangeboden. Fior di zucca, courgettebloemen, laatst door Lucia, die een groentenkistje vol had. Of gisteren van Roberta verse aubergines en zucchini. Het gebeurt steeds vaker omdat ik, eindelijk, als een van hen wordt beschouwd.

Deze wilde ik u echter niet onthouden. Vanmorgen kwam ik mijn goede vriendin Erica tegen die met twee zakken vol gevonden funghi naar haar huis liep. Of ik er ook een paar wilde? Maar al te graag dus.
Ik kon de halve zak krijgen maar koos voor twee reuzenboleten. Vanavond een risotto voor twee dagen gemaakt van het lekkers. Recept? Simpeler kan niet: Een ruime koekenpan met olijfolie en daarin peterselie en knoflook. Tegelijk een pan met water, gedroogde porcini en een blokje funghi porcini-bouillon opzetten. De funghi schoonmaken met een vochtig stukje keukenrol, droogdeppen, in blokjes snijden en bij het aangefruitte mengsel in de pan kieperen. Op hoog vuur even laten inkrimpen en dan op middelhoog vuur 7 minuten stoven met deksel op de pan. De risotto-rijst erbij en het vuur hoog. De rijst moet even schrikken tot hij gaat aankleven. Dan, lepel, na lepel, de, inmiddels, hete bouillon erbij totdat de rijst zacht genoeg maar geen pap is. Dit duurt zo'n 25 minuten en dan ziet hij eruit als op de foto. Peperen naar smaak. Het wachten is op de smaak-plug-in om de goddelijke grondgeur naar uw scherm te brengen.
Overigens staat zo'n beetje in elk recept dat je ook gedroogde porcini kunt gebruiken. Dat is waar maar je krijgt dan een totaal ander gerecht. De consistensie van verse paddenstoelen blijft behouden. Het vlees is sappig en veerkrachtig. Gedroogd eekhoorntjesbrood heeft daarentegen nog meer smaak.

 

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Tromba d'aria. (eind aug. 2010)

Gisteren op mijn favoriete terrasje, Bellotti, in Pontremoli, vielen er enkele drupjes regen. Het leek alsof pure dioxine uit de hemel droop. Geen Italiaan waagde het erop een druppel op zijn hoofd te krijgen. Angstvallig bleef iedereen onder de luifels van de bar en stippelde men een, zoveel mogelijk, overdekt traject uit naar de auto. Het oversteken van de levensgevaarlijke onoverdekte stukjes waar het risico gelopen werd dat het haar door een kubieke millimeter water zou worden geraakt, werd met ware doodsverachting en met een krant boven het hoofd, uitgevoerd.
De serveerster had nog de meeste moed. Met een olympia-waardige snelheid overbrugde ze de 5 meter naar mijn parasol, die overigens water doorliet.

Italianen hebben een overgeërfde angst voor bijna alles dat van buiten komt. Als la nonna zei dat het gevaarlijk was, dan was het inderdaad levensbedreigend. En alle nonne hebben kennelijk ooit hetzelfde gezegd.
Op een zomerse, hete, namiddag wordt het schouwspel op elk dorpsplein opgevoerd. De middaghitte is schier ondraaglijk. De kinderen spelen verstoppertje. Moeders, oma's en aanverwanten, zitten op de bankjes hun kroost te monitoren. Ze praten over niks, zoals ze hun hele leven al doen en houden onaflatend hun ogen op de kinderen gericht. Het is tenslotte niet niks als die verder weg zijn dan de gebruikelijke arms-lengte. Er dreigt dan gevaar uit alle hoeken waaruit dat dan ook komen mag. Een buitenlander met een hond (ik) is zo'n dreigende ramp die hun kleinkind naar het leven kan staan. Verontschuldigend roepen ze hun kroost bij zich totdat Dante en ik zover weg zijn dat zij een bovenlipoptrekkende killerdog kunnen verslaan in het bereiken van hun oogappel.

De grootste reële bedreiging is niet een hondsdolle viervoeter, noch een ontsnapte pedofiel of de zandvliegjes die het enkel op de lange, blanke, benen van buitenlandse schonen voorzien lijken te hebben. De alom aanwezige geur van oud zweet, beschermt kennelijk niet alleen tegen ongewenste intimiteiten maar houdt ook zandvliegjes op afstand. Nee, het grootste gevaar is 'una tromba d'aria', een zuchtje wind. Eigenlijk is de vertaling wervelwind of windhoos maar de gevoelswaarde van een enkel vlaagje verkoelingbrengende lucht is hier van gelijke grootte-orde.
Kinderen zijn de eerste prioriteit in zo'n geval. Direct worden vestjes, truitjes, jasjes en godweetwat voor fall-out-bestendige beschermingen uit tassen getrokken, kinderen binnen seconden teruggeroepen en aangekleed. Mocht het kind niet snel genoeg komen, gaan de verantwoordelijke vrouwen zelf, met vestje aantrekklaar in twee handen, naar het kind toe. Het moet snel want het gevaar is groot. Pas als de kinderen goed ingepakt zijn, trekken ze zelf een vestje aan of slaan hun eeuwig-parate stola om. 'Una tromba d'aria! Una tromba d'aria', klinkt het alsof er een haai gesignaleerd is in het kinderbadje.

s'Avonds is het nog altijd zesentwintig graden op het feest in Arpiola. Ik heb een T-shirt met lange mouwen aangetrokken maar stroop die subiet op. Het is weliswaar negen uur maar nog altijd snikheet. Om mij heen zijn alle lange tafels vol met boeren en buitenlui uit onze streek. Ik zie geen enkele andere blote arm. Truien zijn, niet nonchalant maar zeer zorgvuldig, omgeslagen. Vestjes bedekken armen en slechts een enkel jong meisje loopt in hot pants rond maar het vestje dat ze draagt beschermt haar prille borstjes tegen de kou des doods.

Het genot van een afkoelend briesje dat aanvoelt als de strelingen van honderden koele meisjeshanden door je haar (ik heb daar jammergenoeg te weinig haar voor) alsmede het ultieme gevoel van leven door je, al fietsend, tot op het bot nat te laten regenen, zijn ervaringen die Italianen voor eeuwig onthouden zullen blijven.

 

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

Verhaal enzo. (augustus 2010)

Mijn bijdrage aan de korte-verhalenwedstrijd heb ik zojuist afgemaakt. Volgens de regels zit het in een blanco envelop, zonder verwijzing naar de auteur. Die envelop zit samen met een andere waarin mijn naam en een biljet van Euro 20,00 in een grotere envelop waarop slechts het adres staat van de ontvanger.
Mulazzo heeft een traditie waar het schrijven en uitgeven betreft. Montereggio, een gehucht wat verderop aan de weg naar Casoni, is de bakermat van de Italiaanse uitgeversbranche. Giovannaci, Maucci, Ghelfi, veel van de huidige grote uitgevers stammen af van de librai die boeken vanaf de 16e eeuw, in rieten korven op hun rug verspreidden. Binnen de regio maar ook erbuiten, tot in Duitsland aan toe. Zelf waren ze - zonder uitzondering - analfabeten.
Nu zijn er de jaarlijkse boekenbeurzen en boekenprijzen waarvan de Premio Bancarello (Pontremoli), de bekendste is.
Mulazzo heeft dit jaar een nieuwe, jaarlijkse kort-verhaal-prijs in het leven geroepen met de naam Premio literario di San Rocco.

Tijdens het bereiden van mijn ragú Bolognese heb ik verschillende scenario's bedacht die aan de eisen zouden voldoen. De eisen waren een verhaal van maximaal 3 pagina's en het onderwerp was een gebeurtenis die iemand's leven veranderde.

De envelop gaat morgen in de genoemde brievenbus. Met dank aan de vertaalster (Emmanuela) en de correctrice (Marilina).

Italië is een land waar je beurtelings van houdt en dat je regelmatig haat. Lelijk en mooi. Lief en gewelddadig. Vriendelijk en agressief. Open en gesloten. Nooit objectief. Altijd alles met z'n allen willen doen maar nooit iets zelf doen. Nooit blij zijn met iets maar altijd afgeven en de schuld bij anderen leggen.
Zo kan ik nog wel even doorgaan. Waarom ik er dan toch van houd? Ik kan dat enkel met een voorbeeld duiden.

Op een contactsite voor hoger opgeleiden (ik ben er weer snel vertrokken hoor), las ik wat een - hoog opgeleide - vrouw in een partner zocht: 'Intelligent, intellectueel, goede sociale vaardigheden, moet kunnen golfen en zeilen etc. etc.', maar, schreef ze, 'als je aan geen van deze voorwaarden voldoet maar bloedmooi bent, moet je zeker reageren!'

Ik heb iets dergelijks dus met Italië.

Zo ook gisteravond, toen ik op het terrasje van onze bar op de piazza, de krant zat te lezen onder het genot van een goede whisky. Er zat een groep van zo'n 10 jonge - overigens volgens mij 'bloedmooie' - jongens, op het terras. Zij hadden zich mooi gekleed en ze waren zeker allemaal die dag nog naar de kapper geweest. Ze hadden plezier en dronken wat likeuren. Ze leenden mijn aansteker.
Eén van hen vroeg: "Gaat u vanavond met ons mee?"
Ik keek hem verbaasd aan. Ik had hem en zijn vrienden, nooit eerder gezien. Ze waren niet van hier. Degene die mij aansprak had Camillo, de eigenaar, de groeten van zijn moeder overgebracht, waar Camillo klaarblijkelijk heel verheugd over was.
Ik vroeg hem waar ze naartoe gingen. 'Naar Terrarossa!'. Ik vroeg wat daar was alhoewel ik wel doorhad dat Terrarossa al duidelijk genoeg moest zijn. Ik kom bijna dagelijks in Terrarossa maar ken er alleen de supermarkt waar ik het beste brood van de streek haal.
'Naar de nightclubs', antwoordde hij en noemde er een paar bij naam.

Ik bedankte hem vriendelijk omdat ik alleen ben en mijn hond Dante afhankelijk van mij is al was het alleen maar om een uur later, voor het slapengaan, nog een plasje in de tuin te doen.
Wel was ik duidelijk geraakt door zijn, hun, vraag om mee te gaan. Zij waren allemaal tussen de twintig en de dertig. Ik ben over de zestig.
Dat jonge kerels mij meevragen voor een avondje uit is in ons land ondenkbaar zonder dat daar slechte bedoelingen aan ten grondslag liggen. In Italië is dat niet ongewoon en steken er zeker nooit slechte bedoelingen achter. Ik ben al eens een keer erg dronken geworden met zo'n groep. Zij hebben mij, en mijn auto, toen keurig thuisgebracht.

Italiaanse jongemannen zijn op het vlak van respect voor ouderen en zorgen voor elkaar, goed opgevoed. Ze halen nooit streken uit en zijn uiterst beleefd tegenover iedereen die ze tegenkomen. Kijk, dat is ook Italië!

Net zoals de ruzies voor het totstandkomen van de jaarlijks maaltijd op het kerkplein waar juist de saamhorigheid van de locale dorpsgemeenschap centraal staat. Op de avond zelf is alles koek en ei en komt iedereen aandragen met zelfgemaakte heerlijkheden en wijnen. Dinsdagavond (16 augustus) zal het zover zijn. Wat ik mee zal nemen is mijn probleem voor de komende drie dagen.

De uitslag van de literaire San Rocco-prijs is 29 augustus. Wordt vervolgd dus.

 

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

Dinky Toy en matrimonio. (aug. 2010)

De perikelen die mij naar Nederland stuurden zijn in een pauzale toestand beland. Ik kon dus terug naar Mulazzo, ware het niet dat mijn 'youngtimer' Audi Coupé V6 de geest gaf toen ik 2 maanden geleden hier weg moest. De computer sloeg op tilt, een soort 'Blue Screen of Death' was alles dat de diagnoseapparatuur liet zien.
De ANWB beloofde hem naar mijn garagist in Rijswijk te brengen en gaf me een Fiat Bravo voor de terugreis te leen.
Ik vond die auto aan alle kanten verkeerd; niets werkte zoals het zou moeten en alles zat op een vreemde plek. Tot overmaat van ramp kreeg een vlak naast mij rijdende oplegger een klapband en dacht ik dat de Bravo spontaan ontplofte.

In Den Haag huurde ik een Citroën C1 en daar zat alles waar je het blindelings verwachtte. Het ding reed trouwens als de brandweer. Het Mini-gevoel van de jaren zeventig was weer helemaal terug.
Kort en goed, mijn Audi rijdt nog steeds niet en ik wilde toch naar Mulazzo. Ik kocht dus zo'n klein ding (Citroën, Peugeot en Toyota maken die auto in een Toyota fabriek in Tsjechië). Ik kocht een nieuwe zwarte Peugeot 107, full options, voor hetzelfde geld als ik ooit aan BPM op mijn Audi betaalde. Veel dus, in het geval van de Audi, weinig in het geval van de 107.
Natuurlijk had ik eerst gecontroleerd of de bench met Dante achtererin paste. Er was ruimte te over. Dan was er de angst voor de kwaliteit van de stoelen voor zo'n lange rit.
Het was een plezier! Het ding wil rijden en met een andere rijstijl - slipstreaming en snelheid behouden zoveel als mogelijk - was de rijtijd hetzelfde als anders en stapte ik ook even fris uit. Die auto is helemaal top. Niets op aan te merken. Dante had ook geen aanmerkingen alleen het instappen moest hij even leren. Eerste keren een kontje, daarna ging hij zelfstandig naar binnen.

Het huis en de tuin stonden er prima bij. Het was de eerste keer dat er na noodweer - en dat was er geweest - geen water door de schouw van de haard gekomen was. Na een schoorsteenreparatie was de wateroverlast enkel toegenomen. Na de laatste reparaties was dus alles opgelost.

Goede vriendin Ica had een belangrijke mededeling voor me. Ze zal later deze maand een operatie ondergaan en is als de dood voor de dood. Daarom vertelde ze me dat ze besloten had om, na 20 jaar, met haar vriend Romano te trouwen. Het zou een heel klein gebeuren worden en het moest op zeer korte termijn, korter dan de Italiaanse wet voorschrijft zelfs. Het gezelschap zou uit enkele intimi bestaan en ik zou daartoe behoren. Vereerd als ik was had ik wel een probleem. Deze keer had ik geen colbert of costuum meegenomen, laats staan echte schoenen of een overhemd.

Vandaag naar The Golfer in Pontremoli geweest en daar hadden ze een shantung-zijde kostuum. Zeer donkerblauw en mooie, Greve-achtige bruine moccasins met bijpassende riem. Het overhemd en de sokken kreeg ik regalo.

Het huwelijk van Ica kan dus in stijl voltrokken worden en l'Olandese zal er keurig uitzien.

 

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

Dante 7 jaar! (27 juli 2010)

Vandaag is Dante 7 geworden! Op de eerste 40 dagen na, was hij altijd bij me.
Elke dag hebben we gespeeld, gewandeld en kookte ik zijn favorite pasta (penne rigate) voor hem.
In al die jaren hebben we elkaar steeds beter leren kennen. Ik begrijp zijn hondentaal en hij begrijpt de kleinste nuances in mijn stem. Ik geef hem commando's in zinsverband en dat is voor hem geen enkel probleem. Ooit riep ik 'Zoek!' Nu zeg ik bv. 'zou je je balletje niet eens gaan zoeken'? Hij begrijpt alles al doet hij wel eens onnozel als hij geen zijn heeft of de zin ervan hem ontgaat. Als ik hem nieuwe dingen vraag of zeg, dan kantelt hij zijn koppie een paar keer wat anderen altijd hilarisch vinden. Soms moet een heel terras erom lachen.

En ondanks dat een hond geen mimiek heeft, zie ik meteen dat er wat aan scheelt. Zoals vorige week toen hij gekotst had, iets wat hij al die jaren sporadisch heeft gedaan. Hij was zielig en keek dus ook zo.
Dante is een slimme hond en ook een eigenwijze, wat ze op puppie-training al door hadden. Maar hij is vooral een heel lieve hond. Een paar keer per dag, nadat hij me een tijdje aangekeken heeft, komt hij bij me om te knuffelen. Alsof hij denkt 'wat een lieverd is mijn baasje toch..'.
Ik heb dat in de loop der tijd afgeleerd. Als Dante slaapt is hij, wie niet, om op te vreten. De keren dat ik hem dan even aanhaalde kostte me dat bijna een vinger. 'Men moet geen slapende honden wakker maken!', slaat zeker op Dante.

Dante is een hond en ik ben zijn 'baasje'. Dat voel ik als een grote verantwoording. Ik ben het tenslotte die zijn leven beperkt, inperkt. Of zoals iemand in de lift opmerkte, 'hij zit aan de lijn!'. Ik vind het dan ook belangrijk hem veel aandacht te geven en dat maakt hem weer tot een verwend kind. Dante is geen sloper, hij maakt nooit iets stuk. Natuurlijk verliest hij haren en stofzuig ik elke dag maar dat hoort bij een hond. In Italië kwam ik een keer de keuken binnen omdat hij zulke rare geluiden maakte. Hij was neurotisch aan het likken bij de koelkast. Ik trok hem weg en ontwaarde wat waterigs daar. Hij had per ongeluk een beetje geplast tegen de koelkast (Smeg, heiligschennis!) en wilde alle druppels opruimen. Dat verraadt toch een mensenmoraal in een hondenlijf? Iets wat ik overigens vaker denk.

Over een paar dagen gaan we weer naar zijn geboortedorp Mulazzo. Zo'n reis van 12 tot 16 uur vindt hij verrukkelijk. In zijn bench op de achterbank is hij helemaal op zijn gemak. Hij slaapt dan graag. Zodra het toerental van de auto daalt wordt hij dan wakker en als dat bij de afslag van de Autostrada of Rijksweg A4 is, begint hij te piepen. Hij herkent de omgeving en raakt steeds meer opgewonden. In Mulazzo wil hij dan het liefst naar boven rennen maar ik heb de nodige bagage om mee te nemen dus gebruik ik zijn enthousiasme om mij met trolley en tassen, naar boven te trekken, tot aan ons huis. Hij wil dan meteen de tuin in.

De tuin is bij aankomst meestal een oerwoud met hoog opgaand onkruid maar deze keer heb ik Mattia, de tuinknul, gevraagd de tuin in orde te brengen dan mag Dante er direct in. Anders moet ik de boel eerst inspecteren. Glas, slangen, dode ratten en zelfs een heuse konijnenkop heb ik al aangetroffen bij aankomst.
In Mulazzo is Dante bij alle bewoners bekend en ook in Pontremoli op de piazza kennen de mensen hem. Daar krijgt hij vaak een ijsje van een aardige, oudere, dame. In Mulazzo wonen ook zijn moeder en broer en zusje. Alleen zijn zusje Stella herkent hem volgens mij nog uit het nest. Overigens kennen ook alle hondenbezitters van Essensteijn hem bij naam en iedereen uit mijn flatgebouw van 160 appartementen.

Al met al, na zeven jaar in dienst van Dante, kijk ik daar met het allergrootste plezier op terug en wil ik graag nog 7 jaar voor hem zorgen. Gefeliciteerd jongen!

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

Gedicht. (eind juli 2010)

Nog hoor ik de uivers klepperen
doch dra zal de arend
mijn kale hoofd ontwaren
op de plek waar hij eerst een op
hem gerichte camera spotte

Dan zal ik weer zijn
waar de wereld enkele
versnellingen lager draait
waar de ouderen nog respect
toegedicht wordt of ze het verdienen of niet

De plek is niet bepalend
het land en de cultuur is
bewoners van diverse pluimage
communisten en fascisten
samen aan lange tafels genietend van un bon pasto

Daar waar de zinderende
hitte van de dag
naadloos overgaat in
de bevrijdende koelte van de nacht
die te laat begint en te kort duurt

Waar de groenten nog smaken en
de vis nog vers is
het brood zoutloos maar de pizza
pittiger is dan waar dan ook
het land van Latte di Parma en kastanjehoning.

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

Couch Surfing. (July 2010)

This contribution, I'll write in English. So Google can find it and those poor dwellers on this world can easily find my home in the hilltown of Mulazzo.
For the last years Couch Surfers (http://www.couchsurfing.org) stayed at my house for several days. I had couples (most of them are couples) from Paris and Auckland (NZ).
Now, the nice thing about CS is not the fact that you can sleep for no cost at all and all around the world. Many can pay for themselves. But the fact that people offer their couches or fully equipped bedrooms for free means that a new kind of friendship is offered. Friendship based on short contacts with total strangers. I bet the expectations of both parties are equally challenging.
For the host, for me in this case, it is to hope that those travelers are nice company and willing to share my interest in the region (and like some good drinks for that matter). Those couples arrived in the midst of the festival period of August. I took them out to those places where the Italian, the Tuscan society, stops being nasty to each other and enjoy the food and wine together in harmony. No, it's not always like that!

I love to share my feeling for the old houses in the hamlets all over my region. Many, if not all, were originally built around the ever present castle. All history is about war and defending oneself against it. All bell towers of the old churches were watch towers in ancient times. Many houses, mine also, were build as military defense structures.
So, when eventually, the villages and towns became a safe place, more houses and infrastructure was constructed. The result is more complex and more beautiful than any replica of the best Disney architects can think of.
The little bridges above the streets connecting two houses for forgotten reasons. The arched streets which look like a chain of connected cantinas, once made shopping safe. The cellars under all houses where up into recent times, the household cow would supply force in the fields as well as milk for the family. The ancient roads and bridges on which before history the salt was transported to northern regions and in more recent times the clergymen traveled from Canterbury (UK) to Rome.

All of that, what makes me feel privileged to see, touch and enjoy, I like to share with others, strangers, anybody. Why?
Maybe because in these days of television reality, SIMS, books on virtual paper, instant meals, robotic dogs (I still have the old type) and God knows what other unreal inventions to satisfy men's wishes to live life to the fullest (according to the i-Pod community), there still is the original to enjoy.

So don't hesitate to stay - and bear - with me for some days on your quest to get to know the world of your time. You will probably get to love the Tuscan countryside and I can satisfy my need to let everybody enjoy the beauty of the simple life in my Garden of Eden.

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

Avond op mijn terras. (juli 2010)

Vanavond zit ik op mijn terras. De geluiden uit het dal klinken helder door naar boven. Dante ligt naast mijn stoel. Het is 11.00 uur 's avonds en nog steeds zwoel.
Ik had een werkelijk heerlijke ragú Bolognese klaargemaakt en over de linguine met echte parmezaan gedrapeerd. Een paar glazen Morellino di Scansano erbij en het leek net echt.

Het was natuurlijk wel echt maar ik noteer dit vanuit mijn appartement in Voorburg en niet vanuit mijn huis in Mulazzo. Daar had ik eigenlijk moeten zijn en was ik ook toen een calamiteit mij naar Nederland riep.
Zo met dit weer en mijn fiets die me in 10 minuten naar het Voorhout brengt, is het hier ook wel uit te houden en op de 14e etage is er geen onkruid dat sneller groeit dan dat je het kan maaien.
Gelukkig neem ik altijd voldoende drank, kaas en andere lekkerijen mee om, als het een keer oorlog wordt, nog tijden Italiaans te kunnen koken, dus het ontbreekt me aan weinig.
Nou ja, het ontbreekt me aan mijn dorpsgenoten die me bellen waar ik blijf. De feesten zijn nog niet begonnen maar over een paar weken zullen die in volle hevigheid losbarsten. Dan komen de mensen van heinde en verre naar de plekken waar het gebeurt en waar de lange tafels volstromen met jong en oud om te eten, te drinken en te praten. De gerechten zijn altijd dezelfde, de mensen ook en toch is het elke keer weer een feest om er deel van te zijn.
Niemand die zegt: 'Ik ben vorig jaar al geweest...'. Je gaat elk jaar en je verheugt je er elk jaar op en elk jaar ga je ook weer blij en voldaan naar huis.

De eerste dagen van augustus is ons dorpsfeest, het bancarel'vino. De marktkramen met wijn, letterlijk vertaald. Het is het grootste feest in de streek en soms komt zelfs de RAI opnames maken van de artiesten die er optreden. Het uitreiken van de prestigieuse wijnprijs, na maanden van proeven door de vinologen en het uitreiken van de literaire prijs, na maanden van lezen door een kennersgezelschap, zijn maar bijzaken. Het gaat om het drinken van die bekroonde wijnen.
Bij binnenkomst in onze burcht, bij de poort onder het kasteel, kun je een glas zonder voetje kopen waarbij je een felgekleurd foudraal krijgt om om je nek te hangen. Daarmee kan bij elk stalletje de bekroonde wijn geproeft worden.

Het is te hopen dat ik er dit jaar ook weer bij zal zijn. In elk geval is er iemand niet meer bij, de oude Luciana. Vorig jaar zat ze nog naast me op de trappen van de kerk. Ze kende elke langslopende bezoeker en iedereen groette haar hartelijk. Na negenentachtig jaar op de Piazza Dante gewoond te hebben, overleed ze dit jaar in april en woont ze nu in een klein huisje voor zes personen, op het kerkhof waar ik vanaf mijn terras op uitkijk. In Mulazzo natuurlijk want nu kijk ik uit op de skyline van Delft en Rotterdam.

 

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Intercettazioni, het nieuwe toverwoord. (juni 2010)

Italië krijgt een nieuwe wet. Op zich is dat geen nieuws, Italië krijgt bijna dagelijks nieuwe wetten, oekazes en decreten. Om zichzelf te beschermen moet Papi - het koosnaampje dat Barinese hoertjes hem gaven - de spelregels continu aanpassen. 'Regeren onder de grondwet is de hel!', zei hij vorige week nog, terwijl hijzelf trouw aan diezelfde grondwet zwoer.

De nieuwe wet die door beide kamers is aangenomen maakt afluisteren tot een halsmisdrijf. Intercettazioni, is de italiaanse term voor afluisteren. Een half miljoen euro is de maximum boete. Wie profiteren van deze wet? Allereerst Berlusconi en consorten, daar was het om te doen. Maar bijvoorbeeld ook de maffia.
'Meer dan 10 miljoen mensen worden afgeluisterd', zei hij gisteren. Dat zijn er nogal wat als je de babies en demente ouderen van de 67 miljoen Italianen aftrekt en dan ook nog al die anderen die enkel onnozele gespekken voeren, net als hier. Twintig keer bellen naar je beste vriendinnetje om te zeggen waar je bent, wie je ziet en wat je eet.
En, niet te vergeten, al die zonen die elke dag minstens eenmaal hun moeder bellen of elke dag door hun moeder eraan herinnerd worden dat de pasta koud staat te worden.

Mijn God, wat heb ik medelijden met al die mensen die moeten afluisteren! Om tussen al dat domme gewauwel dat ene gesprekje te vinden dat wel enige relevantie heeft. Maar dat vinden ze natuurlijk niet. De maffibazen die al tientallen jaren onvindbaar zijn voor de autoriteiten spreken in geheimtaal. Die gesprekken klinken net zo onnozel als die van de bakvissen die over de knappe chauffeur van de streekbus roddelen.

En de altijd strakke Silvio? Die kan nu rustig open en bloot over zijn schimmige transacties en zijn verlopen hoeren bellen zonder dat de linkse oppositie hem pootje kan lichten.

Hij is al de rijkste man van Italië. Hij is de machtigste. Hij is al jaren premier. Hij wil president worden. Is dat het einddoel? Ik denk het niet. Ik denk dat, als hij de tijd van leven heeft, hij zich tot eerste na-oorlogse koning van Italië kroont.
Mind my words. Ik presenteer u Silvio Primo, bijgenaamd de Zondekoning!

 

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

 

Na regen komt zonneschijn, toch? (mei 2010)

De zwaluwen schuilen op de latei van de openslaande salondeuren. De torrente stroomt oorverdovend onder de, door het leger geplaatste, noodbrug door. Zelfs de rook van de houtkachels is niet meer te ruiken. Het water komt met bakken uit de hemel. Af en toe een donderslag en god-zij-dank goede muziek op Radio 10 Gold. Ook dit is Toscane en wel in mei.

De laatste twee weken is het bar en boos. De winter was al lang en koud. De vele sneeuw al voor de kerst. Die neerslag spoelde later onze eeuwenoude brug weg en maakte het dorp en de achterliggende gehuchten, onbereikbaar voor bussen en vrachtwagens. De auto's konden via een smal bergweggetje het gebied nog bereiken.

Wandelen met mijn langharige Dante is er met dit weer niet bij; hij wordt niet meer droog. Snel de behoeften doen en dan maar weer naar binnen. Ik doe de boodschappen en ga 's avonds maar wat karaoke-zingen in onze bar op de piazza of een pizza eten bij vrienden met een pizzeria in Villafranca.

Toscane en misschien wel heel Italië, is een plek waar de zon moet schijnen. Het leven is buiten. Binnen met het licht aan op zonovergoten dagen is alleen voor autochtonen een kennelijk plezier. Voor ons noorderlingen is het pas fun als we van 's morgensvroeg tot 's avondslaat buiten kunnen zijn. Vroeg naar de markt of naar de super een eind weg. Dan buiten eten en een dutje doen op de stretcher om 's avonds de pizza op een terras te nuttigen en er te blijven rondhangen tot een uur of een in de nacht. Dat is Italië!

Het is dus wachten op betere tijden die voor het eind van de week beloofd worden. Dan pas kan de tuin op orde gemaakt worden. Dan kan de was wapperen, de vloeren gedwijld en het witsel van de muren bijgewerkt van de vlekken van een zich uitschuddende, natte hond. Dan kan de Vespa van stal en kan ik met Dante naar de kust. Dan kan hij, net als vorig jaar, een gigantische drol draaien op het gemillimeterde gras van de Yacht Club in Bocca di Magra. Dan, dan, maar voorlopig is het dus helemaal niks hier.

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

Geurende kip en Margot. (mei 2010)

In Filetto, een van de mooiste intacte ommuurde Byzantijnse gehuchten in mijn omgeving, is een restaurant dat de mooie naam 'Osteria del Tempo Ritrovato', draagt.
De 'herberg van de hervonden tijd', de periode waarvan men dacht dat die lang geleden voorbij was. Het is een naam die de lading niet dekt maar op zich wel heel mooi is. Het terugvinden van iets waarvan men dacht dat het voorgoed verloren was. Wij willen allemaal die tijd, die geuren, die gevoelens terugvinden, herbeleven.

Mijn eerste meisje, ik ontmoette haar toen ik als scholier in Luxemburg kampeerde, heette Margot. Ze kwam uit Eindhoven en ik was keiverliefd, zoals Brabanders nu waarschijnlijk zeggen.
Margot was mooi, lang, blond en tot op de dag van vandaag ben ik verliefd op haar. Zij is mijn archetype. Altijd heb ik naar haar, of iemand net als zij, gezocht. Maar omdat mijn vader een onbelangrijk baantje had, vond haar vader mij totaal ongeschikt om Margot beter te leren kennen.
Af door de zijdeur.
Wat bleef was iets wat ik mij toen niet realiseerde. Haar geur. De geur van Margot! Pas toen ik hem weer rook, besefte ik dat dat Margot was. Ik voelde meteen de winterslapende vlinders in mijn buik. Ik werd ineens alert, voelde de liefde weer in mij opwellen.
Haar geur kwam uit een flesje. Niks mis mee. Al ons zweet ruikt als zweet dus flesjes maken het verschil. Het bleek Femme van Rochas te zijn.
Sindsdien kreeg elke liefde van mij zo'n kostbaar flaconnetje. Zo was ik altijd omringd met een vleugje Margot.

Ik schrijf dit omdat geuren ons direct terugbrengen naar omstandigheden die we ooit meegemaakt hebben. In een split second zijn we daar waar we iets heel moois ervoeren. Onze eerste sigaret is er zo een. De geur van hooi. Van een nieuw boek. Van een krant. De geur van aardbeien. De geur van koffie met melk en lange Hunter sigaretten (mijn oma Henny) komt nooit meer terug, dat is duidelijk. De meeste van deze geuren bestaan niet meer. Aardbeien ruiken nergens meer naar. De geur van de kippensoep die mijn moeder regelmatig maakte is van de aardbodem verdwenen. Kip? Die heeft helemaal geen geur meer!

Welke maiskip, volieregevogelte, uitrenhen, vrijloophaan of wat voor erfpluimvee ueberhaupt, ruikt nog naar kip? Ik ben liefhebber van verlorengegane geuren. Tot voor een paar jaar geleden waren in Italië nog kippen 'nostrane' te koop. Op eigen erf opgegroeide kippen. De EU heeft dat allemaal verboden, de keten moet controleerbaar zijn, heet het.
En hoe kom ik tot dit gefilosofeer?
Omdat ik op dit moment een kippenpoot braad die dus naar KIP ruikt! Hij kostte € 1,08 en ik vond hem in de Penny Market, een Duitse no-nonsense keten à la Aldi en Lidl. Omdat ik trek in een stukje kip had en die poot er goed uitzag, nam ik hem mee.
Hij ruikt naar kip! Miracolo! Ja, een wonder. Een stukje kip dat daadwerkelijk naar zijn inmiddels uitgestorven voorvaderen ruikt. Tempo Ritrovato! Meteen ben ik terug bij het kerstdiner van 1956. De tijd dat mijn vader, en velen met hem, voor de kerst een bonnetje van 'de baas' kregen om een kip in een bepaalde winkel af te halen. Het was de tijd van platte krabbetjes en speklapjes. Een hele kip stond niet op de boodschappenlijst.
De geur van het dode loopvogeltje hing dagen in ons huis en wie welk deel mocht afkluiven was elk jaar een belangrijk twistpunt. Ondanks dat ik enig kind was had ik geen privileges, het was tenslotte de baas van onze kostwinner, mijn verwekker, die zich zo overtroffen had ons die kip te schenken. Dat gaf keuzerecht. Godzijdank had een kip twee poten en twee vleugels.

Oké, dit is een heel stuk levensellende om een ervaring als een kip-met-geur-van-de- Penny te beschrijven. De eterij in Filetto is de trouwens de moeite waard al is het alleen maar om de 'farinata con bianchetti' te eten. Het is een soort pizzabodem van kikkererwtenmeel met daarop picokleine witte visjes die maar even langs de kust te vangen zijn. De eigenaar vriest ze in en ontdooit ze als er vraag naar is. Iedereen zou dit moeten kunnen proeven.
En wat Margot betreft. Ik zou haar zo graag weer willen ontmoeten om de Tempo Ritrovato te proeven. Ik weet zeker dat ik weer verliefd op haar word. Zou ze nog Femme gebruiken?
Als kip weer naar kip ruikt is alles mogelijk. Back to the future!

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Creatief met gas. (april 2010)

Als man alleen word je geacht zowel creatief als efficient te zijn maar geen compromissen te sluiten waar het gaat om kwaliteit (van leven). Er was vandaag geen gas. Dat is lastig maar niet onoverkomelijk omdat je in Italië op alles voorbereid bent behalve op een atoomoorlog, had ik dus al jaren een tafelgastel op een cartouche in de cantina staan. Wel betekende dat, dat ik slechts één enkele pit zou hebben. Dus een razend efficiente en creative bereiding van een werkelijk verrukkelijk gerecht was de uitdaging.

Omdat de Penny Market erg goede Noorse zalm voor nog geen 3 Euro per 200 gram had en tevens de mooiste groene asperges, zat ik daar dus mee. Google zei dat er 44.000 recepten voor de combinatie waren op het net dus ik bekeek er enkele en trok mijn eigen plan.

Zonet het verrukkelijke resultaat verorberd met een fles wijn, nou ja, een bijzonder lekkere wijn. Morellino di Scansano is een volle, rijke, rode wijn die bij alles, of zonder alles, goed smaakt. Aangezien het regende had ik al een halve fles achter de kiezen toen ik begon met koken.

Ik kon dus slechts een pan tegelijk op het gas zetten dus eerst de asperges en de pasta in dezelfde pan gedaan.

Voor twee personen – of twee dagen in mijn geval – neem je 250 gram mezze penne rigate (dat zijn dus penne van halve grootte), 2 zeer goede rode uitjes waar veel groen aan zit, 200 gram gerookte zalm, 2 tenen Italiaanse (!) knoflook en 100 ml kookroom (Chef van Parmalat, smaak Salmone, ook te koop bij Sligro) alsmede 500 gram (liefst wilde) groene asperges.
Snijd de asperges in stukjes en gooi ze een minuut of twee eerder in het kokende, zoute water dan de pasta. Pasta erbij en dan zo'n tien minuten koken.

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

Mijn column in de 'Italia ti amo'-krant. (verspreid najaar 2009)

Italië bestaat uit een aantal regioni, zoals Nederland uit provincies, die ooit ook staten waren. In het midden van de negentiende eeuw is het een eenheid geworden. Staatkundig dan toch maar van enig ‘wij Italianen-gevoel’ is enkel sprake als het nationale elftal acteert. Voetbal verbroedert, zolang ze winnen. Daarna is het weer iedere regione voor zich en vindt iedereen zijn eigen streek het beste van allemaal.

Dan voelen de Toscanen zich superieur aan bijvoorbeeld de Calabrezen. Dat heeft niet alleen met de Calabrezen als personen te maken. Ze vinden hun eigen regio sowieso beter dan welk land dan ook, nu we het er toch over hebben.
Nee, het heeft alles met het eten te maken. Hun Toscaanse eten is, volgens hen en velen van ons, het beste ter wereld. Daar kan niets aan tippen. Of toch? Jawel, het eten in de zona, de eigen streek, is het allerbeste. Op dat van de eigen familie na, natuurlijk. Zoals de reuzenpanda slechts een enkel soort bamboe eet, eet de Toscaan alleen zijn eigen eten.
Als mijn buren naar bijvoorbeeld Elba zijn geweest voor een goede maaltijd, vonden ze het lekker maar nooit zo lekker als thuis, vertellen ze er direct bij. Bij veel Nederlanders is dat juist andersom. Cultuurverschil.

Mijn huis staat in de streek Lunigiana, die grofweg tussen Parma en La Spezia in Toscane ligt. Het rustige, deels ontvolkte en nog betaalbare deel van Toscane. Het chique Toscane is over de Apenijnen, over de passen. Daar rijden de Porsche's en eten ze de Fiorentina. Bij ons regeert de cucina povera, de armeluiskeuken. Ook eten wij zoutloos brood omdat de Toscanen de ooit hoge belasting daarop weigerden te betalen. Hier wordt gekookt met kastanjemeel en maakt men fritelle van baccalá (gezouten stokvis). Hier worden fungi porcini (eenhoorntjesbrood) gegeten maar uitsluitend uit de omliggende heuvels want die zijn de beste. Hier hebben ze Cipolle di Treschietto, de slanke rode uien met goddelijke smaak die vier keer zo duur zijn als gewone rode uien. Hier hebben ze de Lardo di Colonnata, het spierwitte spekvet dat uit marmeren kuipen komt en in dunne plakjes wegsmelt op je tong. Dit is de streek van de testarolo. De pannenkoek van meel en water die, in grove stukken gesneden, pasta bastarda wordt. Nou ja, wel met Pesto Genovese die natuurlijk niet Toscaans is.
Ons lamsvlees komt altijd uit Zeri, de uiterste noordwesthoek van Toscane en het brood uit Vinca, het uiterste zuiden van onze streek. De oorsprong is in heel Italië een belangrijk argument maar in onze streek het verschil tussen vreemd en nostrano, van ons. En het is waar, de kwaliteit van al deze producten is de beste die ik ooit gegeten heb. In het bijzonder de funghi porcini waarvoor het plan bestaat er een DOC voor te maken zodat de sterrenkoks er weer een nieuw hebbedingetje bij hebben: Porcini della Lunigiana. (voor foto's van onze specialiteiten ga hier naar de pagina op mijn site).
Dit is mijn eerste bijdrage voor deze eerste krant en die gaat al over eten en dat is niet verwonderlijk want ook de liefde van deze auteur gaat door de maag!

 

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

L'economia. (medio maart 2010)

Een kopje espresso kost de helft of minder dan in ons land. Brood, de helft. Benzine een Eurokwartje minder de liter. Auto's vele duizenden Euro's minder dan bij ons. Een, uiteraard, versgemaakte pizza kost een derde van de menukaartprijs bij onze lokale pizzatent. Medicijnen, zonder recept is bijna alles te koop, voor spotprijzen.
Het gas, ja het gas is duurder maar dat is dan ook het enige dat ik zo kan bedenken wat meer kost dan in Nederland.
Hoe kan Italië een prijspeil er op na houden dat zoveel lager ligt dan in andere landen? Ik krijg per mail de aanbiedingen van de Lidl, Nederland en Italië. Vaak zijn de non-foods daar een Eurootje lager geprijsd terwijl de BTW een puntje hoger is daar.

De Italiaanse economie is even ondoorgrondelijk als God's wegen. Meer dan de helft van het land is gepensioneerd, soms al onder de veertig jaar. Ooit werkten postbeamten en verpleegkundigen maar negentien jaar om een eeuwig pensioen te verdienen. Natuurlijk werken die allen zwart om de dag wat sneller te passeren.
Vrouwen komen met zestig jaar al in aanmerking voor het staatspensioen.
In het zuiden zijn hele dorpen en stadjes waar iedereen een arbeidsongeschiktheids-uitkering krijgt. De verhalen (waargebeurd) over een heel blind dorp waar iedereen een auto rijdt, lezen als een komisch stripverhaal.

'Italië staat er beter voor dan de andere Europese landen!'
'Wij zijn het dieptepunt van de crisis alweer gepasseerd. Eerder dan alle andere landen!'
Berlusconi speelt weer mooi weer, het gaat goed met het land.

Ik ben geen econoom maar een zakenman die in het verleden nogal wat bedrijven in slecht weer ontmaskerde en deze, meestal, weer winstgevend maakte. Als ik een bedrijf betreed zie ik al gauw dat er iets niet klopt. Dure Mercedessen en chique meubilair, managers die gewichtig doen en met elkaar, gedeclareerd, lunchen, maar onduidelijke omzet en winst. Wel allemaal hoge verwachtingen, sommige al als omzet geboekt in de spreadsheets, maar geen feiten.
Dat is niet al te moeilijk om door te prikken, daar hoef je dus geen econoom voor te zijn. Maar Italië is andere koek.
Luilekkerland aan de Mediterrannee geeft mij diezelfde indruk als ooit bij een manager 'het is duidelijk dat hij steelt maar hoe?'

Op dit moment gaat de Zwarte Piet naar Griekenland en, in mindere mate, naar Spanje en Portugal. In die landen is de boekhouding nu helder omdat er regeringen zijn die het belang van 'good governance' inzien.
In Italië is dat anders. Vandaag waren 200.000 bezorgde mensen 'in piazza', in Rome. Volgens Il Cavaliere allemaal linksen. Het maakt hem niet uit. Hij heeft de absolute macht in beide kamers en over al zijn ministers. Hij maakt wetten en vaardigt decreten uit die allemaal in zijn persoonlijke voordeel zijn. Hij bepaalt wat waar en niet waar is en niemand en geen enkel instituut van deze democratie kan hem dat beletten. O.K., hij kan geen ijzer met handen breken, zijn partij had de kieslijsten te laat ingeleverd of incompleet en het decreet om toch mee te mogen doen hield geen stand.
Zijn invloed om de publieke omroep een onwelgevallige talkshow te laten stoppen deed dat weer wel. Zo zijn de populairste media weer onder zijn controle.

De Italianen krijgen wat ze gekozen hebben, dat is democratie. Ze lopen nog steeds weg met Berlusconi. Hoe meer hij de Zonnekoning uithangt en hoe meer hij door intellectuelen en helder denkende mensen bekritiseerd wordt, hoe meer de meerderheid hem steunt om het land 'beter' te maken.

Mijn angst is dit. Straks stopt Berlusconi. Straks is het sprookje uit. Of dat door een Officier van Justitie gaat gebeuren of door Magere Hein, het gaat gebeuren. Met zijn afgaan zullen de jaknikkers uit zijn departementen eindelijk hun hachje moeten redden. Zij zullen als eersten de alarmbellen luiden en zeggen dat ze het allemaal geweten hebben maar niets konden doen op straffe van ontslag of erger. Zij zullen hem, die zei dat hij 'Dio' was, aan het kruis nagelen.

Dan zal eindelijk duidelijk worden hoe de economie er werkelijk voorstaat en dat kán niet goed zijn. Dat zou wel eens het grootste deficiet van de E.U. kunnen worden.

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

Gemelle. (januari 2010)

De tweeling woont in het huis dat de toegang tot de Piazza Malaspina half blokkeert. De regenpijp gaat dan ook maar een half jaar mee.
Ze zijn ergens in de vijftig. Per stuk dan, want voor de rest is de eeneiigheid compleet. Als was het de Siamese variant, ook hen zal je nooit apart zien. Een van hen heeft een tienerdochter. Toch praat ik consequent over 'de dochter van de tweeling'. De verwekker is nooit in beeld geweest.
We stonden te praten bij de voorbereiding van een muziekavond op de piazza. Ze praatten aan een stuk door en vulden elkaar voortdurend aan. Het blijft een aparte beleving. Op een bepaalde moment zei de ene helft: 'Ik moet even een stukje brood halen. Ik heb zo'n honger!', en ze rende naar het huisje. Nog geen tel later zei de andere helft hetzelfde en rende erachter aan. Twintig seconden later waren ze alweer terug, beiden met een stuk brood in de hand.

Jarenlang trokken ze over de wereld. Twee beroemde ballerina's ineen. Ooit waren ze mooi en aantrekkelijk geweest en waren hun gebitten nog compleet. Ze brachten de hoofden van vele nationaliteiten op hol. Nu wonen ze weer waar ze geboren werden, in mijn dorp en in hun ouderlijk huis. Het huisje hebben ze vorig jaar zelf gerenoveerd en ziet er prachtig uit. Ik ken het ook van binnen. Het is heel laag en de trap naar de benedenverdieping, waar de mooie dochter Laura haar kamer heeft, is doodeng en pal achter de voordeur.

Vaak zit hun oude moeder, die nog steeds in haar huisje woont samen met haar dochters, op de piazza. Ze zit daar dan met nog twee oude dames. Het trio strijdt om de eer, de oudste inwoner van onze burcht te zijn.
De moeder is stokdoof doch dat belet geen gesprek. We babbelen over van alles waarbij zij regelmatig met haar handen zijwaards richting haar oren beweegt en aangeeft dat ze niets hoort. Ik vroeg haar, met grote moeite dus, naar haar dochters, de tweeling. Ik vroeg of ze echt alles altijd samen deden.
Ze schudde haar hoofd en bewoog heftig met haar handen: 'Ze zijn knettergek! Alles doen ze samen! Weet je, als de een op het toilet zit, staat de ander aan de deur te trekken omdat ze ook moet!'
Ze zei dat met oprechte verbazing wat je niet zou verwachten van iemand die ze een leven lang meegemaakt heeft.
Ik vraag me vaak af hoe 'hun' dochter ooit verwekt is geworden.

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Wow! Mijn boek bij Donner! (Januari 2001)

Als een van de weinige boekhandels heeft Selexyz Donner op de Lijnbaan in Rotterdam mijn boek op de plank staan. Bij Reisliteratuur nog wel!
U zou denken 'niets bijzonders' maar boekhandels zijn kruideniers. Als het geen bestseller is, is er geen ruimte op hun planken. Al een paar jaar probeer ik De Bijenkorf zover te krijgen; no luck.

 

En, natuurlijk, het is allemaal ijdelheid van mij. Ik wil mijn boek verkocht hebben. Ik wil dat mensen erom lachen. Het is niet echt literair, ik ben meer een verhalenverteller. Maar in elk geval schrijven lezers mij dat ze mijn boek, in één keer hebben uitgelezen. Dat zegt toch iéts. De dame die over de kelder van Donner - daar liggen alle reisboeken - gaat, zei me: "Wij hebben een fonds dat in de breedte, alles over een onderwerp kan aanbieden. En trouwens, Francis Mayes word je ook zat...". Ze maakte hierbij een onsmakelijk gebaar en had vanzelfsprekend gelijk.

In elk geval is de historische foto eindelijk gemaakt en nog wel bij de grootste en beste boekhandel van Nederland.

 

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

Bravo! (december 2009)

Vaker schreef ik over la politica alhoewel ik dat wil vermijden waar mogelijk. Het verdeelt de Italianen in twee of meer kampen die lijnrecht tegenover elkaar staan. Meer kampen? Jawel ook aanhangers van Mussolini zijn er te over en die hangen geenszins Berlusconi aan. Die vinden il Cavaliere een slap aftreksel van il Duce. En dan zijn er natuurlijk nog de rasechte communisten die nooit opgeven om de gelijkheid te prediken die ze zelf natuurlijk niet betrachten.

De politiek is meer dan waar dan ook een kwestie van beeldvorming. Beeldvorming via de media door middel van uitspraken. Voor bijna honderd procent uitspraken van Berlusconi. Hij vult dagelijks zijn eigen kranten en TV-journaals met zijn beweringen, provocaties en wat dies meer zij.
Kranten als La Repubblica en il Corriere della Sera schrijven dan weer over die schandelijke uitspraken waarop Berlusconi hen weer uitscheldt en beticht van linkse propaganda. Iedereen die kritiek heeft op de premier is links, volgens hem. Zo ook de rechterlijke macht en de president, de oude Napolitano en de paus.

Het doet denken aan 'Wie niet met Mij is, is tegen Mij', waarvan het auteursrecht bij ene J. van Nazareth ligt.
Ook Berlusconi zei: 'Sono Dio!', ik ben God!
De redelijkheid is verdwenen, niet alleen bij hem maar ook bij allen die 'met Hem' zijn. Ze praten hem naar de mond. Voeren geen interne oppositie. Sterken hem is zijn enorme zelfbeeld van goddelijkheid en onkreukbaarheid. De ontvanger van smeergeld wordt veroordeeld, de gever gaat vrijuit want Hij kan wetten maken die dat toelaten. Hij is de rijkste man van het land. Hij is de machtigste man van het land. Hij controleert de media en zijn concurrent Murdoch kan hij met nieuwe wetten het leven zuur maken. De staatsomroep RAI, die nog behoorlijk politiek-onafhankelijk was, moet zijn koers bijstellen. Als er nog mensen zijn die durven ontkennen dat wij hier inderdaad met God te maken hebben, hoor ik dat graag. Il cavaliere was al een mooi predikaat, God is beter.

Afgelopen week kreeg hij een kitcherig beeldje tegen zijn met zorg gerestaureerde hoofd geworpen. Een golf van sympathie overspoelde Italië en de wereld. Want waar je ook in het politieke landschap staat, zoiets is niet democratisch en zoiets mag je niemand aandoen, was de gedachte. Ook dat is retoriek.

Na de daad toverde de 'Dio in spe' direct een zakdoek tevoorschijn en verborg zijn gezicht erachter. Goochelaars doen dat de hele tijd. En als de zakdoek weggehaald wordt zit er iets anders onder. En, jawel hoor, ook hier zat er iets anders onder.
Een onbeschadigde Berlusconi, een zakdoek en voilá een bebloede Berlusconi die heel lelijk kijkt. Bravo!
De tijd die hij neemt om het applaus in ontvangst te nemen is hem niet aan te rekenen. Het is de beroepsdeformatie van het vak van animateur. Het gaf de omstaande pers in elk geval ruimschoots de tijd Hem goed te bekijken. Nadat hij zich daarvan vergewist had kon het doek vallen en kon hij rustig naar het hospitaal vertrekken.

De Corriere della Sera, de Milanese kwaliteitskrant, heeft op video.corriere.it (kies dall'Italia) een filmpje gezet waar alles nog eens duidelijk te zien is. Iedereen moet zijn eigen conclusie trekken maar houd in het oog dat het hier gaat om iemand die animateur, entertainer, was op luxe cruiseschepen waar ook goochelaars bijbeunen.
Vooral de persbulletins uit het ziekenhuis dat 'hij veel bloed verloren had' lijken, gezien de verwondingen, uiterst twijfelachtig.

Wordt ongetwijfeld vervolgd.

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Coyote Ugly. (december 2009)

De naam komt van de film en siert de pizzeria langs de statale in Villafranca. Niet erg Italiaans alhoewel in Arpiola, deel van onze gemeente Mulazzo, het restaurant Manhatten staat. Weinig tradioneel die namen maar het klinkt wel werelds.
Marilina woonde in Mulazzo en begon haar pizzeria drie jaar geleden met startkapitaal van Berlusconi waarmee ze van de bank flink bij kon lenen. Haar viend, de Albanees Giuseppe, was al jaren pizzaiolo in verschillende zaken. De zaak was vanaf de start een succes. Italianen van alle leeftijden hebben de pizza omarmd als cena, avondeten en komen graag bij Coyote.

Ik eet er eens per week. Vooral als het mooi weer is dat buiten eten toelaat is het er fijn toeven. Marilina, een donna grossa, beent dan in een zwarte jurk met grote stappen tussen de tafels door en heen en weer tussen keuken en terras. Ze ziet er altijd wat slonzig uit, vaak op haar pantoffels, met sliertig haar en altijd een theedoek in haar hand, maar dat heeft ook iets huiselijks, iets moederlijks. Ik mag haar graag, mijn hond Dante van haar teefje Chiccha, zag in haar cantina het levenslicht op de dag dat ook haar dochtertje Gaia ter wereld kwam.

De pizza's zijn er overheerlijk. Aanraders zijn de Coyote Ugly die als topping vier kazen (quattro formaggi), prociutto cotto en funghi porcini heeft en de Sogno d'estate met gerookte zalm, groene asperges en stracchino. De meest verkochte is nog altijd de Margherita, de goekoopste, voor drie-euro-vijftig op de kaart. Giuseppe is een vakman met eigen geheim recept voor zijn deeg. Dat deeg wordt elke middag vers gemaakt en rust dan tot de avond in bolletjes in de koeling.
Het komt allicht voor dat er nog deeg van de vorige dag over is en dat wordt dan voor de eerste pizza's van de volgende dag gebruikt. Niks mis mee, zou je denken maar Italianen zijn moeilijk als het om eten gaat. Ik was erbij toen Giuseppe mij zei op te letten op een gast die zijn pizza geserveerd kreeg. Discreet keek ik zijn richting op maar hij trok de aandacht zelf al. Hij beklaagde zich luidruchtig over het 'deeg van gisteren'.

Het is ze de laatste jaren voor de wind gegaan. De zwarte Chrysler - die ik met recht een Amerikaanse Fiat noem - getuigt daarvan. Na een verhuizing naar Bagnone wonen ze sinds kort weer in het appartement van Marilina's vader in Groppoli, boven de Consorzio. Lekker in de buurt zodat ik af en toe aan kan wippen.
Nu ik in Nederland ben mis ik Marilina's hartelijkheid en Giuseppe's goddelijke pizza's. Nog drie maanden en ik bestel de Coyote of toch de Sogno....

 

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Welkom in Italië. (oktober 2009)

Na tien uur racen over de Autobahn en door het mooie Zwitserland waar ze altijd foto's van me maken met een leuk landschapje op de achtergrond, was ik eindelijk in Chiasso. Nog 5 minuten en ik kon mijn eerste espresso gaan genieten maar zo ging het deze keer niet.
'Buonasera', zei ik door mijn open raampje.

'Ah, u spreekt Italiaans. Parkeert u maar daarginds'.
De douanier had zo'n gezicht onder zijn pet als Hermann Goering. Zijn glimlach sprak verachting uit; hij had de meester goed bestudeerd. De gelijkenis was niet toevallig, dacht ik.
Maar het kon erger.
Het kleine mannetje dat op mij afstiefelde, schreeuwde al op afstand. Wijzend op mijn auto vroeg hij 'Is dat je geit, daar achterin die kooi?' De toon was gezet.
Ik moest direct aan the late Theo van Gogh denken. Hij had die woorden zeker gebruikt als ik een jurk aan gehad had. Ik had gewoon een jeans en T-shirt aan.

Alles moest uit mijn auto en op straat gezet worden. En een beetje snel! Mijn hond Dante moest ik vastbinden achter het kantoortje. Ik weigerde. De Italiaanse douanier werd steeds kwaaier. Ik bleef, zoals altijd, ijzig kalm.
Nog steeds had ik geen idee waar hij mee bezig was. Wat er zou gebeuren. Ik bond Dante vast daar waar hij mij kon zien en meer nog, ik hem. Op zo'n chaotische douanepost met allemaal vrachtwagens wilde ik mijn hondje goed in de gaten houden. De gek gebaarde dat mijn hond verder weg moest. Ik negeerde hem en liep naar mijn auto.

De bench moest uit de auto. Ik probeerde de verankering waarmee hij vastzit, los te maken. Het ongeduldig gebarende mannetje stond dat niet toe. 'Eruit met die kooi! Nu!'
'Non passa cosí!' zei ik. Hij ging er zo niet uit. 'Come non! Io lo faccio ogni giorno con il mio cane!'
Hij schoof me weg en begon aan de bench te trekken. Natuurlijk ging die er niet uit. Een-nul voor mij.
'Waarom moet dat ding eruit?', vroeg ik. 'Waarom? Omdat mijn hond erin moet!' Hij keek mij aan of ik werkelijk imbeciel was dat ik dat vroeg. Het was een klein, lelijk plattelands kereltje. Zijn kleine priemende bruine ogen stonden dicht tegen elkaar aan, enkel een smalle haakneus scheidde ze. Hij liep weg om z'n geit te halen.

Ik liep naar mijn hondje toe. Het zag er armoedig uit, mijn auto met alle deuren en luiken open en de straat ernaast bezaaid met tassen, zakken en rommel.
De griezel stuurde zijn hond mijn bolide in en moedigde hem aan om coke, weed or whatever te vinden. Het beest vond niks maar zijn dompteur bleef hem aanmoedigen. Uiteindelijk mocht hij de auto uit en sprong hij in mijn kofferbak.
Een collega kwam even kijken en zo stonden ze nog zeker vijf minuten geanimeerd te praten met de hond netjes zittend in mijn kofferruimte terwijl ik op afstand mijn meest minachtende blik stond te oefenen.
Het was afgelopen. Hij liep weg zonder mijn richting op te kijken. Hermann gaf mij het soort gebaar van 'opgerot'. Zijn arm hing laag en enkel zijn vingers bewogen kort en slechts een keer, naar voren.
'BENVENUTI IN ITALIA', schreeuwde het matrixbord in bloedrode kapitalen.

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Tradizioni I. Eten en drinken. (november 2009)

Als er een woord van toepassing is op Italië en zijn inwoners dan is het wel tradities. Er zijn veel categoriën tradities. Zo is er het tradionele koken. Al het andere dan wat la Mama klaarmaakt is op z'n minst minder lekker. Keukens uit andere regio's zijn absoluut minder goed en zuiver dan in de eigen omgeving. Om niet te spreken van het eten in andere landen! Dat is met recht vies, schifo!
Als de Italiaan al naar andere landen afreist, dan met diverse onmisbare boodschappen in z'n auto of koffer. Zeker is dat Parmigiana er altijd in te vinden is. Een dag zonder parmezaanse kaas is erger dan een dag met slagregens, aardbevingen of wat voor ellendigs dan ook.
Die traditionele keuken is per gebied(je) tamelijk beperkt in het aantal gerechten maar die zijn dan ook tot uiterste perfectie gerezen door zowel de meest geschikte ingrediënten (zelfs grassen van het land om het huis worden gebruikt) en de juiste bereidingswijze. Die zijn altijd perfect maar enkel als mamma of la nonna ze klaarmaakt, maken ze een Italiaan pas echt gelukkig.

Italianen zijn doorgaans erg op zichzelf gericht. Zowel op eigen land maar zelfs meer nog eigen regio, dorp, familie. Als uiterste kun je stellen: op het eigen lichaam.
Ze hebben altijd wat of wat gehad of ze voelen dat er wat gaat komen. Er is geen land ter wereld met zoveel apotheken. Geen land met zoveel zelfmedicatie. Iedere buurvrouw spuit ampullen in het achterste van de andere.
Sterker nog. Wat men drinkt heeft een directe functie die goed is voor een orgaan of ander lichaamsdeel. Zelden voor de geest trouwens.
Een kopje koffie, een aperitief, een digestief, de wijnen, de grappa's, het acqua. Alles.
Goed voor il stomacho, il cuore, le rene, je kan het zo gek niet bedenken of alles is ergens goed voor.

De traditie heeft ook een oude 'Enkhuizer Almanac'-methode. De eerste 12 dagen van het nieuwe jaar staan voor de 12 maanden van het komende jaar. Als de ochtend van 3 januari koud en nat is, zal het eerste deel van maart dat ook zijn, enzovoort. Directe oorzakelijke verbanden worden vaker gelegd. Als men iets nieuws eet - jawel zoiets gebeurt echt - en men kan de volgende dag wat moeilijker poepen, dan worden die twee voor eeuwig aan elkaar verbonden en zal men bij elke keer dat zoiets wordt aangeboden het netjes afwijzen met, jawel, verwijzing naar de moeilijke stoelgang. Een empirisch bewijs dat, in een kleine leefomgeving al snel tot feit verwordt.
Een vriendin van mij wilde geen zoetje want, zo zei ze: 'de vorige keer kreeg ik de dag erna hoofdpijn'. Dat ze na het vermaledijde zoetje nog zeven glazen grappa achteroversloeg had met die hoofdpijn niets uistaande: grappa is zuiver.
Als je voor het eten en drinken van allerlei lekkernijen een goed medisch excuus hebt en als je zoveel mogelijk in je ouderlijke omgeving blijft en dus moeder's pot eet, dan wordt je oud. Heel oud. De hoogste leeftijd van alle volken wordt in Italië gehaald. En als iemand na een lang leven van goddelijke lekkernijen en even goddelijke alcoholische drank (weliswaar met een medisch doel, maar tóch) uiteindelijk de pipa aan Marcello geeft, dan zijn er nog steeds mensen die durven zeggen dat zo iemand altijd verkeerd at. Hij werd maar negenentachtig. Salute!

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Een avond in onze bar op de piazza. (oktober 2009).

Mijn vriendinnen Ica, Erica en Roberta vroegen of ik ook kwam. Vanavond in onze nieuwe en enige bar. Tijdens het grote feest, het Barcarelvino-spektakel begin augustus, had Camillo de veldwachter, zijn bar geopend.
Ik had daarna wel een paar keer een biertje op het terrasje gedronken maar was nog niet lang genoeg binnen geweest om het miracolo te aanschouwen. Tenslotte was een dorp zonder mooie vrouwen en zonder zelfs maar een winkeltje nog leefbaar maar zonder bar was werkelijk afzien geweest.
En een miracolo was het. De enorme ruimte op de begane grond van het voormalige Malaspina paleis was omgetoverd in een sfeervol restaurantje. Camillo en zijn eega Roberta hadden het aanwezige antiek aangevuld met prachtige lampen en eenvoudige maar eerlijke tafels en stoelen. Het was smaakvol ingericht en niet, zoals vaak in Italië, kitcherig. Hier geen plastic kreeften aan de muur of TL buizen als sfeerverlichting. De gewelfde ruimte met zijn twee dikke pilaren en cotto vloer was slechts aangevuld met het meubilair en antieke accessoires.

Camillo is onze dorpsagent annex karaokezanger. Dat laatste doet hij ook op feestjes en partijtjes elders in onze zona. Het was groot landelijk nieuws toen de carabinieri hem eerder dit jaar betrapten op weg naar een schnabbel in zijn dienstpanda. Hij werd voor een maand geschorst en gebruikte die tijd om z'n bar te timmeren. Hij bekeurt nooit iemand en is het vleesgeworden motto 'leven en laten leven'.
Zijn vrouw Roberta is een gespierde dame van midden veertig die al jaren actief is op haar computer met websites maken enzo. Ze rijdt op een flinke motorscooter en is duidelijk 'niet van hier'. 'Uit Liguria', beantwoordde Ica mijn vraag.

'Ica, ik heb je sigaretten en aansteker gevonden die je de vorige keer vergat hier'. Camillo stond aan ons tafeltje. 'De sigaretten heb ik natuurlijk opgerookt maar de aansteker moet nog ergens in mijn auto liggen. Die zal ik straks even opzoeken'.
'Natuurlijk opgerookt', zei Erica met een gebaar dat de absurditeit van die actie bekrachtigde. 'Natuurlijk', vulde Roberta aan.
Dat is onze dorpsdiender ten voeten uit. Het verschil tussen mijn en dijn bepaalt hij zelf naargelang hem het beste uitkomt. Het maakt hem in elk geval wel erg menselijk en geen Sim met een politiepet op.

Na een fles Morellino di Scansano te hebben geopend en gezamenlijk proosten kwam zoals altijd de discussie tussen ons flink op gang. En mocht die even stilvallen dan is het simpel noemen van de naam 'Berlusconi' genoeg om hem weer voor een uur aan te slingeren.

Onderhand was de karaoke op gang gekomen en er waren wat mensen gekomen om de verdere avond hun zangkunsten ten gehore te brengen. Niet onverdienstelijk overigens.
Wij bespraken een komend feest in de aloude ridderzaal boven het etablissement. Het zou een feestje worden met oude foto's van inwoners van onze burcht. Idee en uitvoering waren van Roberta. Erica vroeg ons allemaal de beste film te kiezen om deze winter wekelijks in dezelfde zaal een film te draaien. Ik koos Fellini's La Strada, de tranentrekker bij uitstek over de troosteloosheid van het kermisbestaan van Giulietta Masina bij de bruut Anthony Quinn. Het was een van de eerste films die ik als kind op TV zag. Ik zal tien geweest zijn en had jarenlang meelij met de achtergelaten Giulietta.
Ica koos Full Metal Jacket van Stanley Kubrik. Ik gaf geen commentaar maar vroeg me wel af of je daarmee de oude besjes in ons dorp een plezier deed.
Zo maakten we een lijst van tien films die de komende winteravonden wat gezelliger zouden gaan maken.

De eerste avond in 'onze' bar is goed bevallen. Zeker het feit dat ik na de vele drank alleen maar naar beneden hoefde te lopen om thuis te komen smaakte naar meer.

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

La Festa. (augustus 2009)

'Kinderen voor kinderen' had ineens een andere betekenis. Er waren er wel zes. Amper zestien jaar oud, schatte ik, en al achter de kinderwagen. Meisjes van amper veertien met hun oudere lovers. Kussend in de donkere hoekjes van de torre maar ook, later op de avond, midden op de piazza. Zij zullen, als het meezit (of tegen voor de realisten) volgend jaar of het jaar daarna hun kroost voortduwen. Gelukkig is er altijd la nonna.

Mooie vrouwen maar veelal niet zo mooie. Mannen en jongens, moeders en oma's. Van alle leeftijden waren ze uit de gehuchten en eenzame boerderijen uit de omgeving gekomen voor het jaarlijkse feest. Het was een bonte stoet die, ik zat op de trappen van de kerk, aan mij voorbij trok. Jeroen Bosch was er niks bij. Dikke, dunne, blonde, gitzwarte en grijze hoofden. Familes, gezinnen, vrienden en stellen. Ouderen en jongelui, allen op chique. Daartussen de kinderen met ballonnen. Bekenden die elkaar groetten. Narren op stelten. De dorpsgekken die de avond van het jaar hadden en serieus genomen werden.

Het feest, Bancarel'vino, was weer in z'n oude glorie hersteld sinds de burgemeester het vorig jaar uit handen gegeven had aan Slow Food. Die maakten er een besloten feestje voor hun leden uit Milaan en Rome van en iedereen uit de regio was voor niets naar ons dorp gekomen.
Daarna hadden de bewoners de giunta ter verantwoording geroepen en het was er hectisch aan toe gegaan. De burgemeester en zijn loco moesten diep door het stof. Ik was er ook. Nieuwsgierig naar hoe het zou aflopen.
Ze hadden woord gehouden. Dit jaar was een feest als van ouds met de prijsuitreikingen voor 'beste wijn' en 'beste wijnboek'. Met toespraken en sjerpen. Met wijnproeverijen en eten. Met muziek en dansen. Bellenblazen en poppenkast voor de bimbi. Gelukkig waren alle omwonenden weer naar hun capoluogo gekomen.

Ik keek naar de lange, jonge benen onder de hotpants. Nog zo gaaf en mooi, vormeloos door hun jeugd. Elke keer als zo'n meisje voorbijliep zag ik die benen in amazonezit achter op een motor, slalommend met honderdvijftig tussen de auto's op de statale .
V-maxen met nog geen 100 gram textiel op je lijf. Iedereen kent wel iemand die zijn tijd in een rolstoel of instituut moet uitzitten. Zelfs de vrouw van de vigile scheurt op haar motorscooter over de weg met de wind door haar haren, ja oksels en hoofd.
Italië is als spiegel waarin je enkel schoonheid ziet maar waarin het mooie meisjesgezicht soms ineens in dat van een rimpelige oude, tandenloze heks verandert.

Het is feest en iedereen is blij, danst en drinkt. De dorpsdienders drinken hun bier in uniform bij de nieuwe kroeg van hun collega. En dan, alsof een in het water dansende octopus door een harpoenschot geraakt wordt, maakt een knallend vuurwerk een einde aan het leven van de Bancarel'vino. De piazza's lopen leeg. De tentakels in de straatjes waar de locale specialiteiten verkocht worden schokken wat na door vertrekkende gasten die nog snel een kaasje of wat worst kopen. Het feestbeest is dood.
Als ik naar huis wandel is het stil. Alle mensen zijn vertrokken. Ik heb mijn dorp weer terug.

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

Exit Erica. (juli 2009)

Een groot deel van de bewoners van ons dorp was aanwezig. Niet dat de kleine kerk van San Martino uitpuilde want ons dorp heeft minder dan 100 inwoners. De kist met daarin wat restte van de eens zo fiere Erica, stond in het middenpad met een plastic bedekking van bloemen met een lint. Toen ik daar stond dacht ik nog dat ze echt waren trouwens. Op het lint prijkten de namen van de achterneef, zijn vrouw en zijn - niet haar - dochter. Toen de kist het graf in getakeld werd pakte iemand het ijzeren frame met de bloemen en het lint met één zwaai van zijn hand van de kist waarbij het ding zelfs even op z'n kop hing. Het was duidelijk dat het nep was.

Don Biasini begon met de inleiding over het lange leven van 'onze zuster Erica' en ik keek de kerk rond om te zien wie er waren en meer nog, wie er niet waren. Dat gaf de sympathiën tijdens haar leven weer want iedereen had haar gekend. Ze had haar leven lang in het kleine huisje, vlak bij de piazza, gewoond.
Mijn achterbuurvrouw, noch haar dochter waren gekomen. Ze waren wel thuis geweest want ik had hen gezien vanmorgen. De hele familie van de bar ontbrak. De oude Attiglio ontbrak. Van sommige echtparen was de vrouwelijke helft wel present, de mannen waren gewoon aan hun werk gebleven. Ze werken voor zichzelf als houtvesters en hadden dus best kunnen komen want de begrafenis was om 11.00 uur en ze zouden sowieso om 12.00 uur naar huis komen voor het pranzo. Sympathiën dus.

Ik kende Erica de laatste 7 jaar van haar leven. Een fractie van de 88 jaren die ze gesleten had als ongehuwde - het gonsde dat ze nog altijd onbevlekt was - verstelnaaister, althans zo vertelde de achterneef dat op mijn vraag wat voor werk ze gedaan had.
Zij was een blankwitte, erudiete vrouw geweest die zich met gratie voorover boog als ze vroeg of ze mijn hond Dante een kusje op z'n hoofd mocht geven. Uit al haar bewegingen sprak bescheidenheid. Ze was zeer slank, bijna mager, haar hoofd was smal en haar witte haar was strak langs haar hoofd in een wrap gestoken. Ik gaf haar altijd een hand. Haar hand was lang, smal en ivoorwit geweest net als haar gezicht en benen. Alsof er wit bloed door haar aders stroomde.
'Erica, come vai?', was mijn vaste vraag geweest. Hoe gaat het?
'Uh, mi difendo', haar vaste antwoord. Ze stelde zich teweer. Waartegen was duidelijk: tegen de aftakeling, de eenzaamheid en last but not least, de dood.
Toen las ze nog elke dag de krant op haar kleine terrasje en vaak dacht ik dat ze misschien wel de enige was die dat deed hier waar het dagelijkse nieuws niemand een jota interesseert.
Tot voor een dik jaar was ze, weliswaar met een steeds slechter wordend geheugen, in Mulazzo blijven wonen en hadden de overburen, Antonietta en haar moeder Tilde, haar een beetje verzorgd en op haar gepast. Ik dacht wel eens dat, als ze mijn overbuurvrouw was geweest, ik met plezier hetzelfde zou hebben gedaan. Zo'n zoete uitstraling had Erica gehad.

'Onze zuster Erica heeft geen kinderen gekregen in haar lange leven hier op aarde…' Don Biasini was moe, hij had zijn handen met laatste krachten ten hemel geheven en ze leken als dode vogels naar beneden te vallen. Het was vast niet zijn eerste dienst vandaag en misschien had hij er nog wel meer vanmiddag. De gemeente telt tenslotte 16 begraafplaatsen voor zijn 2800 meest stokoude, bewoners van de 32 frazioni, gehuchten. Er is voor iedereen plaats en voordringen is dus niet nodig. Een wat betere planning zou Don Biasini zeer welkom zijn.

Het dorp is al jaren aan het sterven en alhoewel sommige oude vrouwen dat nog aardig kunnen rekken, zullen ze er toch binnenkort aan moeten geloven. Don Biasini zal ze allemaal aan de hemelpoort moeten afleveren voorzien van een goed woordje wat in het onderhavige geval niet al te moeilijk was.

Omdat Erica niet getrouwd was geweest, haar broer haar jaren geleden al was vooruitgegaan naar het door Don Biasini meermalen aangehaalde Paradiso, was cugino Franco de enige erfgenaam. Samen met zijn eega en zijn dochter Ilaria natuurlijk.
In Italië is het gebruikelijk dat erfgenamen, nipoti, lang voordat iemand overleden is, zich al eigenaar van een huis of zaak noemen. Zo ook hier. Al een paar jaar was Franco bezig geweest het huisje van Erica, hij noemde het 'mia casa', op te knappen. Zeer precies werden de kozijnen geschuurd en van vele laklagen voorzien. Binnen werd van alles opgekalefaterd. In mijn naïviteit dacht ik nog 'wat aardig dat hij dat voor zijn oudtante allemaal opknapt'. Die oudtante interesseerde hem minder dan ik dacht zoals later zou blijken want toen alles klaar was en Erica maar niet doodging, werd hij ongedurig en liet haar naar een verzorgingshuis overbrengen. Zo kon hij, hij liep ook al tegen de zeventig, nog een paar jaar genieten van het huisje bij de piazza, Zijn echtgenote volgde de wat vreemde Franco devoot in alles, dat was duidelijk.
En de dochter, Ilaria? Die stond smaakvol gekleed aan het graf en huilde als enige. Ze had oprecht verdriet. Haar vader stond er met zijn armen over elkaar naast alsof hij naar een tennismatch keek die hem niet snel genoeg over kon zijn.
Ik kende Ilaria een beetje maar had haar al een tijd niet meer gezien. Als ze af en toe in town was, kwam ze soms bij me en praatten we tot diep in de nacht op mijn terras. Ze was eind twintig en een mooie meid in haar lage jeans met blond haar en babyvet. Ze was ook wat dromerig. Het was zo'n avond dat ze vertelde over haar jeugd, die ze in La Spezia doorgebracht had. Haar vader was maar kort met haar moeder getrouwd geweest. Zij werd in de straat waar ze woonde gepest. De hele lagereschooltijd werd ze nageroepen. Haar moeder werd hoer genoemd en zij hoerendochter. En waarom? Omdat ze niet als mens, cristiano, gezien werd. Ze was nooit gedoopt. Cristiano en umano zijn synoniemen in Italië, althans voor velen.
Haar escape in al die nare jaren was het verblijf tijdens de zomervakanties bij haar verre tante in de Lunigiana geweest. Later had ze bouwkunde gestudeerd en nu werkt ze als zelfstandig ontwikkelaar van nieuwe dorpscentra.
Nu stond ze daar als een volwassen vrouw, zonder babyvet en met haar haar in dezelfde wrap als haar tante, te huilen. Ik condoleerde haar en sprak haar kort. Ze moest die middag nog terug naar het noorden.

Die avond at ik met vriendinnen in het Chalet. Geen toerist zou het ooit vinden maar de keuken is traditioneel en tongstrelend. Het is een van die typisch Italiaanse eigenaardigheden. Een Circolo Recreativo. Een soort clubhuis waar bij de ingang staat dat alleen leden naar binnen mogen. Daar wordt nog voor een redelijke prijs het beste zelfgemaakte eten op tafel gezet. Ze zijn niet aan regels gebonden en betalen geen belasting. Bij het Chalet moet je een dag vooraf zeggen wat je wilt eten omdat de antipasti en pasta dan in de juiste hoeveelheden worden gemaakt.

Mijn vriendinnen hebben ook een leven lang in mijn dorp gewoond en hebben Erica allen goed gekend. Ik vroeg hen naar het beroep dat Erica tijdens haar leven uitgeoefend had. 'Erica? Die heeft niets gedaan. Een oom had ooit een pensioen voor haar geregeld als naaister maar een naald heeft ze nooit vastgehouden. Nee, een naald heeft Erica nooit vastgehouden!' Ze waren het er allen over eens geweest. Niemand overigens die het nodig vond om verder iets over die gang van zaken te zeggen. Een oom had een invaliditeitspensioen geregeld, gewoon een feit alsof het een eettafel of tv betrof die hij geregeld had.
Ik heb er ook maar niet naar gevraagd, ik weet zo langzamerhand wel waar Abramo de senape haalt.

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

Caffé Bellotti. (mei 2009)

Op de Piazza della Repubblica in Pontremoli zijn twee bijzondere café's: Bellotti (1883) en Degli Svizzeri. De laatste is daar sinds 1842 en het interieur is uit het begin van de twintigste eeuw; typisch Jügendstil, bij ons ook Art Nouveau genoemd maar in Italië steevast Stile Liberty geheten. Degli (bij de) Zwitsers is het goed gebakjes eten. Hun bakkerij is beroemd en het zelfgemaakte ijs in tig smaken mondwaterend. Het belangrijkste product is een specialiteit uit onze zona, de Lunigiana: de Spongata.
Deze stevige koek is voor Pontremoli wat de Panforte voor Siena is, dus de Svizzeri zijn de Sapori van Pontremoli (www.aichta.com).

Oorspronkelijk werden deze koeken in apotheken gemaakt en verkocht want zoals alle eten en drinken gaat het de Italianen niet om voeding maar vooral om de geneeskrachtige eigenschappen van het eten.
Het terrasje van de Svizzeri behelst slechts enkele tafeltjes tussen de pilaren van de facciata van het municipio, het stadhuis.

Caffé Bellotti (www.caffebellotti.it) daarentegen heeft, als bv. de prijsuitreiking van de Premio Bancarello (de prestigieuze literatuurprijs) is, een enorm terras. Het is dé plaats om je caffè en aperitief te drinken. Bellotti heeft ook een ijssalon. Tegenover de oude klokkentoren uit 1322 van de dom (Piazza del Duomo) en naast de ijstoonbank van de Svizzeri. Je kan daar je cono kopen en op hun terras opeten en, natuurlijk, is het niet toegestaan ijsjes van de Helvetische concurrent daar te nuttigen.

 

Woensdags en zaterdags is het markt op de twee piazza's van Pontremoli. In de hete zomermaanden zit ik dan een uurtje op het terras van Bellotti op mijn gegrilde kip te wachten en geniet van de bewoners uit de omliggende gehuchten en dorpen die de markt als hun Hema beschouwen. Op zo'n Italiaanse markt word je ook niet belazerd want niet alleen de klanten maar ook de kraamhouders komen er hun leven lang. Men kent elkaar en men kan van elkaar op aan.
Ik zit dan, met Dante aan mijn voeten, aan een espresso en geniet. Ik geniet van de oude vrouwen met kinderen en kleinkinderen die sandaaltjes kopen - Bellotti is vlak bij de schoenenkraam en de Chinese kledingkraam - en van de oude mannen in zondagse kleren die chagrijnig kijken en het helemaal niks vinden om met hun vrouwen over de markt te wandelen. Echte kerels doen dat niet, ook niet als ze oud zijn! Ik geniet ook van de ongetrouwde meisjes die nog blij en onbevangen zijn en waarschijnlijk hoge verwachtingen hebben van de sleur en treur van het eeuwigdurende huwelijk dat ze rondom zouden kunnen aanschouwen hadden ze daar oog voor. Nog een paar jaar en ze zijn gezien!

Terwijl de bezoekers en de standhouders zich constant langs mijn vaste tafeltje wringen om hun plas te doen bij het enige toilet, dat van Bellotti, voel ik hoe gelukkig zo'n marktdag me maakt. Zo'n dag staat in mijn top tien van gelukzaligheid, niet in het minst vanwege de buit. Een versgegrilde kip en pane di Parma, droog brood van harde tarwe.

's Middags om een uur of vier rijd ik soms nog even met Dante naar de piazza, naar Bellotti. Ik neem dan, na een ijsje, een paar Campari-soda's en samen eten wij de bijlagen als chips, pinda's en weliswaar alleen voor mij, de olijven. Dan komen ook de inwoners, nog wat slaperig, hun huizen uit voor een caffè. Ik zie altijd bekenden en na een paar jaar mijn aperitief hier nemen, kent iedereen me maar niet iedereen groet me. Pontremoli is een stad. Een kleine stad maar met het platteland van de omliggende streek heeft het geen voeling. Stadsmensen voelen zich beschaafder en inderdaad kleden ze zich ook beter voor de gelegenheid. De contadini laten zich dan ook om deze tijd nooit in de stad zien.

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~

Van oude mensen..... (mei 2009)

Met regelmaat wandelt hij weer door ons dorp. Weliswaar geholpen door een stok maar verder zoals altijd met strohoed of felrood petje op. Michelino brak een paar jaar geleden, vlak voor mijn huis, zijn enkel. Een gecompliceerde breuk, het bot stak uit zijn broek waarin hij onderhand een plas had gedaan toen we hem, met vier man, op een rugplank naar beneden zeulden.
Omdat hij ruim in de tachtig was had ik niet gedacht dat hij ooit nog zijn middagwandelingetje door onze steile, smalle stegen zou maken. Wel zag ik hem vanaf mijn terras rond zijn huisje struinen. Eerst met twee krukken, toen met een stok. Vorig jaar ben ik nog een paar keer zijn wijn gaan proeven. Hij had de winter ervoor een van zijn twee zoons verloren aan een longontsteking. Het was de wijn 'voor die jongen' geweest. Michelino vroeg me zeker vier keer 'Hoe vind je hem? Lekker hè? Ik heb hem speciaal voor die jongen gemaakt. Om hem wat zoeter te maken heb ik druiven gekocht en bijgemengd.'
Hij had het steeds over die jongen maar enig gevoel van triestheid kon ik niet bespeuren. Gelatenheid. Het steeds maar constateren van een feit, dat wel.
In elk geval heeft 'die jongen' wat gemist aan die wijn. Sterk en verrukkelijk. Na twee glazen op mijn wankele Vespa door de steegjes naar beneden scheuren werd zoiets als na de apres ski door het bos naar het dorp afdalen.

Na de oorlog was Michelino naar Parma gegaan om te werken. Hij had er een huis gehuurd waar hij nog steeds met zijn veel jongere vrouw woont. Het huisje net buiten Mulazzo, onder de borgo, had hij later gekocht samen met zijn zuster die het huisje ernaast kocht. Hij heeft het kleinste optrekje, een keukentje, slaapkamertje en minibadkamer. Het terrasje fungeert als woonkamer, als het niet regent tenminste want dan is de gang woonkamer.
Hij is in de borgo geboren. Gedurende de oorlog heeft hij in het verzet gezeten. Hij en zijn kornuiten hadden ternauwernood kunnen verhinderen dat Mulazzo werd platgebrand. Omdat de Duitsers het verzet niet konden vinden was dat het plan geweest.
Veel meer kreeg ik niet uit hem.

Ik praat graag met hem evenals met Luciana die tegen de negentig loopt en die ze ook allemaal nog op een rijtje heeft.
Vanmiddag nog toen ik met Dante een rondje liep sprak ik met de drie oude dames op de piazza. Luciana, die elk jaar verder lijkt te krimpen, zit daar altijd met de moeder van de vigile uit een vorig verhaal en de moeder van de gemelle, de tweelingzusjes die ballerina's waren en nooit van elkaar gescheiden zijn geweest.
'Zij weet alles nog. Ik ben het allemaal vergeten. Ik ben ook stokdoof.' De moeder van de tweeling is heel vriendelijk maar enige communicatie is onmogelijk. De moeder van de veldwachter is wel bij de tijd maar heeft nooit iets te melden. Alleen Luciana is een feest om mee te praten. Ze is, als ik het goed heb, zevenentachtig. Toen ik haar een paar jaar terug vroeg om wat foto's van me te maken op mijn Vespa, pakte ze mijn Ixusje aan alsof ze nooit anders deed en maakte de foto's. 'Hoe kan ik zien of ze gelukt zijn?', vroeg ze toen ze me de camera teruggaf.

Bij het grote feest van Mulazzo zat ik eens een paar uur naast haar op de trap van de kerk. Iedereen moet daar langs. De bezoekers komen van heinde en verre en iedereen kent haar. Het 'Ciao Luciana! Come vai?' was niet van de lucht. Ze kent iedereen van naam en begroette vanmiddag mijn hond die al de hoek om was waar de dames zaten met 'Ciao Dante!'

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~

 

Korte column. (begin mei 2009)

Je komt er niet omheen om over Berlusconi te schrijven maar voor mij is elk woord aan deze pias gespendeerd, een woord teveel.
Wat hij ook doet of zegt, gekker heb ik het nog niet gehoord. Zelfs Chavez of Kim Jung Il zijn brave schooljongetjes vergeleken met dit schertsfiguur.

En, hoe denken de Italianen over hem? Grotendeels als hun nationale held! Hij weet hoe het moet, niet voor niets is hij de rijkste man van het land! En die stommiteiten? Ach, hij is geen beroepspoliticus, zeggen ze dan.
Nee, Goddomme, hij is beroeps animateur! Hij was de paljas op cruiseschepen waar je intellectualiteit met een scheepslantaarntje moet zoeken.
Nu is zijn publiek een land met bijna 70 miljoen inwoners! Hij speelt een grote rol in de wereld, slijmen zijn aanhangers!

Il cavaliere, zoals hij door elke krant genoemd wordt, heeft het beter voor elkaar dan illustere voorgangers als bv. Mussolini.
Ook heeft hij geen woordvoerders, mediatrainers of spindoctors nodig. Hij doet het allemaal zelf. In zijn eigen media en met zelfaangeleerde gebaartjes en grimasjes die na jarenlange cruises gegarandeerd werken..
En de onpartijdige media? Die bestaan niet. Als ze anders schrijven dan de amuzante werkelijkheid van het kleine, kale, enge mannetje, zijn ze links en zit er dus een politieke reden achter hun visie. Zelfs zijn vrouw, die als eerste het zinkende varende paleis, de rug toekeert, is beïnvloed door links, zegt hij.
Zinkende schip?
Jawel, hij is 72 en heeft af en toe al een toevalletje gehad. Zijn obsessie voor jonge meiden zal hem zeker fataal worden. Zijn geestelijke aftakeling is in volle gang en een oud Chinees spreekwoord zegt dat na de geest het lichaam altijd volgt.
En zijn partij? Ach mensen als hij hebben geen partij en moeten daar ook niets van hebben. Zij zijn de sterren en na hun uitdoven is er niets meer.
Wat overblijft is een mooi land met inwoners die op zoek gaan naar een nieuw idool. Misschien moesten ze maar een X-Factor houden voor een nieuwe premier. Dan is tenminste duidelijk dat het om de uitstraling en niet om de inhoud gaat.

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~

 

Penny Wise.

In een vorig artikel schreef ik over de troosteloosheid van de supermarktjes van Penny Market. Deze Duitse keten is bij ons onbekend maar is soortgelijk aan Lidl en Aldi. De Penny uitstraling was armoe. Niet alleen de presentatie en sommige producten als vlees en vis maar ook de bezoekers. Ik kocht er enkel de koffiebonen en rende dan de tent uit.
Vorige week ging ik dus weer voor de koffie en probeerde via de uitgang, die voordat ik naar NL vertrok nog de ingang was, naar binnen te komen. Dat was het eerste teken dat er iets veranderd was.
Binnen kwam ik direct in de groente-afdeling. Nu was die misschien nog het enige dat wel mooi was. Er werd een koude, vochtige mist over de verse groenten uitgeblazen die alles fris deed lijken.
Nu was de groente-afdeling veranderd in een groente-paradijs.
Zelden zag ik zulke mooie groenten die zo mooi gepresenteerd werden, en dat tegen bijna niks.
Daarachter was de koelwand met de meest luxe producten die te koop zijn. Delicatessen, kazen, vleeswaren, worsten, ik kon mijn ogen niet geloven.
Kortom het lelijke eendje was een zwaan geworden waaraan de tegenoverliggende Lidl niet kon tippen. Ik kocht dus het meeste wat ik nodig had - en wat ik niet nodig had maar waarvan ik de verleiding niet kon weerstaan - bij Penny. Pasteitjes met zalm en kaviaar, wilde asperges, gerookte zalm, grappa van prosecco-druiven, prachtige kip, Toscaans brood zonder zout dat een week lang eetbaar blijft en natuurlijk mijn koffie.
Bij de Lidl vulde ik de rest van mijn lijstje aan en tenslotte ging ik nog langs de SuperConad. Die heeft de mooiste vleeswarenwafdeling van de regio waar ik altijd porchetta, tacchino en lardo koop. De medewerkers in onberispelijk witte jassen met blauwe handschoenen aan, pakken geen plakje met hun blote vingers beet. Toch gebruiken ze, ten overvloede (?) nog een roestvast stalen plakjespakketje om de plakjes van de snijmachine (Van Berkels Patent) te pakken en op het papier te leggen. Hygiene ten top dus zoals ook in de hermetisch afgesloten slagerijen waar je via een glaswand zicht op hebt. De cadavers worden daar uitgebeend en verpakt en de geprijsde eindproducten worden dan door een soort 'omloopzuster' van de snijtafels naar de koeltoonbank gebracht. Geen bacterie of virusje anders dan van de slager zelf kan erbij komen en ook daar is in voorzien; ze zijn beter ingepakt dan een hersenchirurg.

Overigens tipte ik de beroemde Jumbo over het rvs plakkenpakketje omdat ik het niet fris vond dat de vliesdunne plakjes roastbeef met de blote handen werden beetgepakt door de betreffende juffrouw. Omdat de plakjes zo dun waren moest ze elk plakje twee tot drie keer beetpakken om netjes op het papier te leggen. Iedereen weet dat de grote oppervlakte van het vlees genoeg heeft aan een enkel hitsig e-coli-paartje om dagenlang de race te krijgen.
Het ontluisterende antwoord via de mail, van Jumbo was dat 'onze dames veelvuldig hun handen wassen…'.
'So kan het ook' zegt de bekende, net zo Brabants als de Jumbo, reklamejuffrouw van de SNS-bank.

 

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~

 

l'Olandese è tornato. (april 2009)

Een paar dagen geleden ben ik in Mulazzo aangekomen. Het was 27 graden en de zon scheen nog toen ik om half zes mijn auto parkeerde en met Dante naar ons huis liep.
Daarna begon het te regenen, onweren, hagelen en wat al niet voor ellende. Ook vandaag, zaterdag 18 april, is het niet veel soeps.
Mijn vriendin Ica was de eerste die ik opzocht; ik had de verkeerde sleutels meegenomen en kon mijn huis niet in. Ze was in tranen en de wanhoop voorbij. Haar moeder die haar een leven lang gepest en als slaaf gebruikt heeft, was nu zo gek als een deur geworden en liet haar de godganse dag opdraven. Ica is 62 en heeft gestudeerd en een leven lang geschiedenisles gegeven op hogere scholen. Haar hele leven werd en wordt in beslag genomen door haar moeder. Alles zou ze willen geven voor een woord van waardering of maar een vriendelijk woord. Het is slechts wachten - en hopen - op haar dood die vooralsnog niet in het verschiet ligt. Mamma gaat elke middag langs de weg wandelen en naar de kroeg. De tanige, blonde vrouw kom je altijd tegen om een uur of vier. Als ze op de terugweg is bieden dorpsbewoners haar een lift aan maar die weigert ze categorisch; haar dochter moet haar ophalen; waar heb je anders een dochter voor?
Ica wilde een badante voor haar moeder. Badante's zijn typisch Italiaans. Doorgaans uit arme oostbloklanden afkomstige lieve meisjes van rond de twintig die dag en nacht voor ouderen zorgen. Een karig loon met kost en inwoning staat tegenover het inleveren van je jonge leven om slaaf te worden van oud wijf. Met geld kun je alles kopen.
Haar moeder zag, ondanks dat ze niet helemaal tof meer is, de ernst van de situatie in. Ica zou de dans ontspringen. Ze zou Ica niet meer tot last kunnen zijn en als ze een enkel doel in haar leven had gehad was het Ica te pesten.
Het is duidelijk dat die badante er nooit gaat komen.

Op mijn rondje rond het dorp klopte ik bij Roberta op de deur.
'Wie is daar?' dat riep ze nooit. 'Sinds de crisis zijn er slechte mensen op rooftocht!' was haar verklaring.
Haar nieuwtje: Camillo is aangeklaagd. Hij was met zijn dienstauto betrapt toen hij naar een karaoke avond ging.
Ik vond het tamelijk onbelangrijk. Camillo was onze vigile, onze veldwachter. Een prettige rondbuikige, zeer vlotte kerel. Een van de weinige 'normale' mensen in onze burcht. Hij woont in het mooiste huis van Mulazzo, het Palazzo Malaspina op de piazza. Ooit het paleis van de heerser over dit gebied in Toscane. Meer dan 600 jaar trouwens.
Ik zei Roberta dat ik zo'n overtreding wel mee vond vallen maar volgens haar was het bloedserieus. natuurlijk, Camillo was niet haar vriend. Tenslotte had hij haar onder meer aangegeven wegens het omzagen van een dode struik bij het beeld van Dante (ook in de krant gestaan) en had zijn vrouw haar proberen te wurgen terwijl hij daarbij had staan te lachen maar zij leek zonder rancune (de rechter van het Tribunale di Pontremoli, liet in het midden wie de schermutseling begonnen zou zijn).

Ik ken Camillo als een hulpvaardige dorpsagent die een pittige vrouw heeft en karaoke zingt op feesten, partijen en jaarmarkten. Tijdens het vier dagen durende dorpsfeest in Mulazzo (Bancarel'vino), is zijn cantine een bar en staat zijn wat trieste dochter achter de bar.
Volgens velen heeft hij in zijn jarenlange dienstverband nog nooit een bon uitgeschreven hetgeen hem op z'n minst de aardigste polizzotto van de streek maakt. Nu werd hij opgepakt door de carabinieri toen hij op een avond onderweg was naar een karaoke-schnabbel in z'n politie-Pandaatje.
Ik zou dit niet publiek maken op mijn blog als het niet publiek was. Het staat vandaag in de krant La Nazione met alle details. Gisteravond is de sanctie bepaald door een commissie onder leiding van burgemeester Sandro Donati van Mulazzo. Camillo wordt 30 dagen geschorst zonder loon. Hij moet gedurende die tijd vrijwilligerswerk doen bij de ambulancedienst. Daarna mag hij weer aan het werk doch er hangt hem nog een proces boven het hoofd dat hem de kop kan kosten.
De carabinieri is natuurlijk blij met deze 'vangst'. De paramilitairen liggen altijd al overhoop met de gemeentelijke veldwachters. Zij moeten alles volgens alle boekjes doen en mensen als Camillo hebben, voor iedereen zichtbaar, een luizenleven. Dat maakt jaloers. Ook veel inwoners zijn heimelijk blij dat Camillo eindelijk tegen een lamp gelopen is ook al is het om iets nogal onschuldigs. Zoals mijn buurman jaren terug al zei: 'Hij doet helemaal niks en ík betaal hem!'
Ik vroeg hem toen waarom uitgerekend hij het loon van Camillo moest betalen. Hij keek mij aan alsof hij dacht dat ik ze niet allemaal op een rijtje had…….

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~

Hoopvol het voorjaar in. ( februari 2009)

De rust lijkt enigermate teruggekeerd in de Italiaanse politiek met betrekking tot de polemiek over euthanasie. Nu krijgen de criminele allochtonen, de extra communitari, weer de volle aandacht. Iemand of iets moet er zijn om de dagelijkse collectieve ontevredenheid in goede banen te leiden.

Ondanks de financiële crisis zal ook dit jaar het voorjaar gewoon aanbreken, misschien wat later dan normaal. Ik heb een nieuw appartement gekocht in Nederland, kleiner en comfortabeler dan mijn hoek-rijtjeshuis met garage (die ik wel zal gaan missen). Om het nieuwe huis aantrekkelijk te maken ligt het op de veertiende etage met een 180 graden uitzicht op het zuiden. De verschillende klusbedrijven gaan hun laatste week in, dan zal alles achter de voordeur nieuw zijn van toiletpot tot keuken tot alle deuren en vloeren. Niet dat dat allemaal vanzelf ging maar nu lijkt het einde in zicht en kan ik gedeeltelijk verhuizen wat mij verlost van het keer op keer schoonmaken van mijn huidige huis, als er bezichtigingen zijn. De verkoop is nabij, houd ik mijzelf voor.

Mulazzo heeft een even koude winter gehad als wij in Nederland. Dat is de zoveelste koude winter op rij. Dat tezamen met de flinke aardbeving van december (5.1 Richter) zal mijn huis weer een beetje meer rimpels op het gelaat hebben gegeven. Ach, het staat er al honderden jaren dus een wintertje meer of minder zal het niet doen wegschrompelen, hoop ik toch.
Er staat het een en ander te gebeuren in Mulazzo. Nadat ik mijn boek aan burgemeester Donati overhandigde, met daarin de hartekreet om de straatjes van het lelijke cement te ontdoen, vertelde een gemeenteraadslid mij dat mijn straat - en alleen mijn straat - opnieuw in oude glorie hersteld zou worden. Het budget was al gereserveerd en het document dat ik zag, was getekend. Dat was eind september. Tot op heden, bijna maart, is vanzelfsprekend nog niets gebeurd maar ik heb hoop. Hoop heb ik ook wat betreft een andere hartekreet. Die voor een bar op de piazza. Tot de jaren zestig had Mulazzo vier bars in het dorp (buiten verschillende slagers, comestibleswinkels, bakkers en waterkokers). Sinds die tijd is er niets meer. Buiten de burcht zijn er 'al' isola felice' en 'il caracol', beide restaurants. Maar als je gewoon wat wilt drinken en even bijpraten om een uur of elf of half vier, kun je nergens naar toe. Het laatste winkeltje sloot april 2008 en dat lag onderaan mijn straat, aan de weg. Ik heb dus goede hoop dat mijn straat heel mooi wordt en dat ik een caffè op de piazza kan drinken dit jaar.

De hoop op een nieuwe, oude, lantaarn op de hoek van mijn huis heb ik opgegeven. Twee jaar lang ging ik elke maand langs bij de verantwoordelijke gemeentelijke geometra. Na vijftien keer te horen te hebben gekregen dat het 'volgende week' dan eindelijk zover zou zijn, heb ik geen vertrouwen meer. Dan weer zei hij 'Even wachten tot het regent dan hebben ze tijd om de oude lantaarns op te kalefateren', dan weer 'Het moét in juni, per forza, omdat we de straten gaan openbreken en al het electra ook gaan vervangen. Dat was twee jaar geleden en de lelijke lantaarn uit de no-nonsense-tijd van het Euro-communisme ontsiert nog immer mijn gevel.
Er zal ongetwijfeld een tijd komen, het neo-nihilisme misschien, dat hij weer hoog scoort!

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~

La Folla Totale II. (9 februari 2009)

Berlusconi: "Eluana is de enige Italiaanse die de doodstraf wacht".
Berlusconi: "Respecteer de wet of het is moord!"
Di Pietro: "Stem Nee, de stekker eruit trekken is een recht."
De paus: "Laten we haar samen bezoeken."
De vader: "Kom kijken wat er van haar geworden is."

Vandaag is een belangrijke dag, niet in het minst voor Eluana en haar familie en vrienden. De wet die vrijdag de Camera passeerde is vandaag bij de Senaat in stemming. Vooruitlopend heeft Il Cavaliere alvast een 'onderzoek' door de inspectie naar de kamer van Eluana later verrichten. De inspectie kwam tot de conclusie dat er geen gekwalificeerd personeel (lees medisch- en paramedisch) aanwezig was en heeft beslag op de kamer gelegd (!)
Eluana was omgeven door mensen die haar einde zo rustig en comfortabel mogelijk wilden maken.
Eluana is prooi van de jacht op macht geworden. Wie die wint heeft bewezen de sterkste te zijn. De Palio van Siena is er een computerspelletje bij. Dit is een strijd op en over leven en dood!

20.10 uur. Eluana is overleden. Na dik zeventien jaar heeft haar lichaam het begeven. Haar familie en vrienden kunnen eindelijk afscheid nemen van de ooit levenslustige Eluana. Voor hen is de lijdensweg ten einde en kan Eluana begraven worden.
De hel kan nu losbarsten. partijleiders roepen al moord en brand.
'Ze is niet overleden maar vermoord!', koppen Italiaanse kranten. De Telegraaf kopt vanavond fijngevoelig als altijd: 'Eluana Englaro heeft zeventien jaar nadat ze in een onontkoombaar coma raakte alsnog haar zin gekregen.'
In Italiaanse dagbladen las ik deze nog 'Hoe kunnen kinderen hun ouders nog vertrouwen als hun eigen vader beul en moordenaar van ze kan worden?'

Wordt ongetwijfeld, vervolgd, hoe ongepast, ongenuanceerd en vooral hoe ongevoelig ook.

Naschrift 12 maart 2009.

Beppino Englaro, de vader van Eluana die jarenlang voor haar waardige dood streed, is deze week tot 'Ereburger van de stad Florence' benoemd. Beppino die na de dood van z'n dochter gearresteerd is en onder moordverdenking staat krijgt dus ook waardering voor z'n onaflaatbare strijd voor euthanasie. Progressieve, weldenkende mensen verheffen hiermee voor het eerst hun stem voor verandering van de verstikkende Roomse starheid die door de regering trouwer dan trouw wordt gehandhaafd.

 

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~

 

La Folla Totale. ( 8 februari 2009)

Eluana is een symbool geworden. Een symbool van macht en kracht, van potere. Wie denkt de vader van Eluana wel dat hij is? Volgens de paus en Il Cavaliere is het gewoon een ordinaire moordenaar en dat wordt hem ook dagelijks voorgehouden. Volgens Berlusconi is er niets met haar aan de hand: 'Haar hersens werken en ze kan kinderen krijgen want ze menstrueert!' Deze woorden kwamen letterlijk eergisteren uit zijn mond. Daar heeft een normaal denkend mens niet van terug!
'Laat iedereen Eluana gaan zien!', zei de paus gisteren. Hoe komt zo'n oliebol erbij? Het moet niet gekker worden.

Gelukkig is er nog Napolitano die ze op een rijtje heeft: 'Niemand heeft het monopolie om te beschikken over leven en dood', zei hij doelend op il premier.
Hij weigerde het decreet te tekenen dat Berlusconi hem voor de neus hield. Hij heeft niet alleen respect voor de rechterlijke macht maar ook vindt hij dat wetten niet gericht mogen zijn op een enkel individu. Het vormt geen beletsel voor Il Cavaliere.
Een wet die het onthouden van voedsel en vocht aan incapabele mensen verbiedt zal morgen door de senaat worden aangenomen en daarmee wordt de kliniek in Udine dus strafbaar maar totdat de wet van kracht is zal men daar geen voeding meer toedienen.
'Hoe kan je een land regeren zonder decreten?', vroeg Berlusconi zich gisteren af. Wel, hij zou naar alle andere Europese regeringen kunnen kijken, decreten in vredestijd zijn net zo zeldzaam als truffels op de maan.

Het gaat natuurlijk al lang niet meer om dat prachtige meisje dat het verdient om, na zeventien jaar als een plantje 'levend' te zijn gehouden, rustig dit leven te verlaten. Hoe triest en naar ook.
Het gaat om de macht, wie is de sterkste? Wie maakt hier de dienst uit? Ik, Berlusconi, bepaal alles in dit land en de president is een schertsfiguur. Dat hij de paus aan zijn zijde vindt geeft hem zelfs een aureool boven de geverfde pruik. Wezenlijk en hoogstbelangrijk is het feit dat de rechter het versterven, wat wij passieve euthanasie noemen, heeft goedgekeurd. Il Cavaliere lacht dus ook de rechterlijke macht uit. Hij is machtiger dan alles en iedereen. Niets nieuws natuurlijk omdat zijn wetten, zoals ik al eerder meldde, vooral zijn persoonlijke leven beschermen en soms zover gaan dat hij slippertjes ongestraft kan uitvoeren waar Koning David nog straf voor kreeg. Ook hij plaatste de echtgenoot over zodat hij zijn handen en godweetwatnogmeer vrij had. Een wetswijziging laat dit ook nog ongestraft. Geen machtsmisbruik dus.
Dat hij zijn absolute macht wil demonstreren over de rug van de meest kwetsbare die zich niet kan verdedigen, laat zien dat hij over lijken gaat. Niettegenstaande dat hij dit hier juist probeert te verhinderen.

 

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~

 

Eluana moet blijven 'leven'!

De Telegraaf van 5 februari 2009 bericht:

"In Italië dreigt een constitutionele crisis te ontstaan om Eluana Englaro, de vrouw die na een ongeluk al zeventien jaar in een onomkeerbaar coma ligt. Haar vader heeft na een lang juridisch gevecht van de rechter toestemming gekregen om de kunstmatige voeding van zijn dochter te beëindigen.

Het kabinet-Berlusconi wil de euthanasie met een spoeddecreet tegenhouden. De linkse president Giorgio Napolitano zou 'perplex' zijn over dat plan en niet bereid zijn het decreet te tekenen, zo meldt de krant la Repubblica donderdag".

Dat Italiaanse leiders regelmatig decreten uitvaardigen om hun wil door te drukken en de kamer buitenspel te zetten is niets bijzonders. Dat een leider deze oekazes uitvaardigt om een enkel persoon iets te beletten is waarschijnlijk een novum in de wereld. En dat alles om de Paus en de gelovigen hun zin te geven en de arme Eluana en haar zorgzame vader hun rust niet te gunnen. Moord en brand schreeuwen ook mijn dorpsgenoten over de Nederlandse euthanasie op vroeggeborenen (haalde alle kranten) die geen enkele kans op enig leven hebben. Kindermoord!
Als Napolitano - die door Silvio ook in het verleden als een ondergeschikte behandeld werd - zijn poot stijf houdt en weigert dit decreet te bekrachtigen, gaat er werkelijk iets opzienbarends gebeuren. Zou Berlusconi zichzelf, net als Napoleon, tot staatshoofd uitroepen? We wachten af, er is haast bij want vandaag zou Eluana al geen voedsel meer krijgen. Wordt vervolgd.

 

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~

Telkens weer dat eten!

De Telegraaf van 3 februari 2009 schrijft:

"Italiaanse steden gaan kebabs, sushi en ander buitenlands eten van het menu schrappen om de culinaire traditie en eigenheid van Italiaans eten te waarborgen. Dat meldde onder meer de Italiaanse nieuwssite Virgilio Notizie zondag. Lucca en Milaan hebben het voortouw genomen.
Zo worden geen vergunningen meer afgegeven aan mensen die een zaak met buitenlands eten willen beginnen. Het is echter onduidelijk wat met 'buitenlands' wordt bedoeld, want Franse restaurants zouden wel getolereerd worden. De Sicilaanse keuken zou teveel Arabische invloeden bevatten en daarom ook op de zwarte lijst staan.
De regering van Silvio Berlusconi staat volledig achter de campagne. „Stop met het importeren van containerladingen vlees en vis van wie weet waar", zei de Italiaanse minister van Landbouw, Luca Zaia, die naar eigen zeggen nog nooit een kebab heeft gegeten. Hij geeft de voorkeur aan het eten van gerechten uit de streek Veneto, waar hij vandaan komt. „Ik weiger zelfs om ananas te eten."
Linkse politieke partijen en topkoks hebben de campagne al als gastronomisch racisme bestempeld." Tot zover de letterlijke Telegraaftekst.

Het Italiaanse eten, hoe heerlijk ook, is doordrenkt van nationalistische jus. Zoals wel meer door mij beschreven, gaat dat ver. Want nationalisme beperkt zich niet tot de landsgrenzen. Het zijn de grenzen van regioni, de regio's als Toscane, Umbrië etc. Maar het beperkt zich niet tot die grenzen het gaat tot in de zone, de streken. En binnen de streken gaat het om nog kleinenere gebieden en zelfs dorpen. Alleen het eten uit de eigen kleine omgeving is goed. Bereid met zelfgeteelde groenten en vlees van een lokaal geslacht rund, varken of kip of zelfgeschoten zwijn. In werkelijkheid gaat het nog ietsje verder. Alleen het eten van la nonna - oma - en als die dood is mamma, is lekker en gezond; al het andere laat een echte Italiaan liever aan zich voorbij gaan
Niet te vergeten de wijn trouwens; die van anderen is altijd minder goed dan de eigen Dat geldt niet alleen voor de smaak maar vooral het feit dat ieder ander rommel in de wijn doet maar 'die van ons gemaakt wordt van druiven'.

Hoe zo'n landbouwminister overigens zo'n onzin kan uitkramen is mij een raadsel. Alle varkens waar in de Emilia de prociutto, stinco en wat niet meer van gemaakt wordt, komen met vrachtwagens vol uit Nederland en dat geldt ook voor de kalveren. Dat kan je niet alleen op de autostrada zien maar ook op de uitgebreide etiquettering op elk stukje vlees in de supermarkt. Dus ook de osso buco en de vitellone zijn van allochtone kalfjes afkomstig.

 

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~

 

Paranoia? (1 februari 2009).

Gisteren berichtten de kranten over een fenomeen dat de achterdocht van vrijwel alle Italianen bevestigt en aanwakkert. Het bericht stelde dat er in een regio roodlichtcamera's geïnstalleerd waren bij stoplichten die zo afgesteld waren dat ze, na heel kort oranje, direct op rood sprongen. Op deze wijze werden vele duizenden onterecht op de bon geslingerd.

Iedereen had het altijd al gedacht; overheden kun je niet vertrouwen. Dat gevoel zit diep, heel diep. Zo diep dat het niet scherzend gebruikt wordt maar als een feit in gesprekken naar voren wordt gebracht. 'Mijn waterrrekening is veel te hoog!' 'Ze hebben er gewoon wat opgelegd, je weet toch dat je niet kunt vertrouwen!'
De paranoia is deel van het Italiaanse denken en ik als burger van een land met een, weliswaar doodsaaie, maar uiterst correcte en betrouwbare overheid, sta regelmatig versteld. Ik bestrijd zelfs hun opvattingen omdat ik diep geloof in het goede van de overheden.
Ik heb nu dus, bewezen, ongelijk!

Ik herinner me de doodserieuze discussie met buurman Romano van een paar jaar geleden. Ik had een rekening van tachtig Euro gehad van de Provincie. Omdat ik niet begreep waarvoor vroeg ik Romano of hij misschien wist wat de achtergrond van die nota was.
'Die sturen ze omdat je buitenlander bent. Gewoon om wat geld van je te stelen. Niks bijzonders.'
Gewoon een feit, niets opzienbarends dus.
'Hoe weten ze nou dat ik een buitenlander ben?', wierp ik tegen.
'Dat is toch duidelijk? Dat zien ze meteen, Lever. Welke Italiaan heet nu Lever?
'Dat kan niet waar zijn Romano! Dat bestaat niet!'
Romano belde meteen een kennis die iets met de Provincie deed. 'Hij krijgt een rekening van tachtig Euro. Dat is toch gewoon oplichting hè? Ja, ja, dacht ik ook, bedankt Michele.'
Tegen mij: 'Ja hoor, hij zegt het ook. Niet betalen.'

Natuurlijk ging dat er bij mij niet in. Dat Italië corrupt was OK maar het was toch nog geen Zimbabwe? Ik informeerde me dieper en vond uit dat de rekening sloeg op het feit dat het de Provincie had behaagd om mijn verwarmingsketel te controleren en dat ik die willekeurige keuring zelf moest betalen. Weliswaar een manier om werknemerskosten oneigenlijk te financieren maar geen bedrog. Hij had daadwerkelijk even naar de ketel gekeken volgens mijn buren. 'Un minuto solo', een telletje maar, maar toch.

Er staan rondom Pontremoli enkele AutoVelox flitspalen opgesteld. Ik kom er dagenlijks enkele tegen en rijd met de tellernaald op 60 Km/u langs de gluiperds. Behalve als er een Italiaan voor me rijdt, dan ben ik gedwongen de paal met 35 te passeren. Altijd dacht ik dat het wel erg overdreven was als je 50 mocht en er dan zo langzaam langskroop.
Nu weet ik dus wel beter. Je kunt dus zelfs (of juist) de Italiaanse overheid niet vertrouwen!

Twee dagen nadat ik dit artikel schreef lag de bon op mijn deurmat, of ik maar even Euro 168,00 wilde overmaken wegens roodlicht overtreding. Op de site kon ik meer te weten komen over mijn misdraging. En ja, ik was het echt.
Ik heb of zitten slapen of ook ik ben slachtoffer van de semaforo maffia!

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~

Puppy Love.

Dit gaat geheel en al over Dante. Nou ja, over mijn hond Dante dan. Italianen vinden zijn naam heel voornaam en eigenlijk niet passend voor een hond maar zij kennen Dante niet zoals ik hem ken.
Dante werd geboren in juli 2003. Onder het huis van Marilina, in de cantina, gaf Chicca het leven aan vijf blinde puppies. Drie vrouwtjes en twee mannetjes (in wording dan).
Toen ik - toen nog met mijn eega - ze voor het eerst zag waren ze al zes weken oud en foeilelijk. De twee reu'tjes waren herkenbaar aan hun moeilijke lopen waarbij ze hun bekken zo ver moesten draaien dat je zou denken dat ze niet in orde waren. We hadden overigens geen keuze meer, hij was door buurman Romano voor ons gereserveerd als laatste vrije pup.
Aan de zwarte tekening op zijn rug was hij te herkennen.
Twee keer gingen we hem bezoeken in de drekkige cantina. De derde keer namen we hem mee; dat was geen plek voor een jong en hulpbehoevend hondje, dachten wij.
Ik gaf Marilina een zak amandelkoekjes voor haar 'goede' zorgen en nam de kleine lieverd mee naar beneden, naar ons huis.
Zijn broertje Tommy was veel groter en had waarschijnlijk toen al zijn dominantie laten gelden door alles op te sabbelen wat de kleine Chicca aan borstvoeding te bieden had.

 

Ik had maanden daarvoor aan Romano gevraagd dat, als Chicca zwanger zou zijn, ik een pup van haar wilde. Zij was zo'n lief en intelligent teefje dat, als we haar niet zouden kunnen hebben, we een kind van haar wilden.

In de weken daarna kwam moeder Chicca vele malen per dag naar ons huis lopen om Dante, die zijn naam aan het witmarmeren beeld van de poeet op de piazza boven zijn geboorteplek, te danken heeft, borstvoeding en socialisatie te geven. Zoals gezegd, Chicca is een bijzondere hond!

Hoe verging het de sibblings van Dante? Zijn zusje Stella heeft een evengroot lijf als Dante gekregen en dezelfde lieve hondenkop maar haar pootjes zijn maar half zo lang. Ze heeft onderdak gevonden bij Mauro en Elisabetta in ons dorp Mulazzo. Dante kent haar goed.
Zijn andere zusje, Vicky, is door Romano uit Reggio Emilia, een andere dorpsbewoner geclaimd en aan zijn zoon en schoondochter cadeau gedaan. Vicky is net zo groot als Dante maar gladharig en beeldschoon. Ze won dan ook in 2003 op de hondententoonstelling zowel de prijs voor 'Beste Bastaardpup' alsook voor 'Beste Pup.. De twee bekers werden ons trots door Romano getoond. Vicky heeft ook kapsones. Toen ze met haar baasjes door ons straatje liep had ze haar hoofd hoog en liep ze statig de straat op naar boven terwijl Dante enthousiast blaffend haar aandacht vroeg keek ze zelfs niet zijn richting op; ze kende dat blafje misschien nog vanuit de cantina..

Dan is er Tommy, Dante's broertje. Tommy is bijna het evenbeeld van Dante alleen zijn bontjas is veel dikker. Zijn baasje Giuseppe is een vreemde man. Hij is een entertainer, hij zingt vanachter zijn computer met karaoke-muziek elk jaar op de piazza en hij neukt alles wat los en vast zit. Zijn vrouw Marisa was in die tijd alleengelaten door hem voor een moddervette maar jonge Albanese. In de jaren daarna zag ik hem steevast met een of ander jong wicht op de feesten verschijnen. Hij is ruim in de zestig en zij waren nauwelijks in de twintig. Het gaat mij niet aan maar Tommy was de dupe van dat alles. Marisa had niet veel met honden op en Tommy moest dus op het kleine balkonnetje zijn dagen slijten. Toen de eerste keer de winter viel heb ik Giuseppe nog stevig op het hart gedrukt dat Tommy een hok nodig had om te overleven. Hij heeft dat inderdaad gebouwd. Later, toen zijn laatste hormonen bezit van hem namen en Marisa mij vroeg om het huis te verkopen, werd het erger. Tommy zat maanden op het terras en het hok was te klein geworden. Vanuit Den Haag heb ik toen een vriendin gevraagd contact met de Lega, de hondenbescherming, op te nemen. Ik heb Marisa verschillende keren gebeld en haar op haar verantwoordelijkheid gewezen. Uiteindelijk is Tommy door Giuseppe in huis genomen in La Spezia. Afgelopen jaar kwam ik hem met een heel mooi onschuldig meisje tegen op het jaarfeest. Hij verzekerde me dat het met Tommy goedging. Het meisje stond er schaapachtig bij te kijken maar misschien keek ze altijd zo. Ik had er geen goed gevoel bij in elk geval.

Dan mist er een hondje van de vijf. Dat klopt. Dat is het moeilijkste verhaal. Er wonen in Mulazzo 's zomers enkele Fransen. Nazaten van geëmigreerde Mulazzezen. Ze spreken geen Italiaans en maken veelal een asociale indruk.
Zo is er een jonge vrouw die de godganse dag sigaretjes op haar dempeltje rookt en de peuken in een potje stopt dat, bomvol met peuken, maandenlang op die drempel blijft staan tot de volgende vakantie. Ik zie haar zo zitten, haar - mooie - benen opgetrokken en haar knieën hoger dan haar borsten. Met haar, jonge, jammergenoeg verlopen, ovale hoofd omzoomd met vettig halflang haar, straalt ze armoede en leegheid uit. Soms dacht ik weleens, 'je zou een lekker wijf kunnen zijn, je hebt alles maar die ellendige lege blik maakt je pathetisch'.
Anyway, zij nam het jonge teefje, het zusje van Dante. Misschien in opwelling van meeleven. Eerder misschien om haar hoop op een vrolijker leven te geven.
Zij nam het pupje al mee toen het eigenlijk te vroeg was; met een week of vijf. Ze moest toen weer terug naar haar Banlieu.
Je zou nog kunnen hopen op een prachtig kerstverhaal waarin zij opklaarde en de nieuwe Marianne werd en haar hondje nog lang en gelukkig leefde maar de werkelijkheid is altijd ellendiger.

Toen mijn buurvrouw Irene haar een jaar later naar haar hondje vroeg zei ze dat ze het puppie al onderweg naar hun thuis in Frankrijk in een bos uit de auto hadden gezet.

Daar word je stil van.

Daarvan komen tranen, ook na vier jaar, nog spontaan in mijn ogen.
Een lieverd als Dante of Stella helemaal alleen met vijf weken in een bos. Mijn God. Het wijf verdient alle ellende die ze uitstraalt en meer.
Gelukkig voor haar heb ik haar nooit meer gezien en hoop ik daar ook niet op.

Dante's - vermoedelijke - vader mag niet onvermeld blijven. Met grote waarschijnlijkheid was het de Duitse Herder van Roberta. Niet dat daar consensus over is, integendeel. Elke baas van een reu in en rondom het dorp, claimde het vaderschap van het mooie nestje van Chicca. Ook boospraat over Brutus, de herder, werd verspreid zoals 'weet je, het kan hem niet geweest zijn want -zachter nu - hij heeft maar één bal'. En 'Hij is er een van mijn hond Rasta! Ik heb het ze zelf zien doen!'

Een mooie hond heeft vele vaders, besefte ik.

En Dante? Dante is een heel lieve hond en bijzonder intelligent (van z'n moeder en van mij, hoop ik toch). Dante is een mooie hond maar vooral een lieve. Elke avond komt hij vijf minuten met me vrijen. Hij komt dan naar me toe en drukt zijn hoofd tegen mijn borst. We spelen, vechten en stoeien en vooral knuffelen. Hij is groot geworden, net zo groot als zijn broer Tommy.
De laatste twee jaar leef ik alleen met hem. Hij is het liefste en beste dat ik ooit ervaren heb. Samen leven we als vrienden, als vader en zoon, als baasje en hond. Ik realiseer me heel wel dat zijn leven door mij bepaald en begrensd wordt. Ik ben dus verantwoordelijk voor zijn well being en daar handel ik ook naar. Ik offer soms dingen op om maar bij hem te zijn en dat voelt dan dus niet als opofferen.
Elke dag wandelen we in Den Haag in het bos van Marlot. We doen boodschappen en vijf maanden per jaar zijn we in Mulazzo waar de tuin zijn domein is en iedereen hem kent.
Nooit had ik gedacht dat een hond zo iets bijzonder is. Nooit had ik ervaren wat puppy love inhoudt. Wel, nu weet ik dat dat het mooiste is dat dit leven te geven heeft. Onvoorwaardelijke liefde en dat van beide kanten. Waar vind je dat nog?

Ik zou als single op jacht moeten maar ik ben daar niet druk mee. Mijn lieve Dante maakt alle gevoelens in mij wakker zoals beschermen, verzorgen, liefhebben en niet al te moeilijk doen als er eens iets fout gaat. Ik ruim zonder gene zijn kots en andere troep op als hij eens wat mankeert en zijn gesnurk klinkt als muziek en geeft mij een voldaan gevoel.
Hij zal altijd op de eerste plaats komen. Ik zal hem een zo gelukkig mogelijk leven proberen te geven.
Ik ga nu slapen en weet dat Dante straks op de grond, tegen mijn bed aan, zal gaan liggen en, geloof het of niet, ik zing dan vaak nog even 'slaap hondje slaap..'.

 

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~

De Via Francigena.

De streek waar mijn huis staat was al heel vroeg bewoond en belangrijk. Weten doen we er weinig van, de prehistorie heet niet voor niets zo.
De steles die overal in de Lunigiana voorkomen en zelfs een eigen museum in Pontremoli hebben getuigen van, weliswaar primitieve, beschaving en kunst. De vierkanten torso's hebben hoofden in de vorm van een halve maan en rechte armpjes en borstjes alsof ze er met een ijsschepje zorgvuldig op gelegd zijn. Enkele jaren terug vonden wegwerkers bij Groppoli (Gem. Mulazzo) twee prachtexemplaren onder het asfalt. Ze staan nu in ons gemeentehuis.

Al voor onze jaartelling trokken handelaren uit het kustgebied met muilezels beladen met Middellandse-zeezout naar het noorden en doorkruisten daarbij de Lunigiana. Komend vanuit het zuiden zorgt de rivier de Magra ervoor dat de streek ontsloten wordt en in het noorden geven vele passen toegang tot de Povlakte-bewoners die zonder zout het vlees niet konden bewaren voor de winter.
Zo ontstond wat later de Via Francigena zou gaan heten, de pelgrimsweg van de heilige Franciscus die al 1400 jaar Rome met het Engelse Canterbury in Kent verbindt. De vroegere katholieke aartsbisschoppen van Canterbury namen deze route naar Rome om als zodanig door de paus ingezegend te worden .

De oude route - het is geen eenduidige weg - loopt dus langs de Magra rivier maar zowel links als rechts daarvan om in Pontremoli weer samen te komen. Pontremoli is de hoofdstad van de Lunigiana, Luni (bij Sarzana) de naamgever. Vanuit het noorden heette de route trouwens Via Roma in die periode.
Pontremoli zou zijn naam danken aan een onstabiele brug over de Magra of de Torrente Verde die daar samenstromen (ponte=brug, tremolo=trilling). De Romeinse bruggen die er nog zijn, zijn overigens van steen en dus stabiel. Het zou dus kunnen gaan om de doorwaadplaatsen die beschreven zijn die misschien ooit een soort hangbruggen gehad hebben of de ophaalbrug op onderstaande gravure van Pontremoli.

De officiele route gaat niet door mijn dorp Mulazzo maar de bewoners weten wel beter. Er ligt inderdaad een oude Romeinse brug in het dal achter het aquaduct en het pad daar is Romeins bestraat met grote, vlakke stenen.
De hedendaagse lopers, veel minder dan op de beroemde route van Sint Jacobus naar Compostella in Spanje, lopen altijd aan de overkant van de Magra. Daar is bij Malgrate nog het originele hospitium waar je tot op de dag van vandaag kunt slapen in piepkleine kamertjes met minuuscule badkamertjes. Op een enkel huis na is Malgrate nog precies zo als rond het jaar 1000.

Langs de weg van Pontremoli naar Aulla staat bij Filattiera een van de oudste en tegelijk ook mooiste kerken van Italië. De Pieve di Sorano staat er sinds het jaar 572 nog even nieuw bij alsof hij pas gebouwd is. De kerk is helemaal in natuursteen en is van een eenvoud die de latere kerken tot kitch maakt. Ondanks de eenvoud is bij de ronding van het schip, aan de buitenkant, toch het nodige kunstzinnige detail te zien. Dat is de mooiste kant van het gebouw, gezien vanaf de begraafplaats. De naaststaande campanile, de klokkentoren, is markant maar het ervaren oog ziet dat die toren, zoals bijna alle klokkentorens, van een ouder verdedigingswerk is en pas veel later door de kerk ingepalmd is. Aan de achterkant zie je namelijk op het dak de originele klok hangen in zo'n muurtje met dakvorm die je ook in spaghetti westerns wel ziet.
De Pieve di Sorano en ook de kerk van San Martino bij de begraafplaats van Mulazzo, zijn uniek in hun soort en geven een mooi beeld van de smaakvolle soberheid die katholieke kerken ooit hadden.

Een paar jaar geleden reed ik van Pontremoli naar huis en dichtbij Mulazzo stond een Duits stelletje met een duim omhoog te smelten in de middagzon. Ik stopte. Ze vroegen of ze een stukje mee mochten rijden omdat het zo vreselijk heet was met hun zware rugzakken. De lange stok van de jongen gaf aan dat het moderne pelgrims waren.
Ik nam ze mee naar huis om op te frissen. Ze waren twee weken daarvoor uit Sankt Moritz vertrokken en op weg naar Rome. Die middag smokkelde ik er nog 20 Km bij en zette ze af op de piazza van een klein dorpje dicht bij Aulla vanwaar ze nog naar Sarzana moesten lopen die dag.
In hun boekje ging de Francigena dwars door alle gehuchten want de wegen kwamen vroeger altijd op het dorpsplein uit.
Als je de route vandaag loopt - of rijdt - dan zie je vrijwel hetzelfde als de reiziger die dat 500 of 1000 jaar geleden deed. Dát maakt het zo bijzonder. Dat is de charme van Italië. De volksaard om alles te laten zoals het is. Alles als gegeven feit beschouwen en nooit iets slopen omdat bv. de weg er met een gemene bocht omheen loopt of auto's elkaar niet kunnen passeren of zelfs maar kunnen zien in kleine gehuchten.
Bij ons is alles altijd ondergeschikt geweest aan efficiency. Als Hagenaar mag ik blij zijn dat de Ridderzaal er na 1000 jaar nog staat maar als projectontwikkelaars dit lezen breng ik ze misschien op een idee en kan er net zo goed eerdaags een 100 etages-hoog ministerie op die plek verrijzen.

 

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~

Buon anno nuovo! (januari 2009)

Overwinteren in Nederland. Het zal velen misschien vreemd in de oren klinken maar ik doe het al jaren.
De klimaatverandering heeft echte winters naar Mulazzo gebracht. Winters zoals je die vroeger ook in ons land had. Veertig centimeter sneeuw vorig jaar, zeventig het jaar er voor. Mulazzo zat een week onbereikbaar ingesneeuwd. Nou ja, onbereikbaar, het huis van de loco burgemeester was bereikbaar. De weg was schoon tot aan zijn huis. De laatste honderd meter naar ons dorp was een week versperd.
De burgemeester schreef op de site (!) dat ze met een enkele sneeuwschuiver de 80 km gemeentelijke wegen onmogelijk te lijf konden gaan maar vermeldde niet dat hij en zijn vervanger er geen last van hadden. Ons kent ons lijkt een Nederlands gezegde maar vindt zeker zijn oorsprong in Italië.

Nee, geef me dan het comfort van de stad maar. De Bijenkorf, de grand café's en de winkels in de buurt.
Wel denk ik met grote regelmaat aan mijn huis dat, luiken dicht, water afgetapt, de winter ongeschonden hoopt door te komen. Eind december sloeg mij even de schrik om het hart; drie aardbevingen op een dag. De bron lag diep onder Reggio Emilia, net achter de Apenijnen waar ik vanuit mijn huis op kijk. De zwaarste schok was 5.2 op Richter's schaal. La Nazione schreef dat het een typische Apenijnse schok was die weinig to geen schade veroorzaakt. Hopen maar dat dat waar is en dat mijn muren niet gestuct hoeven te worden.
Enkele jaren geleden waren er wat schokken die ikzelf - en Dante - flink gevoeld hebben. Het hele huis trilde alsof er een zeer zwaar houttransport onbehouwen door mijn meterbrede straatje naar beneden denderde. De oorzaak toen lag in Borgo Val di Taro, boven Pontremoli. Zichtbare schade, geen barstje in de gestucte muren.
Ik zal eerdaags vriendin Ica - kort voor Ludovica - even bellen, die controleert regelmatig, na slecht weer, mijn huis.

Deze winter ben ik sowieso bezig, ik verhuis naar een appartement dicht bij Den Haag. Mijn huis is me te groot geworden nu ik samen met mijn viervoetige kind, twee kamers niet gebruik. Het nieuwe huis is al gekocht en het oude staat te koop. Dat was zo mijn planning en ik laat me door de credietcrisis niet van mijn plannen afhouden. Het leven gaat al zo snel dus stel ik nooit iets uit.
Mijn nieuwe appartement ligt op de veertiende etage en geeft een prachtig uitzicht op de Haagse binnenstad en, verder weg, Rotterdam en de Maasvlakte. Zo geniet ik 's winters ook van een panorama.

Dus, met een beetje geluk, zal ik in april weer naar Mulazzo afreizen. Intussen lees ik dagelijks de Italiaanse kranten die, ook dagelijks, koppen over nieuwe smeergeldaffaires, nieuwe politieke schandalen, nieuwe bootvluchtelingen op Lampedusa en veel, heel veel Berlusconi-perikelen. Soms denk ik wel eens dat ze een oude krant op het net gezet hebben, zoveel van hetzelfde staat er dagelijks in!
Het enige goede bericht van de laatste tijd is dat de benzineprijs onder de Euro gezakt is in Italië. Niet dat ze dat zullen opmerken want Italianen tanken altijd voor 10 of 20 Euro.

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~

Kinta Beevor.

'My home is my castle', denk ik wel eens als in in mijn huis in Mulazzo verblijf. Niet dat het daarop lijkt overigens. Dat was anders voor de kleine Kinta Beevor die opgroeide in een heus fort boven Aulla. De prachtige beschrijving van het Fortezza della Brunella in haar boek 'Een jeugd in Toscane' danst altijd in mijn hoofd. Haar leven met de kokkin Mariannina en tuinman Vincente die haar zo Italiaans opvoedden dat ze, toen ze later naar kostschool in Engeland moest, nauwelijks nog Engels sprak. Ze moest niets meer van haar geboorteland weten en greep elke gelegenheid aan om in het kasteel, zo ze het noemde, te kunnen verblijven.

Haar jeugdbiografie, die ze overigens pas na haar tachtigste schreef en in 1993 uitkwam, is voor mij een short list van alles wat een mens, in elk geval ikzelf, wenst mee te maken in zijn leven.
Allereerst is daar natuurlijk het fort, 'ik noemde het altijd kasteel', schreef ze. Welk kind droomt er niet van in zo'n groot fort met wachttorens op elke hoek en hoog op een strategische heuveltop boven de samenstroom van twee rivieren gelegen, op te mogen groeien?
In die tijd, de eerste helft van de vorige eeuw, was dat een plek voor de signori, niet voor gewone mensen, die mochten er alleen maar werken. Dat straalde dan wel weer op die mensen af want als je voor nobelen werkte was je zelf ook een beetje deftiger.

 

Het fortezza, begin 20e eeuw met, waarschijnlijk, de familie Waterfield
en de jonge Kinta. Eronder de brug naar Podenzana.

Haar moeder Lina was correspondent voor The Observer, de Engelse kwaliteitskrant en altijd op reis voor haar werk. Haar vader Aubrey Waterfield was kunstschilder. Hij was altijd thuis en bekommerde zich intensief over zijn kinderen (Kinta had nog 2 broers). Haar vader heeft het fortezza tot een home gemaakt. In eerste instantie was het onherbergzaam, een 19e eeuws soldatenonderkomen (wat het in WOII weer zou worden). Hij plantte altijd-groene steeneiken op het dak. 'Onze tuin op het dak', pochte kleine Kinta op kostschool in Engeland.
Ook zorgde hij ervoor dat rondom het fort parasoldennen uit zaadjes van Elba voor de nodige schaduw zouden zorgen. Die laatste staan er trouwens nog steeds.
Hij liet door metselaar Fiore Pasquino een Toscaans balkonnetje aan de voorzijde van het fort maken. De tegenwoordige bewoners van de streek spreken er nog schande van: 'Hij heeft het fortezza verkracht!'.
De curator van het 'Natuurhistorisch Museum van de Lunigiana', dat er nu in gevestigd is, laat trots genoeg het balkon en andere Waterfield aanpassingen zien: 'Hier beneden was de moestuin uit het boek'.

Over de schilderkunst van Aubrey Waterfield is weinig tot niets bekend. Ook op het net heb ik niets kunnen vinden. Ik denk dat hij een schuchter persoon was die zeker niet op de voorgrond wilde staan. Zijn vrouw en haar familie waren veel meer deel van de toenmalige high society in Toscane. Hij hield zich met schilderen en z'n kinderen bezig en in de hete zomers pakte hij alles in en vertrok met schildersezel en kinderen naar het hooggelegen meer 'Lago di Lagastrello'. Dat is een van de oude stuwmeren dat wordt omzoomd door dennenbossen en zandstranden. Er lopen (nog steeds) kleine, wilde ponies rond en het is er heerlijk koel. In die tijd waren daar de kolenbranders die die bomen in plaggen gehuld verbrandden tot houtskool. Kinta en haar broers zaten 's avonds bij hun kampvuren en genoten van hun verhalen.

Mariannina, de kokkin, was eigenlijk haar pleegmoeder. Ze wijdde haar in in de kunst van de Lunigiese keuken die grofweg de armeluiskeuken van Toscane was. Tegenwoordig is het zo dat die armeluisgerechten op de kaarten van de betere restaurants pronken. Polenta, bonen, kastanjes en porcini paddenstoelen (eekhoorntjesbrood) zorgden, bij gebrek aan vlees, voor de nodige proteïnen.
De door haar vader aangelegde moestuin garandeerde een gevarieerde keuken die, zoals sterrenkoks nu propageren, het hele jaar door boeiend en gezond was. Ze leerde jam-maken en inleggen voor de wintermaanden. Tussendoor leerde ze ook hoe de wereld, in elk geval Mariannina's wereld, eruit zag.

De voorgaande ervaringen zouden voor mij al voldoende geweest zijn om een gelukkige jeugd gehad te hebben maar er was nog iets in Kinta's jonge leven dat heel speciaal was.
Haar moeder Lina zorgde voor haar tante Janet Ross (auteur uit een auteursgeslacht waarvan oma zelfs bevriend met Dickens was) die het prachtige landhuis in Fiesole, Poggio Gherardo, bezat (waarvanuit Kinta ook getrouwd is nadat haar broer het erfde). In Fiesole kwamen alle toen belangrijke Engelse schrijvers bijeen en was het kennelijk altijd feest. Ze schijft vol bewondering over die tijd. Beroemde namen als Bernard Berenson en zijn vrouw Mary die de prachtige villa I Tatti bijFlorence bewoonden,, D.H. Lauwence, Rex Whistler en Iris Origo (woonde op La Foce in de Val d'Orcia en schreef prachtige boeken w.o. De Koopman van Prato), waren kind aan huis op het fortezza en in het Fiesole van de zonderlinge doch bijzondere tante Janet. 's Zomers verplaatste het gezelschap zich naar de villa van de moeder van Iris in Lerici aan de kust.
Wow, ik zou wel een keertje naar zo'n party willen en tussen die groten der literatuur willen rondhangen! Een lichte vorm van jaloezie, die mij overigens volkomen vreemd is, bekruipt mij even.

De oorlog heeft veel kapotgemaakt - om maar eens een gemeenplaats te gebruiken - , zo ook het mooie leven in Kinta's kasteel. In 1940 vluchtte de familie Waterfield met gevaar voor eigen leven, naar Engeland. Haar broer haalde het einde van de oorlog niet en overleed op het slagveld, haar vader overleed in 1944. Het fort was zwaar beschadigd en dankzij de tuinman waren de grootse kostbaarheden weliswaar bewaard gebleven maar een thuis zoals het voor de oorlog was zou het nooit meer worden. Kinta's moeder Lina kwam na de oorlog terug maar kon de verwoeste fresco's niet aanzien en besloot voorgoed naar Engeland te gaan.

Fiesole werd in 1952 verkocht, het Fortezza della Brunella in 1982.
Dat het voor - inmiddels moeder van 3 kinderen en in 1956 gescheiden van jurist John Beevor - Kinta de beste tijd van haar leven is geweest is duidelijk: twee jaar voor haar dood werd haar 'Een jeugd in Toscane' gepubliceerd.
In mijn boek beschrijf ik mijn bezoek aan het fort en het gevoel dat ik achter elke hoektoren de stemmetjes van Kinta en de kinderen van het personeel verwacht te horen.
Het overkwam me echt, ik heb weinig fantasie, ik kan - net als Kinta maar niet zo mooi - alleen de werkelijkheid opschrijven; die is al mooi genoeg.

Bronnen: James Ferguson, the Independent, 4 sept. 1995. The British Institute (Florence), opgericht door Kinta's moeder Lina. Een Jeugd in Toscane, van Kinta Beevor.

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

Riooljournalistiek?

'Als de riolen stinken, gaat het snel regenen'. Mijn buurvrouw is daar stellig in want in het verleden ging de stank altijd weg na een regenbui; het causaal verband was onmiskenbaar. Iedereen in mijn dorp weet dat en zegt dat ook. 'Als het riool stinkt, komt er regen!'
Het archaïsche systeem bestaat uit een pijp midden onder de smalle straatjes. Op afstanden van zo'n vijf tot tien meter van elkaar bevinden zich putten met een deksel, een rooster dat regenwater doorlaat. Niet dat dat ook maar iets helpt; de stegen veranderen bij regen in kolkende rivieren.
Mijn achterbuurvrouw had plankjes laten maken die ze op de putroosters legde om de stank tegen te houden. Dat werkte natuurlijk voor geen meter.

Ik bekeek de put voor mijn huis eens goed. Er zat een waterbak onder het rooster. De bak zat vol met zand en troep. Ik besloot hem te demonteren en schoon te maken. Tot mijn verrassing was het een syfon, een stankafsluiter. Als er voldoende water in de bak zat, zou de put vrij van stank zijn. Ik maakte alle putten rond mijn huis schoon. Mijn buurvrouw was ziedend. Jaren van zorgvuldig het vuil in de put vegen waren voor niets geweest. Nu zou ze opnieuw moeten beginnen en ze was al oud. Met de tuinslang vulde ik alle syfons met water en zette de plankjes tegen haar muur.
Een uur later was alle stank verdwenen.
Het zou nog maanden duren voordat ik mijn buren overtuigd had dat voldoende water in de bak, de stank tegenhield. Tenminste dat dacht ik want als ik na een paar maanden in Nederland te zijn geweest, weer terugkwam lagen de plankjes weer op de putten.

Op een avond ging ik weer eens langs bij de buren lager in mijn straatje. Ze zaten bij elkaar zoals elke zomeravond, op de straat en op de drempels van hun huis.
Ik rook het riool en vroeg me af waarom het voor hen kennelijk geen probleem was.
Er passeerde hoorbaar een trein aan de andere kant van de rivier de Magra, hemelsbreed toch al gauw een kilometer of vier, vijf weg.
'Als je de trein hoort, gaat het snel regenen', sprak Antonietta wijs.

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

Italië voorop in huisdierenwelzijn? (oktober 2008)

Deze week stond in de Italiaanse media het bericht dat er een wetsontwerp is, gesteund door een meerderheid in de coalitie, om een dierenziekenfonds in het leven te roepen. Gratis deelname voor hen op of onder het sociale minimum. Hun huisdieren kunnen alle geneeskundige verzorging krijgen die nodig is en zij hoeven zich geen zorgen te maken over de kosten en de betaling daarvan.
Wow! Daar kan de Partij Voor De Dieren nog een puntje aan zuigen!

Ik ben, sinds Berlusconi wetten bedenkt die hem zelf beter uitkomen - ad personam - , wantrouwend over de achterliggende redenen van zo'n wetsvoorstel.
Zou het bedacht zijn als triviaal zoethoudertje om de verdeeldheid rond de werkelijke problemen in de coalitie te verbloemen? Er zijn voorwaar wel belangrijker issues in Italië en dat zeg ik als groot dierenliefhebber.
Zouden de leiders van de giunta zelf huisdieren hebben en misschien zo weinig inkomen op hun belastingaangifte vermelden dat ze zelf binnen de regeling vallen?
Zouden ze misschien banden met de dieren-pharma hebben en hoge provisies krijgen?
Zou een van de kinderen van il cavaliere misschien dierenarts zijn en een slechtlopende praktijk in een arme streek hebben? Ik heb wel gekkere dingen meegmaakt zoals bv. het kopen van een balletschool in New York om de daar afgewezen dochter er toch te laten dansen.

Misschien is mijn wantrouwen ongerechtvaardigd alhoewel je dan, in Italië, moet concluderen dat de echte reden niet gelekt is. Als er al iets gelekt wordt is dat meestal schadelijk voor de volksgezondheid.

Het is in elk geval geen goed nieuws voor de hond van mijn timmerman. Zijn schurftige huid die hem al jaren gek maakt van de jeuk, zal niet door een dokter worden behandeld. Zijn baas verdient meer dan het sociale minimum en geeft mij als reden dat hij zelf ook nooit naar een dokter gaat.

De wet lijkt vooralsnog een aardig gebaar maar het handhaven van de bestaande wet die dierenmishandeling strafbaar stelt, zou een groter effect hebben.
Net als in ons land zijn het ook hier vaak de minderbedeelden die alles voor hun huisdier over hebben en zelf een panino minder eten. Een huisdier goed verzorgen heeft weinig met geld maar veel met beschaving en gevoel te maken.

Relevant naschrift op 7 november 2008.

Vandaag bericht La Stampa over een uitspraak van de enkelvoudige kamer van het gerechtshof van Modica. Een echtpaar werd veroordeeld tot Euro 700,00 elk als boete voor het dumpen van twee puppies op een afvalbelt. Ze hadden ze eerst nog geverfd....Een getuige had het kenteken opgenomen. Gelukkig zijn beide rakkers in een liefdevol pleegezin opgenomen en maken het goed.

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

De bidsprinkhaan. (oktober 2008)

Morgen ga ik weer naar Den Haag. Vandaag is het dus opruimen en poetsen geblazen. De tuin moet leeg, de dondolo, mijn schommelbank, moet uit elkaar geschroefd, de hondenspeeltjes bij elkaar gezocht, de droogmolen uit de grond gehaald en alles moet in een van de cantina's onder het huis in de winterstalling.
Ik loop zo'n dag cantina in en cantina uit met van alles en nog wat. Vorige week heb ik de cantina's nog wat opgeruimd en vandaag lag mijn tuinoverall op de grond. Ik pakte hem op om hem aan het stuk betonijzer in de muur te hangen en zag een groen ding. Voor ik me het realiseerde had ik het er al afgeslagen en lag het ergens op de grond. Toen ik later weer in die cantina kwam lag het er natuurlijk nog. Ik bukte en keek er eens goed naar. Het was duidelijk dat het geen blaadje was, dat had ook nooit meer groen kunnen zijn. In het slechte licht uit het enkele peertje kon ik er niet veel van maken. Ik pakte het op en gooide het naar buiten.

 

Op het platform van de trap leek het een sprinkhaan te zijn maar dan wel een dooie, dacht ik.
Omdat er een kat tegen de deur had aangezeken sproeide ik wat antikat op de stenen drempel, tot vlakbij het 'ding'. Stel dat het toch nog leefde, dacht ik en schopte het voorzichtig wat verder van de vloeistof af.
Toen ik voor de zoveelste keer langsliep had het poten gekregen. Het zat met vier lange poten op de grond. Ik kon nu een ET-hoofdje ontdekken en een enorm dik en zwaar achterlijf. De grote, stevige voorpoten misten de voorste leden. Ik besloot het, toch levende, ding te laten voor wat het was en ging verder met het spuiten van gif in mijn raam- en deuropeningen tegen kruipend spul dat in mijn huis wilde overwinteren. Ooit had ik een hagedis tussen de lakens gevonden, weliswaar dood maar toch.

De tuin werd leger en de bovenste etage was winterklaar. De terrasstoelen stonden schoongemaakt in de slaapkamer en de wc en het bidet hadden hun scheutje chloor voor de komende maanden gehad.
Toen ik de deur naar mijn eerste cantina uitkwam zag ik het zitten. Het had zich van de grond verplaatst naar de hoge drempel en zat halfverwege de stenen sponning. Nu had het al zijn ledematen ontplooid en ik zag dat alles er nog geheel intact aanzat, ondanks mijn ruwe behandeling.
Ik vroeg haar wat ik nu met haar aanmoest en d'r minuuskule kopje bewoog een flink stuk rond de as van haar draaier. Haar, ja, het moest een vrouwtje zijn. Ik weet dat bidsprinkhanen vleesetertjes zijn en dat de kleinere mannetjes vaak al voordat de daad gefinaliseerd is, in de maag van het vrouwtje verdwijnen. De kop eerst. Ik dacht hoe het achterlijf waarschijnlijk gewoon doorging met waar het mee bezig was terwijl het hoofd al in de vrouwenmaag zat.

Omdat ik nog veel te doen had beloofde ik de bidsprinkhaan dat ik op Internet zou kijken of ze overwinterden.
Het duurde nog een uurtje voordat ik inderdaad Wikipedia opstartte en 'bidsprinkhaan' intikte. Mijn idee was juist; ze vreten zich vol en krijgen dan een heel groot achterlijf en overwinteren. Mijn wegwerp-overall was natuurlijk een prima slaapplaats geweest voor haar. Zo tussen de plooien van het donkerblauwe papier was zij waarschijnlijk veilig geweest voor slangetjes en hagedissen, haar natuurlijke vijanden.
Ik besloot haar, gastvrij als ik ben, mijn cantina aan te bieden voor de komende maanden en zette haar in een donker hoekje op de grond waar zij volop kan bidden om de volgende lente te mogen halen.

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

 

Kruipers, vliegers en ander gespuis. (september 2008)

"Vanmorgen was hier een slang". Ik wees op de grond. "Hai ammazzato?"
"Natuurlijk niet, waarom zou ik hem doodmaken?" Mauro stelde het duidelijker "Wat als hij straks mijn hond bijt? Of jouw hond?"
"Hoe weet je dan dat het deze slang was? Er zijn er zoveel. Buitendat kan hij ook door jouw hond gebeten worden die arme slang." Ik confronteer graag. Zo ook mijn dierenarts die ik de vraag stelde of ze niet in gewetensnood kwam toen ik met Dante en een teek op z'n neus, binnenstapte.
"Je moet ze allemaal afmaken!"
Mauro gebruikte dezelfde woorden die hij bezigde toen het gesprek, zoals altijd in Italië op de musselmanni kwam. Ik vroeg hem hoeveel moslims er nu eigenlijk helemaal gevaarlijk waren van die twee miljard. "Allemaal", was het antwoord. Opgeruimd type, buurman Mauro.

Er zijn hier verschillende soorten slangen. Ik word er niet warm of koud van. Op mijn dak wemelt het van de salamanders. Soms spuit ik wat water in de dakgoot om ze in leven te houden. Leven en laten leven is mijn weinig Italiaanse motto.
Er zijn schorpioenen in alle maten, er zijn duizendpoten, spinnen - sommige van imponerende afmetingen - en er zijn, als tegenwicht, vuurvliegjes. Die laatsten zijn een waar fenomeen. Op warme zomeravonden komen ze in mijn tuin en meer nog op de oude, ongebruikte, weg daaronder.
Hun rode lampjes zetten ze met verschillende intervallen even aan. Het zal ongetwijfeld voor de sex zijn. De dierenwereld, mensen incluis, verzint de gekste dingen om elkaar tot sex aan te zetten. Als je al die lampjes verspreid over de hele tuin zo ziet branden verwacht je eigenlijk ook geluid, piepjes, dat zijn we zo gewend van onze apparaten. Maar het is een serieus en doodstil gebeuren. Als je het voor het eerst ziet houd je zelf ook je adem in, zo prachtig en romantisch, ook voor mensen, is het.

Soms kijk naar boven in de avondhemel en laat mijn gedachten de vrije loop. Ik zie de vliegtuigen overvliegen in de nacht. Ook zij hebben lampjes die aan- en uitgaan. Zouden ze, als de 'collision avoidance control' niet ingreep, ook op elkaar afvliegen en lid worden van de ultieme 'mile high club'?

Als de duisternis invalt komt mijn vaste pippistrello zijn eerste rondje fladderen. Elk huis heeft zo z'n eigen vleermuis. Het past erg bij het wonen in een burcht. Echte muizen zie ik nooit hier. Enkel de door de katten afgekloven kopjes die 's morgens op mijn terras liggen.
Ook heeft elke tuin z'n padden die in het donker een plekje in het zicht zoeken om een paddin te vinden, of andersom. Ik heb er per ongeluk eens vol op een gestaan wat een onprettige ervaring was voor beide partijen.

Later in de nacht komen er soms wilde zwijnen tot aan de rand van mijn tuin. De buren tonen mij de sporen van hun poten. Bij iemand anders vreten ze de aardappels uit z'n tuin, ze spreken er schande van. Ik ben blij dat ze er nog zijn na al die jaren van complete uitroeiing van alles dat maar enigszins bewoog. Ja ook veel mensen vonden de dood bij het begin van het jachtseizoen.
Vossen komen af en toe tot in de straatjes van de burcht zeggen andere buren. Ik heb ze nooit gezien en twijfel aan hun verhalen die ze vaak allemaal van elkaar navertellen; zelfs mijn hond Dante noemen ze een lupo.

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~~

La spesa e cucinare. (september 2008)

Boodschappen en koken, onlosmakelijk verbonden met elkaar. Geen goed eten zonder goede producten. Mijn boodschappen doe ik in drie tot vier supermarkten en winkels. Omslachtig maar lonend. Voor de beste koffiebonen (buiten mijn eigen brandsels) ga ik naar de Penny Market. Een sfeerloze zaak waarbij de Aldi nog gezellig afsteekt. Het is het enige dat ik er koop. De luxere, Albert Heijn-achtige SuperConad heeft het lekkerste brood - tientallen soorten waarvan vele uit de houtoven en verrukkelijke focaccia - en de beste vleeswaren. Hun porchetta en lardo behoort tot de beste die er zijn. Ook voor verse vis is deze niet verkeerd. Goedkoper is de Basko die verder ook geen kooplust opwekt. Het lijkt vreemd maar de meeste boodschappen, zeker de dagelijkse standaardbehoeften, doe ik bij de Lidl.

Lidl Italië heeft alle echte Italiaanse producten van topkwaliteit en sommige die ook in NL te koop zijn zoals Dante's hondenvoer, wat wel zo prettig is. Dat de kwaliteit van Lidl beter is dan van welke andere winkel ook is een economisch gegeven. Alle verkochte waar heeft een private Lidl label (behalve natuurlijk Coca Cola en Mars). Als een artikel niet goed (getest) zou zijn is het dus niet de fabrikant die een slechte naam krijgt zoals bij standaard supermarktartikelen, maar Lidl zelf. Door die enorme kwetsbaarheid komen al hun producten altijd als beste uit de tests en ik kan dat volledig beamen. Dus de groentes, yoghurt (0,1% vet!), Parmezaanse kaas (stagionata 12 mese), grappa (acquavite de vinaccia waarvan 1 liter Eur 5,50 kost en die voor Nardini niet onder doet), pasta, bier, frisdrank, jus d'orange (zelfde als in NL), carpaccio (topvlees en niet al te vliesdun gesneden), chipollata (worstjes) van kalkoen, rundvlees om zelf gehakt van te draaien, hondenvoer en alle andere alledaagse benodigdheden komen van de Germanen uit Neckarsulm.

Wat mist er in deze opsomming? Het vlees ja. Wel dat is een echt probleem. Het goede vlees heb ik in al die jaren alleen bij de Carrefour in Massa gevonden. Omdat dat een flink stukje rijden is eet ik dus weinig biefstukken e.d.
De Carrefour is natuurlijk de moeder aller supers, alleen al de bijna veertig kassa's maakt de concurrentie nederig. Het echte Chianina vlees is er voor een spotprijs te koop. De koeien uit de Val di Chiana zijn wereldberoemd alleen al vanwege het feit dat de Bistecca Fiorentina (de oer T-bone-steak) van hun sappige en zachte vlees gemaakt wordt. Vorig jaar kocht ik een mooi stuk van ruim een kilo. Na een uurtje op kamertemperatuur in de rozenmarijn op de 'voorbereiding te hebben gelegen' ging hij precies 10 minuten ( 7 op de ene en 3 op de andere zijde) op de grill. Zouten na het grillen. Na een kwartiertje 'op de verkoever' konden wij hem aansnijden. Het was een perfect getimede operatie geweest; als je geen mes zou hebben gaat snijden zeker ook met de wijsvinger...Zo hoort vlees dus te zijn.

Wat maak ik zoal als standaardvoer? Allereerst mijn 'spaghetti all'olio e aglio'. Omdat er in elk dorp anders gekookt wordt zijn er duizenden recepten voor elk gerecht. Ik voel mij dan ook vrij om volgens mijn eigen receptuur te koken. Zo maak ik deze spaghetti zonder de peperoncino (chilipeper). Ik kook de spaghetti, giet hem af, doe hem terug in de hete pan en giet er flink wat goede olie over, twee, drie tenen knoflook (absoluut geen Chinese!), gehakte peterselie en echte geraspte Parmezaan. Flink door elkaar roeren zodat de kaas smelt en zich vermengt met de rest en dan serveren. Door de knoflook niet eerst in de olie te bakken zit er veel meer smaak aan maar de kwaliteit van knoflook en olie moeten wel top zijn.

De ragú, bij ons ook wel de Bolognese saus geheten, maak ik altijd direct als ik aankom. Dan heb ik meteen vier of vijf porties in de vriezer wat me een goed gevoel geeft mocht het onverhoopt oorlog worden.
Er zijn op Google ruim 60.000 recepten voor ragú Bolognese en ik neem aan dat ze allemaal wel iets verschillen. Mijn recept is simpel zonder maatvoering en altijd goed. Olie verhitten en uien lang fruiten (dan krijgen ze veel smaak). Als ik gerookte pancettablokjes in huis heb doe ik die er gelijk bij maar indien niet smaakt het ook goed.

Ik gebruik altijd verschillende uien, rode (de beroemde uit Treschietto, vanaf het terras is het dorpje te zien), normale en witte. De witte zijn zeer stug en zuur maar doen het bij lang sudderen prima. Daarna het (zelfgedraaide) rundergehakt erbij en het vuur hoger, dan als dat bruin is, de tomaten erbij, zout, rode wijn, knoflook, peper, laurierblad en dubbelgeconcentreerde tomatenpuree. En dan nadat e.e.a. weer kookt, op laag vuur met het deksel een spleetje open, laten sudderen.
Hoelang het moet sudderen is mij gaandeweg duidelijk geworden. Het fenomeen van de echte Bolognese-geur is het geheim. Het vreemde is dat de ragú nauwelijks geurt gedurende de eerste 2 a 3 uur. En dan ineens komt de typische geur onder het deksel vandaan. Een portie voor direct-opeten en de rest afkoelen en in twee-ons-porties in de vriezer.

Mijn eigen uitvinding: een portie van deze ragú Bolognese en een blik kidney beans (yes, Lidl, 35 eurocent…), wat chilipeper erbij en het wordt 'Chili con carne'.

Pasta met zeevruchten is veel sneller klaar en ook een van mijn favorieten. Spaghetti of linguini koken en tegelijk een mix van zeevruchten (diepvries is goed als het maar Italiaans is, o.a. te zien aan de grote donkere mosselen ) in de olijfolie bakken nadat alles eerst met keukenpapier is drooggedept. Chilipeper, zout en een paar trostomaten en dubbelgeconcentreerde tomatenpuree erdoor roeren en zacht zetten. Spaghetti afgieten en in de koekepan even mee laten garen. Peterselie erbij en opdienen. Geen kaas bij vis en funghi, zegt men hier en terecht!

Als bijgerecht, contorno, is het eenvoudigste ook altijd het lekkerste: tomaten in plakken gesneden met uien in ringen in de goede olie. Simpeler en lekkerder is er gewoon niet.

Buona spesa e buon appetito!

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~

Het lome, lekkere Italiëgevoel. (augustus 2008)

Boven het dal maaien de wieken van een helicopter. Op de grond maaien de strimmers er flink op los. De twee geluiden vermengen zich in mijn beleving, tot een helicopter die gras lijkt te maaien.
De geluiden uit het dal onder mij, klimmen altijd naar boven. Als was het een amphitheater waarbij ik op de hoogste ring zit.
Ik houd van die geluiden; kettingzagen, strimmers, het gepuf van ape's tegen etenstijd, de visboer die zijn waar aanprijst door een luidspreker en tussendoor heel mooi fluit. Het zijn de geluiden van het leven op het Italiaanse platteland. Leven waaraan het ontbreekt in mijn burcht. Daar wonen meerendeels oude vrouwen. Sommige daarvan zijn wel levendig zoals de oude Luciana die de negentig al gepasseerd is maar zij is de uitzondering op de regel. Hun aantal neemt overigens zienderogen af en er is weinig aanvulling van onderaf. Er zijn gelukkig een paar bewoners die jonger dan ik zijn. Ik moet er niet aan denken ooit de laatse Mohikaan van Mulazzo te zijn ….

Rond mijn huis scheren piepende zwaluwen. Ze ontwijken mijn schoorsteen op een haar na. Het geblaf van honden, waaronder dat van mijn Dante, verstoort de rust even en wordt deel van de ratatouille van geluiden. Ik hoor alles in een staat van verminderd bewustzijn.

De geluiden en geuren, tezamen met de zinderende zonnehitte rond het middaguur, zijn voor mij het Italiëgevoel. Die heerlijke geuren van het pranzo dat omstreeks half elf, elf uur bereid wordt verspreiden zich als een zoete mist door de smalle straatjes en stegen. En de lichte rioollucht, die ook kenmerkend is voor de oude dorpjes, doet daar niets aan af; ze zijn logischerwijs met elkaar verbonden.

Die zinderende hitte heeft, net als mist en sneeuw, een dempend effect op de geluiden uit het dal. Juist dat maakt dat ik ga dommelen in mijn schommelbank. De geluiden hoor ik, als het ware, door een dikke donsdeken.
Soms zet ik speciaal bepaalde muziek op om dat heerlijke gevoel nog te versterken. R.E.M's Losing My Religion, Paverotti's Caruso of, om de oude vrouwen - en mijzelf - even wakker te schudden, Smokies' Living Next Door to Alice.

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~

Fiera di San Genesio. (augustus 2008)

Vanavond heb ik op de Fiera di San Genesio in Filetto di Villafranca gegeten. Ik laat geen festa onbenut om er te eten. Niet alleen is het betrekkelijk goedkoop omdat het eten altijd door stichtingen met als oogmerk 'recreatie' bereid wordt maar ook is de kwaliteit perfect. De meeste feesten duren enkele dagen en alle omwonenden eten er elke avond met het hele gezin. De kwaliteit móet dus OK zijn want Italianen eten niet zomaar alles. Ik heb er dit jaar zo'n keer of 8,9 gegeten en sommige waren echt top. Het feest van de focacette in Fornoli was er zo een. Ik was daar samen met een stel Couch Surfers die bij me logeerden. Capucine en Nicolas uit Parijs waren prettig gezelschap. Nicolas en ik lieten op het feest onze voeten opmeten en bestelden beiden een paar handgemaakte schoenen à la Clarks. Hopelijk komen ze eerdaags ook nog aan....

Focacette zijn kleine focaccia's maar ze worden wel op een unieke manier bereid. Gloeiend hete terracotta schaaltjes - ter grootte van dessertbordjes - worden in een ijzeren geraamte gestapeld en alle voorzien van een bolletjes deeg. De onderkant van elk schaaltje bedekt dus de focaccia. Als de stapel zo'n dikke meter hoog is laten ze hem even staan en begint het uitpakken van het ding. De mini-focaccia's worden dan nog even door de hete as gerold en de schaaltjes gaan in het vuur voor de volgende stapel.
Aan een lange tafel werden alle bestellingen klaargemaakt. De focaciette worden dan doorgesneden en gevuld met Gorgonzola, coppa, ham en ander lekkers waarvan volgens mij de lekkerste de 'lardo di Colonnata con miele' is. Het doorschijnende witte varkensvet dat een jaar in een marmeren kuip met zout gelegen heeft in de buurt van het gehucht Colonnata, boven Massa, besmeerd met acasiahoning.
Doordat de focacciette heet is smelt het vetspek en vermengt zich met de overheerlijke lokale honing. Een goddelijke combinatie. Overigens is de gesmolten Gorgonzola ook geen straf. Voor de kinderen is er natuurlijk de eeuwige Nutella als vulling.
We namen de 'testarolo al bianco' vooraf, ook wel 'pasta bastarda' genoemd omdat het een gebakken meelpannenkoek is die later in stukken gesneden gekookt wordt. Het is de meest rudimentaire vorm van pasta.
Overigens namen we ook de costole, de op elk feest verkrijgbare varkensribben van zo'n 25 cm lang. Er is geen festa zonder costole en terecht, ze zijn buonissimo. Italianen zie je enkel tijdens het tweehandige kluiven aan deze superspare-ribs, zonder GSM aan het oor.

Maar goed, ik was dus vanavond op de fiera wat een soort jaarbeurs is waar mensen vervangingsonderdelen voor hun fornuizen en Siciliaanse cassata kunnen kopen en alles wat je daartussen kunt verzinnen. Ik was alleen dus zocht ik met zorg een plaatsje in de eettent. Tenslotte is het tussen een familie van 20 personen zitten als eenling geen plezier. Mijn oog viel op een perfecte schoonheid die daar met haar, totaal oninteressante, vriend zat te eten. De lange bank was verder leeg en ze bezwoor me dat er niemand zat. Zij was mooi en heel mooi gekleed. De eenvoud van het ontwerp en de stof en kleur van haar wollen deux-piece verraadden geld en smaak. Voorwaar geen alledaagse combinatie.
Gedurende mijn maaltijd die bestond uit tagliatelle con ragú (super!) een bistecca di manzo (weer bewezen dat Italianen geen benul hebben van biefstuk...), pomodori con cipolle (toppie!) en het obligate bakje patat, kon ik mijn ogen niet echt van haar afhouden. Zij was echt aan het vreten! Na de affetati (gesneden vleeswaren) at ze de spalla cotta (schouder), costole (3 vette, lange ribben), patat, een schotel kaas, de taart en niet te vergeten een half brood. Niets bijzonders zou je denken maar zij was duidelijk een pro-ana-adept, een anorexia. Of ze op de terugweg was en vandaar zo zat te schransen of dat ze nog even flink aanzette voor het lange vasten weet ik niet. Ik vermoed het eerste want ik ben nogal positief maar het zou me niet verbazen als ze na afloop in het omliggende bos al dat lekkers onder de eerste de beste pijnboom zou kotsen.

Haar smalle gezicht had, door het weinige vlees daarop, zeer uitgesproken contouren. Haar neus en kin waren te groot, evenals haar veulen-achtige bruine ogen - 'een veulentje dat eet als een paard', schoot door mijn hoofd - waar geen pret in zat. Maar ze waren allemaal klein vergeleken met haar gigantische oren. Oren zo groot als van een hoogbejaarde man. Ze was mooi egaal gebruind en haar handen leken, zoals altijd bij zeer dunne dames, extra lang en te groot. Je zou denken dat alleen Modigliani met die onderdelen nog een meesterwerk kon maken maar zij was zeker even geslaagd; bellissima!

Wat was er anders om naar te kijken? De tegenwoordige Italiaanse meid heeft een echte Hollandse kont. Niks spichtige jonge grieten meer, allemaal te dik. En alsof dat al niet erg genoeg is hebben ze ook allemaal de verkeerde spijkerbroek aan. Daardoor lijkt die kont naar onder in die broek te willen zakken, 'culo basso', heet dat. De onderliggende string doet, als een snelbinder, zijn best om de zaak bij elkaar te houden maar is natuurlijk kansloos. Het goede leven heeft veel kapotgemaakt. Wat gebleven is dat die jonge meiden de enige aanwezigen zijn die echt lol hebben. De rest van de Lunigianezen is wat nors of ronduit chagrijnig, althans zo zien ze eruit. Het zijn oorspronkleijk allemaal hardwerkende boeren en op het land valt waarschijnlijk weinig te lachen.

Na het eten doen de ruim tweehonderd stalletjes goede zaken en kunnen de kids naar een heuse kermis. De ouderen gaan dan, zoals op elk feest, dansen op muziek die bij ons nooit 'van deze tijd' geweest is. Buonanotte!

~~~~~~~~o~~~~~~~~

 

Rollators in Italië? (aug 2008)

Wat voor de Nederlandse ouden-van-dagen de rollator is, is voor de Italiaanse anciani van het platteland, de Fiat Panda. Er zijn nergens zoveel ouderen als in Italië waar de gemiddelde leeftijd het hoogst is en er rijden nergens meer oude Panda's dan in Italië. Miljoenen moeten het er zijn en de gemiddelde snelheid op de provinciale wegen ligt nauwelijks hoger dan die van de oerhollandse rollator.
Men rijdt, men stopt voor een praatje, haalt het brood en de krant en snort met 25 Km/u in z'n vier, weer naar huis. Dat de 'Young'-uitvoering het meest geliefd is onder 70plussers heeft geen betekenis; ze hebben geen idee wat dat betekent.

Het eerste model Panda is een absoluut wonder en staat op gelijke icoon-hoogte als de andere na-oorlogse werkezels: de 500 Giardiniera en de Renault 4 van 1961.
Het model heeft in z'n lange bestaan veel speciale uitvoeringen gekend die voor grote bedrijven en de staat in enorme oplages gebouwd werden en nog overal in gebruik zijn.
Zo zijn er de specials voor de Enel energiemaatschappij met het laddertje bovenop, de polizia-uitvoeringen, de duizenden Panda's voor de PT, de posterijen, en vele, vele andere. Ook zijn er de 4x4 uitvoeringen die in het ruige terrein wonderwel presteren.
Het zou me niet verwonderen als ergens in het zuiden, waar de mensen kleiner zijn, er een Pand'ambulanza rondrijdt of, God weet, een Panda lijkwagen. Ik stel me voor dat als Italië de Apollo 15 missie had georganiseerd de Panda 4x4, 10 jaar eerder geproduceerd was geweest als maanwagen.

De lage aanschafprijs en lage reparatiekosten tezamen met de universele bruikbaarheid en het laadvermogen dat makkelijk het tigvoudige van het toegestane kan zijn, hebben hem tot de meest gekoesterde Fiat gemaakt.
Als ik zie wat de imbianchino, de murenwitter, in en vooral op z'n Panda laadt, ben ik verbijsterd: balen stuc en vele emmers met 25 Kg verf achter de derde deur en een complete steiger voor twee etages en enkele trappen en ladders, op het dak.
Vrolijk stapt hij in en rijdt de pakezel de straat uit, steil naar boven….

40 Jaar geleden stopte muratore Angelo op Sole e Mare, dezelfde hoeveelheid in en op z'n 500 Giardiniera. Italië heeft altijd behoefte gehad aan deze kleine muilezeltjes. Natuurlijk omdat ze goedkoop zijn maar vooral omdat ze door alle nauwe straatjes en steegjes kunnen en altijd wel een parkeerplaatsje vinden op een postzegeltje land. Eigenlijk wil elke Italiaan zijn vervoermiddel zo dicht mogelijk bij de keukendeur parkeren om ermee naar de bar 200 m. verderop te rijden of het afval in de container ter storten.
Natuurlijk, het openbaar vervoer is minimaal in de campagna en fietsen in de heuvels wordt enkel door sportievelingen in tour-de-France-tuniekjes gedaan. De Panda is dus zowel rollator, fiets, winkelwagentje-dat-je-mee-naar-huis neemt en universele bedrijfsauto voor de eenmanszaak.

Nu is er de nieuwe Panda. Een moderne auto die zelfs mooi te noemen is - iets wat nog nooit iemand van de oude Panda gezegd heeft - maar die een leegte achterlaat die enkel gevuld blijft door de oude karretjes die nog tot in lengte van dagen de snelheid op de provinciale wegen tot hooguit veertig kilometer per uur zullen beperken. Net als hun berijders lijken ze het eeuwige leven te hebben.

 

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~

La vita è brùtta, la vita è bella! (juni 2008)

Toen ik een maand geleden vertrok waren de jonge zwaluwen nog piepklein. Nu scheren ze als volwaardig gebrevetteerde kunstvliegers over mijn hoofd. Ook het onkruid is weer volwassen maar maaien in deze hittegolf is niet verstandig. Slechts een week geleden nog leek het een snertzomer te worden. Nu vallen de weinige mussen dood van de daken en ontmoeten de bejaarden de man met de zeis eerder dan verwacht. Arme grafdelvers die met deze hitte hoogseizoen hebben!

Achter mijn tuin op 2 hoog is het balkon van Alida. Huizen, tuinen e.d. worden altijd vernoemd naar de oorspronkelijk bewoner. Alida's familie had het huis dus is het voor altijd het huis van Alida. Ook al is ze meer dan 30 jaar getrouwd met Romano.

Ik had, voor mijn aankomst al, vernomen dat Romano terug naar huis zou komen. In oktober had hij een gigantisch aneurisma, een hersenbloeding, gehad. De artsen waren 10 uur met hem bezig geweest, vertelde Alida alsof dat zijn geval toch wat belangrijker maakte dan dat van Nora waaraan ze 'slechts' 6 uur besteed hadden.

Alida reed de rolstoel met daarin Romano het terras op. Ik zag een nogal bloot hoofd. Romano had altijd zeer veel haar en een dikke Peppone-snor, ook schoor hij zich niet dagelijks. Nu was er geen haar op z'n hoofd meer te zien. Alida had hem bolletje-rond geschoren.

'Zeg eens Ciao tegen Ronald' , zei ze tegen het kale hoofd van Romano.
'Hij is beneden. Zeg eens Ciao tegen Ronald. Zeg eens Ciao tegen Ronald'.
'Ciao Ronald' kwam het uit zijn mond. Langzaam maar luid en duidelijk.

'Is het goed om weer thuis te zijn?'. Een nogal domme vraag maar ik wilde het simpel houden. Alida had steeds gezegd dat hij snel vooruit ging, de buren hadden het over iemand die met moeite iets onverstaanbaars uit zijn mond kreeg en de hele wereld voor een oliebol aanzag.

'Ronald vraagt of het goed is om weer thuis te zijn'.
'Ronald vraagt of het goed is om weer thuis te zijn'
Het antwoord bleef uit.
'Weet je nog hoe de hond van Ronald heet?
'Romano, weet je nog hoe de hond van Ronald heet?'
'Het broertje van Pippo!', hielp ik hem een handje.
'Het broertje van Pippo', herhaalde Alida.
Romano reageerde niet.
'Die heet Dante. Kijk daar beneden is Dante. Zeg eens Ciao Dante'.

Onderhand was Anouk lekker op Radio 10 Gold bezig:
You've got a body and a brain
You're free to speak, could you explain

'Hij heeft vorige week zijn eerste stapjes gezet', Alida keek als een trotse moeder.
'We hadden hem tegen de muur gezet en toen heeft hij een voet naar voren gezet!'. Ongetwijfeld een wapenfeit maar ik kon het vrolijke er niet van inzien. Romano was een grote kerel geweest die een leven lang hard als electricien in de haven van La Spezia gewerkt had. Vier maanden na zijn vervroegde pensionering ging het fout.
Het had wel fout moeten gaan. Zijn enorme lichaam werd constant aangevallen door alcohol en tabaksteer. MS, het bekende Italiaanse sigarettenmerk, had zijn naam geen eer aan gedaan. Romano zei altijd MS: Morto Subito (Direct Dood).
Als hij hevig zwetend en hijgend naar zijn auto op de piazza naar boven strompelde, stokte zijn lichaam halfverwege de straat en moest hij een sigaret opsteken, 'een beetje lucht' zei hij dan, terwijl zijn hand naar boven bewoog om de logica duidelijk te maken.

Alida vroeg Romano of hij het warm had. Eigenlijk vroeg ze het hem vijf keer voordat hij 'insomma' zei. Ze reed hem achteruit maar zijn hand had de railing van het terras vast.
'Laat maar los, je kunt niet vallen' zei Alida terwijl ze zijn hand losmaakte en de handgreep van rolstoel pakte. Romano had snel weer zijn hand aan de railing.
'Laat maar los, je kunt niet vallen', zei ze weer en weer maakte ze hem los en weer ging haar hand naar de handgreep en weer pakte Romano de railing.
'Laat maar los, je kunt niet vallen', zei ze weer en weer maakte ze hem los en weer ging haar hand naar de handgreep en weer pakte Romano de railing.

Ik kon het niet meer aanzien en ging naar binnen waar onderhand de reklame schalde:
Niet op de leuning zitten
Niet op de leuning zitten
Niet op de leuning zitten
Ikea had zijn nieuwe campagne op Romano gebaseerd!

Toen ik voor het eerst van Romano's hersenbloeding hoorde heb ik gehuild. Onbedaarlijk. Ik heb dat soms.
Ik was ook somber geweest over de toekomst want die 10 uur hadden ze niet voor niets nodig gehad om het lek te dichten. Dat was diepgravend geweest.

Hoe gruwelijk het leven ook kan zijn, de afloop maakt me in zekere zin blij. Alida heeft vanaf de eerste dag Romano elke dag bezocht. Nu lijkt dat normaal maar hier op het platteland rijdt de bus maar vier keer per dag. Elke dag vertrok ze om zeven uur met die bus en na lang wachten en overstappen kwam ze dan eindelijk in Sarzana aan.
's Avonds na negenen was ze pas weer thuis gekomen. Het laatste stukje werd ze, bij gebrek aan een bus, door haar zwager gebracht. In hun eigen auto overigens die geruisloos in bezit van die zwager gekomen was vanwege de rechten op hun huis waarvan Alida's zus de andere helft geërfd had. Thuis kookte ze dan Romano's pasta voor de volgende dag en deed de was.
Dit was dezelfde Alida die 30 jaar lang alleen maar sigaretjes op de stoep voor haar deur had gerookt en die Romano enkel belde om MS mee te nemen.
Die Alida was opeens opgeleefd en een en al toewijding geworden. Geen dag had ze overgeslagen. Elke dag had ze schone kleren en eten meegenomen en zich met hem bezig gehouden in de revalidatie-afdeling van het ziekenhuis.

Amy Winehouse zong toepasselijk:
There is no greater love
Than what I feel for you
No sweeter song, no heart so true

Toen ik Alida vandaag zo zag met Romano, die fris gewassen en gekleed door haar werd betutteld en vertroeteld, zag ik ineens het mooie van de situatie.
Romano is nu het kind dat Alida nooit gekregen heeft. En hij, die altijd de lul was voor alle kutklusjes, wordt verwend en gepamperd alsof hij Het Kindeke Jezus zelf is.
Grace Jones zingt:
La vie en rose
La vie en rose
La vie en rose
La vie en rose

Met dank aan Sky Radio, Radio 10 Gold en de Astra satelliet, voor de muzikale ondersteuning.

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~

Mijmeringen op mijn terras met uitzicht. (mei 2008)

Ik kwam een paar weken terug, vanuit het noorden, aan in Mulazzo. Tegelijk met mij arriveerden de zwaluwen vanuit het zuiden, alsof we afgesproken hadden elkaar hier, halfweg, te ontmoeten. Ze zijn onder de pannen bij mijn buren.

De allerlaatste sliertjes sneeuw op de Tosca-Emiliaanse Apenijnen gaan hun laatste dagen in. Op de Apuaanse Alpen ligt nog volop sneeuw maar die zijn vanaf mijn terras net niet zichtbaar. Wel zichtbaar en hoorbaar zijn de vogels. Italië heeft weer vogels. Na eeuwen van complete uitroeiing door stoere macho's met geweren, komen ze voorzichtig kijken of de kust veilig genoeg is voor hun opgroeiende kroost. Ze komen uit Afrika en vliegen fluitend over Lampedusa heen. Ja, deze zwaluwen zijn ook zwart.
De laatsten van de in Den Haag schier uitgestorven musjes zijn naar hier geëmigreerd; sommigen komen mij vaag bekend voor.

Ik ben geen vogelaar maar zie en hoor ze graag. Speciaal grote vogels. In Den Haag is al vele jaren een groep ooievaars van zo'n vijfentwintig stuks. Als ik met Dante in Park Marlot wandel, zie ik ze elke dag evenals de vele reigers. Verbaasd was ik vorig jaar oktober toen ik een arend over zag vliegen. Alsof de jachtbommenwerper een luchtalarm had getriggerd, zochten alle vogels dekking op een veilige plek op de grond of in de bomen. De lucht liep leeg en de vliegende deur doorkruiste nog een paar keer het gebied voordat hij, via Huis Ten Bosch, richting Hoek van Holland of verder - Mulazzo?-zweefde.

Want hier in Mulazzo zie ik ook vaak een arendenpaar. Ook vandaag. Terwijl het Galbani vrachtwagentje onder mij naar boven puft, hij stopt sinds vorige maand, toen ons enige winkeltje sloot, niet meer op de hoek, zie ik boven mij, de adelaars het dal in zweven.

Majestueus en gracieus tegelijk, bewegen ze zich ver boven de Magra-rivier en hoog boven de Monte Marmagna die daar ruim 1800 meter bovenuittorent. Zij zijn de ultieme zwevers, ze hebben het uitgevonden! Van boven mijn huis tot aan de Apenijnen is een paar kilometer, de adelaars doen het in seconden! Die enorme kracht en tegelijk die enorme rust in hun bewegingen houdt mijn blik gevangen. Elke keer weer is het indrukwekkend. Ook hier is de lucht schoon, geen vogel durft het aan het luchtruim te kiezen. Alhoewel het vliegende moordmachines zijn vind ik ze misschien wel de allermooiste vogels. In elk geval de meest indrukwekkende.

Toen ik een paar jaar geleden naar het Natuurhistorisch Museum van de Lunigiana ging, in het oude Fortezza della Brunella in Aulla, zei de curator verwonderd te zijn dat ik arenden in de streek had gezien. Ze liet me met watten volgepropte arendlijkjes zien en zei stellig dat ze hier officieel uitgestorven waren.
Niet dus. Ook zij zijn weer terug en het zijn blijvertjes.
Dat fort in Aulla heeft Kinta Beevor zo liefdevol beschreven in haar 'Een jeugd in Toscane'. Zij noemde het fort, kasteel en als je er bent nadat je haar boek gelezen hebt, waan je je aan het begin van de twintigste eeuw, toen zij er rondhuppelde. De hete zomers bracht ze door met haar vader, de schilder Waterfield, aan het meer van Lagastrello waar nog altijd de kuddes wilde, kleine paardjes rondhuppelen maar waar de door haar beschreven kolenbranders jammergenoeg verdwenen zijn.
Het zijn maar mijmeringen. Natuur, historie en natuurhistorie.

'Italy is a state of mind' sprak een Engelsman vorig jaar. Goed gezegd.

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~

Aankomstrituelen. (april 2008)

Eergisteren kwam ik weer in mijn dierbare Mulazzo aan. Wat later dit jaar dan gewoonlijk vanwege werkzaamheden. In mijn tuin bloeiden de peer-, de appel- en de kersenboom en ook de kastanje en de pruimenboom hadden al groene puntjes. Na de winter is het altijd een verrassing hoe huis en haard er bij staan; alles was precies zo (schoon) als ik het in oktober achtergelaten had, hetgeen altijd weer een pak van mijn hart is. Het was, de dag voor mijn aankomst, regelrecht noodweer geweest en mijn vriendin Ica had het ergste gevreesd.
Mijn hond Dante had de hele weg rustig in zijn bench gelegen maar zodra we de Autostrada verlieten werd hij alert. Bij elke bocht naar onze burcht hoorde ik hem enthousiaster piepen. Hij wist dat hij naar zijn geboortegrond terug zou gaan. Dante is een hond die altijd aan zijn lijn trekt. In Nederland heb ik daar een speciale anti-trekband voor. Hier gebruik is zijn brute kracht om mij, met boodschappenwagen en al, de steile straat naar boven op te trekken. Zo doet hij ook eens wat terug voor zijn lieve baasje.

De rituelen voor de eerste paar dagen zijn altijd dezelfde: spullen uit Nederland ophangen of installeren, het Internet op gang brengen, CanalDigitaal activeren, in de tuin spelen met Dante en naar de kapper gaan. Alhoewel mijn kapper Dick in Den Haag een topkapper is kan niemand tegen mijn dorpskapper op. Zijn schaar is altijd in beweging (net als zijn mond) en hij knipt mijn weinige haren alsof er een tondeuze gebruikt wordt.
Dan de boodschappen. Ik neem natuurlijk de nodige producten uit Nederland mee want de verkrijgbaarheid van Nederlandse producten in Italië staat in geen enkele verhouding tot het omgekeerde. Braadboter, drop, kaassaus voor over de broccoli en vooral soepen. Italië is geen soepland en ik ben dus een soepsmuller.
Ook neem ik altijd de boodschappenwensen van Nieske mee die ik eerdaags bij haar ga langsbrengen. Met een kleine inbreuk op haar privacy, kan ik verklappen dat zij, na veertig jaar in Italië te wonen, nog immer verlangt naar stroopwafels, hagelslag en, God beter het, advocaat.

Als al die zaken na aankomst geregeld zijn kan ik overgaan tot de orde van de dag, maaien en mijn muri a secco van de weelderige muurbloemen en edere ontdoen. Na zo’n nat voorjaar staat het onkruid al bijna een halve meter hoog. Mijn Vespa laat ik nog even met rust in de cantina, in juni mag hij weer buitenspelen.

“Is er nog iets gebeurd in de winter?”, vroeg ik mijn vriendin Ica tijdens het eten van een goddelijke pizza, gisteravond.
“Het gewone nieuws van Mulazzo, de vader van Roberto ligt kritiek in het ziekenhuis, Romano heeft een hersenbloeding gehad en de oude Ada staat op omvallen. Niets bijzonders dus. Het belangrijkste is dat we nu eindelijk weer een goede regering krijgen en dat Roberta verloren heeft.”
Toen ik vanmorgen Roberta sprak, die net een dood lam naar huis aan het slepen was, sprak ze over een ramp. “Er komt een dictatuur! Ze hebben de meerderheid in de kamer en in de senaat! Ze kunnen nu doen wat ze willen!”
Er is dus niets veranderd en ik ga me alweer net zo thuis voelen als Dante.

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~

Heksen en zo.

"Zijn er nu nog heksen in ons dorp?". Roberta kijkt Ica serieus en vragend aan. Ica zie ik nadenken. Ik zie hoe ze in haar hoofd de bewoners allemaal even voor zich haalt en als ze allemaal haar revuetje zijn gepasseerd, antwoordt ze: "Nee, op dit moment niet'.

Ik zit erbij en kijk ernaar.
"Geloof jij in heksen?', Roberta kijkt nu mij indringend en vragend aan.
"Natuurlijk niet, die bestaan niet!"
Nou dat had ik iets te resoluut geantwoord. Nu kreeg ik een tsunami van argumenten over mij heen gegoten die varieerden van bewijs dat ze wel degelijk bestonden tot 'hoe naief kan een mens (ik) zijn'.
"En het boze oog, malocchio, geloof je daar ook niet in?", Roberta begon aardig los te komen. "Daarin geloof ik ook niet", zei ik stoer.

"Ica, herinner jij je nog die vrouw die daar beneden aan de stroom woonde? In dat huisje dat er nu niet meer is? Nou als die je aankeek dan ging er een rilling door je heen. Die had het malocchio!

"Ik heb al heel jong geleerd dat, als een meisje mij heel geil aankeek, ze bijna zeker een oogafwijking had." Ik probeer iets luchtigs aan het serieuze gesprek te geven maar mijn humor wordt in Italië niet erg gewaardeerd.

"Elke keer als je hoofdpijn hebt, denkt er een heks heel slecht over je. Dat zeggen ze toch?". Roberta zoekt instemming van Ica. Ica beweegt haar hoofd instemmend maar ik merk dat zij toch twijfels heeft over Roberta's demonen. Ze heeft tenslotte gestudeerd en is historica.

"Geloof je ook niet in de duivel?", ze vraagt het me met de hoopvolle blik dat ik toch wel ergens in zal geloven en dus toch zeker wel in de duivel. "De duivel bestaat niet!", antwoord ik met overtuiging.
"Nou die bestaat echt wel hoor!' Roberta gaat door het vuur om het bestaan van de antichrist te bewijzen. Ze lijkt wel bezeten en vindt het bijna godslastering dat ik het bestaan van Lucifer betwijfel.
O.K., moet ze gedacht hebben, heksen en boze ogen daar kun je nog in geloven of niet maar Satan? Daarvan kan niemand zeggen dat hij niet bestaat.

"Als hij niet zou bestaan waarom zijn er dan nog steeds exorcisten? De kerk heeft er een heleboel hoor en zelfs Don Biagio (de dorpspriester) is er een!"
De ijzersterke logica velt me, ik geef me gewonnen. Hoe kon ik zo dom zijn om te denken dat De Kerk zo gek was om duivelsuitdrijvers te hebben als er geen duivel was!

We drinken allemaal nog een glaasje wijn en laten het onderwerp rusten. Ik verklap niets over mijn kennis van het feit dat een Engels echtpaar, dat enkele jaren geleden een huis in ons dorp had gekocht, er een heksenschool in gevestigd heeft.

Bij toeval was ik erachter gekomen. De vrouw, een beauty die zich altijd in avondjaponnen voortbeweegt, had ik wel eens enkele keren gesproken. Zij was meestal alleen. Haar boomlange, blonde man, was er zelden. Tijdens een van die gesprekken zei ze dat enkele buren voortdurend afval op haar binnenplaatsje dumpten en dat die altijd scholden. Het verbaasde me.
Ik vertelde haar dat ik mijn plan om de kerk te laten schilderen aan Don Sergio Biagio had voorgelegd. Ze vond het maar niks. Waarom zou ik de kerk laten schilderen? Die kerk had ze alleen maar last van, zei ze.
"Last, hoezo?, vroeg ik. "Die luidsprekers staan altijd te hard. Laatst ben ik, we hadden toen gasten, met een groot bord de volle kerk ingelopen waarop stond 'Het Geluid Moet Zachter!' Don Sergio was heel boos geweest dat ze de dienst zo verstoorde. Zij, op haar beurt, haatte de man, zei ze.

Op een avond had ik haar voornaam en de naam van ons dorp in Google getikt. Meteen verschenen haar foto's op mijn scherm. Ze bleek zangeres van beroep, dat verklaarde haar grote verzameling flashy avondjurken. Ik downloadde enkele fragmenten en hoorde haar honingzoet-gevooisde stem klassiekers uit de jaren zeventig zingen.
Maar er bleek ook iets anders, iets dat haar priesterhaat volledig verklaarde: ze had in haar huis een Wicca-school, een heksenopleiding. Het was haar man die de lessen gaf. Via het internet konden dure cursussen besteld worden en 's zomers waren er studiekampen in hun huis in Italië. Het dorp werd aangeprezen als een mystieke, eeuwenoude burcht in zonnig Toscane en God weet, misschien ligt het wel op zo'n heksenroute en komt er een bezemsteelstalling op de Piazza Dante.

Toen ik haar later weer eens zag fladderen in een fel rode avondjurk met allemaal losse lappen, waaruit haar prachtige ledematen en haar mooie, van oorsprong Braziliaanse, hoofd staken, vertelde ik haar mijn ontdekking. Ik beloofde haar, ongevraagd, mijn kennis niet met de dorpsgenoten te delen. Dat is me dus tot op heden nog steeds gelukt.

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~

 

La Politica, glad ijs.

Als er iets is dat de Italianen verdeelt is het de politiek wel. Men is links of rechts en behoorlijk in gelijke verhouding, gezien de laatste verkiezingen. Er is geen middenweg, Prodi of Berlusconi, dat waren de smaken waaruit er bij de laatste verkiezingen te kiezen viel.
Het was kiezen tussen de beauty en de beast. Prodi kijkt alsof hij dringend naar het toilet moet en Berlusconi lacht als een filmster, alhoewel hij mij altijd doet denken aan het houten hoofd van een buikspreekpop. Berlusconi is rijk, heel rijk. Dat geeft hem een voorsprong door de sociale klassen heen. De rijken denken mee te profiteren van de nog altijd groeiende rijkdom van hun icoon en de minder bedeelden denken dat iemand die zo rijk is, het toch zeker allemaal wel beter weet. Hoe zou hij anders zo rijk geworden zijn?

Links of rechts is in Italië niet op ideologieën geschoeid, het is meer iets dat je gewoon bent, zonder argumentatie. En als je iets bent dan verdedig je dat met hand en tand. Als je tijdens een gezellig etentje zo dom bent (ik dus) om over politiek te beginnen loopt het meestal niet goed af!
Is het echt op niets gebaseerd wat men stemt? Mijn ervaring is dat ik nog nooit zoveel, bijna fascistoïde, ideeën gehoord heb als van linkse Italianen. Bij de rechtsen is dat natuurlijk vanzelfsprekend. Mijn communistische metselaar heeft zo zijn eigen truukjes om Marx in praktijk te brengen; als ik niet oppas stroomt mijn geld ongelimiteerd in zijn communicerend vat als hij weer z'n oog op een nieuwe motorfiets heeft laten vallen.

Bij de volgende verkiezingen, eerdaags, zal de oude Silvio zeker winnen, zegt hij zelf. Hem wordt altijd alles vergeven. De vele rechtszaken wegens omkoping en andere corruptie laat de Italianen koud. Als Prodi betrapt zou worden in z'n villa of op z'n boot (zou hij die hebben?) omringd door langbenige, blonde stoten, zou het een rel worden. De slimme Silvio komt er met een glimlach mee weg. Als Romano in het Europarlement dezelfde opmerking gemaakt had als Silvio, met referte aan de Duitse vernietigingskampen, zou de wereld te klein geweest zijn. Silvio wordt het vergeven; hij is geen beroepspoliticus, zegt men dan.

Ik vind het allemaal prima en zal mijn verdere leven elke discussie uit weg gaan. Het enige dat me echt zorgen baart is het feit dat de Italiaanse media het steeds over Il Cavaliere hebben als ze over Berlusconi berichten. Daar houd ik niet zo van, dat geeft me een eng gevoel.

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~

 

Honden en zo.

Een van de oorzaken voor mijn verwondering over de plattelandsmensen in Toscane is ongetwijfeld het feit dat ik een stadsmens ben. Ik denk dat veel buitenlanders in diezelfde situatie verkeren. Stadsmensen hebben honden en katten zonder dat daar een noodzaak voor is; plattelanders, ook in Nederland, kijken daar iets anders tegenaan. Neem nu hoe Toscanen in mijn streek met dieren, lees honden, omgaan. Voor sommigen zijn het heiligen, net als bij ons maar voor velen zijn het gewoon animali.
En animali haal je niet in huis en als je ze al te eten geeft moeten ze daarvoor ook iets terugdoen, een functie hebben.
'Wat kan hij?', vroeg de oude Osvaldo me eens. 'Hoe bedoel je?', vroeg ik. 'Kan je hem bij de jacht gebruiken of kan hij funghi vinden?', verduidelijkte de grijsaard zijn vraag.
'Nee, niks van dat alles', antwoordde ik. 'Waarom heb je hem dan?' Ik had geen antwoord. Net zo min als ik een antwoord had toen hij me naar mijn mimosaboom vroeg. Wat voor vruchten daar afkwamen. Ik zei hem dat hij mooi geel werd. Hij schudde z'n hoofd, net als bij mijn hond.

Ooit aan de kust op park 'Sole e Mare', in Ceriale, had Joop, de beheerder, een prachtige herdershond van een slechte toekomst gered. Het arme beest had nachtenlang gejankt en vakantiegangers op het park hadden hem gevraagd te onderzoeken wat er met die hond aan de hand was. Het was triest geweest; aan een veel te korte ketting bewaakte hij een constructie-site waar een palazzo gebouwd werd. De bewaker vertelde dat het eerdaags, als het palazzo klaar was, afgelopen zou zijn met de overlast. Dan zou de hond doodgeschoten worden en in de septic-tank belanden om daar nog vele jaren voor goede vertering van de inhoud te gaan zorgen.
Joop nam de hond mee, als hij kwaad was kon hij heel overtuigend zijn. We noemden hem Kazan en hadden nog vele jaren veel plezier met hem en vooral hij met ons!

Tegenwoordig spuiten de dierenklinieken de grond uit in Italië. Langs de Via Aurelia vind je bij elk stadje, vele veterinari.
De bareigenaar bij het aquaduct in Mulazzo heeft een herder die laatst problemen met lopen kreeg. Voor vijftienhonderd euro werd hij geopereerd. Bravo voor Giorgio, de eigenaar. De klanten spreken er nog schande van; wie laat nu z'n hond voor zoveel geld opereren?
In het begin dat ik daar mijn huis had en dierenleed zag, hield ik me in. Ik was tenslotte nieuw daar en wilde geen wrevel opwekken. Wel vroeg ik hoe het zat als ik bv. twee verwaarloosde honden een leeg huis in onze burcht, zag bewaken. Zielig blaften ze enthousiast, elke keer als er iemand langskwam. Maar niemand deed iets, iedereen bemoeit zich met z'n eigen zaken daar.
Tegenwoordig ben ik keihard in die dingen. Ik waarschuw de eigenaar en zeg hem dat als hij z'n dier niet beter verzorgt, ik hem de carabinieri op z'n dak stuur en dat er tegenwoordig gevangenisstraf op staat.
Dat werkt! Laatst nog met het broertje van mijn hond Dante. Ik sprak z'n eigenaar erop aan dat z'n hond niet maandenlang - ja, ook in de winter - op een balkonnetje kon verblijven en at wat de buren hem gaven. Verschillende keren moest ik met haar spreken om uiteindelijk de hond een beter tehuis te geven. Of die keer dat ik naar de carabinieri ging en aangifte deed van de moord op twee jonge katjes door een oude eigenaar van een antiekwinkel. Hij sloeg ze nota bene dood waar mijn eega en ik bij waren. De rechtszaak zal zeker komen.
Niet dat ik me nu zo nodig moet opwerpen als dierenvriend maar anderen doen niets in mijn streek dus is het mijn zelfopgelegde plicht en geneer ik mij nergens meer voor.

Ik heb natuurlijk ook grote dierenvrienden leren kennen. Zoals Maria Grazia Moscatelli die helemaal alleen de 'Lega per la difesa del cane' (de hondenbescherming) in onze streek heeft opgezet. Een prachtig canile, dierenasiel, in Groppoli is haar trots. Ook mijn goede vriendin Ica is gek op honden. Van Dante kan ze niet afblijven. Zelf heeft ze er twee gehad maar beiden waren verschikkelijk ziek geweest, een leverkwaal. Jarenlang had ze die zieke, incontinente, honden verzorgd omdat ze het euthanaseren niet kon verdragen, zei ze.
Op een avond zaten we chocola te eten en wilde ze een stukje aan Dante geven. Nog net kon ik dat voorkomen. 'Chocola is zeer gevaarlijk voor honden!', zei ik. 'Ze kunnen er doodziek van worden en aan overlijden.' Waarop Ica zei: "Ach welnee, die van mij waren er dol op!'

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~

 

Mangiare.

Lager in mijn straatje zitten de buren 's avonds na het avondeten buiten bij elkaar tot middernacht. Ze drinken dan wat likeur of grappa. Soms ga ik ook even langs met een flesje sterke drank. Ze drinken niet veel, de oude vrouwen en de enkele man die er soms bijzit. Een enkel glaasje, soms twee. Mijn goede vriendin Ica, die daar woont, en ik zijn de enige echte drinkers.
Laatst waren Alessandro, de homofiele zoon van Nicoletta die met z'n vijfenveertig jaar nog steeds bij haar in de kast woont, en overbuurvrouw Franca, samen een dagje naar Elba geweest. Het was voor beiden de eerste keer dat ze op dat mooie eiland waren.
Om zo'n uur of elf kwamen ze langzaam het straatje naar boven opgestrompeld. Ja, de reisjes van de kerk, want die organiseert dat, zijn vermoeiend.
"Daar komen ze!", het was Roberta geweest die ze het eerste opmerkte.
Bij ons groepje aangekomen openden de buren een spervuur van vragen. Geen voor ons logische vragen zoals 'Is alles goed gegaan? of 'Hoe vonden jullie Elba? 'Was het mooi?' Niets van dat al.
"Wat hebben jullie gegeten?" "Hebben jullie ook antipasto genomen?", "Hoe was de wijn?", "Wat was het dessert?" De buren duikelden over elkaar heen met vragen over het eten! Ik stond perplex, over Elba werd met geen woord gerept maar het eten werd tot in detail besproken.

De eindconclusie was, zoals altijd, dat je beter hier in onze eigen streek kan eten. Dat gaf de achterblijvers het gevoel dat ze er goed aan hadden gedaan niet mee te gaan. Die eeuwige bevestiging dat zij het beste eten van de hele wereld hebben, daar gaat het hen om. Ik en de andere buitenlanders in de streek waren daarvan het levende bewijs; waarom zouden we anders naar hier gekomen zijn? Juist ja, om het eten! En inderdaad is dat het eerste wat ik antwoord op die 'waarom'-vraag.

Komende uit een cultuur waar gegeten wordt om het sterven uit te stellen is de Italiaanse passie voor voedsel het andere uiterste voorbij.

Neem nu bijvoorbeeld Luigina. Zij was getuige van de heldendaad (in mijn opinie) van de ene Roberta - de vrouw van de vigile, de politieman - die de andere Roberta wurgde. Dat de laatste het overleefde is enkel te wijten aan de tussenkomst van mijn buurman Mauro. Mauro was op het verkeerde tijdstip op de verkeerde plaats: de Piazza Malaspina. Roberta was Roberta aangevlogen omdat die voor de zoveelste keer roddelde over haar, althans dat dacht ze. 'Ho la lingua lunga', zegt Roberta altijd zelf; ze lult maar een eind weg.
Enfin, er werd aangifte gedaan en de zaak zou voorkomen. Een dag later werd Roberta's hond Brutus vergiftigd en stierf. Hij was de vader van mijn lieve hond Dante. Of de ene Roberta dat op haar geweten had of de andere haar eigen hond bruut euthanaseerde? Ik zou er geen centesimo op durven inzetten!

Maanden later kwam de zaak voor om 11.00 uur in het Tribunale van Pontremoli. Mauro, die in Vercelli woont dat meer dan tweehonderd kilometer noordelijker ligt, moest natuurlijk verschijnen en Roberta met de lange tong, betaalde haar getuige voor deze moeite. Tevens zou zij tot in lengte van dagen de plantjes van Mauro moeten verzorgen want die kwam alleen in de maand augustus, maar dat terzijde.
Ook Luigina, die getuige was voor de agressieve Roberta, moest natuurlijk opdraven.

Die avond kwam ik Roberta tegen. "Hoe is het gegaan?", vroeg ik.
"Verdaagd", zei ze.
"Waarom", vroeg ik.
"Luigina is niet gekomen", antwoordde Roberta "Mauro is helemaal voor niets uit Vercelli gekomen en ik heb alles betaald, cavolo!" Roberta was laaiend geweest.
"Heb je Luigina gevraagd waarom ze niet kwam opdagen?", vroeg ik.
"Ja", antwoordde Roberta.
"Waarom?", vroeg ik.
Luigina had gezegd: "Wie houdt er nu om 11.00 uur een rechtszitting? Wanneer moet ik dan de lunch bereiden?"

Het gaat dus altijd over eten in La Bella Italia.
Soms kom ik, als ik met Dante wandel, wiens blonde vacht als puur goud in de middagzon glanst, iemand tegen die ik nog niet ken. "Wat eet hij?" is dan de eerste vraag. Eten wordt als panacea tegen ziekte, gebrek en doodgaan beschouwd.
Als iemand ziek wordt, wat hij dan ook mag hebben, zoekt men de oorzaak altijd bij het eten dat de patient in zijn leven gegeten heeft. Ook al is de ongelukkige ruim in de tachtig, als hij ziek wordt, is altijd het eten - 'hij at altijd heel vet…'- schuld.

Als waarschuwing geef ik u deze nog mee: kijk enorm goed uit als u tussen twaalf- en één uur op de weg bent. Iedereen racet dan als een gek naar huis, naar de pasto. Dat kost jaarlijks duizenden mensen het leven, waarmee het verrukkelijke eten waarschijnlijk de grootste doodsoorzaak van gezonde mensen is.

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~

Tweede Paasdag 2007.

Ik zit in mijn dondolo, mijn schommelbank, te doezelen. Het zonnetje heeft pas na het middaguur de kracht gekregen door de mist heen te prikken. Het sneeuwt tere witte blaadjes kersenbloesem. Mijn hond Dante stopt het natte Frolic-balletje in mijn hand; ik moet het weer weggooien.
De rust doet me goed en het valt me op dat ook mijn buren stiller dan normaal zijn. Mijn bovenbuurvrouw praat zacht met haar katten. Ze spreekt op de manier zoals katten zouden spreken als ze dat konden: miauwend. Ze is er heel bedreven in en praat soms ook zo met mij.
Ook mijn benedenburen zijn stil. De schrille stem, die meteen aan een ouderwetse tandartsboor doet denken, verheft Lucia vandaag niet. Haar man is waarschijnlijk braaf geweest.
Het is dezelfde rust als afgelopen vrijdag tijdens de processie. Een houten kopie, op ware grootte, van het lijk van Christus, werd op een brancard de borgo doorgezeuld door vier sterke gelovigen. Bij elk van de veertien stazione werd het lijk op schragen gelegd en werden er de bijbehorende teksten over de kruisweg bijverteld. Een schare dorpsgenoten volgde devoot.
Altijd gaat de tocht van bovenin de borgo naar beneden. Ik vraag me elk jaar af of ik eens zal vragen waarom men het niet levensechter doet en het corpus christi de weg naar boven draagt.
Het is tweede Paasdag.
Iedereen met een huis in Mulazzo is, soms vanuit het buitenland, naar hier gekomen voor Pasen. Morgen zullen ze weer vertrekken. Nu roken de barbeques voor het laatste avondmaal.

Gisteravond had ik gasten waarvoor ik een feestmaal gekookt had. Na carpaccio met mooie krullen Parmigiano dankzij de dunschilmethode van Jamie Oliver en bucatini Bolognese (à la Carluccio), had ik een konijn met Gorgonzola bereid. Ik had er zaterdag een uur voor in de rij moeten staan. Op Chinese wijze, met de grote bijl wild op het dode dier inslaande, had de slager hem in vele parten verdeeld. De kop mocht hij van mij houden. Oorspronkelijk eet iedereen lam met de Pasen (het lam God's?), ik at dus konijn. Alles was perfect gelukt en voor ik ging slapen was de hele keuken weer op orde, alsof er niets gebeurd was.

Vandaag is dus een rustdag om te bekomen van het copieuze eten en de doorstane beproevingen tijdens de (weliswaar bergafgaande, maar tóch) kruisweg. Ik geniet. Morgen is gewoon een werkdag, goddank.

[ eerder gepubliceerd op het weblog van agritoerisme-toscane.nl ]

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~

Moederdagzondagmiddag, 2007.

Verwaaide flarden van Don Sergio's versterkte stem bereiken mijn tuin. Ik zit in mijn schommelbank, mijn dondolo. Ik hoor verschillende keren 'Jesú Cristu'. Ik houd het er maar op dat hij niet twee keer op dezelfde duim gehamerd heeft. Het is zondagmiddag. Moederdagzondagmiddag. De kinderen uit de hele gemeente Mulazzo zijn al verschillende malen langsgerend om briefjes te zoeken die verstopt zijn op de meest bizarre plaatsen. Zo vonden ze er een in de rioolput voor mijn huis.
Het is een warme dag. Mijn hond Dante is moe van het almaar ophalen van zijn balletje dat hij toch steeds komt terugbrengen zodat ik het weer moet weggooien. 'Jesú Cristu', klinkt het weer vanuit het dal, uit de kerk van Arpiola. Don Sergio heeft het er maar druk mee, denk ik. Gisteravond zat hij nog in de kroeg aan een wijntje (vin santo?), toen ik sigaretten ging kopen. Gistermiddag begroef hij een ex-dorpsgenoot met wie het erg goed ging en die vrijdag ter controle naar het ziekenhuis in Massa was gegaan. Daar, in de wachtkamer, gaf hij de geest. Sergio zal hem zeker de 'spirito santo' hebben beloofd toen de aarde over de naar Zwitserland uitgeweken dorpsgenoot werd uitgestort. Ja, ik ben duidelijk geen katholiek.

Don Sergio is dat uiteraard wel. Het Rijke Roomse Leven staat in hoofdletters op z'n voorhoofd geschreven. Laatst op een avond was ik in z'n pastorie die aan de kerk in Arpiola vastzit. Wij hebben daar wijnen gedronken die ver buiten mijn financiële bereik liggen. 'Ik kon gelukkig tien flessen kopen voor tweeëntwintighonderd euro', zo verklaarde hij de goede smaak van het geestrijke vocht.
De tafel had hij volgezet met nog niet aangesneden kazen en worsten. Ik was daar met twee dorpsgenoten die mijn plan steunen om de kerk te laten schilderen. Ik heb een nogal vooruitstrevend idee om de ruim honderdduizend euro bij elkaar te krijgen. Het heeft iets met aflaat te maken. Je moet de kerk met haar eigen middelen om de oren slaan, vind ik.
Het hebben van een mooie kerk als hoogste punt van onze gemeente is voor mij het doel, de middelen worden geheiligd, hoop ik toch.
'Ik vind die kaas uit Zeri erg lekker. Je weet wel, die met al die levende maden van binnen'. Roberta heeft een bizarre smaak.
Don Sergio verliet de kamer en kwam even later terug met een, wederom onaangesneden, kaas uit Zeri. Na de eerste incisie bleken alle maden nog in prima conditie; alive and kicking.
Ik stond versteld. Een priester in het armste gedeelte van Toscane die kennelijk alles in huis heeft waar een gek, want Roberta is niet erg goed snik, om vraagt.

'Jesú Cristu', klinkt het weer vanuit het dal. De tijd van water in wijn veranderen ligt ver achter ons, denk ik. De apostelen die het goede werk van de oude Jesú voortzetten, drinken wijn die meer kost per fles dan het openen van een missiepost in de Sahel.

Het plan presenteerde ik hem zeven maanden geleden. Hij heeft, zei hij gisteravond, nog geen antwoord uit Lucca. 'Ik val nu onder Lucca', had hij gezegd. 'Daar kent niemand mij, ik viel altijd onder Pisa'.
Reorganisaties bij de RK kerk. Ik vraag me af of ze ook het hoofdkantoor naar New York zullen verplaatsen.

'Ik geloof alles uit de bijbel. Ik ben een goed katholiek. Ik geloof alleen niet dat de papa, de paus, de plaatsvervanger van Jesú op aarde is. Hij reed een Golf, las ik!' Roberta had die avond haar eigen agenda gehad.
'Dan ben je dus geen katholiek', Don Sergio was daarin glashelder geweest, terwijl hij een lange gepoederde worst aansneed. Hij stopte een stuk in zijn mond en ging verder: 'Dat is namelijk de basis van het katholieke geloof. Zonder dat is er niets!'.

'Spirito santo..'', galmde de luidspreker uit Arpiola weer. 'Dio cane! Porco Dio!', klonk het ook. Dat kon Don Sergio niet geweest zijn, hoopte ik toch. 'Dio cane!', klonk het weer maar nu uit een andere richting. Het kwam vanaf de voorkant van mijn huis, uit het straatje. Ik ging poolshoogte nemen. In de straat, onder de brug der zuchten van mijn buurvrouw, lag de oude Michelino met een totaal verdraaide rechtervoet. Zijn enkel moest gebroken zijn bij het afdalen van het straatje met z'n groen begroeide, gladde plekken. 'Dio cane!', klonk het zielig vanonder zijn rode petje vandaan.

Nu, ruim een uur later is de tachtigjarige Michelino met de ambulance afgevoerd, de kerkdienst over en zal de rust in de ruim duizendjaar oude burcht eindelijk wederkeren, Dio volente.

[ eerder gepubliceerd op het weblog van agritoerisme-toscane.nl ]

 

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~

Het Toscanegevoel.

Het lijkt wel alsof God niet meer in Frankrijk wil leven en zijn stek naar Toscane heeft verhuisd. Nu geef ik hem daarin geen ongelijk. Die Fransen met hun doodgekookte eten en slechte manieren stonden me al langer tegen. Heeft Toscane dan alles wat ons hartje en maagje begeert? Waarschijnlijk wel, getuige de volksstammen die er een nieuw leven beginnen en de rest die er zijn caravan doorheen sleept. Niet voor iedereen gelukkig. Het merendeel van de vakantiegangers zoekt zijn plezier nog elders zodat er in San Gimignano nog altijd file gelopen wordt maar zelden gridlock optreedt.

Het is dus een bepaald slag mensen dat Toscane verheerlijkt. Laat ik die groep eens nader onder de loupe nemen. Als regel zijn ze de vijfenveertig gepasseerd, nee, niet allemaal maar 'Dance Valley'-afficionado's kom je er toch niet tegen. Als tweede hebben ze iets te verteren. Ik zou niet zeggen dat ze allemaal rijk zijn maar modaal zie je er ook niet in grote getale. Reden drie zou de liefde voor middeleeuwse architectuur kunnen zijn maar ik denk eerder de liefde voor de goede keuken waarmee de bouwkunst van de oude dassenburchten met die prachtige namen, automatisch op vier komt. Dus samenvattend kan ik stellen dat het om niet geheel onbemiddelde levensgenieters gaat van middelbare leeftijd, die van lekker eten in een mooie omgeving houden.

Zelf val ik daar beslist ook onder, sterker nog ik heb zojuist mijzelf beschreven. Voordat ik aan deze column begon had ik daar nog geen idee van. Ik dacht dat het een gevoel van algemeen welbehagen was geweest dat mij overviel toen ik er voor het eerst kwam. Dat 'I feel good'- gevoel krijg je automatisch als je de grens van de Regione passeert. Niet dat de Emilia niet mooi is hoor, de steden behoren tot de mooiste van de wereld. Nee het is het landschap met z'n glooiende hellingen en zijn prachtige borgo's, dat het verschil uitmaakt. Het eten is in bijna heel Italië van de hoogste kwaliteit. Dus moet de eetomgeving van doorslaggevende betekenis zijn voor de doelgroep.

Bij binnenkomst van een ristorante komt altijd de ontgoocheling want, ondanks de 'gezellige' restaurants die op een spreekwoordelijke hand te tellen zijn, de meeste restaurants zijn er bepaald ongezellig. De vergelijking met bedrijfscantines of crematorium-aula's gaat zeker niet mank. Als er al iets aan de muren hangt dan is het een plastic kreeft, namaakmossel of een kitscherig zeegezicht dat je bij ons bij het grofvuil nog wel eens langs de straat ziet staan. De verlichting is altijd met spaarlampen of tl-buizen en ook altijd veel teveel. 'De klanten moeten goed kunnen zien wat er op hun bord ligt', zei mijn vriendin Marilina me toen ik haar pas geopende restaurant binnenliep en klaagde over de supermarktverlichting die onbarmhartig mijn vele rimpels accentueerde en mijn haar te wit kleurde. 'Het is echt teveel', had ik gezegd en ja, een dag later waren er zes van de zesendertig spaarlampen losgedraaid. Niet dat het veel uitmaakte, maar toch. Bij alle andere restaurants brandt alles nog op volle sterkte. De reden daarvoor zal ongetwijfeld zijn dat men wil laten zien, niets te verbergen te hebben. Er zal zeker een tijd geweest zijn dat 'osterie' smerig waren en dat het schaarse olielampje het spotten van muizen en ander gespuis, onmogelijk maakte. Het excuus van de restaurateurs is altijd hetzelfe: 'men komt voor het eten, niet voor de muren'.

De liefhebber eet weliswaar in een prachtige oude omgeving maar in een kilte die alleen door de kwaliteit van de keuken en door flink van de wijn in te nemen, draaglijk wordt.

De echte gourmand laat zich daardoor niet afschrikken want die weet dat als hij na die verrukkelijke maaltijd het restaurant weer uitloopt, hij regelrecht de middeleeuwen instruint om een ijsje te kopen. Op de piazza of aan de lungomare is het dan een drukte van jewelste: oma's, moeders en vooral kleine kinderen die allemaal op de stijgerende en piepende olifant of op de tank willen. In Toscane ligt de gezelligheid op straat, niet binnen in een restaurant. Het straatleven laat je terugdenken aan vroeger toen ook Nederlanders nog een ommetje liepen na het eten.
Uitbuikend en likkend aan je ijsje, besef je dan dat dit het Toscane-gevoel is.

[ eerder gepubliceerd op het weblog van agritoerisme-toscane.nl ]

 

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~

Het Huis Van Lazarus.

Op de weg van Mulazzo naar Casoni, waar alle autochtonen zondagmiddag even naartoe rijden alsof het de boulevard van Scheveningen betreft, passeer je een gehucht dat bestaat uit één enkel huis. Zoals het bij elk gehucht betaamt staan er officiële naamborden langs de slingerende asfaltweg met 'Casa di Lazarro' er op.
Daar in dat ene huisje, hebben, bijna een heel leven lang, Osvaldo en zijn zuster Adelina gewoond. Het casetta ligt iets onder weg, je ziet nog net het dak als je er langsrijdt. Osvaldo en Adelina zijn geen van beiden ooit getrouwd geweest en altijd samen gebleven.
Vroeger, zeggen de dorpsbewoners die in de buurt wonen, was het daar altijd feest. Eten, drinken en in het weekeinde dansen op de provinciale weg, want ergens anders was geen plaats. Het huisje met klein plaatsje, staat immers ingeklemd tussen de weg en een diep ravijn.
Osvaldo is bekend tot in de zeer verre omtrek om zijn succes als jager en zijn eeuwig brandende still voor distillatie van grappa. Iedereen in de omgeving kent Osvaldo als een drankorgel en iedereen kan verhalen over die keer dat hij, dronken, met z'n auto dwars door het hek hun tuin binnenreed of dat hij het dak van z'n huisje afblies doordat het distilleren niet helemaal goed ging. Na een verblijf in de bossen van meer dan een week, hij was bang gearresteerd te worden, dook hij weer op. Hij herstelde het dak en ging door met wat hij altijd al gedaan had; illegaal drank stoken en daarvan innemen.

In Casa di Lazarro overnachtten ook vaak mensen uit andere regioni om enkele dagen funghi te zoeken. De omgeving is beroemd om z'n funghi porcini, eekhoorntjesbrood, dat het belangrijkste in het leven van Italianen lijkt te zijn. Ondanks dat er regels zijn hoeveel kilo je per dag mag plukken, komen mijn buren soms met tientallen kilo's in hun rugkorven thuis. Een hoeveelheid met een verkoopwaarde van vele honderden Euro's.
Die gasten zijn altijd vrienden gebleven met Osvaldo en Adelina. Ik heb enkelen van hen ontmoet en ontdekte meteen hun tweede gemeenschappelijke interesse, drank. Bij een bezoek aan paddenstoelenzoekers uit Piacenza, kwamen meteen de flessen op tafel met infusi van Osvaldo. Men lurkte 's morgens om tien uur al aan de flessen grappa met frambozen, bosbessen en bramen om te proeven of ze al op dronk waren. Tijdens de lunch kwam een pot vol gorgonzola met grappa op tafel, ook van Osvaldo; een scherpe, stinkende smurrie waar iedereen kennelijk dol op was.
Bij Osvaldo komt overal drank aan te pas en bij z'n vrienden dus ook. In z'n eentje is Osvaldo goed voor tien quintali (10 x 100 Kg) druiven per jaar; zo'n dikke zevenhonderd liter wijn! Wat er na een jaar overblijft, bij hem en bij z'n vrienden wordt dan tot grappa omgetoverd.

Ik leerde Osvaldo en Adelina kennen toen ze enkele jaren geleden een ronde vestingtoren achter mijn huis in Mulazzo betrokken. Ze waren bijna tachtig en wilden niet meer alleen in het afgelegen Cerro, waar Casa di Lazarro onder valt, wonen. Ze wilden mensen om zich heen die een oogje op hen konden houden en wat hulp zouden bieden als dat nodig was.
De hoge toren is als een taverna ingericht. De langgerekte woonkamer met uitzicht door vijf grote stalen ramen, heeft niets huiselijks. Een bijna evenlange tafel staat midden in die kamer met zeker vijftien verschillende stoelen er omheen. De meeste zijn van ijzer, sommige van hout maar ook plastic terrasstoelen staan er broederlijk tussen. Onder de ramen van de torenkamer staat een seat-and-sofas bank naast een wit plastic terrasbed. Verder een wandmeubel en een tv. In de hoek van de kamer, het geweer. De ruimte wordt verlicht door een enkele spaarlamp en aan de muur hangt een lijst met vergeelde familiefoto's. Het hier in de buurt schier verplichte plastic tafelkleed geeft de enige gezelligheid aan de verder troosteloze kamer.
Het maakt allemaal niet uit. De lange tafel met de vele stoelen spreekt voor zich; het gaat hier om het eten en drinken met vrienden en bekenden.
Dat eten, waar iedereen vaak dagen achtereen voor wordt uitgenodigd, is van grote klasse. Zelden heb ik lekkerder pasta's gehad, nooit betere preitaart. De beste kazen en worsten worden met de beste zelfgemaakte wijnen en met zeer veel plezier, naar binnen gewerkt. Zelden ook heb ik met gezelschap gegeten dat tegen het eind van de dis, zo in de lorum is, mijzelf incluis.

Osvaldo jaagt op wilde zwijnen. Soms vertrok hij al voor twee uur 's nachts, om laat in de ochtend, stomdronken en zonder zwijn, strompelend de steile straatjes af te dalen naar z'n toren. Altijd was hij voor twaalven thuis geweest om voor z'n zuster de lunch te bereiden. Adelina was al vele jaren ziek en zwak en enkele jaren geleden had ze nog twee zware operaties gehad. Osvaldo heeft haar al die jaren vertroeteld als een baby. Moest hij eens een hele dag weg, zoals met het halen van de druiven, dan maakte hij voor vertrek, om vijf uur 's morgens, haar pasta klaar. De ruwe bolster heeft een ivoorblanke pit.

Nooit zal ik de tandeloze lach van de immer opgewekte Adelina vergeten. Een enkele keer, op een warme dag, haalden we haar met drie man uit de hoge toren omlaag, om beneden in de tuin een hapje mee te eten. Ze had altijd het hoogste woord en was altijd in opperbeste stemming.
Ik vroeg of ze in Mulazzo begraven wilde worden. 'In Mulazzo? Nooit van m'n leven! Veel te koud! Ik wil in Cerro begraven worden, daar is het veel warmer'. Was het humor geweest of gewoon haar serieuze, doordachte wens? Ik zou het nooit weten want korte tijd later lag ze op het kerkhofje van Cerro.
Sinds hij alleen is, gaat het bergafwaards met Osvaldo. Niet verwonderlijk na tachtig jaar samen te zijn geweest met z'n zus. Hij zal haar een dezer dagen wel gezelschap gaan houden, daar achter de kerk, langs de weg.

Casa di Lazarro is inmiddels verkocht aan Nederlanders die in Amerika wonen en werken. Osvaldo heeft ze bij de notaris ontmoet.
Het brengt hem op de vraag: 'Is Holland verder weg dan Amerika?'
Ik vraag hem hoe hij daar bij komt. Hij antwoordt: 'Jij zegt altijd dat je er twaalf uur over doet om hier te komen uit Olanda. Uit Amerika doen ze er negen uur over.'

Als ik op zondagmiddag naar Casoni rijd en Casa di Lazarro passeer, probeer ik me de jonge Adelina voor te stellen die danst op de weg en Osvaldo die, vanzelfsprekend met een glas in de hand, op z'n zusje past. Nooit is een plaatsnaam meer toepasselijk geweest.

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~

Mijn Vespina. (2007)

Eindelijk heb ik een grote wens vervuld: een Vespa! Het lijkt misschien niets bijzonders maar voor mij is het de overtreffende trap van jeugdsentiment. In de jaren '50 was mijn vader chef van de werkplaats van de Haagse Vespadealer Van der Valk en Co. In die tijd was het Piaggio product nog geen cult-object maar het eerste betaalbare vervoermiddel waarmee iedereen, man en vrouw, zich kon verplaatsen in zijn zondagse kleren. Het leek in die jaren wel of iedereen een Vespa had. Elke stad had zijn Vespa Club die elk weekend wel ergens naar toe ging of 'concours d'élegances' en gymkhana's hield. Mijn vader had er een met zijspan en ook nam hij vaak de Renault 4 van de zaak mee waar bovenop een scooter gemonteerd was met een levensechte blonde dame die Dolly genoemd werd. Onder een viaduct verloor ze een keer haar mooie gipsen hoofd.
Op mijn vaders Vespa was, tussen de buddy seat en het stuur in, een extra zitje gemonteerd waarop ondergetekende plaats vond terwijl mijn moeder elegant in amazonezit achterop zat. Vaak mocht ik sturen en schakelen. Ik zal zeven of acht geweest zijn toen.

In mijn jeugd was ik, zonder zakgeld want mijn ouders waren gescheiden, een arme jongen en kon geen brommer, laat staan een scooter kopen. Niet dat dat opportuun was, de Vespa was net zo snel uit het straatbeeld verdwenen als hij gekomen was.
Niet in Italië. Daar werd in de jaren '70 de meest populaire uitvoering van de wesp geïntroduceerd, de cinquanta, 50 cc. Liefkozend wordt hij nog altijd Vespina genoemd.
Vijftig jaar na dato rijd ik dus eindelijk weer Vespa en begrijp nu waarom het een echt cult-object is. De mijne, die ik na lang zoeken in Marina di Carrara vond en die uit '74 is, verkeert in vrijwel nieuwstaat. Alles is origineel behalve de cylinder en zuiger. Bijna elke Vespina uit die tijd is voorzien van een 125 cc of grotere cylinderinhoud. Mijn Vespa heeft een verplaatsing van 133 cc wat hem razendsnel maakt. Officieel mag dat natuurlijk niet maar de tweejaarlijkse APK-keuring bleek geen enkel probleem.

Ik kocht mijn trots met het voorschot dat mijn uitgever me betaalde voor de rechten van mijn boek. Zo blijft het voor mij een tastbare en berijdbare herinnering aan het feit dat ik me met recht, auteur kan noemen.

~~~~~~~~~o~~~~~~~~~